مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی

درآمد، جریان زندگی اقتصادی جوامع است و مالیات بر درآمد، یکی از پراهمیت‌ترین و موثرترین ابزارهای مالی دولت‌ها برای تأمین هزینه‌های عمومی و توسعه کشور است. این اصل مالیات که تاریخچه‌اش مربوط به قرن 18 میلادی در آمریکا است، به واسطه نیاز به تامین هزینه‌های سنگین ناشی از جنگ پدید آمد.

در دنیای امروز، مالیات بر درآمد به صورت گسترده‌ای اجرا می‌شود و مشمولان آن شامل افراد حقیقی، شرکت‌ها و کسب‌وکارها می‌شوند. به منظور اجرای منصفانه‌ترین سیاست‌ها و بهره‌گیری از نتایج مطلوب، مالیات بر درآمد ایران دارای دسته‌بندی‌های مختلفی است، که نرخ و درصد آن برای هر کدام به تفاوت‌ها انجامیده و جزئیات مفصلی از هر گروه آن ذکر می‌شود.

همچنین مالیات بر درآمد ایران سال‌هاست در کشورمان در حال اجراست و یکی از بهترین روش های درآمدی محسوب می‌شود. به همین دلیل، برای هر کسب‌وکار و شخص حقیقی، ضروری است با فلسفه و انواع این نوع مالیات آشنا شوند. این مسئله به ویژه برای اشخاص حقیقی و کسب‌وکارها اهمیت دارد، زیرا باید به‌طور جداگانه و با دقت، جایگاه خود را در انواع مالیات بر درآمد مشخص کنند.

با درک فلسفه این سیستم مالیاتی، افراد قادر خواهند بود تصمیمات مالی خود را بهتر انجام دهند و از فرصت‌های بهتری در زمینه کاهش بدهی‌ها و بهره‌وری مالی بهره‌مند شوند.

آشنایی کامل با انواع مالیات بر درآمد 1402 به افراد کمک خواهد کرد تا با اطمینان و اطلاعات کافی، مسیر مالیاتی مناسب خود را انتخاب کنند و در نتیجه، بهره‌وری اقتصادی را افزایش دهند و به رشد و پیشرفت جامعه خود و دیگران کمک کنند.

مالیات بردرآمد چیست؟

مالیات بر درآمد، یکی از اصولی‌ترین و حیاتی‌ترین اقتصادی‌ها در جوامع امروزی است. دولت‌ها به منظور تأمین هزینه‌های عمومی و اجرای برنامه‌های توسعه، این نوع مالیات را از اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت می‌کنند. هر شخص موظف است طبق قوانین، درآمدهای خود را به نهادهای مالیاتی اعلام نماید و دولت نیز متناسب با میزان درآمد قابل مالیات‌گیری، مبلغ مالیات را از او دریافت کند. این نرخ مالیات بستگی به درآمد هر فرد دارد و به‌صورت متغیر تعیین می‌شود.

سازمان‌های مالیاتی با توجه به معیارهای مختلف، درصدی خاص را برای هر گروه از افراد مشخص می‌کنند. این معیارها شامل میزان درآمد، وضعیت حقوقی و شرایط مختلف گروه‌ها هستند. به‌طور معمول، دولت‌ها تمایل دارند با تدابیر مالیاتی، به تناسب با اهداف رفاهی و کاهش نابرابری‌های اجتماعی، مالیات بر درآمد را به‌صورت تصاعدی تنظیم کنند؛ به‌عبارتی با افزایش درآمد، درصد مالیات نیز افزایش یابد. این مقدار که در قانون مالیات بر درآمد مشخص می‌شود، به عنوان اصل مالیاتی مهمی مطرح است.

مهم‌ترین دسته‌بندی کلی مالیات، تقسیم‌بندی آن به دو بخش مستقیم و غیرمستقیم است. همچنین، مالیات بر درآمد در کنار مالیات بر دارایی، دو نوع از مالیات‌های مستقیم را تشکیل می‌دهند که هر یک زیرمجموعه‌های خاص خود را دارند و نقش مهمی در تعیین درآمد دولت و رفاه اجتماعی دارند.

