زمانی که کارگر برای اولین بار به کارگاه خاصی مراجعه می‌کند و در نهایت استخدام می‌شود، حقوق و مزایای آن در قرار داد کار نوشته می‌شود. بر اساس این قرارداد، کارگر باید در ازای کاری که برای کارفرما انجام می‌دهد، در پایان ماه یا حتی روز مشخصی در ماه آینده، دستمزد خود را دریافت کند.
اما در حال حاضر بسیاری از کارگران با مشکل عدم پرداخت حقوق مشخص شده خود توسط کارفرما روبه‌رو هستند. متاسفانه برخی از کارفرمایان، زحمات فرد را در نظر نمی‌گیرد و حقوق آن را به دلایل و بهانه‌های مختلفی پرداخت نمی‌کنند.
اما از آن جایی که دریافت حقوق و مزایا جزو مهمترین مزایا برای فرد محسوب می‌شود، کارگر می‌تواند برای شکایت از کارفرما بابت ندادن حقوق اقدام کند. البته قبل از این کار باید با قوانین و شرایط شکایت آشنا شود؛ از همین رو در ادامه برخی از موارد مهم در این باره را معرفی می‌کنیم.
در صورت پرداخت نکردن حقوق توسط کارفرما چه باید کرد؟
بر اساس قانون کار، هر کارفرما باید تعهدات مربوط به خود از جمله حقوق، پاداش، حق سنوات و دستمزد کارگر را در زمان معین خود انجام دهد؛ اما اگر به هر دلیل این کار را انجام نداد، باید پاسخگوی قانون باشد.
در این صورت است که کارگر می‌تواند برای دریافت حق خود، از قانون کمک بگیرد و با مراجعه به اداره کار، همزمان حقوق و جریمه عدم پرداخت حقوق را هم دریافت کند. توجه کنید که شکایت حقوق کارگر حتی بدون قرارداد کتبی هم امکان‌پذیر است؛ از همین رو هیچ شخصی نمی‌تواند از پرداخت این حقوق شانه خالی کند.
شکایت از کارفرما بابت عدم پرداخت حقوق معوقه
در مواد اولیه قانون کار، تعریف کاملی از کارگر و کارفرما انجام شده است؛ از همین رو افراد با این نقش‌ها باید هر کدام بر اساس قوانین و مقررات موجود در قانون عمل کنند. کارفرمایی که به هر دلیل توانایی پرداخت حقوق را ندارد، نباید کارگر استخدام کند؛ اما زمانی که کارگر در اختیار کارفرما قرار می‌گیرد، باید حقوق آن در زمان مشخص شده پرداخت شود.
ممکن است که کارفرمایان در شرایط‌های خاصی قرار بگیرند که امکان پرداخت حقوق سر موقع را نداشته باشند و این موضوع را با کارگر خود در میان بگذارند. اگر کارگر با این موضوع مشکل نداشته باشد، شاید نیاز به شکایت عدم پرداخت حقوق هم پیدا نکنید.
اما اگر پرداخت حقوق کارگر به تعویق افتاده باشد، کارگر می‌تواند برای شکایت از کارفرما اقدام کند. از طرفی حتی در شرایطی که کارفرما فوت کرده باشد هم باید وراث، حقوق و دستمزد آن را به طور کامل پرداخت کنند.
از طرفی در برخی از موارد، کارفرما بعد از عقد قرارداد و مشخص شدن حقوق کارگر، اقدام به واریز مبلغی کمتر از میزان تعیین شده می‌کند یا این که با بهانه‌های مختلف، حقوق آن را کمتر پرداخت می‌کند. در حالی که این کار غیر قانونی است و کارگر می‌تواند برای شکایت بابت ندادن حقوق اقدام کند.
نحوه و مراحل شکایت از کارفرما بابت حقوق
اگر کارفرمای شما هم حقوق و دستمزد مشخص شده در قرارداد کار را واریز نکرد، شما می‌توانید در ادامه مراحل شکایت از کارفرما بابت عدم پرداخت حقوق را طی کنید:
- قبل از اقدام برای شکایت، باید مدارک مربوط به این کار را آماده کنید تا رابطه بین شما با کارفرما را ثابت کند.
