مطمئنا تاکنون، عبارت قرارداد رهن خانه را بارها شنیده و حتی امضا کرده‌اید. گاهی صاحب‌خانه‌ها تصمیم می‌گیرند به صورت عرفی، به جای اجاره ملک خود، آن‌را رهن دهند؛ در این صورت، می‌توانند بدون فروش خانه خود، پول زیادی دریافت کنند. برای این منظور، قراردادی را تحت عنوان «رهن خانه» امضا می‌کنند؛ به موجب آن، موجر (مالک خانه) در شروع قرارداد، هزینه‌ای را بابت رهن خانه از مستاجر گرفته و در پایان زمان قرارداد، آن‌را بازمی‌گرداند. در قانون مدنی، برای عقد رهن شرایط و قواعد مشخصی نوشته شده است. آشنایی با این قوانین و تفاوت‌های موجود بین عقد رهن و قرارداد اجاره خانه، بسیار کمک‌کننده خواهد بود. در ادامه، به بررسی نکات مهم و شرایط عقد رهن و قرارداد رهن خانه می‌پردازیم. پس همراه ما باشید.
قرارداد عقد رهن
قرارداد رهن خانه که بین مالک (موجر) و مستاجر منعقد می‌شود، بر اساس قانون مدنی و قرارداد اجاره نوشته شده است. این نوع از قرارداد، با نام «رهن خانه» شناخته می‌شود که زیرمجموعه قرارداد اجاره است و قواعد عقد اجاره بر آن اجرا می‌شود. در عالم حقوق، نوع دیگری از عقد قرارداد وجود دارد که با قرارداد رهن خانه متفاوت است. عدم آشنایی با این تفاوت‌ها، گاهی ضررهایی را برای طرفین معامله به همراه دارد.
«قرارداد عقد رهن»، یکی از عقود معین و پرکاربرد در قانون مدنی است که شرایط و قواعد مشخصی دارد. بر اساس ماده 771 قانون مدنی، در تعریف عقد رهن اینگونه آمده است: «رهن، عقدی است که به موجب آن، مدیون، مالی را برای وثیقه به داین می‌دهد. رهن‌دهنده را “راهن” و طرف دیگر را “مرتهن” می‌گویند.» به طور مثال، شخصی، از یک فرد دیگر طلبی دارد یا مبلغی را به عنوان وام از او گرفته است. در این صورت می‌تواند در قالب «عقد رهن» قرارداد رهنی امضا کرده و وثیقه‌ای مالی (که قابل فروش است و توقیف نباشد) را نزد شخص وام‌دهنده قرار دهد. به موجب آن، در صورتی که وام‌گیرنده، دین خود را پرداخت نکند، وام‌دهنده می‌تواند برای وصول طلب خود، وثیقه را به فروش بگذارد.
در نتیجه، در قرارداد رهن و اجاره خانه، مالک (موجر) برای مدتی معین، ملک یا منافع مال خود را به شخص مستاجر می‌دهد و در این بین، صحبتی از دین یا طلب در میان نیست. این نوع قرارداد، با مفهوم عقد رهن در عالم حقوق متفاوت است؛ در عقد رهن، شخص مدیون، خانه خود را به عنوان وثیقه به رهن طلبکار درمی‌آورد تا در صورت عدم پرداخت دین، مرتهن بتواند طلب خود را وصول کند.
نمونه قرارداد رهن خانه
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، تفاوت‌هایی میان قرارداد رهن و اجاره خانه با عقد رهن وجود دارد. این نوع قرارداد، بر اساس قرارداد اجاره و قواعد آن منقعد می‌شود. تصویر زیر نمونه‌ای از قرارداد رهن خانه است:
نمونه قرارداد رهن خانه
طرفین قرارداد
مشخصات موجر: خانم / آقای ……….. فرزند ……….. به کد ملی ……….. تلفن ……….. به نشانی ………..
مشخصات مستاجر: خانم/ آقای ……….. فرزند ……….. به کد ملی ……….. تلفن ……….. به نشانی ………..
مشخصات مورد اجاره: یک دستگاه آپارتمان مسکونی، با متراژ……. متر مربع به نشانی ………………………… با پلاک فرعی …….. و پلاک اصلی …………. دارای سند رسمی شش دانگ، به شماره سند……… دارای خط تلفن، به شماره، گاز مشاعی و برق مجزا، پارکینگ و انباری مستقل که به موجب عقد اجاره، حق استفاده از منافع آن، در قبال دریافت 20 میلیون تومان رهن و 10 هزار تومان اجاره ماهیانه، برای مدت یک سال، از …/…./….. تا …./…../….. به مستاجر داده شد.
مدت قرارداد: از مورخ …/…./…. تا مورخ …./…./….
مبلغ رهن: مبلغ 20 میلیون تومان، وجه رایج مملکت.
مبلغ اجاره: مبلغ 10 هزار تومان به صورت ماهیانه.
امضای موجر……. امضای مستاجر……. امضای شاهد 1…….. امضای شاهد 2…….
تنظیم قرارداد عقد رهن در کارمنتو
در قراردادهای اجاره خانه، همواره بین موجر و مستاجر اختلاف‌هایی وجود دارد. بنابراین نیاز است طرفین معامله پیش از عقد قرارداد، روش‌های حل اختلافات احتمالی را مشخص کنند؛ در صورتی که این اختلافات حل نشده باقی ماند، هر دو طرف می‌توانند از نهادهای داوری و مراجع قضایی کمک بگیرند. به طور کلی، تنظیم قراردادهای حقوقی، نیاز به تخصص، دانش و تجربه کافی دارد. شما می‌توانید این کار را به مشاورین متخصص مجموعه کارمنتو بسپارید.