قانون مالیات های مستقیم، به چند بخش تقسیم می‌شود. بخش سوم این قانون مربوط به مالیات بر درآمد است که از ماده 52 تا 131 ادامه دارد. در این بخش، مالیات بر درآمد املاک از ماده 52 تا 80 طبقه‌بندی می‌شود. همچنین، ماده 81 قانون مالیات مستقیم به مالیات بر درآمد کشاورزی اختصاص دارد.

فصل سوم این بخش در مورد مالیات بر درآمد حقوق است، به گونه‌ای که اشخاص حقوقی و حقیقی باید مالیات خود را بر اساس این فصل پرداخت کنند. این فصل از ماده 82 قوانین مالیات مستقیم آغاز می‌شود و تا ماده 92 مالیات مستقیم ادامه دارد.

فصل چهارم، به مالیات بر درآمد مشاغل اختصاص دارد و تمام مشاغل و اشخاص حقیقی که در ایران کار می‌کنند، در این فصل مشمول مالیات هستند. این فصل از ماده 93 قانون مالیات های مستقیم آغاز می‌شود و تا ماده 104 ادامه دارد.

فصل پنجم باب سوم به مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی می‌پردازد و اولین ماده آن ماده 105 قانون مالیات مستقیم است که برای شرکت‌ها ماده قانونی مهمی محسوب می‌شود. براساس ماده 105، شرکت‌ها و اشخاص حقوقی در صورت داشتن سود، باید 25 درصد آن را به عنوان مالیات پرداخت کنند. این فصل تا ماده 118 قانون مالیات مستقیم ادامه دارد.

فصل ششم، به مالیات بر درآمد اتفاقی اختصاص دارد که از ماده 119 قانون مالیات مستقیم آغاز می‌شود و تا ماده 128 قانون مالیات مستقیم ادامه دارد. بر اساس ماده 119 قانون مالیات مستقیم، درآمد نقدی یا غیرنقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به شکل بلاعوض یا از طریق معاملات یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل تحصیل می‌نماید، مشمول مالیات اتفاقی خواهد بود و نرخ مالیات مقرر در ماده 131 قانون مالیات مستیم این قانون به کار گرفته خواهد شد.

از این ترتیب، قانون مالیات های مستقیم از ماده 52 قانون مالیات مستقیم تا 131 به ترتیب در بخش‌های مختلفی از مالیات بر درآمد املاک، کشاورزی، حقوق، مشاغل و اشخاص حقوقی صحبت می‌کند. هر فصل به موضوع خاصی اختصاص دارد و تا ماده‌های مشخصی ادامه دارد.

انواع مالیات بر درآمد چیست؟

با توجه به انواع منابع درآمدی مختلف در سطح کشور، انواع مالیات بر درآمد مختلفی نیز وجود دارد که بسیار گسترده است؛ در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

1. مالیات بر درآمد املاک

سرمایه‌گذاری در دنیای مالیات بر درآمد املاک، با اشاعه این نظام، از ماده 52 تا ماده 80 از قوانین مالیات مستقیم را در بر می‌گیرد. با شروع ماجرا از بند یک ماده 1، همه مالکین اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی، مطابق با مفاد باب دوم، ملزم به پرداخت مالیات بر درآمد املاک در ایران هستند.

هر فصل از قانون به نخستین ماده‌اش که به عنوان ماده پایه شناخته می‌شود، می‌پردازد و ماده 52 نیز همین مفصل اساسی را برای مالیات بر درآمد املاک تعیین می‌کند. این ماده بیان می‌کند که «درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از انتقال حقوق خود به املاک واقع در ایران، پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون، تحت تأثیر مالیات بر درآمد املاک قرار می‌گیرد.»

گام‌های مالیات بر درآمد املاک شامل چندین زیرشاخه نیز می‌شود. یکی از این دسته‌بندی‌ها مالیات بر درآمد اجاره املاک است. به این معنا که زمانی که شما ملکی را اجاره داده‌اید و از آن راه درآمد کسب می‌کنید، باید به صورت قانونی مالیات مربوطه را پرداخت کنید. مفاد این امر در ماده‌ 53 قانون مالیات مستقیم و ماده 54 قانون مالیات مستقیم مشاهده می‌شود.

