رفع مسدودی چک برگشتی طبق قانون چه مدت زمان طول میکشد؟

به دلیل اهمیت چک در سیستم تجاری و اقتصادی کشور، علاوه بر قوانین تجاری، یک قانون خاص به نام قانون صدور چک برای این اسناد تجاری وضع شده است. این قانون که در سال ۱۳۵۵ تصویب شده، در سال‌های پسین با توجه به نیازهای متغیر جامعه، اصلاحاتی را تجربه کرده است.

یکی از تغییرات مهمی که در سال ۱۳۹۷ به این قانون افزوده شده، مرتبط با مسدود شدن حساب چک برگشتی بوده است. قانون‌گذار اقدامات گوناگونی را برای این مساله تعیین کرده و هرکدام از این روش‌ها، مراحل و نحوه‌ی مخصوص به خود را دارند.

با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله، ابتدا تغییرات مرتبط با مسدودی حساب چک برگشتی در قانون جدید چک و مدت مسدودی حساب چک برگشتی را بررسی خواهیم کرد. سپس، مهم ترین بخش در این موضوع ، یعنی شرایط و روش‌ها برای رفع مسدودی مبلغ چک برگشتی و حساب بانکی را با و بدون ارائه لاشه چک را شرح خواهیم داد.

دلایل مسدودی حساب چک برگشتی کدامند؟

چک‌ها دو دسته‌ی اصلی دارند: وصولی و برگشتی. چک وصولی، چکی است که صحت آن توسط بانک تصدیق شده و بانک به پرداخت آن ملزم می‌شود. اما چک برگشتی، چکی است که در هنگام ارائه به بانک برای وصول، با عدم پرداخت رو به رو می‌شود.

قانون صدور چک مواردی را در ماده ۳ برشمرده است که در صورت تحقق، چک به عنوان بلامحل تلقی می‌شود. برخی از این موارد شامل امضاء نامعتبر، نقص امضا، تاریخ مغایر، امضاء چک مخدوش، مندرجات مبلغ مخدوش، تضاد میان مبلغ حروفی و عددی، صدور چک از حساب مسدود، مسدودی سری چک، کسر موجودی حساب، و عدم موجودی حساب است.

بیشترین دلیل برگشت چک معمولاً فقدان یا کمبود موجودی در حساب فرستنده آن است. بنابراین بعد از برگشت چک، شعب بانک‌ها و موسسات مربوطه باید بر اساس درخواست صاحب حساب، فوراً مبلغ چک را به عنوان غیرقابل پرداخت یا کمبود موجودی، در سیستم مرکزی بانک ثبت و یک کد رهگیری و دلیل عدم پرداخت را به دارنده ارائه دهند. سپس باید این مبلغ را از حساب فرستنده مسدود کنند.

مسدود کردن حساب‌های فرستنده چک برگشتی یک اقدام حفاظتی است که به منظور حفظ حقوق دارنده چک و اجرای قوانین انجام می‌شود. بنابراین، تا زمانی که این مسدودیت طبق قوانین برداشت نشده باشد، این مبلغ قابل برداشت نیست. همچنین، بانک‌ها و موسسات مربوطه موظف به اقداماتی نسبت به فرستنده چک برگشتی است تا هنگامی که تأثیرات منفی چک برطرف شود، از جمله محرومیت از برخی خدمات بانکی. بانک‌ها در حال حاضر به سامانه چک‌های برگشتی دسترسی دارند و برای اعمال محرومیت‌های مذکور در ماده ۵ قانون چک، نیازی به اطلاع‌رسانی مخصوص به بانک مرکزی ندارند.

Please select another listing to show to avoid recursion.

پیشنهاد مطالعه:

پیشنهاد مطالعه:

وصول چک مسدود شده و برگشت زدن آن طبق قانون چگونه است؟

مسدودی حساب چک برگشتی در قانون جدید چک

انواع چک، به عنوان سند بسیار حیاتی و پرکاربرد در رده‌ی اسناد تجاری، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد و کیفری که دارا است، همواره مورد توجه قانون‌گذاران کشورمان قرار گرفته است. این اهمیت ویژه باعث شده تا قانون گذاران تنها به حوزه قوانین تجارت را کافی ندانند و برخلاف سفته و برات، یک قانون خاص با عنوان قانون صدور چک، به‌طور ویژه برای این سند حیاتی تجاری، تصویب کنند.

