مالیات بر درآمد یکی از انواع مالیات‌هایی است که دولت از جامعه دریافت می‌کند و بخشی از جامعه موظف به دریافت آن هستند. مالیات بر درآمد مشاغل هم نوع دیگری از آن به حساب می‌آید که باید توسط شاغلین به طور مستقیم به دولت پرداخت شود. دولت وظیفه دارد تا از این مالیات‌ها، کمبودهای مربوط به حوزه‌های اقتصادی و مشکلات مربوط به جامعه را حل کند. در کنار این موضوعات، دولت ممکن است در جهت ایجاد شغل جدید هم از این مقدار دریافتی استفاده کند. در این مقاله به موضوع مالیات بر درآمد و تاثیرات آن بر جامعه می‌پردازیم.
مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی (مشاغل) چیست؟
این گروه از افراد، بیشتر شاغلان مربوط به اصناف هستند. کاسبان بازار گروه بزرگی از این افراد هستند که در دسته اشخاص حقیقی قرار می‌گیرند. مالیات بر درآمد مشاغل برای این افراد دارای ضوابط و شرایط عجیب یا قابل توجهی نیست و همان قوانین مشخص است. در این بخش به بررسی انواع مشاغلی که موظف به پرداخت مالیات هستند، خواهیم پرداخت.
دسته‌بندی صاحبان مشاغل
پرداخت مالیات بر درآمد مشاغل برای کسب و کارهای مختلف، یکسان نیست و هر شغل باید بر اساس دسته‌بندی که در آن قرار می‌گیرد، اقدام به پرداخت مالیات کند. انواع پرداخت‌کنندگان مالیات صاحبان مشاغل شامل موارد زیر هستند:
پرداخت‌کنندگان براساس نوع شغل
در این نوع دسته‌بندی، مشاغل به موارد زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- واردکنندگان و صادرکنندگان
- صرافی‌ها و مشاغل مربوط به این حوزه
- فروشگاه‌هایی با دارا بودن چند شعبه و فعالیت زنجیره‌ای
- صاحبان هتل‌ها (3 ستاره و بیشتر)
- ارائه‌دهندگان خدمات مالی و مدیریتی
- مالکان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی
- ارائه‌دهندگان خدمات مشاوره‌ای
- صاحبین مراکز درمانی اعم از بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و کلینیک‌های پزشکی
- ارائه‌دهندگان خدمات انفورماتیک و طراحی سیستم‌ها
- صاحبین موسسات حسابرسی، حسابداری و دفترداری
- صاحبین مشاغل حوزه حمل و نقل (زمینی، هوایی و دریایی)
سوالی که در این قسمت پیش می‌آید، این است که پرداخت‌کنندگان این دسته، برای پرداخت مالیات باید چه اقداماتی انجام دهند؟ در جواب باید گفت، مشاغل مربوط به این دسته باید ترازنامه مالیاتی و صورتحساب‌های مربوط به شغل خود اعم از سود و زیان را ارائه کنند.
پرداخت‌کنندگان براساس میزان کار
گروه دوم، در اصل، شامل صاحبان مشاغل و حرفی که درآمد ابرازی براساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل آن‌ها، بیش از 18 میلیارد ریال یا کمتر مساوی 55 میلیارد ریال باشد. شایان ذکر است که در اینجا منظور، مشاغلی است که شامل فروش کالا یا فروش کالا در کنار ارائه خدمات است.
- گروه اول: بیش از 15 میلیارد تومان
- گروه دوم: بین 5 تا 15 میلیارد تومان
- گروه سوم: کمتر از 5 میلیارد تومان
پرداخت‌کنندگان این دسته برای پرداخت مالیات باید چه اقداماتی انجام دهند؟
این گروه باید اسناد درآمدی خود اعم از اسناد فروش کالا و ارائه خدمات را به همراه اسناد خرید کالا به مراجع مربوطه ارائه کنند.
مشاغلی که در دسته اول و دوم قرار ندارند.
دسته سوم افرادی هستند که نه شامل دسته اول هستند و نه شامل دسته دوم. به عبارتی این دسته شامل افراد و مشاغلی است که ویژگی‌های دسته اول و دوم را ندارند.
پرداخت‌کنندگان این دسته برای پرداخت مالیات باید چه اقداماتی انجام دهند؟
همانند دسته دوم، مشاغلی که در این دسته قرار می‌گیرند باید اسناد درآمدی خود اعم از اسناد فروش کالا یا ارائه خدمات را به مراجع مربوطه ارائه کنند.
سامانه استعلام مالیات اشخاص حقیقی
برای بررسی شرایط پرداخت مالیات، باید از سامانه استعلام مالیات برای افراد حقیقی استفاده کرد. در اصل به منظور اطلاع یافتن از میزان بدهی مالیاتی باید در سامانه الکترونیکی مالیاتی سازمان امور کشور ثبت نام کنید. با مراجعه به وبسایت سازمان امور مالیاتی، می‌توانید با وارد کردن شناسه ملی به اطلاعات شخصی خود دسترسی داشته باشید.
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی سال 1401
این یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ذهنی صاحبین مشاغل و کسب و کارها است تا بتوانند میزان مالیات قابل پرداخت خود را در بازه‌های زمانی آینده محاسبه کنند. با توجه به ماده 131 قانون مالیات نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل به صورت پلکانی ذکر شده است.
