مسائل و قوانین مالیاتی بسیار پیچیده است و لازم است در پرداخت آن دقت کافی صورت بگیرد؛ برای بهبود سرعت در روند ارزیابی مالیات و افزایش دقت و شفافیت در درآمد، صاحبان مشاغل موظف به ارسال صورتحساب معاملات در بازه‌های کوتاه مدت هستند. این بازه‌ها به صورت فصلی هستند و افراد باید در پایان هر فصل فهرست معاملات خود را به سازمان مالیاتی ارائه دهند. در این مقاله به بررسی صورت معاملات فصلی می‌پردازیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران بخش مشاوره مالیاتی تلفنی کارمنتو همراه باشید.
صورت معاملات فصلی چیست؟
بر اساس ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم، همه اشخاص حقیقی و حقوقی موظف به ثبت نام در نظام مالیاتی هستند و در پایان هر فصل باید گزارشات همه معاملات و خرید و فروش‌های خود را با اطلاعات مورد نیاز در سامانه ارسال معاملات فصلی ارائه دهند. گزارش فصلی خرید و فروش با نام‌های معاملات فصلی خرید و فروش، گزارشات فصلی موضوع ۱۶۹، صورت معاملات فصلی، گزارشات فصلی و … نیز شناخته می‌شود.
قانون صورت معاملات فصلی در سال ۹۴ به تصویب رسید و از سال ۹۵ اجرایی شد. هدف این قانون، شفافیت اقتصادی و افزایش نظم و انضباط مالی است.
ذکر این نکته ضروری است که با ارسال صورت معاملات فصلی، مودی قرار نیست مالیات پرداخت کند؛ بلکه این کار با هدف گزارشگری مالیات انجام می‌شود.
چه اشخاصی موظف به ارسال صورت معاملات فصلی هستند؟
مشمولین ارسال فهرست معاملات فصلی به شرح زیر هستند:
- همه اشخاص حقوقی
- صاحبان مشاغلی بر اساس نوع فعالیت جزو گروه اول موضوع ماده ۲ آیین نامه ماده ۹۵ قانون به شمار می‌روند.
- صاحبان مشاغلی که مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده هستند.
تبصره: اشخاص موضوع این ماده می‌توانند با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی و تصویب وزیر اقتصاد و دارایی تغییر کنند.
تفاوت صورت معاملات فصلی با مالیات بر ارزش افزوده
بین صورت معاملات فصلی و اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده، سه تفاوت عمده وجود دارد:
- صورت معاملات فصلی یک گزارش از تمام معاملاتی است که در طول فصل داشته‌اید؛ اما اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده یک عدد کلی از میزان فروش شما است.
- در ازای صورت معاملات فصلی لازم نیست مبلغی پرداخت کنید؛ اما پس از ارائه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده باید مبلغ مالیات را پرداخت نمایید.
- برای ارسال صورت معاملات فصلی ۴۵ روز پس از اتمام فصل فرصت دارید؛ اما فرصت شما برای اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده ۱۵ روز پس از اتمام فصل است.
نکات مهم ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم در معاملات فصلی
در این ماده به چند نکته اساسی برای تهیه گزارشات فصلی اشاره شده است:
- اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این قانون که حسب اعلام سازمان امور مالیاتی کشور موظف به ثبت‌نام در نظام مالیاتی می‌شوند، مکلف‌اند برای انجام معاملات خود صورتحساب صادر و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در صورتحساب‌ها، قراردادها و سایر اسناد مشابه درج و فهرست معاملات خود را به سازمان مذکور ارائه کنند. بدون کد اقتصادی هیچ مدرکی از مودی پذیرفته نمی‌شود.
- همه اشخاص حقوقی باید صورت معاملات فصلی خرید و فروش را تا یک ماه پس از انجام معامله به سازمان مالیاتی ارسال نمایند. این کار هم از طریق الکترونیکی و هم به صورت کاغذی یا سی دی امکان‌پذیر است.
- معاملات کوچک (معاملاتی که مبلغ آنها تا ۱۰ درصد حد نصاب تعیین‌شده است)، نیازی به ارسال ماهانه ندارند و مودیان می‌توانند این معاملات را هر سه ماه یک بار ارسال کنند.
سامانه ثبت و گزارش صورت معاملات فصلی
سامانه ارسال گزارشات فصلی، جهت انجام تکالیف مقرر برای اشخاص مشمول ایجاد گشته است تا برای ارسال معاملات خود، از آن استفاده کنند. برای ثبت صورت معاملات فصلی وارد آدرس www.tax.gov.ir شوید و از قسمت خدمات اصلی، صورت معاملات فصلی را انتخاب کنید.
پس از ورود به سامانه، با توجه به خدمت مورد نظر، گزارش خرید، گزارش فروش یا موارد دیگر را انتخاب نمایید.
برای آموزش ثبت صورت معاملات فصلی، می‌توانید نحوه ثبت و میزان مالیات حق العمل کاری را بخوانید.