قانون جدید صدور چک که در سال 1355 تصویب شد و برای تعیین قوانین خاص چک مورد استفاده قرار گرفت، در سال‌های 1372، 1397 و 1400 این قانون اصلاحاتی را با توجه به نیازهای متغیر جامعه، تجربه کرده است. یکی از تغییرات مهم این قانون که در سال 97 به آن افزوده شد، مربوط به مسدودی حساب بابت چک برگشتی است و روش‌ها و نحوه رفع مسدودی حساب چک برگشتی را پوشش می‌دهد. بررسی این تغییرات بسیار حیاتی است زیرا برای دارندگان چک اهمیت زیادی دارد. در ادامه، به توضیحات جزئی درباره روش رفع مسدودی حساب بابت چک برگشتی خواهیم پرداخت.

مسدودی حساب بانکی چک برگشتی، در قانون جدید چک به عنوان یکی از موارد مهم در ماده 5 این قانون، به‌طور جدی مورد توجه قانون‌گذاران قرار گرفته و قواعد ویژه‌ای برای این موضوع تعریف شده که از قوانین گذشته متمایز است.

با توجه به این قانون جدید، اگر دارنده چک به بانک مراجعه کرده و با مشکل کمبود یا عدم موجودی کافی در حساب صادرکننده چک مواجه شود، در صورت کمبود موجودی، می‌تواند از بانک درخواست کند که مقدار مبلغ موجود در حساب را به ایشان دهد و برای مبلغ پرداخت نشده، یک گواهی به نام گواهی عدم پرداخت چک دریافت کند. اگر حساب موجودی نداشته باشد، گواهی عدم پرداخت به کل مبلغ چک صادر می‌شود.

در صورت صدور گواهی عدم پرداخت چک، بانک به‌طور همزمان مبلغ کسری چک را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی و سامانه محچک ثبت می‌کند و پس از دریافت کد رهگیری، این موضوع را در گواهی عدم پرداخت صادر شده، ثبت می‌نماید.

پس از ثبت عدم موجودی یا کمبود موجودی حساب چک در سامانه بانک مرکزی، این سامانه به صورت آنلاین این اطلاعات را به تمامی بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری کشور منتقل می‌کند.

در این شرایط، بعد از گذشت 24 ساعت، تمام بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری موظفند که موجودی کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی صادرکننده چک را تا حد کسری مبلغ چک، طبق اطلاعیه‌های ارائه شده توسط بانک مرکزی، مسدود کنند.

به عبارت دیگر، بر خلاف روند گذشته، مسدودی حساب بابت چک برگشتی اکنون محدود به حسابی که چک از آن صادر نشده است نبوده و با صدور گواهی عدم پرداخت، تمام حساب‌های صادرکننده چک مورد مسدودی قرار می‌گیرند.

شرایط رفع مسدودی حساب چک برگشتی

علاوه بر مسدودی حساب بانکی چک برگشتی، قانون جدید چک شرایط جدید و ویژه‌ای را در خصوص روش‌ها و نحوه رفع مسدودی چک برگشتی به عنوان یک سند تجاری مهم تعیین کرده است. در این بخش، به شرح شرایط رفع مسدودی حساب چک برگشتی جدید و قدیم می‌پردازیم. توضیحات این بخش شامل موارد زیر می‌شود:

• گذشت مدت 3 سال: این شرط اولین شرطی است که برای رفع مسدودی حساب بابت چک برگشتی تعیین شده است و طبق آن، باید حداقل 3 سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت چک گذشته باشد. مدت زمان رفع مسدودی حساب چک برگشتی در گذشته 7 سال بوده است، اما با اصلاحات جدید در سال 97 به 3 سال کاهش یافته است.
• عدم طرح دعوی کیفری یا حقوقی: یکی از شرایط مهم برای رفع مسدودی حساب بانکی بابت چک برگشتی، عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری است. این شرط از مهمترین شروط است که در طی 3 سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت چک، باید دارنده چک هیچ گونه ادعا یا اقدام حقوقی یا کیفری علیه صادرکننده چک برگشتی مطرح نکند. اگر این شرط اجرا شود، طبق قانون مسدودی حساب چک برگشتی، به صورت خودکار رفع مسدودی چک برگشتی انجام خواهد شد.