ماده 59 قانون مالیات‌های مستقیم نیز به مالیات نقل و انتقال املاک اشاره دارد. به این معنا که هنگامی که شما ملکی را به فروش می‌رسانید، باید به همراه مالیات نقل و انتقال، مالیات مربوطه را نیز به دولت پرداخت کنید.

انواع دیگر مالیات بر درآمد املاک شامل مالیات بر درآمد املاک سرقفلی است. به این ترتیب که در هنگام فروش این نوع املاک، به علاوه مالیات نقل و انتقال، مالیات این دسته را نیز باید پرداخت نمایید.

ماده 77 قانون مالیات مستقیم همچنین به مالیات بساز بفروش اشاره دارد؛ یعنی اگر شما ملکی را بسازید و بعداً آن را به فروش برسانید، باید به صورت قانونی مالیات مربوطه را پرداخت کنید. این انواع مالیات، اساسی و اهمیتی برای نظم مالیاتی املاک دارند که برای رعایت اصول قانونی و جلوگیری از مشکلات مالی، باید به دقت به آنها پرداخته شود.

2. مالیات بر درآمد کشاورزی

در این بخش، به دومین فصل از مالیات بر درآمد مرتبط با کشاورزی می‌پردازیم. ماده 81 قانون مالیات اسلامی، حاکمیت جالبی دارد که می‌گوید: “درآمد‌هایی که از فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی، زنبور عسل، طیور، صیادی، ماهی‌گیری، نوغان‌داری، احیای مراتع، جنگل‌ها، باغات و اشجار حاصل می‌شود، معاف از پرداخت مالیات است.”

این ماده به افراد حقیقی این امتیاز را می‌دهد که از پرداخت مالیات معاف شوند. اما اشخاص حقوقی، مثل دوقلوهایی که تا حدی مشابه هم هستند، همچنان با نرخ مالیاتی صفر روبرو هستند. اگر شما به صورت حقیقی در زمینه کشاورزی فعالیت می‌کنید، از پرداخت مالیات آزادید و نیازی به ارائه اظهارنامه و اسناد رسمی ندارید.

اما اگر شرکت شما در حوزه کشاورزی فعال است، همچنان مالیات با نرخ صفر برای شما اعمال می‌شود. یعنی همچنان نیازی به پرداخت مالیات ندارید. اما باید تعهدات قانونی خود را به عنوان شخص حقیقی، مانند تهیه پرونده مالیاتی و اظهارنامه، رعایت کنید تا همچنان از این امتیازات بی‌نظیر برخوردار باشید.

3. مالیات بر درآمد حقوق

فصل سوم از باب سوم قانون مالیات اسلامی، به مالیات بر درآمد حقوق اختصاص دارد که به موجب آن، افرادی که در حال خدمت به شخص دیگری (به شکل حقیقی یا حقوقی) در ایران مشغول به کار هستند، باید مالیات خود را پرداخت کنند. این فصل از ماده 82 آغاز می‌شود و تا ماده 92 ادامه دارد.

ماده 82 که یکی از مهم‌ترین مواد این قانون محسوب می‌شود، تعریف مختصری ارائه می‌دهد: “هرگونه درآمدی که یک شخص حقیقی به عنوان پاداش بابت انجام خدمات برای یک شخص دیگر (می‌تواند حقیقی یا حقوقی باشد) در ایران دریافت می‌کند، مشمول مالیات بر حقوق می‌شود.” این مالیات بر عهده کارفرما قرار دارد و از درآمد حقوق‌بگیران کسر می‌شود تا به دولت واریز شود. بنابراین، حقوق‌بگیران نیازی به پرداخت مستقیم مالیات ندارند و کارفرما مسئول پرداخت آن است. به همین علت، افراد حقوق‌بگیر اطلاعی از زمان و مبلغ کسر مالیات از حقوق خود ندارند.

4. مالیات بر درآمد مشاغل

در فصل چهارم از قانون مالیات اسلامی، به مالیات بر درآمد مشاغل پرداخته می‌شود که تمام مشاغل و افراد حقیقی فعال در ایران را شامل می‌شود. این فصل از ماده 93 آغاز می‌شود و تا ماده 104 ادامه دارد.

