فهرست مطالب
Toggle- تاریخچه مالیات خانههای خالی در ایران
- مالیات خانههای خالی چیست؟ (ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم)
- دولت چگونه خانههای خالی را شناسایی میکند؟ (نحوه تشخیص خانه های خالی)
- چه املاکی مشمول مالیات بر خانههای خالی میشوند؟
- قانون مالیات خانههای خالی
- سامانه استعلام خانههای خالی
- نحوه مشاهده و استعلام میزان مالیات خانههای خالی
- عدم پذیرش و اعتراض به مالیات خانه خالی (برای اعتراض به مالیات خانه خالی کجا باید رفت؟)
- خانههای خالی معاف از مالیات
قانون مالیات خانههای خالی یکی از نگرانیهای این روزهای صاحبان املاک است. همه مردم جامعه به مسکن مناسبی نیاز دارند؛ بااینحال، برخی از افراد مالک بیش از یک خانه هستند و از آن استفادهای نمیکنند. شورای نگهبان برای حل این مشکل و ایجاد تعادل و توازن میان افراد جامعه، قانون مالیات خانه خالی را در سال ۹۹ تایید و به دولت ابلاغ کرد.
اگر شما هم صاحب بیش از یک ملک هستید و از بابت قانون مالیات خانه خالی نگرانی دارید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با دستورالعمل و نحوه پرداخت مالیات خانه خالی آشنا شوید و بدانید مالیات بر خانههای خالی شامل چه کسانی میشود. دانستن قوانین به شما کمک میکند تا به حق خود برسید و در صورت بروز اشتباه، با طریقه اعتراض به مالیات خانههای خالی آشنا باشید.
تاریخچه مالیات خانههای خالی در ایران
دریافت مالیات خانههای خالی همواره یکی از چالشهای بزرگ پیش روی مسئولان کشور بوده است. تا همین چندسال پیش وجود افرادی با تعداد بیشماری خانه خالی باعث شده بود نبض قیمت بازار مسکن توسط تعداد محدودی از ملاک بزرگ بالا و پایین شود؛ از سویی عدم وجود قانونی محکم و سامانهای فراگیر برای دریافت مالیات از چنین اشخاصی موجب میشد شرایط مالیات خانه خالی مشکلی برای آنها ایجاد نکند و به راحتی به فعالیت غیرقانونی خود ادامه دهند.
این ماجرا تا سال 99 ادامه داشت. در این سال با اوج گرفتن افزایش قیمت ملک و نوسانی شدن بازار مسکن، سازمان مالیات تصمیم به تغییر شرایط مالیات خانه خالی گرفت تا از این طریق به اوضاع سروسامانی ببخشد. با ابلاغ طرح اصلاحی ماده 54 قانون مالیات مستقیم، میزان مالیات خانه خالی در کشور به طرز چشمگیری افزایش یافت تا عرصه بر افراد سودجو تنگ شود.
مالیات خانههای خالی چیست؟ (ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم)
براساس ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم، «در شهرهایی که بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت دارند، هر واحد مسکونی که بیشتر از ۱۲۰ روز هیچ فردی در آن سکونت نداشته باشد، بهعنوان خانهٔ خالی شناخته میشود و مالک آن موظف است به ازای هر ماه بیشتر از این زمان، برابر نرخ مالیات خانه خالی، مالیات پرداخت کند.»
برای مثال، در صورتی که یک خانه در ۱۲۰ روز پایانی سال ۱۴۰۰ بدون کاربرد و خالی از سکنه باشد و در باقی روزهای سال افرادی در آن سکونت داشته باشند؛ از سوی دیگر، در ۱۲۰ روز ابتدایی سال ۱۴۰۱ بدون کاربرد باشد و در باقی ایام سال از آن بهرهبرداری شود، در هیچیک از سالها مشمول پرداخت مالیات بر خانه خالی نخواهد شد. در صورتی که مالک، ملک خود را به فردی اجاره دهد که در سامانه سازمان امور مالیاتی کشور، ملک دیگری برای او تعریف شده باشد، واحد مسکونی مالک به عنوان خانه خالی شناسایی میشود و مشمول مالیات بر خانههای خالی خواهد بود.