روش های رفع مسدودی حساب چک برگشتی

قانون جدید چک، علاوه بر وضع مقررات جدید برای ثبت چک در سامانه صیاد، تغییرات چشمگیری را در خصوص روش‌ها و راه‌های رفع مسدودی حساب چک برگشتی صیادی و عادی به وجود آورده است. این قانون، مقررات جدید و به روزی را در زمینه رفع مسدودی حساب با چک برگشتی تعیین کرده است.

طبق تبصره 3 ماده 5 قانون جدید مسدودی حساب چک برگشتی، روش‌ها و راه‌های رفع مسدودی حساب های چک برگشتی به شرح زیر است:

1. اولین روش برای رفع مسدودی حساب بدلیل چک برگشتی، واریز مبلغ کسری چک به حساب جاری در بانک حساب چک است. پس از انجام این کار باید درخواست مسدودی این مبلغ نیز ثبت شود. در این صورت، بانک، حساب مزبور را تا زمان مراجعه دارنده چک به بانک و به مدت یک سال مسدود می‌کند. همچنین، لازم است که وجه واریز شده، ظرف سه روز به اطلاع دارنده چک برسد.
2. صادرکننده چک لاشه آن‌ را به بانک ارائه دهد.
3. ارائه یک رضایت‌نامه که در دفاتر اسناد رسمی تدوین شده و از دارنده چک دریافت شده، و ارائه آن به بانک، یا ارائه یک نامه رسمی حاصل از یک شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی که دارنده چک است، به بانک ارائه شود.
4. یکی از روش‌های موثر برای رفع مسدودی حساب به علت چک برگشتی، ارائه یک نامه رسمی از مراجع قضایی یا ثبتی که دارای صلاحیت است، مبنی بر تایید پایان یافتن عملیات اجرایی مربوط به چک و ارائه این نامه به بانک است.
5. ارائه حکم قضایی مرتبط با عدم بدهکاری صاحب حساب، به‌عنوان یکی از روش‌های موجب رفع مسدودی حساب چک برگشتی مطرح می‌شود.
6. اگر مدت سه سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت چک برگشتی گذشته باشد و در این مدت، هیچ ادعای حقوقی یا کیفری در دادگاه حقوقی یا دادسرا توسط دارنده چک علیه صادرکننده ارائه نشده باشد.

مشاوران حقوقی کارمنتو به صورت آنلاین و تلفنی که به صورت فوری و زیر یک دقیقه ارتباط برقرار می‌شود، افراد را در مسائل حقوقی راهنمایی می‌کنند و به عنوان یک پل ارتباطی بین افراد و سیستم حقوقی عمل می‌کنند تا از ورود به مشکلات قانونی جلوگیری شود.

مشاوره آنلاین وکیل حقوقی

مراحل و نحوه رفع مسدودی حساب چک برگشتی

در مرحله قبلی، روش‌های رفع مسدودی حساب چک برگشتی را بررسی کرده و راه‌های رفع این مسدودیت را شرح دادیم. اکنون، قصد داریم درباره نحوه رفع مسدودی حساب چک برگشتی، طبق قانون چک برگشتی و مسدودی حساب صحبت کنیم. مراحل رفع مسدودی حساب چک برگشتی، به شرح زیر است:

• تأمین موجودی چک برگشتی

در این روش برای رفع مسدودی حساب چک برگشتی صیادی، صادر کننده چک، مبلغ کسری را به حساب بانکی واریز می‌کند. سپس بانک این اطلاعات را به دارنده چک اعلام می‌کند. در مرحله بعد دارنده باید رضایت‌نامه کتبی خود را به بانک ارائه کند تا بانک برای رفع مسدودی حساب اقدامات لازم را انجام دهد.

• ارائه لاشه چک برگشتی

در این حالت، صادر کننده چک وجه چک را به دارنده پرداخت می‌کند یا به هر روش قانونی دیگر، لاشه چک برگشتی را از دارنده دریافت و آن را به بانک ارائه می‌دهد. در ادامه، پس از ارائه لاشه چک برگشتی مسدودی حساب توسط بانک رفع می‌شود.

• ارائه رضایت نامه دارنده چک برگشتی به بانک

گاهی، حتی با وجود پرداخت وجه چک، دارنده چک ممکن است نتواند لاشه چک را به بانک ارائه دهد. در این شرایط، دارنده چک باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه کرده و یک رضایت‌نامه را امضا کند. با داشتن این رضایت‌نامه، صاحب حساب می‌تواند به بانک مراجعه کرده و برای رفع مسدودی حساب، اقدام نماید. بنابراین، دریافت یک رضایت‌نامه محضری از دارنده چک یا دریافت نامه رسمی از یک شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی که دارنده چک است و ارائه آن به بانک، یکی از شرایط برای رفع مسدودی حساب بانکی است.