ماده 93 ایجاب می‌کند: “هر نوع درآمدی که افراد حقیقی از فعالیت در مشاغل یا هرگونه کسب و کار دیگر در ایران کسب می‌کنند، پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل خواهد شد.”

اگر شما به عنوان یک فرد حقیقی در ایران در حرفه وکالت، پزشکی، مغازه‌داری یا هر شغل دیگری مشغول به کار هستید، باید مالیات بر درآمد خود را پرداخت کنید. همچنین، ماده 103 قانون مالیات مستقیم این فصل به مالیات بر درآمد وکلای دادگستری و افرادی که در محاکم اختصاصی وکالت دارند، اشاره می‌کند.

این نوع از مالیات بر اساس گروه‌بندی‌های مختلف شغلی انجام می‌شود و هر یک از این گروه‌ها با نرخ مالیات مختص به خود مواجه خواهند شد.

5. مالیات بر درآمد شرکت‌ها و اشخاص حقوقی

در فصل پنجم از باب سوم قانون مالیات اسلامی، به مالیات بر درآمد شرکت‌ها و اشخاص حقوقی پرداخته می‌شود. این فصل با ماده 105 آغاز می‌شود که برای شرکت‌ها یک ماده قانونی بسیار مهم محسوب می‌شود.

با توجه به ماده 105، شرکت‌ها و اشخاص حقوقی در صورت کسب سود؛ باید 25 درصد از سود خود را به عنوان مالیات پرداخت کنند. این فصل تا ماده 118 ادامه دارد و جزئیات مربوط به مالیات بر درآمد شرکت‌ها و اشخاص حقوقی را تنظیم می‌کند.

6. مالیات بر درآمد اتفاقی

فصل ششم از قانون مالیات اسلامی به مالیات بر درآمد اتفاقی اختصاص دارد و این فصل از ماده 119 آغاز شده و تا ماده 128 ادامه دارد. بر اساس ماده 119 این قانون؛ هرگونه درآمد نقدی یا غیرنقدی که به صورت بلاعوض، از طریق معاملات  به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگری کسب شود، مشمول مالیات اتفاقی به نرخ مقرر در ماده 131 این قانون خواهد بود. این نرخ به شکل پلکانی طراحی شده است و به میزان درآمد اتفاقی بستگی دارد.

Please select another listing to show to avoid recursion.

پیشنهاد مطالعه:

پیشنهاد مطالعه:

همه چیز در مورد مالیات بر درآمد اتفاقی

7. مالیات بر جمع درآمد ناشی از منابع مختلف

در این قانون مالیاتی، افراد حقیقی که در یک سال مالیاتی مختلف، از یک یا چند منبع از منابع درآمدی بهره‌مند هستند، ملزم به پرداخت مالیات خواهند بود. البته، مقدار مالیات آن‌ها باید کمتر از نرخ‌های مقرر در ماده ۱۳۱ این قانون مالیاتی بر درآمد باشد یا در صورتی که از معافیت‌های مواد ۸۴ و ۱۰۱ این قانون استفاده کرده‌اند، مبلغ مالیات پرداختی بیش از یک بار باشد. برای اطلاع‌رسانی به حوزه مالیاتی مربوطه، این افراد ملزم به تهیه و تسلیم یک اظهارنامه تکمیلی هستند. اظهارنامه باید حاوی جمع کل درآمدهای مشمول مالیات مذکور در این ماده با تفکیک هر یک از منابع و محل تنظیم باشد. مهلت ارسال اظهارنامه تا پایان تیر ماه سال بعد از سال مالیاتی فعالیت‌هاست.