- برای نحوه شکایت از کارفرما بابت حقوق، باید به اداره کار محل شرکت یا کارگاه خود بروید و نامه‌ای برای شعبه بیمه‌گذار خود بگیرید و آن را تحویل کارگزاری بیمه بدهید.
- بعد از ارائه این نامه، پرینت سوابق بیمه‌ای شما در محل کار صادر می‌شود و با استفاده از آن، می‌توانید رابطه بین خود و کارفرما را ثابت کنید. البته در صورت نداشتن مدرک، شاهدان هم به شما کمک می‌کنند.
- با مراجعه به اداره کار، فرم شکایت به خاطر عدم پرداخت حقوق را پر کنید و دادخواست خود را ثبت کنید.
- در مرحله اول، جلسه سازش بین شما و کارفرما تشکیل می‌شود تا این کار با میانجی‌گری حل شود.
- در صورتی که کارفرما در جلسه حاضر نشد یا حتی با وجود آن، مشکل شکایت از کارفرما بابت ندادن حقوق حل نشود، در مرحله بعدی جلسه هیئت تشخیص برگذار می‌شود. این جلسه معمولا دو هفته بعد از جلسه سازش است. همچنین کارشناسان با شنیدن صحبت‌های طرفین و ارائه مدارک مربوطه، رای خود را به آن‌ها اعلام می‌کنند.
- اگر باز هم دو طرف به رای هیئت تخیص اعتراض داشتند، دیگر پرونده در اداره کار دنبال نمی‌شود و برای پیگیری بیشتر، باید به دیوان عدالت اسلامی مراجعه کنید.
- در جلسه هیئت حل اختلاف در دیوان عدالت، دو طرف حضور پیدا می‌کنند و برای اخرین بار صحبت‌های خود را ارائه می‌دهند. همچنین با وجود مدارک و اسناد ارائه شده، رای نهایی به دست کارشناسان اعلام می‌شود.
نحوه طرح شکایت آنلاین از طریق سامانه الکترونیک روابط کار
با توجه به اینترنتی‌شدن بسیاری از امور اداری، امکان شکایت اینترنتی از کارفرما بابت حقوق هم فراهم شده است. بنابراین شما بدون حضور فیزیکی در اداره کار، می‌توانید شکایت خود را به راحتی ثبت کنید. این مراحل شامل موارد زیر است:
- در مرحله اول شکایت کارگر از کارفرما بابت حقوق، باید در سامانه جامع اداره کار به آدرس mcls.gov.ir ثبت نام کنید و احراز هویت خود را انجام دهید. توجه کنید که برای احراز هویت می‌توانید از طریق دفاتر خدمات پیشخوان دولت هم اقدام کنید. در این صورت است که نام و کاربری و رمز عبور برای شما ارسال می‌شود.
- نام کاربری و رمز عبور را در قسمت مربوط به آن وارد کنید و با ورود به حساب کاربری خود، در بخش ثبت دادخواست، گزینه پنجره خدمات را انتخاب کنید.
- در مرحله بعدی از نحوه شکایت از کارفرما بابت حقوق، از بخش اداره کل روابط کار، گزینه ثبت دادخواست بدوی را انتخاب کنید و شکایت خود از کارفرما بابت حقوق و دستمزد معوقه را فشار دهید.
- بعد از این که دادخواست شکایت از کارفرما بابت حقوق ثبت شد، نتایج و مراحل آن از طریق پیامک به طرفین اطلاع‌رسانی می‌شود. همچنین در صورت لزوم، دو طرف باید برای رسیدگی بیشتر به اداره کار هم مراجعه کنند.
البته اگر در نحوه تنظیم متن شکایت از کارفرما بابت حقوق و ثبت آن به صورت اینترنتی یا حضوری سوال داشتید، می‌توانید به صورت تلفنی یا آنلاین با مشاوران بیمه و قانون کار در کارمنتو ارتباط برقرار کنید.