دولت چگونه خانههای خالی را شناسایی میکند؟ (نحوه تشخیص خانه های خالی)
در گذشته شناسایی و محاسبه مالیات خانه خالی کاری بسیار دشوار بود؛ عدم وجود سیستمی یکپارچه در کشور و عدم هماهنگی نهادهای مختلف، کار را برای شناسایی و اعمال مالیات واحدهای خالی دشوار میکرد. خوشبختانه، در حال حاضر و با پیشرفت تکنولوژیهای مجازی در کشور، روند شناسایی و محاسبه مالیات خانه خالی کاری بسیار آسان است.
طبق قانون جدید مالیات بر خانههای خالی، کلیه مشمولان این قانون میبایست اطلاعات املاک خود را در سامانه اسکان و املاک کشور ثبت نمایند. شاید برایتان سوال شود که اگر فردی از این قانون تخطی کند و ملک مسکونی یا تجاری خود را در سامانه مذکور ثبت نکند، چه اتفاقی خواهد افتاد و چگونه سازمان مالیات وی را شناسایی خواهد کرد؟
با هماهنگی ایجاد شده میان نهادهای مختلف کشور، امروزه تمامی خدمات دولتی تنها در صورتی انجام میشود که محل سکونت افراد احراز شده باشد؛ لذا حتی اگر شخصی در تلاش برای عدم پرداخت مالیات خانه خالی، ملک خود را در سامانه ثبت نکند، عملا بزودی و برای استفاده از خدمات دولتی مجبور به احراز آن خواهد شد. در نهایت تمامی اطلاعات املاک احراز شده در اختیار سازمان مالیات قرار گرفته و علاوه بر محاسبه مالیات بر خانههای خالی پس از تاریخ احراز، کلیه مالیاتهای پیشین نیز به همراه جریمه مالیات بر خانههای خالی از شخص متخطی دریافت خواهد شد.
چه املاکی مشمول مالیات بر خانههای خالی میشوند؟
بر اساس قانون مالیات مستقیم، مالیات خانههای خالی از سکنه به عنوان مالیات بر دارایی تنها برای املاکی محاسبه میشود که شرایط خاصی داشته باشند. در این بخش بررسی میکنیم مالیات خانه خالی به چه کسانی تعلق میگیرد.
آیا مالیات بر خانههای خالی مسکونی و تجاری اعمال میشود؟
مالیات بر خانههای خالی از سکنه تنها به واحدهای مسکونی مربوط میشود؛ لذا واحدهای تجاری و اداری مشمول این قانون نخواهند شد.
مدت زمان خالی بودن خانه جهت شمولیت قانون
بر اساس قانون مالیات بر خانههای خالی، املاک مسکونی که در یک سال مالیاتی مجموعا بیش از 120 روز بدون ساکن یا کاربر باشند، مشمول این مالیات خواهند شد. همچنین واحد مسکونی باید در شهرهایی با جمعیت بالای 100 هزار نفر واقع باشد و توسط سازمان اسکان و املاک کشور به عنوان واحد خالی شناخته شود.
قانون مالیات خانههای خالی
در این بخش از مقاله به بررسی قانون مالیات خانه خالی از سکنه، نحوه مالیات خانه خالی و میزان آن خواهیم پرداخت.
نحوه محاسبه مالیات خانههای خالی
آیا میدانید مالیات خانه خالی چقدر است و بر چه اساس محاسبه میشود؟ اساس محاسبه مالیات خانههای خالی، مالیات بر اجاره است که ضریبی در آن اعمال میشود.
املاکی که شامل این قانون شوند، در سال اول موظف هستند ۶ برابر مالیات بر درآمد اجارهای را که به صورت معمول از مستاجر دریافت میشود، پرداخت کنند. این ضریب برای سال دوم ۱۲ و برای سال سوم به بعد ۱۸ خواهد بود. موقعیت مکانی ملک و متراژ بر مقدار مالیات تاثیری ندارد. در صورتی که فردی مالک بیش از ۵ ملک مختلف باشد ضریب سال اول ۱۲ برابر، سال دوم ۲۴ برابر و سال سوم ۳۶ برابر مالیات بر درآمد اجاره ملکها خواهد بود.