• واریز مبلغ چک برگشتی به حساب جاری و مسدود کردن حساب به مدت یک سال

در روش رفع مسدودی حساب چک برگشتی، صادرکننده قادر است مبلغ معادل وجه چک یا چک‌های برگشتی را به حساب بانکی جاری واریز کند و سپس از بانک درخواست کند که مبلغ واریز شده برای پرداخت چک یا چک‌های برگشتی نزد بانک توقیف و مسدود شود. این مبلغ تا زمان تعیین قطعی تکلیف چک یا حداکثر به مدت 1 سال، قابل برداشت نیست.

• ارائه نامه رسمی از مراجع قضایی به بانک

در این روش برای رفع مسدودی حساب چک برگشتی، صادرکننده چک یک نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی دریافت می‌کند که نشان دهنده پایان یافتن عملیات اجرایی برای چک است. با ارائه این نامه به بانک و پس از تایید آن، مسدودی حساب چک برگشتی رفع خواهد شد.

• ارائه حکم قضایی، مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک

در این روش برای رفع مسدودی حساب چک برگشتی، صادرکننده از دادگاه درخواست حکمی مبنی بر برائت ذمه خود می‌دهد، به معنای اینکه شخص صادرکننده چک به دلایلی مانند خیانت در امانت دارنده چک، مطالبه‌ای در مورد چک ندارد. پس از ارائه حکم دادگاه به بانک، رفع مسدودی حساب چک برگشتی قدیمی یا جدید بانک انجام خواهد شد.

• گذشت مدت سه سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت چک برگشتی

در صورتی که صادر کننده چک هیچ اقدامی برای رفع مسدودی حساب چک برگشتی انجام ندهد، پس از سپری شدن 3 سال از مدت مسدودی حساب چک برگشتی و در صورتی که هیچ شکایت کیفری و حقوقی درباره چک ثبت نشده باشد، مسدودی حساب چک برگشتی رفع خواهد شد.

Please select another listing to show to avoid recursion.

پیشنهاد مطالعه:

پیشنهاد مطالعه:

شکایت چک برگشتی چقدر طول میکشد و چه مراحلی دارد؟

رفع مسدودی حساب چک برگشتی بدون ارائه لاشه چک

گاهی اوقات، ارائه لاشه چک به بانک به‌عنوان راهی برای رفع علت مسدودی حساب بابت چک برگشتی، برای صادرکننده ممکن نیست، به عنوان مثال ممکن است که دارنده چک، آن را گم کرده باشد. در چنین شرایطی، این پرسش مطرح می‌شود که چگونه می‌توان مسدودی حساب چک برگشتی را بدون ارائه لاشه چک رفع کرد؟

در چنین شرایطی، برای رفع مسدودی حساب چک برگشتی بدون ارائه لاشه چک، صادرکننده چک، طبق قانون مسدودی حساب برای چک برگشتی می‌تواند از دیگر روش‌های ذکر شده مانند؛ رفع مسدودی حساب بعد از پاس شدن چک برگشتی و ارائه رضایت‌نامه محضری بعد از پرداخت وجه چک، واریز مبلغ چک به حساب جاری و مسدود نمودن آن به مدت 12 ماه یا ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک، برای رفع مسدودی حساب چک برگشتی استفاده کند.

مدت زمان رفع مسدودی حساب بانکی چک برگشتی

در بخش‌های قبلی، سوال “چگونه مسدودی حساب چک برگشتی قدیمی یا جدید را رفع کنیم؟”، به تفصیل توضیح داده شد البته لازم به ذکر است که مراحل رفع مسدودی حساب بانکی با توجه به اینکه به صورت حضوری یا غیر حضوری انجام شود، متفاوت بوده و به همین دلیل، مدت زمان مسدودی حساب چک برگشتی در هر کدام از این روش‌ها نیز متغیر است. اما برای پاسخ به ابهام مدت زمان رفع مسدودی حساب چک برگشتی باید گفت:

در روش مراجعه حضوری، مدت زمان رفع مسدودی حساب چک برگشتی معمولاً کوتاه تر بوده و پس از مراجعه دارنده حساب به بانک به صورت سریع انجام  می‌شود. اما در روش غیر حضوری، مدت زمان بیشتری برای رفع مسدودی چک برگشتی طول می‌کشد و دارنده حداقل باید یک هفته منتظر بماند. از این رو، استفاده از روش حضوری برای رفع مسدودی حساب، توصیه می‌شود.

