چک برگشتی در اصل به وضعیتی اطلاق می‌شود که فرد صادرکننده چک مورد نظر، موجودی مالی برای پرداخت چک خود را در حساب خود ندارد و از این رو دارنده چک قادر به دریافت مبلغ مشخص شده در چک نیست. ممکن است در برخی مواقع حساب دارنده چک مبلغ مورد نظر را داشته باشد، اما به دلیل مسدودیت حساب، قابلیت انتقال وجه و اعمال تغییرات لازم را ممکن نباشد. در این مقاله به تاریخ اعتبار چک اشاره شده و همچنین پاخ سوالاتی مانند چک برگشتی تا چند سال اعتبار دارد و چک برگشتی چقدر اعتبار دارد را نیز به تسهیل برایتان شرح داده‌ایم.
مجازات‌های کیفری برای پرونده‌های چک برگشتی کیفری بر اساس مبلغ چک تعیین می‌شود. چک‌های جدید ثبت شده در سامانه صیاد باید سررسید کمتر از سه سال داشته باشند، در غیر این صورت قابل ثبت نیستند، اما مدت اعتبار چک برگشتی قدیمی هنوز ادامه دارد.
افرادی که چک برگشتی دارند ممکن است محرومیت از خدمات بانکی را تجربه کنند، همچنین دارندگان چک 6 ماه فرصت دارند تا چک را برگشت بزنند و پس از آن نیز می‌توانند به دادگاه مراجعه کنند.
بر اساس شرایط تعیین‌شده در قانون صدور چک، امکان رفع سو اثر چک برگشتی نیز وجود دارد. در این قانون، مواردی برای وصول وجه پیش‌بینی شده است که عبارتند از:
- عدم وجود وجه نقد کافی در حساب بانکی صادرکننده چک یا برداشت کامل یا بخشی از وجه چک از حساب.
- صادرکننده چک اطلاع دارد که حسابش بسته است یا بعد از صدور چک، خودش حساب را مسدود می‌کند.
- دستور صادرکننده به دارنده چک برای انتقال وجه.
همچنین مشکلاتی مانند قلم‌خوردگی، امضای نامعتبر یا تفاوت در اطلاعات چک نیز موجب عدم پرداخت وجه می‌شود.
مهلت برگشت زدن چک
استفاده رایج افراد از انواع چک به عنوان ضمانت پرداخت در معاملات، پرسش‌های حقوقی مختلفی را به وجود آورده است. از جمله این پرسش‌ها می‌توان به مهلت برگشت زدن چک، اعتبار چک برگشتی و تاریخ اعتبار چک، و مراحل شکایت از چک برگشتی اشاره کرد.
برگشت خوردن چک یا بی‌محل بودن آن به معنای عدم کفایت پشتوانه مالی صاحب حساب است و دارنده چک اقدام به پیگیری مطالبه خود از طریق مراجع قضایی می‌نماید. چک برگشتی علاوه بر ایفای نقش ضمانت اجرایی، به عنوان یک جرم نیز محسوب می‌شود و این امر امکان پیگیری آن در دادگاه کیفری را نیز فراهم می‌سازد.
طبق ماده ۱۱ قانون جدید چک، مهلت برگشت زدن چک از تاریخ صدور آن ۶ ماه است. اگر در این دوره نسبت به برگشت زدن چک و دریافت گواهی عدم پرداخت اقدام شود، شش ماه دیگر فرصت داده می‌شود تا شکایت کیفری علیه صادرکننده‌ی چک مطرح گردد.
درصورت عدم اقدام در مدت ۶ ماه، امکان بازگشت مطالبه از طریق مسیر قانونی کاهش می‌یابد. اگر پس از دریافت گواهی عدم پرداخت نیز در مدت ۶ ماه اقدام به دعوای کیفری نشود، تنها گزینه باقی مانده پیگیری حقوقی خواهد بود.
یک نکته مهم در مورد وصول مطالبات از چک‌های برگشتی، امکان شکایت از ضامن چک و اقامه دعوی علیه ظهرنویس آن است. بر اساس قانون تجارت، اگر چک باید در محل صدور پرداخت شود، دارنده چک ۱۵ روز فرصت دارد تا به بانک مراجعه کرده و وجه خود را مطالبه کند. برای چک‌هایی که امکان پرداخت آن‌ها در محل دیگری به جز محل صدور وجود دارد، این مهلت به ۴۵ روز افزایش می‌یابد.