دستورالعمل نحوه محاسبه مالیات خانههای خالی
ضرایبی که برای محاسبه مالیات خانههای خالی اعلام شده است، تنها در صورت توالی سالهای خالیبودن خانه اعمال میشود. برای مثال، در صورتی که ملک شما در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ خالی باشد، در این سالها مالیات شما با ضریب ۶ محاسبه میشود. در صورتی که یک ملک، چندین مالک داشته باشد، مالیات هر کدام از مالکان بهصورت جداگانه محاسبه و دریافت میشود.
مثال برای محاسبه مالیات خانه خالی
برای اینکه بهتر متوجه شوید مالیات خانههای خالی چگونه محاسبه میشود، به این مثال توجه کنید: فرض کنید اجاره ملکی که یک شخص حقیقی مالک آن است، ماهانه مبلغ 4.500.000 ریال باشد و این مبلغ برای سه سال ثابت مانده، و این ملک برای سه سال خالی بوده است.
در این صورت، طریقه محاسبه مالیات آن به شکل زیر است :
اجاره ملک به صورت سالانه مبلغ 54.000.000 ریال است. ( 4.500.000*12)
به میزان 25% استهلاک از مبلغ درآمد اجاره سالانه کسر میشود که مبلغ 40.500.000 ریال مشمول مالیات میشود. (13.500.000=25%*54.000.000) و (40.500.000=13.500.000-54.000.000)
براساس ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم چون مبلغ درآمد مشمول مالیات کمتر از 2.000.000.000 ریال است نرخ محاسبه 15 % می باشد. محاسبه مبلغ مالیات به صورت زیر است: (6.075.000=15%*40.500.000)
براساس توضیحات بالا مالیات برای خانه خالی در سه سال به ترتیب برای سال اول 36.450.000 (36.450.000=6*6.075.000) برای سال دوم 72.900.000 (72.900.000=12*6.075.000) و برای سال سوم 109.350.000 ریال (109.350.000=18*6.075.000) است.
نحوه پرداخت مالیات خانههای خالی
مالک و مستاجر تا پایان تیر ماه سال بعدی فرصت دارند تا اظهارنامه مالیات بر خانههای خود را در سامانه سازمان امور مالیاتی کشور https://tax.gov.ir/Pages/HomePage ارائه کنند. آنها تا پایان ماه بعد فرصت دارند مالیات خود را پرداخت کنند. در صورتی که مالیات تا آخر مرداد ماه تسویه نشود، مشمول ۲.۵% جریمه مالیات بر خانههای خالی را متحمل خواهد شد.
مهلت پرداخت مالیات خانه خالی
کلیه صاحبان املاکی که واحدهای مسکونی خود را در سامانه اسکان و املاک کشور ثبت کرده باشند، در صورتی که تعدادی از املاک آنها مشمول مالیات خانه خالی شود، توسط سازمان مالیات مورد اطلاعرسانی قرار میگیرند. این اطلاعرسانی از طریق درج مالیات در سامانه مالیات خانه خالی و پیامک انجام میشود.
پس از ارسال پیام اطلاعیه و تذکر برای پرداخت مالیات خانه خالی، مودیان حداکثر تا یک ماه فرصت دارند برای پرداخت مالیات خود اقدام کنند. ثبت مالیات خانههای خالی برای سال مالیاتی 1400، تیرماه 1401 در سامانه مالیات خانه خالی انجام شد؛ پس از آن مودیان حداکثر تا مردادماه این سال برای پرداخت مالیات فرصت داشتند. بدیهی است عدم پرداخت مالیات خانه خالی جریمههایی برای مودیان به همراه خواهد داشت.
ضریب مالیات برای کسانی که بیشتر از 5 خانه خالی دارند
نرخ مالیات خانههای خالی برای اشخاصی که بیشتر از 5 خانه خالی دارند متفاوت است. ضریب مالیات بر خانههای خالی این اشخاص دوبرابر میشود؛ یعنی این ضریب برای سال اول 12، سال دوم 24 و سال سوم 36 خواهد بود. به بیان سادهتر اشخاصی که بیش از 5 خانه خالی دارند و حاضر به اجاره آنها نیستند باید مبلغی بیش از آنچه مستاجر به آنها میپردازد، به سازمان مالیات بپردازند.
