علی الراس در مالیات، یک مفهوم مهم در دامنه مالیات‌ها و اقتصاد می‌باشد که تأثیرات بسیاری در تعیین میزان مالیات پرداختی دارد. در این رویکرد مالیاتی، اهمیت اطلاعات ثبت شده در دفاتر و اظهارنامه‌ها به‌کم‌کاری می‌رود و بر‌خلاف روش‌های سنتی، معیارهای مختلفی مثل حجم فعالیت‌ها، تولید و معاملات در تعیین میزان مالیات تأثیرگذارند. این نوع مالیات به منظور افزایش شفافیت و عدالت مالیاتی توسط مجلس‌ها مورد بررسی و تصویب قرار گرفته است. از آنجا که تعیین میزان مالیات در این روش به معیارهای متنوعی نیاز دارد، تنظیم دقیق دفاتر و اظهارنامه‌های مالیاتی اهمیت ویژه‌ای دارد. در این متن، ابتدا میفهمیم معنی علی الراس مالیات چیست و سپس به اهمیت علی الراس مالیاتی، روش‌های محاسبه آن و تأثیر آن بر تعیین مالیات کسب‌وکارها خواهیم پرداخت.
مفهوم مالیات علی الراس و آشنایی با قوانین آن
همه اشخاص حقیقی و حقوقی که صاحب کسب و کاری هستند، باید مطابق قوانین مالیاتی کشور، مدارک و اسناد مرتبط با درآمد کسب و کار خود را به صورت دوره‌ای در اختیار ممیز یا کارشناسان مالیاتی قرار دهند و مالیات بر درآمد خود را پرداخت نمایند. کارشناسان سازمان امور مالیاتی با بررسی اظهارنامه مالیاتی، میزان مالیات کسب و کار را مشخص می‌کنند. با این حال، در شرایطی ممکن است به دلایلی مانند ارائه ناکافی اسناد یا مشکلات در دفاتر، کارشناس از اظهارنامه مالیاتی ارائه شده استفاده نکند. در این حالت، کارشناس مالیاتی با تجزیه و تحلیل مدارک مالی و حسابداری یا با در نظر گرفتن ضوابط مالیاتی، مبلغ مالیات را محاسبه می‌نماید.
این وضعیت به عبارت دیگر به نام “مالیات علی الراس” شناخته میشود و ما بعنوان یک شخص حقیقی یا حقوقی بسیار مهم است که بدانیم مالیات علی الراس چیست؛ تا بتوانیم از پیادمدها و جریمه‌های جدی جلوگیری کنیم. از آنجا که اغلب صاحبان کسب و کار به دلیل کمبود اطلاعات کافی در زمینه مسائل مالیاتی با این مشکل مواجه می‌شوند؛ توصیه میشود که حتماً با قوانین مرتبط با مالیات شرکت‌ها آشنا شده و برای پاسخ به سوالات مرتبط با مالیات علی الراس، علل علی الرس شدن مالیات را نیز مورد بررسی قرار دهید.
نحوه بررسی مالیات علی الراس اشخاص حقوقی و نحوه یررسی مالیات علی الراس اشخاص حقیقی طبق قانون مالیات علی الراس، به این صورت است که اگر مؤدی اظهارنامه مالیاتی را در مهلت قانونی ارائه ندهد، سازمان امور مالیاتی براساس فعالیت‌ها و اطلاعات اقتصادی مودیان از طریق طرح جامع مالیاتی و مطالبه مالیات مربوطه با استناد به برگ تشخیص مالیات، مجاز به تهیه اظهارنامه برآوردی میشود.
در این شرایط، کارشناس اداره امور مالیاتی ابتدا اطلاعات مورد نیاز را از منابع دولتی یا غیردولتی به دست می‌آورد و سپس قرینه یا همان دلایل فعالیت مانند خرید و فروش و …. را براساس فعالیت اقتصادی مؤدی انتخاب می‌کند. پس از انتخاب قرینه، ضریب مالیاتی متناسب با آن قرینه را طبق گزارشات و توجیهات کارشناس تعیین می‌کند. این روند نهایتاً به محاسبه درآمد مشمول مالیات منجر میشود:
ضریب مالیاتی × قرینه مالیاتی = درآمد مشمول مالیات
مالیات علی الراس یکی از انواع مالیات‌هاست و ترتیب محاسبه آن با سایر مالیات‌ها متفاوت است. اهمیت ویژه‌ای دارد که صاحبان کسب و کار با انواع مختلف مالیات و نحوه محاسبه آنها علی الخصوص نحوه محاسبه مالیات علی الراس آشنا شوند تا از وقوع مشکلات و ضررهای احتمالی مثل جریمه مالیات علی الراس جلوگیری نمایند.
