پیش حسابرسی بیمه تامین اجتماعی

در صورتی که صاحب کسب و کار هستید، حتماً حداقل یک بار پیش آمده که با دغدغه حسابرسی تامین اجتماعی مواجه شوید. حسابرسی بیمه تامین اجتماعی عبارت است از رسیدگی به دفاتر و اسناد کارفرمایانی که دارای کد کارگاهی بوده و در سازمان تامین اجتماعی تشکیل پرونده‌ داده باشند. معمولاً خیلی از شرکت‌ها با استفاده از تجربیات برخی از موسسات حسابداری و حسابرسی که دارای تخصص و تجربه کافی در این حوزه هستند، عملیات پیش حسابرسی تامین اجتماعی را انجام داده و در صورت وجود انحرافات فنی و سایر موارد مرتبط با آن، قبل از این‌که رسماً در مرحله حسابرسی تامین اجتماعی قرار گیرند، متوجه مشکلات شده و اصلاحات و تدابیر ویژه‌ای را لحاظ می‌نمایند.

پیش حسابرسی تامین اجتماعی شامل چه مواردی می‌شود؟

حسابرسی تامین اجتماعی شامل رسیدگی به قراردادها، هزینه‌هایی که ممکن است مشمول پرداخت بیمه باشند، پرداخت‌هایی که بابت حقوق به پرسنل پرداخت شده و سایر موارد باشد. شرکت‌ها معمولا قبلا از رسیدگی سازمان تامین اجتماعی (حسابرسی تامین اجتماعی)، خودشان اقدام به پیش حسابرسی تامین اجتماعی خود می‌کنند تا با این اقدامات آن‌چه را که جریمه بیمه‌ای می‌شود را حذف کرد و مبالغ حق بیمه را کاهش داد.

مدت زمان لازم برای حسابرسی بیمه تامین اجتماعی

مدت زمان لازم برای انجام پیش حسابرسی بیمه بستگی به حجم اسناد و مدارک شرکت دارد.

هزینه پیش حسابرسی بیمه تامین اجتماعی

هزینه درخواست بازرسی بیمه تامین اجتماعی بستگی به نوع فعالیت، حجم فعالیت و سایر موارد متفاوت است. بنابراین هزینه پس از جلسه اول که به صورت رایگان است مشخص می‌شود.

مدارک لازم برای ثبت درخواست بازرسی بیمه تامین اجتماعی

مدارک لازم برای پیش حسابرسی بیمه، کلیه اسناد و مدارک شرکت برای سالی که قرار است رسیدگی شود.

در حسابرسی بیمه‌ای، مدارک و اسناد چند سال مورد رسیدگی قرار می‌گیرند؟

در گذشته، دفاتر ده سال قبل از کارگاه‌ها مورد رسیدگی قرار می‌گرفتند و این موضوع ممکن بود دردسرهای زیادی برای کارفرمایان و کارگاه‌ها ایجاد کند. اما تا زمانی که طی بخشنامه جدید حسابرسی تامین اجتماعی 2440/97/1000 مورخ 05/03/1397 که تصویر آن را در زیر مشاهده می‌کنید، مهلت حسابرسی بیمه تامین اجتماعی به آخرین دوره مالی کارگاه‌ها محدود شده است.

البته باید توجه داشت که در این زمینه استثناهایی نیز وجود دارد که در متن بخشنامه ذکر شده است:

لازم به ذکر است که اخیراً به دلیل درخواست وزیر کار رفاه و تامین اجتماعی، سازمان تامین اجتماعی از حسابرسان خود خواسته است تا تنها مدارک یک سال قبل را بررسی و حسابرسی کنند. این تغییر در عملیات حسابرسی تامین اجتماعی به وضوح نشان از تغییر در رویه این سازمان دارد. در برخی موارد، کارفرمایان ادعا می‌کنند که دفاتر قانونی ندارند و به عبارتی بهانه‌ای برای ارائه دفاتر قانونی و مدارک حسابداری به حسابرسان تامین اجتماعی ندارند.

شایان ذکر است که در این موارد، حسابرسان تامین اجتماعی با استناد به اظهارنامه مالیاتی و بر اساس تعرفه حسابرسی تامین اجتماعی، حق بیمه اضافی را محاسبه و به کارفرما اعلام می‌کنند. این رویکرد جدید به حسابرسی تامین اجتماعی نه تنها باعث ساده‌تر شدن روند می‌شود، بلکه به کارفرماها امکان ارائه مدارک مالیاتی بهتر و دقیق‌تر را می‌دهد.