مهلت ارسال صورت معاملات فصلی
مهلت ثبت گزارشات هر فصل، یک ماه و نیم (۴۵ روز) پس از اتمام هر فصل است؛ اما گاهی اوقات این مهلت تمدید می‌شود. همچنین اگر آخرین مهلت ارسال معاملات روز جمعه یا یک روز تعطیل رسمی باشد، آخرین مهلت ارسال لیست یک روز بعد از تعطیل رسمی است.
جریمه عدم ارسال صورت معاملات فصلی
بر اساس ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم، جریمه عدم ارسال معاملات فصلی به شرح زیر است:
- عدم صدور صورتحساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله یا استفاده از شماره اقتصادی خود برای دیگران و یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود، حسب مورد مشمول جریمه‌ای معادل دو درصد (2%) مبلغ مورد معامله می‌شود.
- عدم ارائه فهرست معاملات انجام شده به سازمان امور مالیاتی کشور از طریق روشهایی که تعیین می‌شود مشمول جریمه‌ای معادل یک‌درصد ( 1%) معاملاتی که فهرست آنها ارائه نشده است، می‌شود.
- هرگونه جعل، تقلب، معاملات غیر حقیقی، سو استفاده و تبانی اشخاص، در رابطه با صدور صورت حساب و شماره اقتصادی، خلاف قانون است و علاوه بر مسئولیت تضامنی، بر اساس قانون پولشویی، قانون ارتقا نظام اداری مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام و سایر قوانین مربوطه اقدام می‌شود.
اگر خریدار یا فروشنده از بیان کد اقتصادی خودداری کنند، طرف دیگر معامله باید کد اقتصادی خود با مشخصات طرف مقابل را به سازمان امور مالیاتی ارسال کند؛ در این صورت فقط شخصی که کد اقتصادی خود را ارائه نداده جریمه می‌شود و مشکلی برای طرف دیگر پیش نمی‌آید.
معافیت در ارسال فهرست معاملات فصلی
بر اساس ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم، برخی مشاغل از ارسال گزارش‌های فصلی معاف هستند. این معافیت‌ها موارد زیر را شامل می‌شود:
- فروش کالا و خدمات به مصرف‌کننده نهایی
- معامله با مشمولین ماده ۸۱ ( افراد فعال در حوزه‌های کشاورزی، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و …)
- «معامله‌های کوچک موضوع قانون برگزاری مناقصه‌ها» ( در سال ۱۴۰۱، این مبلغ ۱ میلیارد ریال برای معاملات کوچک است)
- خرید از فروشندگانی که موظف به ثبت نام در نظام مالیاتی نیستند مانند ارگان‌ها و نهادهای دولتی
- خرید و فروش و سود اوراق بهادار
- خرید و فروش سهم‌الشراکه و حق تقدم سهام یا سهم الشرکه
- سود و کارمزد و جریمه‌های بانک‌ها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، موسسات اعتباری غیربانکی مجاز و صندوق‌های قرض‌الحسنه
- سود سهام و سهم‌الشرکه
- حق عضویت اعضا مجامع حرفه‌ای، احزاب و انجمن‌ها و تشکل‌های غیر دولتی که دارای مجوز از مراجع ذی صلاح هستند.
- مبالغی که به دستگاه‌های اجرایی پرداخت می‌شود. ( جرایم و خسارات، انواع عوارض، حق ثبت، حق تمبر، حق گمرک و…)
- وجوهی که بابت حق شارژ و نگه‌داری ساختمان پرداخت می‌شود
- هزینه‌های که شرکت بابت مال‌اجاره دریافت می‌کند.
- کمک‌ها و جوایز و هدیه‌های بلاعوض
اطلاعات و مدارک مورد نیاز برای درج معاملات فصلی
درج این اطلاعات در ثبت معاملات ضروری است:
- اطلاعات هویتی و مکانی طرفین معامله
- اطلاعات مربوط به مجوزهای طرفین معامله
- اطلاعات مربوط به معملات طرفین
- اطلاعات مالی و پولی و سرمایه‌ای
- اطلاعات مربوط به دارایی‌ها، اموال و املاک نقل و انتقالات
- موارد مربوط به ارزش افزوده
کارمنتو همراه شما در امور مالیاتی
در این مقاله به بررسی معاملات فصلی پرداختیم و همانطور که بیان کردیم مودیان مالیاتی در پایان هر فصل موظف به ارسال صورتحساب مالیاتی خود هستند؛ در صورت عدم انجام این کار جریمه خواهند شد. لازم است نحوه ثبت صورت حساب‌های فصلی به درستی انجام شود تا در آینده مشکلی رخ ندهد. در صورت هرگونه سوال درباره نحوه ثبت این صورت حساب یا سوال‌های دیگر در زمینه امور مالیاتی می‌توانید با مشاورین کارمنتو تماس بگیرید. این مشاوران خبره و مجرب به صورت آنلاین و تلفنی پاسخگوی شما عزیزان هستند؛ پس بدون نگرانی و دغدغه، حل مسائل مالیاتی خود را به کارمنتو بسپارید.