از طریق مشاوره مالیاتی آنلاین تلفنی بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت از طریق تماس امن پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
سامانه استعلام خانههای خالی
سامانه استعلام خانههای خالی، سایت سازمان اسکان و املاک کشور است. کلیه صاحبان املاک میبایست اطلاعات املاک خود را در این سامانه وارد کنند. پس از آن املاک مسکونی که مشمول مالیات بر خانههای خالی میشوند به سازمان مالیات معرفی شده و مالیات از این پس توسط این سازمان صورت میگیرد.
برای استعلام مالیات خانه خالی تعیین شده برای املاک مسکونی خود، میتوانید به درگاه خدمات اینترنتی سازمان مالیات به آدرس https://my.tax.gov.ir/ مراجعه فرمایید؛ استعلام مالیات خانههای خالی با کدملی در این درگاه امکان پذیر است.
نحوه مشاهده و استعلام میزان مالیات خانههای خالی
مطابق مطالب پیشین، استعلام مالیات خانه خالی از طریق درگاه خدمات الکترونیکی سازمان مالیات یا همان سازمان مودیان انجام میشود. جهت اطلاع از مالیات تعیین شده برای املاک خالی از سکنه خود ابتدا وارد درگاه سامانه مودیان شوید و در آن ثبت نام کنید.
پس از ثبت نام در سامانه با استفاده از کدملی و رمز عبور خود به صفحه کارپوشه مالیاتی خود ورود کنید. در این صفحه بر روی سربرگ “واحدهای مسکونی خالی از سکنه” کلیک کنید. در صفحه باز شده میتوانید اطلاعات املاک خالی از سکنه خود را مشاهده کرده و برای پرداخت مالیات آنها اقدام کنید.
چنانچه پس از استعلام به نرخ مالیات تعیین شده اعتراض داشتید و یا برخی از املاک خود را مشمول این قانون ندانستید، قادرید از طریق همین سایت اعتراض به مالیات خانههای خالی خود را ثبت نمایید. برای آشنایی با نحوه اعتراض به مالیات خانه خالی در ادامه همراه ما باشید.
عدم پذیرش و اعتراض به مالیات خانه خالی (برای اعتراض به مالیات خانه خالی کجا باید رفت؟)
درصورت عدم پذیرش مالیات خانه خالی تعیین شده در سامانه مودیان، میتوانید با مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی کشور و ورود به حساب کاربری سایت اعتراض به مالیات خانه خالی خود را ثبت کنید. کارشناسان کارمنتو توصیه میکنند که پیش از نوشتن متن اعتراض به مالیات خانه خالی، حتما با یک مشاور مجرب مشورت نمایید؛ این کار موجب میشود با طریقه اعتراض به مالیات خانههای خالی آشنا شوید و احتمال پذیرش اعتراضتان را افزایش دهید.
خانههای خالی معاف از مالیات
معافیت مالیات خانه خالی یکی از مسائل بسیار حائز اهمیت برای صاحبان املاک است. سازمان مالیات همواره در تلاش است قوانین خود را به صورتی عادلانه وضع کند تا اشخاص دارای شرایط خاص به ناعدالتی مالیاتی دچار نشوند. صاحبان خانههای خالی معاف از مالیات میبایست شرایط خود را برای سازمان اسکان و املاک کشور احراز کنند؛ همچنین در صورتی که پس از تعیین مالیات متوجه این موضوع شدهاند نیز قادر هستند ابتدا با عدم پذیرش مالیات خانه خالی درج شده در سامانه، و سپس با اعتراض به مالیات خانه خالی جهت تصحیح آن اقدام نمایند.
شرایط معافیت مالیات خانه خالی عبارتند از:
- در صورتی که فردی مالک ملک دیگری در شهری به غیر از اقامتگاه اصلی خود باشد، میتواند آن را بهعنوان اقامتگاه فرعی معرفی کند. در این صورت مشمول مالیات خانه خالی نخواهد شد.
- اگر اعضای یک خانواده در دو ملک جداگانه در یک شهر زندگی کنند، مالک میتواند یکی از خانهها را بهعنوان اقامتگاه فرعی معرفی کرده و مشمول مالیات نشوند.
- افرادی که دور از خانواده و محل اصلی اقامت خود در شهر دیگری سکونت دارند، مانند دانشجویان، طلاب، شاغلان و بیماران، تنها با ارائهٔ مدارک معتبر میتوانند یک واحد مسکونی دیگر را جهت معافیت مالیات از خانههایی که خالی هستند، ارائه کنند.