برای محاسبه مبلغ مالیات متعلقه، افراد باید نرخ‌های مقرر در ماده ۱۳۱ این قانون را رعایت کنند و معافیت‌های مواد ۸۴ و ۱۰۱ را به‌طور صحیح اعمال نمایند. همچنین، مبالغی که به‌عنوان مالیات بر درآمد منابع درآمدهای آن‌ها پرداخت کرده‌اند یا از طریق ابطال تمبر کسر شده‌اند، باید محاسبه‌ و تأدیه شوند. همچنین، اگر از درآمدهای افراد به واسطه‌ی قوانین دیگری کاسته‌شده‌است، می‌بایست این مبالغ نیز در محاسبه مالیات مد نظر قرار گیرد. با اجرای صحیح این قوانین مالیاتی، منظم‌سازی و تنظیم درآمد‌ها به‌صورت عادلانه‌تر انجام خواهد شد و منافع مالی دولت و جامعه حفظ خواهد شد.

از طریق مشاوره مالیاتی تلفنی آنلاین بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت از طریق تماس امن پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.

مشاور مالیاتی آنلاین

قانون مالیات بر درآمد چیست؟

قانون مالیات بر درآمد برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است و شرایط خاص خود را دارند، که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

قانون مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

ماده 106:

در این قسمت از قانون مالیات اسلامی، ماده 106 قانون مالیات مستقیم به مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی اختصاص دارد. براساس این ماده، مالیات محاسبه شده برای اشخاص حقوقی (به استثنای درآمد هایی که قوانین دیگری برای تشخیص آنها در نظر گرفته شده است)، بر اساس میزان سوددهی فعالیت و مقررات ماده 95، ماده 94 و ماده 97 قانون مالیات مستقیم این قانون و تبصره های آن تعیین می‌شود.

جمع درآمد شرکت‌ها و درآمد ناشی از فعالیت‌های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌شود، پس از کسر زیان‌های حاصل از منابع غیرمعاف و کسر معافیت‌های مقرر به نرخ 25% مالیات خواهد بود. این ماده از مواردی که نرخ جداگانه‌ای برای آن در نظر گرفته شده، مستثنی می‌شود.

تبصره‌ها:

1. در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیرتجاری که به منظور تقسیم سود تأسیس نشده‌اند و فعالیت انتفاعی دارند، مالیات بر اساس کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آنها، به نرخ مقرر در این ماده وصول می‌شود.
2. اشخاص حقوقی خارجی و مؤسسات مقیم خارج از ایران مشمول مالیات خواهند بود اگر از بهره‌برداری سرمایه در ایران یا از فعالیت‌های مستقیم یا از طریق نمایندگی‌ها مانند شعبه، نماینده، کارگزار و غیره در ایران، واگذاری امتیازات، انتقال دانش فنی، دادن تعلیمات، کمک‌های فنی یا واگذاری فیلم‌های سینمایی از ایران تحصیل می‌کنند. نمایندگان و اشخاص و مؤسسات مشمول مالیات می‌شوند بر اساس قوانین مربوط به این قانون.
3. در زمان محاسبه مالیات بر اشخاص حقوقی (به استثنای اشخاص حقوقی خارجی)، مالیات‌هایی که قبلاً پرداخت شده‌اند، با رعایت مقررات مربوط، از مالیات متعلق کسر خواهند شد و اضافه‌پرداختی از این عنوان قابل استرداد است.
4. اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به سود سهام یا سهام الشرکه دریافتی از شرکت‌های سرمایه‌پذیر، مشمول مالیات دیگری نخواهند بود.
5. اگر درآمد مشمول مالیات اشخاص به عنوان درآمد مالیاتی تحت عناوین دیگری از مأخذ درآمد مشمول مالیات قابل وصول باشد، مالیات اشخاص پس از کسر این وجوه به نرخ مقرر محاسبه خواهد شد.
6. درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی متعارف و شرکت‌های تعاونی سهامی عام مشمول 25% تخفیف از نرخ مذکور در این ماده می‌شود.
7. به ازای هر 10% افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص نسبت به سال گذشته، یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخ مذکور کاسته می‌شود. شرط برخورداری از این تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و ارائه اظهارنامه مالیاتی مربوط به سال جاری در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است.