چه مدارکی برای مطالبه حقوق از کارفرما در مراجع قانونی مورد نیاز است؟
در صورت عدم پرداخت حقوق توسط کارفرما، می‌توانید با داشتن مدارک زیر برای شکایت از کارفرما اقدام کنید:
- سند قرارداد کار
- گزارش اداره بیمه تامین اجتماعی
- مدارک اثبات‌کننده رابطه کارگر و کارفرما
- مدارک هویتی فرد
- گزارشات عدم دریافت حقوق و دستمزد از بانک
- تمامی مدارکی که اثبات کننده حقانیت کارگر است.
- ارائه سوگندنامه، قسم نامه و شهادت افراد دیگر
مراجع رسیدگی به شکایت از کارفرما بابت حقوق
در حالت کلی با توجه به این که اختلافات بین کارگر و کارفرما به دلیل حقوق مربوط در قانون کار است، مراجع رسیدگی به اختلافات کارگر و کارفرما، هیئت تشخیص و هیئت حل اختلافات اداره کار است. البته در مواردی که رسیدگی به شکایت کارگر از کارفرما بابت حقوق در اداره کار حل نشود، دیوان عدالت اسلامی هم ورود می‌کند.
موارد مندرج در دادخواست شکایت علیه کارفرما بابت عدم پرداخت حقوق و دستمزد
در برخی از موارد مشکل عدم پرداخت حقوق بین کارگر و کارفرما با صحبت‌های مسالمت‌آمیز برطرف می‌شود؛ اما اگر با وجود سازش کارگر باز هم حقوق آن پرداخت نشد، کارگر باید متن شکایت از کارفرما بابت حقوق را در اداره کار تنظیم کند.
دادخواست شکایت جزو اولین مراحل برای دریافت حق کارگر است و در صورت عدم ارائه آن، به خواسته فرد توجهی نمی‌شود. از طرفی دادخواست شکایت از کارفرما بابت حق و حقوق هم باید بر اساس نکات مختلفی تنظیم شود تا جلوه قانونی داشته باشد. بنابراین برای تنظیم دادخواست، باید به موارد زیر توجه کنید:
-
نحوه نگارش هر کدام از قسمت‌های دادخواست
برای نوشتن متن دادخواست شکایت بابت عدم پرداخت حقوق، باید به قوانین و مقررات مربوط به نوشتن آن توجه کنید؛ چرا که مراجع مربوط در اداره کار، به این موضوع توجه خاصی نشان می‌دهد. بنابراین اگر دانش کافی در این زمینه ندارید، حتما از مشاور بیمه و قانون کار کمک بگیرید.
درمورد نحوه شکایت از کارفرما بابت ندادن حقوق سوالات بیشتری دارید؟ دریافت مشاوره بیمه و قانون کار آنلاین و تلفنی کارمنتو که در لحظه انجام می‌شود، می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
-
نحوه نگارش مشخصات خواهان و خوانده
در وهله اول باید مشخصات دو طرف به صورت دقیق نوشته شود. اطلاعات کارگر در جایگاه مدعی باید در ستون مخصوص به خواهان و اطلاعات کارفرما در ستون خوانده نوشته شود. از طرفی توجه کنید که هیچ گونه نقصی در اطلاعات هویتی کارگر نباید وجود داشته باشد؛ چرا که باعث رد آن می‌شود.
-
نگارش تعیین خواسته
بعد از تکمیل اطلاعات دو طرف در نمونه شکایت از کارفرما بابت حقوق، باید قسمت تعیین خواسته را تکمیل کنید. در این بخش، کارگر باید خواسته خود را در این قسمت بنویسد. توجه کنید در این قسمت، تنها باید خواسته کلی خود را بنویسید و جزئیات را در شرح خواسته ارائه کنید.