البته ممکن است سوال پیش بیاید که در صورتی که اظهارنامه مالیاتی ارسال نشده یا به صورت ناقص ارسال شده باشد، چه طور عمل کرد؟ به طور معمول، چنین شرایط غیرطبیعی‌ای در تعامل با حسابرسان به وجود می‌آید. با این حال، تجربه نشان داده است که ارائه دفاتر قانونی و مدارک حسابداری بهترین راه برای اطمینان از سلامت اطلاعات مالی است و از ایجاد مشکلات ناشی از این نقصان‌ها جلوگیری می‌کند.

مزیت سپردن خدمات پیش حسابرسی بیمه تامین اجتماعی به کارمنتو

• سابقه بیش از 20 سال متخصصان کارمنتو در انجام پیش حسابرسی بیمه
• جلسات مشاوره رایگان قبل از انعقاد قرارداد
• پشتیانی در دسترس
• تضمین کیفیت و قیمت

مراحل حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی

مهلت حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی و رسیدگی به آن، تنها یک سال است و شرکت‌های مشمول قبل از رسیدن سال مالی جدید باید برای حسابرسی بیمه و ثبت بازرسی تامین اجتماعی مراحل زیر را طی نمایند:

• آماده‌سازی و ارسال مدارک به تأمین اجتماعی

در این مراحل قبل از درخواست حسابرسی تامین اجتماعی، برای حسابرسی، اطلاعات مورد نیاز به دقت و ترتیب آماده می‌شود.

این اقدامات شامل:

1. تهیه کاربرگ‌های حسابرسی بیمه: تهیه اطلاعات بیمه‌گذاران.
2. آماده‌سازی حقوق و مزایا: تجمیع اطلاعات مالی کارکنان.
3. تهیه برگه‌های مالیاتی: جمع‌آوری اسناد مالیاتی.
4. آماده‌سازی صورت‌های مالی: تجمیع اطلاعات مالی.
5. تهیه دفاتر قانونی: آماده‌سازی اسناد مالی قانونی.
6. جمع‌آوری اسناد مالی: آماده‌سازی مدارک مالی.
7. تهیه لیست کارکنان و فیش‌ها: تجمیع اطلاعات پرداخت‌ها.
8. آماده‌سازی بازنشستگان: تهیه اسامی و اطلاعات بازنشستگان.
9. آماده‌سازی قراردادها: تجمیع اسناد قراردادها.
10. تهیه تراز ۴ ستونی: آماده‌سازی ترازهای مالی.

این مراحل به منظور پشتیبانی از حسابرس در ارزیابی دقیق و صحیح وضعیت مالی و اجتماعی کارفرما انجام می‌شوند.

• ارسال حکم حسابرسی

 در این مرحله پس از بررسی فرم‌ها و مدارک توسط کارگروه شعبه بررسی‌کننده پرونده شرکت، حکم حسابرسی صادر می‌شود و این نشان می دهد ثبت درخواست بازرسی تامین اجتماعی موفقیت امیز بوده است. با ورود به سامانه حسابرسی تامین اجتماعی می‌توانید استعلام حکم بازرسی را مشاهده نمایید.

• تکمیل کاربرگ‌ها

در این مرحله کاربرگ‌هایی به شرکت ارسال می‌شود که باید پر شده و به موسسه حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی ارجاع داده شوند. این موارد شامل سه کاربرگ است:

• کاربرگ شماره یک: جمع تمامی حقوق و مزایای که به شعبه ارسال شده‌اند.
• کاربرگ شماره دو: حقوق و مزایایی که به شعبه ارسال نشده‌اند.
• کاربرگ شماره سه: حقوق و مزایایی که به قراردادهای پیمانکاری تعلق گرفته‌اند.

دراین کاربرگ ها نرخ های حسابرسی تامین اجتماعی هم می‌تواند مهم باشد.

• بازرسی از دفاتر قانونی

در این مرحله مؤسسات حسابرسی بیمه تمامی دفاتر را بررسی کرده و نتیجه را در فرم‌های مخصوص به خود ثبت می‌نمایند و در نهایت نتایج را به شعبه رسیدگی‌کننده به پرونده ارجاع می‌دهند.