- افرادی که برای فعالیت در منزل مجوز دارند و در واحد مسکونی خود کسبوکاری را راهاندازی کردهاند، میتوانند با ارائه مدارک معتبر در سامانه املاک و اسکان کشور و همچنین سازمان امور مالیاتی کشور و سازمان تأمین اجتماعی، شامل معافیت مالیات از خانه خالی شوند.
نحوه معاف شدن از مالیات بر خانه خالی
مشمولیت به موارد مذکور برای معاف شدن از مالیات خانه خالی نیاز است؛ اما کافی نیست. خانههای خالی معاف از مالیات باید برای سازمان اسکان و املاک کشور احراز شوند. بدین منظور باید درخواستهای مربوطه به این سازمان کشور ارسال شود. کارمنتو توصیه میکند برای اینکار حتما از مشاوره وکیل ملکی استفاده کنید تا از فرآیند قانونی ارسال اظهارنامه مطلع شوید.
در صورتی که پیش از تعیین مالیات برای احراز واحدهای معاف از مالیات خود اقدام نکردهاید و حال مشاهده میکنید که برای آنها نیز مالیات تعیین شده است، جای نگرانی نیست. در این شرایط میتوانید با مشورت افراد خبره، اعتراض به مالیات خانه خالی خود را در سامانه سازمان مالیات ثبت کرده و ضمن ارسال مدارک مورد نیاز، مالیات خانههای مشمول معافیت مالیاتی را از نرخ مالیات خود کسر کنید.
جمعبندی
در این مقاله از کارمنتو به بررسی کامل و جامع قانون مالیات خانه خالی پرداختیم. هدف دولت از ارائه این قانون، جلوگیری از احتکار مسکن است. مالکان و مستاجران در سراسر کشور موظف هستند تا به سایت سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه کرده و نسبت به ثبتنام، استعلام میزان مالیات و پرداخت آن اقدام کنند. مالکان درصورت توجهنکردن به این قانون و عدم پرداخت مالیات، مشمول جریمه خواهند شد. اگر در مراجعه به این سامانه متوجه شوید که اشتباهی در نحوه محاسبه مالیات رخ داده است، میتوانید اعتراض خود را ثبت و پیگیری کنید.
درصورتی که در زمینه «مالیات خانههای خالی» به مشاوره اختصاصی با متخصصان این حوزه نیاز دارید، میتوانید از کارمنتو کمک بگیرید. کارمنتو در سایت خود خدمات مشاورهای را به شما عزیزان ارائه میدهد. متخصصان کارمنتو برای مشکلات شما راهکارهایی کارآمد را پیشنهاد میکنند تا از برداشتن گامهای اشتباه شما جلوگیری کنند.
از طریق مشاوره کسب و کار تلفنی آنلاین در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.
سوالات متداول درمورد مالیات خانه خالی
1. مالیات بر خانههای خالی چیست؟
طبق ماده 54 قانون مالیات مستقیم، کلیه صاحبان املاک مسکونی موظف هستند در ازای خانههای خالی از سکنه خود، مالیاتی تحت عنوان مالیات بر خانههای خالی بپردازند.
2. مالیات خانههای خالی چقدر است؟
مبنای محاسبه مالیات خانههای خالی، برابر است با مالیات خانه اجارهای ضربدر ضریبی مشخص. این ضریب (برای اشخاصی با کمتر از 5 خانه خالی) برای سال اول 6، سال دوم 12 و سال سوم 18 است.
3. به چند خانه خالی مالیات تعلق میگیرد؟
هیچ محدودیتی برای تعداد خانههای خالی مشمول مالیات وجود ندارد. تنها بند موجود در این مورد مربوط به اشخاصی با بیش از 5 خانه خالی است که ضریب مالیاتی آنها دو برابر میشود.
4. برای اعتراض به مالیات خانه خالی کجا باید رفت؟
اشخاصی که قصد اعتراض به مالیات خانه خالی از سکنه خود را دارند، باید به درگاه خدمات اینترنتی سازمان مالیات مراجعه کرده و از طریق این سامانه اعتراض به مالیات خانه خالی خود را ثبت کنند.