-
نگارش دلایل و ضمائم
در قسمت بعدی باید دلایل و مدارک ارائه شده خود را برای اثبات عدم پرداخت حقوق را ارائه کنید. کارگر باید تمامی مدارک و دلایل قانونی خود برای اثبات را ضمیمه دادخواست کند.
-
نگارش شرح خواسته
در قسمت آخر از دادخواست شکایت ندادن حقوق، باید شرح خواسته خود را تنظیم کنید. تمامی خواسته کارگر بابت عدم پرداخت حقوق کارگر باید به صورت قانونی و دقیق در این بخش نوشته شود. در نهایت هم کارگر باید دادخواست خود را امضا کند و به اداره کار تحویل دهد.
اصرار کارفرما بر عدم پرداخت حقوق و مزایا پس از صدور رای قطعی اداره کار
اگر بعد از تمام شدن مراحل شکایت از کارفرما بابت حقوق، باز هم کارفرما حقوق را پرداخت نکند و کارگر در حالت بلاتکلیفی قرار بگیرد، روش‌های دیگری برای دریافت حق کارگر اعمال می‌شود. به این صورت که کارگر باید به دایره اجرای احکام قضایی دادگاه برود و با وجود نامه اداره کار، شکایت از کارفرما بابت دیرکرد حقوق را پیگیری کند.
سپس اداره کار نامه اجرایی به کارگر می‌دهد و با تشخیص دادگاه، مهلت مشخصی برای کارگر مشخص می‌کند. اگر کارفرما در این مهلت پرداخت را انجام نداد، حقوق کارگر از اموال یا حساب‌های بانکی آن پرداخت می‌شود.
قانونگذار چقدر زمان برای طرح شکایت از کارفرما بابت حقوق و مزایا در نظر گرفته است؟
در حالت کلی پیگیری دریافت حقوق کارگر و مزایای کارگر حتی تا بعد از فوت کارفرما هم وجود دارد و محدودیت زمانی ندارد؛ اما مهلت شکایت از شرکت بابت عدم پرداخت حقوق در برخی از موارد، بر اساس نوع شکایت تعیین می‌شود.
طرح دعوای مطالبه حقوق و مزایا چقدر زمان می‌برد؟
کارفرمایان اصولا به راحتی حقوق را پرداخت نمی‌کنند و امکان ایجاد دعوا وجود دارد. از طرفی رسیدگی مراجع مختلف از جمله اداره کار، هیئت تشخیص، هیئت حل اختلاف و دیوان عدالت اداری اصولا زمان زیادی را صرف می‌کند. بنابراین به هیچ عنوان نمی‌توان زمان مشخصی برای شکایت از کارفرما بابت پرداخت نکردن حقوق در نظر بگیریم.
مجازات پرداخت نکردن حقوق کارگر
در قانون کار بعد شکایت از کارفرما بابت حقوق و مزایا، علاوه بر پرداخت حقوق کارگر، جریمه‌های مختلفی هم برای کارفرما در نظر گرفته شده است که در ادامه موارد قانونی آن را ذکر می‌کنیم:
بر اساس ماده 1 قانون کار، کارفرمایان کلیه کارگاه‌های مشمول قانون تأمین اجتماعی، طبق مصوب تیر ماه سال 1354 مکلف‌اند صورت مزد و حقوق کلیه بیمه‌شدگان و حق‌بیمه و بیمه بیکاری مربوط به هر ماه را حداکثر تا پایان آخرین روز ماه بعد به سازمان تأمین اجتماعی ارسال و پرداخت نمایند.
تبصره 1- کارفرمایانی که از تنظیم و ارسال صورت مزد و حقوق بیمه‌شدگان به ترتیب مذکور در این قانون و آیین‌نامه موضوع ماده 39 قانون تأمین اجتماعی خودداری کنند و همچنین کارفرمایانی که در موعد مقرر در این قانون، صورت مزد یا حقوق بیمه‌شدگان را به سازمان تأمین اجتماعی ارسال ندارند یا به ترتیبی که با موافقت قبلی سازمان مزبور معین می‌شود در مورد ارسال صورت مزد یا حقوق عمل نکنند ملزم به پرداخت جریمه نقدی مقطوع به ترتیب زیر خواهند بود:
الف- تا مبلغ 300.000 ریال حق بیمه ماهانه معادل 5 درصد حق بیمه همان ماه.