قانون مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی

نرخ  مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه‌ای است به شرح زیر است:

1. تا میزان پانصد میلیون (500.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ پانزده درصد (15%)
2. نسبت به مازاد پانصد میلیون (500.000.000) ریال تا میزان یک میلیارد (1.000.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ بیست درصد (20%)
3. نسبت به مازاد یک میلیارد (1.000.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ بیست و پنج درصد (25%)

تبصره به ازای هر ده درصد (10%) افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص موضوع این ماده نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آنها. یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخ‌های مذکور کاسته می‌شود. شرط برخورداری از این تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوطه در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است.

معافیت مالیات بر درآمد در چه صورت است؟

معافیت مالیات بر درآمد برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است و شرایط خاص خود را دارند، که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

معافیت مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

به موجب قوانین مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی، برخی شرکت‌ها و فعالیت‌ها معاف از پرداخت مالیات می‌شوند. در ادامه به صورت دقیق‌تر و با توضیحات بیشتر به شرکت‌ها و فعالیت‌های مشمول معافیت مالیاتی اشاره می‌کنیم:

1. شرکت‌های فعال در حوزه کشاورزی: این شرکت‌ها شامل کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل، پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغانداری، احیاء مراتع و جنگل‌ها، باغات اشجار و نخیلات هستند. تمام درآمد حاصل از فعالیت‌های این شرکت‌ها از پرداخت مالیات معاف می‌شود.
2. شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی متعارف و شرکت‌های تعاونی سهامی عام: این شرکت‌ها با مالیات نرخ 25% مواجه هستند، اما با توجه به قانون مالیات، معافیت 25% تخفیف مالیاتی نیز برای آنها ارائه می‌شود.
3. شرکت‌های خارجی در موضوع عملیات پیمانکاری: این شرکت‌ها برای بخشی از مبالغ قرارداد که به مصرف لوازم و تجهیزات می‌رسد، معاف از پرداخت مالیات می‌شوند، مشروط بر اینکه مبالغ مذکور جداگانه در قرارداد ذکر شده باشند.
4. شعب و نمایندگی‌های شرکت‌ها و بانک‌های خارجی در ایران: این شعب و نمایندگی‌ها در صورت جمع‌آوری اطلاعات اقتصادی و بازاریابی برای شرکت مادر خارجی، معاف از پرداخت مالیات می‌شوند.
5. واحدهای تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی: این واحدها با داشتن پروانه بهره‌برداری از وزارتخانه‌های ذی‌ربط، بسته به نوع فعالیت و منطقه فعالیت‌شان، برای 5 تا 10 سال با نرخ صفر مالیاتی مواجه می‌شوند.
6. دفاتر گردشگری و زیارتی: درآمد حاصل از جذب گردشگران خارجی یا اعزام زائر به عربستان، عراق و سوریه با نرخ صفر مالیات مشمول مالیات است.
7. مدارس غیرانتفاعی و مؤسسات آموزشی: شامل مدارس ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، فنی و حرفه‌ای، آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای آزاد و مهدهای کودک در مناطق کمتر توسعه‌یافته و روستاها. این مؤسسات با نرخ صفر مالیاتی مشمول معافیت مالیاتی هستند.
8. فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی: اگر دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های ذی‌ربط باشند، از پرداخت مالیات معاف هستند.
9. کارگاه‌های فرش دستباف و صنایع دستی: همچنین شرکت‌های تعاونی و اتحادیه‌های تولیدی مربوطه نیز از مالیات معاف می‌شوند.
10. صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی: محصولات بخش کشاورزی و صادرات مواد خام و کالاهای واسطه‌ای نیمه‌خام با نرخ صفر مالیات مشمول مالیات می‌شوند.
11. شرکت‌های دانش‌بنیان: شرکت‌های دانش‌بنیان دارای قوانین ویژه‌ای هستند که می‌توانند از معافیت مالیاتی بهره‌مند شوند. جزئیات این قوانین در مقالات مرتبط با تسهیلات قانونی برای شرکت‌های دانش‌بنیان ذکر شده‌اند.

حائز اهمیت است که شرکت‌ها و فعالیت‌های مذکور به تمام مقررات و شرایط قانونی مرتبط با معافیت مالیاتی توجه کنند و اطلاعات مربوطه را به‌درستی ارائه دهند تا بتوانند از این مزایا بهره‌مند شوند.