• صدور نتیجه حسابرسی

در آخرین مرحله، موسسه حسابرسی میزان بدهی شرکت را محاسبه کرده و اعلام می‌نمایند.

اهداف حسابرسی بیمه تامین اجتماعی چیست؟

خدمات حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی به مجموعه‌ای از کارها اطلاق می‌شود که هنگامی که می‌خواهید محاسبات حساب‌ها را انجام دهید، سهام را منتقل کنید یا مالکیت را به دیگران منتقل کنید، انجام می‌شوند. هدف اصلی از این خدمات، اطمینان حاصل کردن از پرداخت حق بیمه به تمام کارکنان شرکت قبل از ایجاد تغییرات مهم است.

به زبان ساده‌تر، حق بیمه بر اساس حقوق و دستمزد کارکنان شرکت به اداره تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود. شرکت یا موسسه‌ای که این خدمات را ارائه می‌دهد، در مراحل حسابرسی، صحت و دقت پرداخت حق بیمه کارکنان شرکت را بررسی می‌کند و گزارش مربوطه را برای کارفرما تهیه می‌کند. برای شروع این فرآیند، کارفرما ابتدا باید در سازمان تأمین اجتماعی پرونده‌ای ایجاد کرده و کد کارگاهی مربوط به شرکت خود را دریافت کند.

• اطمینان از رعایت حقوق بیمه‌ای کارکنان توسط کارفرمایان

موضوع رعایت یا عدم رعایت حقوق بیمه‌ای با رسیدگی به اسناد و مدارکی همچون لیست بیمه تامین اجتماعی و گاهی اوقات لیست مالیات حقوق کارکنان کنترل می‌شود و کارفرما یا نماینده وی باید اسناد و مدارک درخواستی را در اختیار رسیدگی کننده قرار دهند. فردی که این رسیدگی را بر عهده می‌گیرد، میزان تطابق اطلاعات ارائه شده را با قوانین و مقررات تامین اجتماعی بررسی کرده و درستی یا نادرستی موارد را بررسی و گزارش می‌کند.

• اطمینان از اجرای قانون تامین اجتماعی بابت قراردادها و حق الزحمه‌ها

بر اساس قانون تامین اجتماعی حق الزحمه پرداختی به افرادی غیر از بیمه شدگان شرکت (پرسنل) مشمول بیمه تامین اجتماعی است و کارگاه‌ها باید در زمان پرداخت این موضوع را در نظر بگیرند. رسیدگی کنندگان برای بررسی درستی یا نادرستی این موارد، قراردادها، پرداخت‌های کارمزد، فاکتورهای کارمزدی و صورتحساب‌های دارای کارمزد را بررسی می‌کنند.

حسابرسی بیمه تامین اجتماعی توسط چه سازمانی انجام می شود؟

حسابرسی بیمه تامین اجتماعی توسط موسسه حسابرسی تامین اجتماعی انجام می‌شود. افراد و سازمان‌ها می‌توانند درخواست حسابرسی بیمه تامین اجتماعی خود را از طریق سایت سازمان تامین اجتماعی ثبت کنند. این موسسه به عنوان یک واحد مستقل در سال 1372 تاسیس شده و وابسته به سازمان تامین اجتماعی است.

موسسه حسابرسی تامین اجتماعی فعالیت‌های متعددی را انجام می‌دهد. این فعالیت‌ها شامل حسابرسی داخلی، بازرسی مالی، ارائه خدمات مالی و مشاوره مدیریت، تدوین و تعمیم اصول حسابداری و حسابرسی مورد نیاز، مشاوره مالیاتی و مدیریتی، رسیدگی‌های ویژه، طراحی نظام‌های اطلاعاتی مدیریت، انجام مطالعات و تحقیقات در امور مالی و سرمایه‌گذاری، امور انحلال و تصفیه، نظارت بر شرکت‌ها، و حسابرسی در امور بیمه‌ای و غیره است.

ثبت درخواست حسابرسی بیمه تامین اجتماعی می‌تواند شامل امور مختلفی از جمله حسابرسی داخلی و خارجی، مشاوره مالیاتی، تدوین ضوابط حسابداری و حسابرسی، و تحقیقات در امور مالی و سرمایه‌گذاری باشد. این موسسه همچنین مسئولیت انجام حسابرسی در امور بیمه ای را نیز بر عهده دارد.