ب- از مبلغ 300.000 ریال تا مبلغ 1.200.000 ریال حق بیمه ماهانه معادل 10 درصد حق بیمه همان ماه.
ج- از مبلغ 1.200.000 ریال تا مبلغ 2.500.000 ریال حق بیمه ماهانه معادل 15 درصد حق بیمه همان ماه.
د- از مبلغ 2.500.000 ریال به بالا معادل 20 درصد حق بیمه همان ماه.
تبصره 3- جریمه نقدی موضوع تبصره 2 این ماده منحصراً برای یک سال می‌باشد و چنانچه کارفرمایان به تکالیف قانونی تعیین شده در این قانون عمل ننمایند، جرایم نقدی از ابتدای سال‌های بعد، همه ساله معادل جریمه سال اول اضافه خواهد شد.
ماده 3- کارفرمایانی که قبل از صدور اجراییه اقدام به پرداخت کامل بدهی خود نمایند از 30% جرائم مربوط معاف خواهند بود
تبصره- در صورت تقسیط بدهی چنانچه کارفرما هر یک از اقساط مقرر را رأس موعد پرداخت نکند بقیه اقساط تبدیل به حال شده و جرائم نسبت‌به کل حق بیمه قبل از تقسیط با رعایت تبصره 3 ماده 1 این قانون به طور کامل دریافت خواهد شد.
ماده 4- قانون جایگزینی تبصره 3 الحاقی به قانون منع دریافت خسارات و جرائم بهره مندرج در قانون تأمین اجتماعی مصوب 1366.6.29 از‌تاریخ اجرای این قانون لغو و اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی در خصوص خسارات و جرائم تابع این قانون می‌باشند.
ماده 5- کلیه جرائم وصولی موضوع این قانون به حساب خزانه‌داری کل واریز می‌گردد دولت مکلف است همه‌ساله معادل مبلغ جرائم واریز شده‌را در قانون بودجه منظور و به منظور تعمیم بیمه‌های اجتماعی در اختیار سازمان تأمین اجتماعی قرار دهد صد درصد اعتبار مذکور تخصیص‌یافته تلقی می‌گردد.
ماده 6- جرائم موضوع این قانون طبق ماده 50 قانون تأمین اجتماعی از طریق صدور اجرائیه وصول خواهد شد.
نتیجه گیری
اگر شما هم به عنوان کارگر در شرکت یا سازمان خاصی مشغول به کار هستید، حتما دریافت حقوق و دستمزد خود را جدی بگیرید و در صورت عدم پرداخت کارفرما، حتما برای شکایت ندادن حقوق اقدام کنید.
اما توجه کنید که باید قبل از تنظیم شکایت از کارفرما بابت حقوق، از قوانین و مقررات مربوط به این کار آگاهی پیدا کنید. از طرفی اصولا کارفرمایان به طور معمولی حقوق معوقه را پرداخت نمی‌کنند؛ از همین رو پیشنهاد می‌کنیم که از مشاور بیمه و قانون کار تلفنی و آنلاین کارمنتو برای دریافت حقوق خود کمک بگیرید.
ارتباط با 350 مشاور برتر در زمینه حقوقی و بیمه و قانون کار در کارمنتو در قالب پلتفرم جامع ویژه کاربر و مشاور انجام می‌شود. همچنین محدودیت زمان و مکان هم برای دریافت مشاوره وجود ندارد و شما می‌توانید در تمامی روزها و ساعت‌ها، با پرداخت هزینه مقرون‌به‌صرفه مشاوره، مشکلات حقوقی خود از جمله شکایت از کارفرما به دلیل عدم پرداخت حقوق را با متخصصان در این حوزه مطرح کنید.
از طریق مشاوره کسب و کار تلفنی آنلاین در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.