معافیت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی

با توجه به احکام بند (و) تبصره ۱۲ و بند (ص) تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، مصوب می‌شود:

سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی، که در تاریخ ۱۳۹۴/۰۴/۳۱ تصویب شده است، در سال ۱۴۰۲ معادل یک میلیارد و دویست میلیون ریال تعیین می‌شود.

درآمد اشخاص حقیقی، که تحت عناوینی از قبیل حقوق و مزایا (به استثنای عیدی و کارانه اعضای هیأت علمی بالینی تمام‌وقت جغرافیایی و پزشکان متخصص بالینی تمام‌وقت جغرافیایی) از منابع دولتی و غیردولتی دریافت می‌کنند، پس از کسر بخشودگی‌ها و سایر مشوق‌های مالیاتی از جمله ماده ۵۶ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران مصوب ۱۳۸۶/۰۴/۰۳ و ماده ۲۵ قانون حمایت از معلولان مصوب ۱۳۹۶/۱۲/۲۰، به نرخ‌های زیر مالیات اعمال می‌شود:

1. نسبت به مازاد یک میلیارد و دویست میلیون ریال تا یک میلیارد و ششصد و هشتاد میلیون ریال: ۱۰٪ (ده درصد)
2. نسبت به مازاد یک میلیارد و ششصد و هشتاد میلیون ریال تا دو میلیارد و هفتصد و شصت میلیون ریال: ۱۵٪ (پانزده درصد)
3. نسبت به مازاد دو میلیارد و هفتصد و شصت میلیون ریال تا چهار میلیارد و هشتاد میلیون ریال: ۲۰٪ (بیست درصد)
4. نسبت به مازاد چهار میلیارد و هشتاد میلیون ریال به بالا: ۳۰٪ (سی درصد)

میزان مالیات بر درآمد چند درصد است؟

بر اساس قانون مالیات های مستقیم، مالیات بر درآمد انواع مختلفی دارد و هر کدام از آنها، ماده های قانونی مختص خود را دارند که نرخ های متفاوتی بر آنها اعمال می‌شود.

میزان مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

• نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مالیات مستقیم، بیست و پنج درصد (۲۵٪) است. این نرخ به درآمد مشمول مالیات اعمال می‌شود و میزان مالیات مشخص می‌شود. مواردی همچون نرخ مالیات بر نقل و انتقال املاک، سرقفلی، سهام و حق تقدم سهام شرکت‌ها و درآمد اتفاقی نیز طبق مقررات قانون مالیات‌های مستقیم، دارای نرخ جداگانه‌ای هستند که در محاسبه مالیات به کار می‌روند.
• همچنین، نکته‌ای که برای ارائه خدمات مالیاتی به اشخاص حقوقی باید به آن توجه کرد، این است که طبق بخشنامه شماره 158/97/230 مورخ 24/11/1397، نرخ مالیات بر درآمد اتفاقی در مورد اشخاص حقوقی، نرخ مقرر در ماده ۱۳۱ قانون مالیات مستقیم است.
• همچنین، تبصره ۷ ماده ۱۰۵ قانون مالیات مستقیم، به ازای هر ده درصد (۱۰٪) افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص حقوقی، نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آنها، یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخ‌های مذکور کاسته می‌شود. این تخفیف برای شرکت‌ها برخورداری شرطی دارد که بدهی مالیاتی سال قبل را تسویه کرده باشند و اظهارنامه مالیاتی مربوط به سال جاری را در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.

میزان مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی

نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی سال ۱۴۰۲ به شرح زیر است:

• برای مازاد یک میلیارد و دویست میلیون ریال تا سه میلیارد و دویست و چهارده میلیون ریال، نرخ مالیات ده درصد (۱۰٪) است.
• برای مازاد سه میلیارد و دویست و چهارده میلیون ریال تا پنج میلیارد و سیصد و پنجاه و هفت میلیون ریال، نرخ مالیات پانزده درصد (۱۵٪) است.
• برای مازاد پنج میلیارد و سیصد و پنجاه و هفت میلیون ریال تا هفت میلیارد و پانصد میلیون ریال، نرخ مالیات بیست درصد (۲۰٪) است.
• برای مازاد هفت میلیارد و پانصد میلیون ریال به بالا، نرخ مالیات سی درصد (۳۰٪) است.