مرجع قانونی چیست؟

در ماده 47 قانون تامین اجتماعی موضوع رسیدگی بیمه‌ای مطرح شده است. بر طبق این ماده کارفرمایان مکلف‌اند صورت مزد و حقوق و مزایاى بیمه شدگان همچنـین دفاتر و مدارک لازم را در موقع مراجعه بازرس سازمان، در اختیار او بگذارند. با درخواست بازرسی تامین اجتماعی، بازرسان سازمان مى‌توانند از تمام یا قسمتى از دفاتر و مدارک مذکور رونوشت یا عکس تهیه و براى کسب اطلاعات لازم به هر یک از رؤسا و کارمنـدان و کـارگران کارگاه و مراجع ذی‌ربط مراجعه نمایند.

اجرای درخواست حسابرسی بیمه ای تامین اجتماعی توسط بازرسان سازمان حـق دارنـد کارگـاه‌هـاى مشمول قانون را مورد بازرسى قرار دهند و داراى همان اختیارات و مسؤلیت‌هاى مذکور در مواد 52 و 53 قانون کار خواهند بود. نتیجه بازرسى حداکثر ظرف 1 الی 2 ماه از طرف سازمان به کارفرما اعلام خواهد شد.

بنابراین طبق قانون کلیه شرکت‌هایی که تحت پوشش تامین‌اجتماعی قرار دارند باید آمادگی حسابرسی تأمین اجتماعی را داشته باشند. برای انجام درخواست حسابرسی تامین اجتماعی، زمان مشخصی تعیین نشده است و بنا به تشخیص شعبه تامین‌اجتماعی و یا در موارد خاص مانند صدور مفاصاحساب، اقدام به تأمین حسابرسی خواهد شد.

در واقع حسابرسی به کلیه اختلافات بین واحد بیمه‌پرداز و سازمان تامین‌اجتماعی تا مقطع زمانی که حسابرسی انجام‌شده، پایان می‌دهد. با انجام حسابرسی بیمه‌ای از سال مورد نظر و با پرداخت بدهی اعلام‌شده از بابت حسابرسی بیمه‌ای سال مربوطه، کلیه بدهی‌های برآوردی قبلی حذف شده و تا پایان سال، واحد بیمه‌پرداز فاقد بدهی به تامین‌اجتماعی خواهد بود.

اخیراً برخی به انجام حسابرسی از دفاتر قانونی و مقطع زمانی آن اعتراض می‌‌کنند که به نظر می‌رسد این اعتراض از نظر قانونی موجه نباشد. استناد این افراد به ماده 39 قانون تامین‌اجتماعی است که مهلت بررسی فهرست‌های بیمه‌ای ارسالی از طرف کارفرما را 6 ماه تعیین کرده است. استناد به این ماده در مورد بازرسی بیمه چندان قابل‌قبول نیست زیرا محتوای این ماده در مورد لیست‌های ارسالی کارفرما و فرصت داده‌شده به سازمان برای بررسی آن‌هاست و در آن محدودیتی در زمان و دوره انجام بازرسی و حسابرسی مقرر نکرده است.

معمولاً قبل از انجام حسابرسی، فرم‌های مخصوصی برای شرکت مربوطه ارسال می‌شود که در آن یکسری اطلاعات در رابطه با دفاتر قانونی و اظهارنامه‌های مالیاتی مورد سوال قرار می‌گیرد. پس از تکمیل فرم‌های مربوطه و ارسال آن به موسسه یا شعبه ذی‌ربط توسط شرکت، مراحل بعدی انجام می‌شود.

موسسات حسابرسی سازمان تامین‌اجتماعی پس از رسیدگی، مدارک مربوطه را در فرم‌های مخصوص وارد و به شعبه ذی‌ربط، که پرونده مطالباتی شرکت در آن رسیدگی می‌شود، ارسال می‌کنند و شعبه پس از دریافت گزارش اقدام به محاسبه و اعلام بدهی حق‌بیمه به شرکت می‌کند و در این حالت موسسات حقوقی به استناد مواد 42 و 43 قانون تامین‌اجتماعی حق اعتراض و ارائه مدارکی دال بر رد بخشی از بدهی اعلام‌شده مبلغ تعیین‌شده را در صورت عدم پذیرش دارند.