جدول درصد مالیات بر درآمد مشاغل
- تا 50 میلیون تومان اول درآمد مشمول مالیات 15 درصد
- تا 50 میلیون تومان دوم درآمد مشمول مالیات 20 درصد
- باقیمانده درآمد مشمول مالیات 25 درصد
معافیت مالیات بر درآمد مشاغل
معافیت مالیاتی یکی از موضوعات پر چالش در جامعه است که هربار صحبت از مالیات می‌شود، پای این موضوع هم وسط می‌آید. البته معافیت مالیات بر درآمد دارای ضوابط خود است که بیشتر شامل حال افراد خوش حسابی می‌شود که در پرداخت مالیات خود، کمترین تاخیر ممکن را داشته‌اند.
با توجه به ماده 93 الی 103 قانون مالیات و همچنین دیگر بندها، به ازای هر 10 درصد افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات، اشخاص موضوع این ماده، نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته‌شان، مالیاتشان، از نرخ‌های مذکور کاسته می‌شود. این مقدار در حدود یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد محاسبه خواهد شد. به منظور برخورداری از این تخفیف، باید تسویه بدهی مالیاتی سال گذشته و تسلیم اظهارنامه مالیاتی در مدت معلوم انجام شده باشد.
شایان ذکر است، افرادی که در مدت 3 سال مالیات خود را در زمان معین شده پرداخت کنند و تاخیر در پرداخت خود نداشته باشند، مبلغی به عنوان پاداش دریافت خواهند کرد. همچنین ممکن است در مواردی این مبلغ، به حساب آن‌ها برگردانده شود. پس در صورت خوش‌حساب بودن ممکن است از معافیت مالیات بر درآمد مشاغل بهره‌مند شوید.
اظهارنامه اصلاحی و یا جایگزین چیست؟
به طور کلی 3 نوع اظهارنامه عملکرد وجود دارد که شامل موارد زیر هستند:
- اصلی: اولین اظهارنامه‌ای که باید ارسال کنید، اظهارنامه اصلی است که تا پایان خردادماه مهلت ارسال دارد.
- جایگزین یا الحاقی: اظهارنامه جایگزین، همان طور که از نام آن پیداست، یک جایگزین برای اظهارنامه اصلی به حساب می‌آید. هدف از نوشتن اظهارنامه جایگزین، اعمال تغییرات در اظهارنامه اصلی است. به عبارتی، ممکن است فردی متوجه اشکال در اظهارنامه اولیه شود و در این صورت اظهارنامه جایگزین را هم ارسال کند. ارسال اظهارنامه جایگزین تا قبل از اتمام موعد مقرر بدون اشکال است و آخرین اظهارنامه ارسالی ملاک قرار می‌گیرد.
- اصلاحی: اظهارنامه اصلاحی، در اصل همان اظهارنامه جایگزین است، اما پس از موعد مقرر ارسال می‌شود. این یعنی تا یک ماه بعد از زمان ارسال اظهارنامه اصلی (زمان مقرر)، فرصت دارید تا یک اظهارنامه دیگر ارسال کنید. لازم به ذکر است که ارسال اظهارنامه‌های اصلاحی ممکن است باعث حساسیت بیشتر نسبت به پرونده شما و امور محاسباتی مالیات شما شود پس در ارسال اظهارنامه اصلی دقت کافی را داشته باشید.
آخرین مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد 1400 و ثبت شکایات
طبق اطلاعاتی که به طور رسمی اعلام شده، مهلت تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی فعالان اقتصادی و اصناف مربوطه، تا 15 تیرماه 1401 تمدید شد. این تصمیم پس از جلسه وزیر اقتصاد و دارایی با روسای اصناف کشور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و فراکسیون اصناف مجلس شورای اسلامی اعلام شد. از این رو موعد اظهارنامه مالیات بر درآمد مشاغل تا 15 تیرماه جایز بود.
نحوه ثبت اعتراضات و شکایات مالیاتی
برای ثبت شکایات مربوط به رقم اعلام شده برای پرداخت مالیات و وجود هرگونه ایراد در محاسبه مالیات خود می‌توانید به سایت سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه کنید. با مراجعه به این سایت و ثبت درخواست، شکایت شما ثبت خواهد شد و باید مدت زمان مشخصی را برای تعیین نتیجه شکایت خود منتظر بمانید.
جریمه عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی در زمان تعیین‌شده
همان طور که گفته شد، تا آخرین روز از ماه خرداد (31 خرداد) اجازه ارسال اظهارنامه خود را دارید. در صورت عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی، 30 درصد مبلغی که باید بپردازید، جریمه خواهید شد. طبق ماده 192 قانون مالیات، افرادی که به مدت 3 سال متوالی اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال نکرده‌اند، مشمول مجازات از حبس تا جریمه نقدی خواهند شد.
سخن پایانی
اظهارنامه مالیاتی، موضوعی نیست که بتوان آن را کم اهمیت دانست یا آن را نادیده گرفت. به هر حال مالیات بر درآمد مشاغل، مسئله‌ای است که هر کسب و کار باید به آن توجه داشته باشد تا از هرگونه جریمه مالی یا تبعات دیگر آن در امان باشد. دقت داشته باشید که افراد حقیقی باید برای تهیه اظهارنامه مالیاتی، هر سال میزان درآمد خود را با حساب کامل در دست داشته باشند.
در صورت داشتن هرگونه سوالی در ارتباط با پرداخت مالیات یا پر کردن اظهارنامه مالیاتی داشتید، نگران نباشید. کارشناسان ما در کارمنتو به حرفه‌ای‌ترین شکل ممکن در خدمت شما هستند تا به سوالات و چالش‌های شما پاسخ دهند. کارمنتو یک پلفترم تخصصی برای مشاوره‌های حقوقی، مالیاتی و … است و آماده ارائه خدمات خود به صورت آنلاین و تلفنی است. کافی است به وبسایت کارمنتو مراجعه کنید و در بخش مربوطه با کارشناسان ما در تماس باشید.