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اظهارنامه مالیاتی در واقع نوعی خود اظهاری در خصوص سود و زیان شرکت و موسسه است که توسط خود مودیان صورت گرفته و مودیان خودشان میزان سود و زیان سالانه موسسه خود را اعلام کرده و میزان مالیات بر اساس این اظهارنامه تعیین میشود. در واقع پس از اعلام این اظهارنامه کارشناس امور مالیاتی با درخواست برخی اسناد و مدارک مالی به پیوست این اظهارنامه اقدام به بررسی و تعیین میزان مالیات می‌نماید.
بررسی اظهارنامه و اسناد و مدارک مالی توسط ممیز مالیاتی می توانند نتایج سه گانه ای را به همراه داشته باشد:
- در حالت اول کارشناس امور مالیاتی پس از بررسی دفاتر مالی و اسناد و مدارک و اظهارنامه مالیاتی هیچ گونه مغایرت و تخلفی را تشخیص نداده و همه چیز را مطابق با آیین نامه ها و دستورالعمل های قانونی دانسته و بر اساس همین و مدارک بررسی شده مالیات تعیین میشود.
- در حالت دوم اگر اسناد مدارک مالی به شیوه درستی نگهداری و ثبت و حفظ نشده باشند و در نگارش دفاتر مالی اشکالاتی وجود داشته یا اصلا دفاتر به علت عدم رعایت مراحل قانونی فاقد اعتبار تشخیص داده شوند کلیه اسناد ارائه شده رد شده و مالیات تکلیفی به شیوه علی الراس یا همان معیارها و قوانین مالیاتی مطالبه خواهد شد.
- در حالت سوم اگر اظهارنامه مالیاتی و دفاتر قانونی از جمله دفتر روزنامه، دفتر کل یا دفتر دارایی از طرف کارشناسان سازمان امور مالیاتی اصلا غیر قابل رسیدگی تشخیص داده شوند موضوع به صورت رسمی به مودی اعلام شده و بررسی و قضاوت در مورد موضوع و تعیین میزان مالیات یه یک هیت سه نفره واگذار میشود.
دلایل علی الراس شدن مالیات چیست؟
وظیفه مودیان این است که برای تعیین مالیات اسناد، دفاتر و مدارک مالی خود را به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند. به طور کلی، مشکلاتی مانند عدم نگهداری صحیح، ثبت و حفظ اسناد مالی، مشکلات در نگارش دفاتر مالی یا حتی عدم ارائه دفاتر، می‌تواند باعث رد شدن اسناد و دفاتر مالیاتی توسط کارشناسان سازمان شود و در نتیجه سازمان مجبور به استفاده از مالیات علی الراس گردد. در ادامه میفهمیم دلایل علی الراس شدن مالیات چیست.
بر اساس ماده ۹۷ از قانون مالیات‌های مستقیم، شرایط زیر ممکن است منجر به اعمال مالیات علی الراس شود:
- در صورتی که تا زمان مقرر، ترازنامه و حساب سود و زیان یا حساب درآمد و هزینه یا حساب سود و زیان را به اداره مالیات ارائه نکنید.
- اگر به درخواست کتبی اداره امور مالیاتی نسبت به ارائه دفاتر یا مدارک حساب در محل کار خود خودداری کنید.
- اگر دفاتر، اسناد و مدارک مورد نیاز برای محاسبه درآمد مشمول مالیات، به نظر اداره امور مالیاتی غیرقابل‌رسیدگی تشخیص داده شوند یا به دلیل عدم رعایت مقررات قانونی و آیین‌نامه‌های مربوطه مورد قبول نباشند.
در صورتی که تشخیص مالیات علی الراس داده شود، کارشناسان سازمان برای محاسبه میزان آن، درآمد شما را تعیین خواهند کرد. بنابراین ممکن است میزان مالیات تعیین شده بیشتر از واقعیت باشد. با استفاده از یک تیم متخصص قوی مانند کارمنتو، می‌توانید مدارک و اسناد مالیاتی خود را با دقت تکمیل کرده و اظهارنامه‌ای صحیح را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنید. اینطوری می‌توانید از احتمال اعمال مالیات علی الراس جلوگیری کنید.