چنانچه بدهی اعلام‌شده به کارفرما به استناد گزارش بازرسی از دفاتر قانونی شرکت باشد، کارفرما می‌تواند در صورت اعتراض به بدهی اعلام‌شده، قبل از طرح اعتراض در هیئت‌های بدوی و تشخیص مطالبات، یک نسخه از گزارش بازرسی از دفاتر قانونی را کتباً و به هزینه خود درخواست کند. بدهی حق‌بیمه ناشی از حسابرسی از تاریخ ابلاغ به کارفرما تا 30 روز مشمول جریمه تاخیر نمی‌شود و پس از آن اعم از اینکه در مرحله برآورد باشد، یا قطعی ماهیانه 2 درصد جریمه تاخیر پرداخت به آن تعلق می‌گیرد.

موارد مشمول و غیرمشمول کسر حق‌بیمه 

موارد مشمول و غیرمشمول کسر حق‌بیمه بابت حسابرسی از اسناد، مدارک و دفاتر قانونی موسسات و شرکت‌ها کدام‌اندبه شرح زیر است:

در حسابرسی تامین اجتماعی دفاتر قانونی، کلیه وجوه نقدی که به افراد(کارکنان) پرداخت می‌شود و کلیه وجوه پرداختی به اشخاص حقیقی و حقوقی بابت اجرای قراردادهای پیمانکاری موضوع ماده 38 قانون تامین‌اجتماعی، که مفاصا حساب از سازمان دریافت نشده باشد و وجوه پرداختی به افراد حقیقی بابت حق‌الزحمه، مشمول کسر حق‌بیمه است. 

تفاوت‌های حسابرسی تأمین اجتماعی و حسابرسی مالیات چیست؟

حسابرسی مالیاتی به بررسی کامل درآمد و هزینه‌های یک کسب و کار می‌پردازد و علاوه بر تحقق دقت و صحت دفاتر، میزان مالیاتی که شرکت موظف به پرداخت است را محاسبه می‌کند. به عبارت دیگر، حسابرسی مالیاتی نقدینگی‌های مالیاتی شرکت را در نظر می‌گیرد. 

به‌طور مقابل، حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی به این شکل عمل نمی‌کند و حسابرسان تنها بر منابع انسانی متمرکز هستند. آن‌ها میزان درآمد کارکنان، و در نهایت میزان بیمه پرداختی توسط شرکت برای آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند. حسابرسی بیمه به مواردی چون حقوق کارکنان و میزان بیمه و تخصیص‌های آن می‌پردازد، در حالی که به مسائل مالیاتی مربوط نمی‌شود. به یاد داشته باشید، برای درخواست حسابرسی بیمه تامین اجتماعی یا حسابرسی تأمین اجتماعی از سازمان تامین اجتماعی، می‌توانید با درخواست‌های مشخص و هزینه‌های مرتبط با این درخواست در تعرفه حسابرسی تامین اجتماعی، با کمک و مشاوره از کارمنتو اقدام نمایید.

دستورالعمل حسابرسی تامین اجتماعی

 پیرو بخشنامه جدید خدمات حسابرسی تامین اجتماعی، درآمد،(دستورالعمل حسابرسی تامين اجتماعی) و در راستای سیاست‌های اصولی واعتمادسازی بین سازمان و کارفرمایان وتسهیل درپاسخگویی و استفاده بهینه از نیروی انسانی، بخش‌های اول (نحوه درخواست بازرسی از دفاتر قانونی)، دوم (اقدامات اولیه واحد بازرسی دفاتر قانونی). بند۳ بخش سوم (نحوه تشخیص حقوق، مزایا و مزد سایر هزینه‌های مشمول کسر حق بیمه)، بخش ششم اقدامات واحد درخواست کننده پس از دریافت گزارش بازرسی دفاتر قانونی) وبخش هفتم (سایر موارد) بخش‌نامه مذکور از تاریخ صدور این بخش‌نامه به شرح زیر اصلاح وجایگزین میشود:

الف) اولویت‌بندی انجام بازرسی از دفاتر قانونی براساس دستورالعمل حسابرسی تامين اجتماعی

واحدهای اجرائی موظف‌اند طبق اولویت‌بندی زیر نسبت به درخواست واحدهای دفاتر قانونی در برنامه‌ریزی و  انجام درخواست بازرسی بیمه تامین اجتماعی  رعایت نمایند:

1. اولویت اول: قرارهای صادره از هیأت‌های تشخیص مطالبات.
2. اولویت دوم: دستورات معاونت فنی و درآمد و اداره کل درآمد حق بیمه.
3. اولویت سوم: شرکت‌ها و مؤسسات متقاضی تصفیه و انحلال(به استثنای شرکت‌های پیمانکاری و مهندسی مشاور).
4. اولویت چهارم: پیمانکارانی که دارای کارگاه تولیدی، صنعتی و فنی هستند و امور اجرائی پیمان در کارگاه آن‌ها انجام می‌گیرد، همچنین پیمانکاران قراردادهای طراحی و ساخت نرم‌افزار.
5. اولویت پنجم: کارگاه‌هایی که دارای 50 نفر کارگر به بالا هستند(به استثناء شرکت‌های پیمانکاری و مهندسین مشاور).
6. اولویت ششم: کارگاه‌هایی که کمتر از 50 نفر کارگر دارند و فاقد بازرسی کارگاهی هستند(به استثناء شرکت‌های پیمانکاری و مهندسین مشاور).

نکته: شعب مجاز به درخواست بازرسی از دفاتر قانونی اشخاص حقوقی که فعالیت آن‌ها پیمانکاری یا مهندسین مشاور است و حق‌بیمه آن‌ها مطابق مواد 38 و 41 قانون و بخشنامه 14 جدید درآمد دریافت و صادر می‌شود، نخواهند بود.

ب) نحوه اقدام شعب جهت انجام بازرسی از دفاتر قانونی براساس دستورالعمل حسابرسی تامين اجتماعی

شعب موظفند بر اساس ترتیب اولویت‌های تعیین شده در بند "الف" اقدام به بازرسی از دفاتر قانونی موسسات و اشخاص حقوقی نمایند. در صورتی که ثبت درخواست بازرسی بیمه تامین اجتماعی از هیأت‌های تشخیص مطالبات صورت گیرد، شعبه موظف است بلافاصله یک نسخه از قرار صادره را به واحد بازرسی دفاتر قانونی ارسال کند تا اقدام به بازرسی در سال یا سال‌های مالی مشخص شده در قرار صادره نماید.

در مورد کارگاه‌های دیگر نیز که انجام بازرسی از دفاتر قانونی آن‌ها از طریق معاونت فنی و درآمد با انجام ثبت درخواست بازرسی بیمه تامین اجتماعی صورت می‌گیرد، اجازه داده می‌شود که در خصوص فرم‌های پیش‌بینی شده در بخشنامه 11 جدید درآمد و یا ابلاغ فرم‌های جدید، با رعایت مقررات قانونی اقدام به تغییرات لازم نمایند.

‏ج) نحوه اقدام واحد بازرسی دفاتر قانونی بر اساس دستورالعمل حسابرسی تامين اجتماعی

واحد بازرسی دفاتر قانونی (در تهران موسسه حسابرسی تامین اجتماعی و در استان‌هایی که نمایندگی موسسه مزبور در آن‌جا دایر شده باشد نمایندگی موسسه حسابرسی تامین اجتماعی استان مربوطه و در استان‌هایی که تاکنون نمایندگی موسسه دایر نشده است، اداره کل استان مربوطه) پس از دریافت درخواست بازرسی  بیمه تامین اجتماعی از شعب براساس دستورالعمل حسابرسی باید اقدامات زیر را به عمل آورد؛

1. درخواست‌ بازرس بیمه تامین اجتماعی واردشده را با توجه به اولویت‌بندی در بند "الف" طبقه‌بندی کرده و برنامه‌ریزی جهت انجام بازرسی از دفاتر قانونی آن‌ها با رعایت اولویت‌های تعیین‌شده انجام دهید.
2. با تعیین سرپرست کار، حکم انجام بازرسی را طبق فرم شماره 2 پیوست صادر کنید.
3. با همراهی بازرسان، سرپرست کار به محل اقامت شخص حقوقی مراجعه کرده و با رعایت دستورالعمل نحوه رسیدگی به دفاتر و اسناد در بخشنامه 11 جدید درآمد و اصلاحات مربوطه، اقدام به انجام بازرسی از دفاتر قانونی نمایید.