در جزء (۳) بند (و) آمده بود که موارد استثنا برای مالیات پلکانی به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور و با تصویب شورای حقوق و دستمزد تعیین می‌شود که با اخطار رییس مجلس شورای اسلامی حذف گردید.

همچنین، نمایندگان مجلس شورای اسلامی بند (ز) تبصره (۱۲) را نیز به تصویب رساندند. طبق این بند، میزان معافیت سالانه مستغلات اشخاص فاقد درآمد موضوع ماده (۵۷) مالیاتهای مستقیم اصلاحی ۲۷/۱۱/۱۳۸۰ و مالیات بردرآمد مشاغل موضوع ماده (۱۰۱) قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحی همان تاریخ، به مبلغ چهارصد و هفتاد و پنج میلیون ریال (۴۷۵،۰۰۰،۰۰۰ ريال) تعیین می‌شود.

روش محاسبه مالیات بر درآمد

روش محاسبه مالیات بر درآمد در ابعاد مختلف بسیار آسان است و افراد در هر صنف و شغلی که هستند کافیست قوانین مربوط به خود را پیدا کرده و طبق آن مالیات بر درآمد خود را محاسبه کنند.

سامانه اطلاعات مالیات بر درآمد

سامانه اطلاعات مالیات بر درآمد، یک پلتفرم الکترونیکی بسیار کارآمد و قابل اعتماد است که به منظور ارتقاء فرآیند ارائه خدمات مالیاتی به اشخاص حقیقی و حقوقی در ایران ایجاد شده است. این سامانه به طور رسمی با نشانی اینترنتی my.tax.gov.ir در دسترس عموم قرار دارد و اطلاعات گسترده‌ای از وظایف و خدمات ارائه شده توسط درگاه خدمات ملی را به کاربران خود ارائه می‌دهد.

زمان و مهلت ثبت اظهارنامه مالیات بر درآمد

• اظهار نامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی: برای ارسال اظهارنامه عملکرد سال 1402 تا پایان خرداد 1403 مهلت ارسال دارند.
• اظهار نامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی: برای ارسال اظهارنامه، مهلت 4 ماهه پس از پایان دوره مالی به آنها اعطا می‌شود. به عنوان مثال، بیشتر شرکت‌های ایرانی پایان سال مالی خود را در اسفند ماه اعلام میکنند و  تا پایان تیرماه سال بعد مهلت ارسال اظهارنامه برای آنها وجود دارد.

نتیجه گیری

تعریف و انواع مالیات بر درآمد در ایران همراه درصد و همچنین نحوه محاسبه مالیات بر درآمد، موضوع اصلی این مقاله بود. این جمع‌بندی کوتاه نشان می‌دهد که تقسیم‌بندی‌های مالیات بر درآمد در ایران باید بر اساس قوانین رسمی و معتبر مورد بررسی قرار گیرند و از منابع غیرمعتبر برای اطلاع از دسته‌بندی‌های نادرست خودداری شود.

یکی از مراجع معتبر برای دسته‌بندی‌ها و اصطلاحات مرتبط با مالیات بر درآمد 1402، سایت سازمان امور مالیاتی است که اطلاعات دقیق و معتبر را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

از آنجا که مسائل مالی و مالیاتی پیچیدگی‌های خاص خود را دارند و نیاز به دقت بالا دارند، استفاده از تجربیات مشاوران مالی و به‌کارگیری نرم‌افزارهای مناسب، برای اجرای بهتر و مؤثرتر این مباحث ضروری است. با توجه به این نکته، ترکیب دانش افراد متخصص با استفاده از ابزارهای تحلیلی و محاسباتی، می‌تواند به بهبود فرآیندها و تصمیم‌گیری‌های مالی کمک کند. شرکت کارمنتو در این راه همراه شماست.

از طریق مشاوره کسب و کار تلفنی بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت از طریق تماس امن پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.

مشاوره کسب و کار