سامانه استعلام مسدودی حساب چک برگشتی

اگر شخصی چکی را صادر کرده و موجودی کافی در حساب خود نداشته باشد، سایر حساب‌های وی به همان اندازه مبلغ چک مسدود می‌شود. همچنین فرد صادرکننده چک می‌تواند به راحتی اطلاعاتی راجع به حساب‌های مسدود شده و مبالغ مربوطه را دریافت کند.

برای این منظور، استعلام مبالغ مسدود شده حساب‌ها بابت چک برگشتی از طریق مراحل زیر انجام می‌شود:

1. ابتدا وارد سامانه بانک مرکزی به آدرس www.cbi.ir شوید.
2. با جستجوی عبارت “استعلام مبالغ مسدود شده حساب‌ها بابت چک برگشتی” در گوگل یا با مراجعه به آدرس www.cbi.ir وارد سایت شوید.
3. در سایت، گزینه “استعلام مبالغ مسدود شده حساب‌ها بابت چک برگشتی” را انتخاب کنید.
4. پس از انتخاب گزینه مورد نظر، به صفحه استعلام هدایت می‌شوید.
5. در این صفحه، اطلاعاتی مانند کد ملی صاحب حساب، شماره تلفن همراه و شماره چک را وارد کنید.

با انجام این فرآیند می‌توانید هنگام داشتن چک برگشتی مسدودی حساب بانکی خود را استعلام کنید.

Please select another listing to show to avoid recursion.

پیشنهاد مطالعه:

پیشنهاد مطالعه:

اجرا گذاشتن چک برگشتی چه مراحلی دارد؟

سخن پایانی

تا اینجا دریافتیم که اگر یک چک صادر شده و وجه مورد نظر در حساب فرد صادرکننده چک موجود نباشد، طبق قانون مسدودی حساب چک برگشتی برای جبران مبلغ مورد نظر، سایر حساب‌های او ممکن است به میزان مبلغ چک مسدود شود. برای استعلام مبالغ مسدود شده حساب‌های بابت چک برگشتی، می‌توان از سامانه بانک مرکزی استفاده کرد تا جزئیات مربوط به این مسدودی‌ را دریافت کرد. مدت زمان مسدودی حساب برگشتی نیز به نکات خاصی ارتباط دارد که در متن بصورت مفصل به آن اشاره شد. باتوجه به حساسیت مسدودیت حساب بابت چک‌های برگشتی و نیاز های خاصی مانند رفع مسدودی حساب یارانه بابت چک برگشتی بهتر است از خدمات مشاوره امور حقوقی یک مرکز تخصصی استفاده شود. مشاوره امور حقوقی کارمنتو بهترین گزینه برای دریافت راهنمایی در این زمینه است.

کارمنتو یک پلتفرم هوشمندانه است که از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار است. این پلتفرم امکان ارائه مشاوره آنلاین تلفنی را فراهم می‌کند. با در دسترس بودن خدمات به صورت 7 روز هفته و 24 ساعته، کاربران از تمامی خدمات این پلتفرم بهره‌مند می‌شوند. از آنجایی که این سرویس در هر لحظه آماده ارائه خدمات مشاوره فوری در هر نقطه از ایران است، این امکان را فراهم می‌کند تا افراد با کمتر از یک دقیقه بتوانند از مشاوره استفاده کنند. همچنین، پشتیبانی 24/7 و امکان چت آنلاین با پشتیبان، ارتباط مستقیم و سریعترین راه برای دریافت راهنمایی و پاسخ به سوالات است. این پلتفرم با تنوع حوزه‌ها و زیرحوزه‌ها، مخاطبان گسترده‌ای را پوشش می‌دهد و از جمله خدمات ارائه شده در آن، می‌توان به مشاوره و پروژه‌های مختلف اشاره کرد. وجود یک پلتفرم جامع ویژه برای مشاور و کارفرما، ارتباطات را ساده‌تر و کارآمدتر می‌کند. علاوه بر این، این سامانه با استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌های دنیا، به کاربران خود امکان استفاده راحت و موثر از خدمات را می‌دهد.

از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.

با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.

مشاور کسب و کار