‏د) نحوه تشخیص حقوق، مزد و مزایا و سایر هزینه‌های مشمول حق بیمه براساس دستورالعمل حسابرسی تامين اجتماعی

کلیه وجوه نقدی که به افراد(کارکنان)پرداخت می‌شود باستثنای وجوه پرداختی بابت؛

• بازخریدی ایام مرخصی
• کمک عائله‌مندی
• هزینه سفر و فوق العاده ماموریت
• حق همسر به کارکنان در موسسات مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت
• پاداش، پاداش افزایش تولید(آکورد، کارانه، بهره وری)پاداش نهضت سوادآموزی، عیدی و بن کارگری
• کمک هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری
• حق شیر و حق تضمین(کسر صندوق)
• ‏خسارات اخراج و مزایای پایان کار(حق سنوات)
• حق الزحمه امام جماعت
• حق حضور در جلسات هیات مدیره

کلیه وجوه پرداختی به اشخاص حقیقی و حقوقی بابت اجرای قراردادهای پیمانکاری موضوع ماده 38 ‏قانون تامین اجتماعی که مفاصا حساب از سازمان دریافت نشده باشد و وجوه پرداختی به افراد حقیقی بابت حق الزحمه.

‏تذکر وجوه پرداختی بابت:

• خرید انواع کالاها، مواد، اجناس، ماشین آلات، قطعات و...
• ساخت و تعمیرات انواع وسایل، ماشین آلات، قطعات و...
• طراحی، جاپ، تبلیغات و فیلمبرداری
• کرایه حمل و نقل، تاکسی، آژانس، لودر، گریدر، تراکتور، جرتقیل، سواری، اتوبوس، مینی بوس و...
• ترخیص کالا و هزینه‌های گمرکی
• حق الوکاله، هزینه‌های کارشناسی، وجوه پرداختی به وکلا و کار شناسان رسمی داگستری و ترخیص کاران رسمی گمرکی
• ‏به موسسات، شرکت‌ها، کارگاه‌ها و واحدهای صنفی، تولیدی، صنعتی و فنی و اشخاص حقیقی اعم از این‌که با انعقاد قرارداد و یا بدون انعقاد قرارداد باشد و همچنین مزد، حقوق و مزایا و حق‌الزحمه پرداختی به افرادی که طبق مداری ارائه شده از سوی کارفرما شاغل یا بازنشسته کشوری، لشگری، بانک‌ها و سایر دستگاه‌ها بوده و مشمول تامین اجتماعی نیستند، مشمول کسر حق بیمه نیست.

ه‏) نیروی انسانی بازرسی دفاتر قانونی در اداره کل استان و شعب براساس دستورالعمل حسابرسی تامين اجتماعی

• براساس دستورالعمل حسابرسی تامين اجتماعی، وظایف نظارتی بازرسی دفاتر قانونی در اداره کل استان به رئیس و کارشناس ارشد بازرسی کارگاه‌ها محول و عنوان سمت مذکور به رئیس و کارشناس ارشد بازرسی کارگاه‌ها و دفاتر قانونی اصلاح میشود.
• یک ردیف کارشناس درجه یک و مسئول بازرسی دفاتر قانونی با حذف یکی از ردیف‌های تشکیلاتی غیرضرور شعبه در واحد درآمد هر شعبه ایجاد می‌شود.

‏اهم وظایف کارشناس مذکور به‌شرح زیر خواهد بود:

1. انتخاب واحدهای تولیدی که بر اساس الویت‌بندی بند "الف" باید توسط حسابرسان قانونی تامین اجتماعی بازرسی شوند.
2. ارسال پرسش‌نامه به کارفرما برای جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز.
3. مرور و بررسی پرسش‌نامه‌های تکمیل شده توسط کارفرما به منظور جمع‌آوری اطلاعات دقیق‌تر.
4. درخواست بازرسی بیمه تامین اجتماعی توسط کارفرما از دفاتر قانونی
5. دریافت گزارش‌ حسابرسی تامین اجتماعی که توسط  بازرس انجام‌شده است
6. محاسبه بدهی‌ها براساس گزارش‌های بازرسی دفاتر قانونی و اعلام آن به کارفرما، همچنین اقدامات قانونی بعدی جهت وصول مطالبات.
7. محاسبه بدهی‌ها در شرایطی که کارفرما دفاتر قانونی ندارد یا فرم مربوط به بند 2 قسمت (ب) این دستورالعمل را تکمیل نکرده باشد، طبق مقررات و اعلام آن به کارفرما.