درصورتی که اطلاعات کافی در مورد اعتبار چک برگشتی و مراحل قانونی برگشت زدن چک را دارید، می‌توانید در مورد شکایت از چک برگشتی از یک وکیل متخصص در این حوزه مشاوره دریافت نمایید. تیم کارشناسان کارمنتو همواره آماده است تا شما را در زمینه امور حقوقی بصورت تلفنی یا آنلاین راهنمایی کند. ارتباط شما از طریق VOIP در لحظه و زیر یک دقیقه با مشاوران برقرار خواهد شد.
چک برگشتی تا چند سال اعتبار دارد؟
در صورتی که در مدت اعتبار چک برگشتی، پیگیری چک برگشتی انجام نشود، دیگر از لحاظ کیفری قابل رسیدگی نخواهد بود و تنها می‌توان آن را در دادگاه حقوقی مطرح کرد.
با توجه به اینکه چک به‌عنوان نوعی سند تجاری است، مشمول مرور زمان می‌شود. اگر چک برگشت خورد اما پیگیری توسط دارنده چک انجام نشد، بعد از 5 سال از تاریخ صدور دادخواست، دیگر در مراجع قانونی قابل بررسی نخواهد بود. البته پس از ۵ سال می‌توان چک را نقد کرد و وجه آن را دریافت کرد، اما تضمین قانونی برای وصول آن وجود نخواهد داشت.
به طور کلی، در پاسخ به سوال اعتبار چک برگشتی چند سال است باید گفت که چک همواره قابل مطالبه است و تاریخ باطل شدن مشخصی ندارد. اما تضمینات قانونی و پیگرد آن مدت‌زمان معینی دارد. با تصویب قانون جدید در سال ۱۳۹۷، همه‌ی چک‌ها محدود به یک دوره‌ی سه ساله تاریخ انقضا شدند. به این معناست که فرد می‌تواند چک را برای سه سال آینده صادر کند و تاریخ بعد از این مدت قابل ثبت در سیستم صیاد نیست. اما این قانون شامل اعتبار چک برگشتی قدیمی نمی‌شود.
مشاوران حقوقی کارمنتو به صورت آنلاین و تلفنی که به صورت فوری و زیر یک دقیقه ارتباط برقرار می‌شود، افراد را در مسائل حقوقی راهنمایی می‌کنند و به عنوان یک پل ارتباطی بین افراد و سیستم حقوقی عمل می‌کنند تا از ورود به مشکلات قانونی جلوگیری شود.
چک بعد از چه مدتی باطل می شود؟
توجه نمایید که چیزی به نام ابطال چک وجود ندارد؛ و چک به عنوان یک سند تجاری، همواره قابل وصول است و تنها برای پیگرد قانونی آن مهلتی مشخصی تعیین شده است. به عبارت دیگر، دریافتیم که سوال چک برگشتی تا کی اعتبار دارد مفهومی ندارد و چک دارای اعتبار نامحدود است و هرگز اعتبار خودش را از دست نمی‌دهد و باطل نمی‌شود.
در صورتی که اقدام قانونی برای وصول مبلغ چک در زمان مشخص انجام نشود، قانون هیچ ضمانتی برای اجرای چک و وصول مبلغ آن نخواهد داشت. تنها زمانی که موجودی حساب فرد صادرکننده چک کامل شود، می‌توان مبلغ چک را دریافت کرد.
مدت اعتبار حکم جلب چک برگشتی چقدر است؟
مدت اعتبار حکم جلب چک برگشتی عمدتاً در خود حکم توسط دادگاه مشخص می‌شود. این حکم دارای یک تاریخ انقضا است و پس از گذشتن این مهلت، دیگر اعتباری ندارد. اگر در طول این مدت متهم پرونده را بازداشت نکنند، قبل از پایان این تاریخ باید برای تمدید اعتبار حکم جلب چک برگشتی اقدام کنند. در غیر این صورت، حکم اعتبار نخواهد داشت و قابلیت اجرایی خود را از دست می‌دهد.