مراحل رسیدگی کارشناسان مالیاتی برای محاسبه مالیات علی الراس
ابتدا ممیزان مالیاتی باید برگه ای با عنوان برگ درخواست اسناد و مدارک از مودیان مالیاتی درخواست کنند. مودی مکلف است تمامی اسناد و مدارک را به کارشناس ارائه دهد. پس از ارسال درخواست اسناد، کارشناس مالیاتی باید در یک بازه یک هفته تا پانزده روز پس از آن به محل کار مودی مراجعه کرده و بررسی اسناد را آغاز کند. پس از انجام مراجعه و بررسی، مراحل دیگری از رسیدگی نیز وجود دارد که به طور خلاصه به آنها اشاره می‌کنیم:
- رسیدگی از طریق پذیرش دفاتر
- رسیدگی از طریق علی الراس
برای محاسبه علی الراس مالیاتی، ضرایب مالیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ضریب محاسبه مالیات علی الراس اهمیت زیادی دارد زیرا به وسیله آن درآمد مودی محاسبه میشود. محاسبه دقیق هزینه‌های مودی در روش محاسبه مالیات علی الراس ممکن نیست، بنابراین کارشناسان مالیاتی کمک می‌کنند تا ضرایب مالیاتی تعیین شوند.
ضریب محاسبه مالیات علی الراس عددی است که با ضرب آن در درآمد مودی، مالیات علی الراس محاسبه میشود. هر سال، یک گروه تشکیل شده از نمایندگان سازمان امور مالیاتی، بانک مرکزی، شورای اصناف، نظام پزشکی برای مشاغل پزشکی، و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، ضرایب مربوط به مالیات درآمد مشاغل در حوزه تهران را با توجه به شرایط اقتصادی کشور تعیین کرده و به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌دهند.
دفترچه توضیحات ضرایب مالیات علی الراس چیست؟ (جدول ضرایب مالیاتی علی الراس چیست؟)
دفترچه توضیحات ضرایب مالیات علیالراس، راهنمایی‌ها و تفسیری است که نحوه استفاده از ضرایب مالیاتی را برای تعیین مالیات علیالراس بر اساس شرایط مختلف توضیح می‌دهد. جدول ضرایب محاسبه مالیات علیالراس نیز یک فهرست از ضرایبی است که برای محاسبه مالیات بر اساس معیارهای اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرد، تا مالیات براساس این ضرایب به‌طور دقیق‌تر تعیین شود.
جدول ضرایب مالیات علی الراس
برای مشاهده آخرین ضرایب مالیات علی الراس قبل از بخشنامه حذف آن، روی لینک‌های زیر کلیک نمایید. (در فایل pdf تمام موارد قرار داده شده است)
شکایت از مالیات علی الراس به دیوان عدالت اداری (آیا میتوان به مالیات علی الراس اعتراض کرد؟)
در سال 1394، مجلس شورای اسلامی به بازنگری مالیات علی الراس پرداخت. براساس این بازنگری بخشنامه حذف مالیات علی الراس صادر شد تا براساس آن مالیات علی الراس از چرخه مالیاتی کشور حذف شود. بخشنامه مالیات علی الراس در نظر داشت تا برای اداراتی که نظام مالیاتی آنها هنوز نقص دارد، یک مهلت سه ساله تعیین شود. این مهلت تا سال 97 ادامه داشت، اما به نظر می‌رسد که اداره مالیات هنوز از مالیات علی الراس استفاده می‌کند. با این تفاسیر میتوان فهمید که علی الراس مالیات با قوانین تضاد دارد و امکان شکایت و اعتراض به مالیات علی الراس از طریق مراجع ذی‌صلاح وجود دارد.
مهم است به یاد داشته باشید که تصمیم‌گیری برای اخذ مالیات یک تصمیم اداری است و در صورت تمایل می‌توانید به دیوان عدالت کاری شکایت نمایید. اگر وکلای مالیاتی ماهر و باتجربه در این زمینه داشته باشید با تنظیم مدارکی مانند لایحه اعتراض به مالیات علی الراس، می‌توانید نتیجه دادگاه را در اعتراض به مالیات علی الراس به سود خود تغییر دهید.
از طریق مشاوره مالیاتی آنلاین تلفنی بدون پرداخت هزینه تلفن، از طریق اینترنت و تماس امن VOIP پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
آیا مالیات علی الراس حذف شده است؟ (آیا جدول ضرایب مالیاتی علی الراس همچنان اعتبار دارد)
با تغییراتی که توسط بخشنامه مالیات علی الراس در تاریخ 31 آوریل 1394 به قانون مالیات‌های مستقیم اعمال شد، ماده ۹۷ که به مالیات علی الراس می‌پرداخت، دستخوش تغییراتی شد؛ در واقع روش تعیین این مالیات از این ماده به طور کامل حذف شد. سازمان امور مالیاتی در اطلاعیه ای اعلام کرد که در جهت ایجاد شفافیت و تحقق عدالت مالیاتی در رسیدگی به اظهارنامه‌های مالیاتی از سال 98 به بعد، تصمیم به حذف مالیات علی الراس گرفته شده و قضاوت ها بر اساس اطلاعات اظهارنامه مودیان صورت خواهد گرفت.