• ‏در استان‌هایی که موسسه حسابرسی تامین اجتماعی در آن‌جا نمایندگی ندارد، با حذف ردیف یا ردیف‌های تشکیلاتی غیرضرور در استان(اداره کل یا شعب تابعه)، ردیف بازرس دفاتر قانونی مورد نیاز به تعداد ردیف‌های غیرضرور حذف شده ایجاد می‌شود وظایف بازرسان دفاتر قانونی انجام بازرسی از دفاتر قانونی طبق این بخشنامه و بخشنامه 11 جدید درآمد است. همچنین در این جهت باید گزارش حسابرسی تامین اجتماعی را تهیه کنند.

اعتراض به حسابرسی تأمین اجتماعی چگونه است؟

در صورتی که کارفرما تمایل به اعتراض در خصوص گزارش حسابرسی سازمان تامین اجتماعی دارد، باید به مراحل زیر پیش برود:

1. ثبت اعتراض کارفرما: در ابتدا، کارفرما می‌تواند اعتراض خود را نسبت به اطلاعات مندرج در گزارش حسابرسی سازمان تامین اجتماعی ثبت کند.
2. تعیین تاریخ جلسه هیئت بدوی: پس از ثبت اعتراض، تاریخی برای برگزاری جلسه هیئت بدوی تعیین می‌شود.
3. برگزاری جلسه هیئت بدوی: در این جلسه، اعتراض کارفرما به گزارش حسابرسی تامین اجتماعی بررسی می‌شود و تصمیم‌گیری مناسب انجام می‌شود.
4. هیئت تجدید نظر (در صورت لزوم): در صورتی که اعتراض به تصمیم هیئت بدوی وارد شود، می‌توان هیئت تجدید نظر را تشکیل داد تا اعتراض مورد دقیق‌تری مورد ارزیابی قرار گیرد.
5. پذیرش یا رد اعتراض: هیئت بعد از بررسی و گفت‌وگو، می‌تواند اعتراض را پذیرش یا رد کند.
6. ابلاغ تصمیم هیئت به کارفرما: پس از تصمیم‌گیری، تصمیم هیئت به کارفرما ابلاغ می‌شود.
7. صدور رأی نهایی (در صورت پذیرش اعتراض): در صورتی که اعتراض پذیرفته شود، تغییرات مورد نیاز در گزارش حسابرسی انجام می‌شود و گزارش نهایی تنظیم می‌شود.
8. ارجاع به دیوان عدالت اداری (در صورت عدم رضایت): در صورتی که کارفرما از تصمیم هیئت ناراضی باشد، می‌تواند به دیوان عدالت اداری مراجعه کند تا اختلاف حل شود.

پس از مراحل مذکور، تصمیم‌گیری در خصوص پذیرش یا رد اعتراض انجام می‌شود. در صورت تمایل به اقدامات قانونی بیشتر، می‌توانید به دیوان عدالت اداری مراجعه نمایید. به منظور دستیابی به نتایج مطلوب، توصیه می‌شود با اعضای تیم مشاوران حسابرسی در کارمنتو در تمام مراحل اعتراض در ارتباط باشید تا از تخصص آن‌ها بهره‌برداری نمایید.

با دقت به مراحل حسابرسی تامین اجتماعی پرداخته شد و اهمیت این مراحل در ارزیابی دقیق و صحیح وضعیت مالی و اجتماعی شرکت‌ها مطرح شد. این مراحل شامل آماده‌سازی و ارسال مدارک، ارسال حکم حسابرسی، تکمیل کاربرگ‌ها، بازرسی دفاتر قانونی، صدور نتیجه حسابرسی و حق اعتراض کارفرما می‌شوند. از طریق این دستورالعمل، شرکت‌ها قادر به بهبود فرآیندهای مالی خود و افزایش شفافیت در گزارشگری مالی هستند. از اهمیت و دقت اجرای این مراحل، تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و مدیریتی بر اساس اطلاعات دقیق و قابل اعتماد حاصل می‌شود، که در نتیجه بهبود کارایی و عملکرد کلی شرکت‌ها و سامانه تامین اجتماعی را تضمین می‌کند.