با برگشت خوردن چک، فرآیند دریافت حکم جلب بستگی به نوع چک دارد. حکم جلب یا برای چک برگشتی کیفری یا چک برگشتی حقوقی صادر می‌شود.
چک به شرطی کیفری محسوب می‌شود که تاریخ آن به‌روز باشد؛ به این معنا که طلبکار در زمان صدور چک مطمئن است که مبلغ مورد نیاز در حساب فرد صادرکننده موجود است. اگر موجودی کافی در حساب نباشد، شکایت کیفری مطرح می‌شود. فرآیند دریافت حکم جلب چک برگشتی کیفری به این صورت است:
- مراجعه به دادسرا همراه با اصل برگه چک و گواهی عدم پرداخت
- ارائه و تنظیم دادخواست مبنی بر شکایت چک برگشتی
- چسباندن تمبر بر روی برگه شکایت
وصول چک برگشتی
برای به دست آوردن مبلغ چک برگشتی، می‌توان از سه روش در بانک استفاده کرد. روش اول شامل شکایت کیفری از فرد صادرکننده چک است، که مجازات آن حبس و جریمه نقدی است. در این روش، تنها فرد صادرکننده چک مورد پیگرد قرار می‌گیرد و برای وصول مبلغ چک، باید به روش حقوقی مراجعه کنید.
- روش دیگر مربوط به اداره ثبت است. در این روش از طریق اداره ثبت برای مصادره اموال فرد صادرکننده چک اقدام می‌شود.
- در روش حقوقی، شما باید دادخواست مطالبه را به دادگاه ارائه کنید و پس از بررسی، دادگاه حکم خود را صادر می‌کند.
- سریع‌ترین روش برای وصول چک، استفاده از راه کیفری است؛ زیرا ترس از مجازات کیفری باعث می‌شود افراد زودتر به پرداخت وجه اقدام کنند.
البته لازم به ذکر است سامانه صیاد که برای ثبت چک‌ها راه‌اندازی شده است، احتمال جرم چک برگشتی را کاهش می‌دهد؛ زیرا هرکسی که چک خود را در این سامانه ثبت کند، موظف است قوانین آن را رعایت کند. دقت شود که مدت اعتبار چک برگشتی قدیمی شامل قوانین جدید نمی‌شود.
آیا برای دریافت مبلغ چک زمان خاصی وجود دارد؟
خیر؛ در هر زمان می‌توان نسبت به مطالبه وجه چک اقدام کرد؛ البته توجه داشته باشید برای دریافت حمایت های قانونی در این امر،مهلت معین و محدودی وجود دارد.
سخن پایانی
قانون جدید چک با هدف کاهش احتمال صدور چک بدون پشتوانه و جلوگیری از نیاز به برگشت زدن چک، مفادی را در افتتاح حساب جاری و امور صدور چک در نظر گرفته است. این مقررات، برای صاحبان چک‌های برگشتی نیز تدابیری چون مسدود شدن حساب‌ها، ممنوعیت از صدور چک، و محدودیت در برداشت مبلغ چک از سایر حساب‌های صادرکننده را فراهم می‌آورد. با این حال اگر بخواهیم بدانیم چک برگشتی تا زمانی اعتبار دارد، باید بگوییم که در صورت عدم کفایت موجودی و برگشت خوردن چک، قانون یک مدت زمان مشخص برای اقدامات وصول چک برگشتی در نظر گرفته و به عنوان مثال، در خصوص پیگرد قانونی چک برگشتی، مدت زمان مشخصی معین شده است.
صادرکننده چک همواره مسئول پرداخت مبلغ مطالبه‌شده است چون چک به عنوان سندی تجاری برای اعلام یک مطالبه تلقی می‌شود. برای حفظ حقوق مطالبه‌کننده، صادرکننده چک باید از صدور چک‌های بدون پشتوانه پرهیز کند، زیرا تلاش شده است تا در جهت حفظ حقوق مطالبه‌کنندگان، آیین‌نامه‌هایی در قوانین به این منظور تعیین شود. برای اطلاعات بیشتر و ارتباط با وکیل و مشاور متخصص در امور حقوقی، می‌توانید با کارمنتو ارتباط برقرار کنید. مشاورین تخصصی کارمنتو می‌توانند به صورت تلفنی و آنلاین خدمات مربوط به امور حقوقی را به شما ارائه دهند.
از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.