همچنین، در تبصره قانون مالیات‌های مستقیم ماده 97 به وضوح آمده است که سازمان امور مالیاتی کشور ملزم است در مدت حداکثر سه سال از تاریخ ابلاغ این قانون (1394.4.31)، بانک اطلاعات مربوط به نظام جامع مالیاتی را در سراسر کشور ایجاد و فعال کند. به همین ترتیب، اکنون طبق بخشنامه حذف مالیات علی الراس، اظهارنامه مالیاتی که توسط مودیان ارائه میشود، به عنوان مبنای اصلی برای تصمیم‌گیری توسط کارشناسان سازمان امور مالیاتی مورد استفاده قرار خواهد و جدول ضرایب مالیات علی الراس مانند سابق اعتبار ندارد. به همین دلیل، تهیه و ارائه یک اظهارنامه مالیاتی کامل اهمیت بسیار بیشتری نسبت به گذشته دارد.
اینتا کد مالیاتی چیست؟
سازمان مالیات با هدف تسهیل در امور مالیاتی و افزایش دقت در طبقه‌بندی فعالیت‌های اقتصادی، به هر فعالیت یک کد مالیاتی اختصاص می‌دهد که به عنوان “اینتا کد مالیاتی” معروف است. این کد منحصربه‌فرد به منظور ارتقاء دقت و شفافیت در تشخیص نوع فعالیت به کار گرفته میشود.
اینتاکد به‌طور دقیق و منحصربه‌فردی، اطلاعات فعالیت‌ها را به سازمان مالیات ارائه می‌دهد. با استفاده از این کد، توانایی تعریف دقیق از نوع فعالیت و الگوی سودآوری کسب و کار به سازمان مالیاتی ارائه میشود.
این کد معادل پارسی “International Standard Industrial Classification” (ISIC) است و در برنامه‌های حسابداری و امور بازرگانی نقش مهمی ایفا می‌کند. با تخصیص کد مالیاتی به هر فعالیت اقتصادی، دسته‌بندی دقیق‌تر و مدیریت بهتر فعالیت‌ها و کسب و کارها ممکن میشود، که در نهایت منجر به سهولت در محاسبه مالیات و بهبود فرآیند تسویه حساب‌های مالیاتی می شود.
با استفاده از اینتاکد، امکانات جذابی در حوزه‌های مختلف به وجود می‌آید. این کد به شرکت‌ها اجازه می‌دهد که با تعریف دقیق از نوع فعالیت و انجام محاسبات، مالیات مقطوع مشاغل را محاسبه نمایند. این ابزار در بهبود دقت در تعیین میزان مالیات مرتبط با عملکرد کسب و کار دخیل میشود.
در تبصره ماده 100 قانون مالیات مستقیم آمده است که از شاخص‌هایی چون گزارشات معاملات فصلی، ورودی‌های ثبت‌شده از طریق کارتخوان‌ها، دستگاه‌های پوز یا درگاه‌های پرداخت بانکی و با استفاده از فرمولاسیون ویژه، میزان مالیات مقطوع نهایی کسب و کار تخمین زده میشود.
عوامل مختلفی از جمله محاسبه مالیات با اینتاکد و یا نسبت سود فعالیت با استفاده از اطلاعاتی که از کد اختصاصی مالیاتی به‌دست می‌آید، به دقت تعیین می‌شوند. این ابزار هوشمند به عنوان یک اساسی برای بهبود دقت در تخمین نسبت سود و مالیات عملکرد کسب و کارها به کار می‌رود و در بهبود فرآیند مالیاتی نقش مهمی ایفا می‌کند. برای شناخت انواع و ضرایب اینتا کد مالیاتی به مقاله جامعی که درمورد آن نوشته شده است، مراجعه کنید.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ارائه شده در این مقاله، مشخص میشود که مالیات علی الراس به معنای مالیاتی است که بر اساس قراین و ضرایب مالیاتی محاسبه میشود. این روش باعث ایجاد معیارها و تبصره‌های متنوعی برای تعیین درآمد واقعی شرکت میشود، که موجب کندی و پیچیدگی در محاسبه مالیات برای مشاغل مختلف میشود. در این قراردادهای مالیاتی، عواملی از قبیل حجم خرید و فروش در سال، درآمدهای مخفی، میزان تولید، ارزش مالکیت کسب و کار و غیره به عنوان عوامل محوری مد نظر قرار می‌گیرند. به همین دلیل، توصیه میشود که به منظور جلوگیری از اعمال مالیات علی الراس، دفاتر مالیاتی خود را با دقت و با رعایت اصول بهینه‌سازی تنظیم کنید.
از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.
