مردان بدون داشتن دلیل و عذر موجه می‌توانند از همسر خود جدا شوند، اما این امکان برای زن وجود ندارد که بدون دلیل از همسر خود جدا شود. زن تنها با وجود شرایط خاصی میتواند درخواست طلاق دهد. در قانون، شرایطی وجود دارد که در آن زن میتواند با اثبات شرایط و وضعیت، حق طلاق داشته باشد. طلاق عسر و حرج یکی از این موارد است.
در این نوع طلاق، زن در صورت داشتن یک سری شرایط، میتواند از دادگاه تقاضای صدور حکم طلاق را داشته باشد. اما عسر و حرج در طلاق چیست؟ در این مطلب کارمنتو قصد داریم نکاتی درباره عسر و حرج در طلاق را برای افزایش آگاهی و اطلاعات شما در این زمینه بیان کنیم.
عسر و حرج در طلاق چیست؟
عسر و حرج به معنای مشقت و سختی در زندگی است. وقتی در زندگی شرایطی ایجاد میشود که ادامه زندگی برای زن سخت باشد، عسر و حرج می‌گویند. زن در وضعیتی که در زندگی، سختی و مشقت زیادی ایجاد شده است، میتواند درخواست طلاق دهد. در صورت ثابت شدن عسر و حرج، دادگاه میتواند مرد را به طلاق مجبور کند. اگر اجبار کارساز نباشد، زن میتواند با اجازه قاضی و به صورت شرعی طلاق خود را بگیرد.
در قانون اسلامی، طلاق به عنوان حقی برای مرد بوده و طلاق عسر و حرج یکی از انواع طلاق است که استثنا بوده و باید شرایط طلاق عسر و حرج در دادگاه احراز شود. مدت زمانی که برای طلاق لازم است به مواردی از جمله شعبه رسیدگی کننده، وقت‌های رسیدگی، جلسات مشاوره و بسیاری از موارد دیگر بستگی دارد. به طور کلی مدت زمان طلاق عسر و حرج حدود 1 الی 2 سال طول میکشد.
شرایط طلاق عسر و حرج چیست؟
عسر و حرج به معنای سختی و مشقت در زندگی است و زن این نوع طلاق را فقط زمانی میتواند درخواست دهد که با مشقت و سختی در زندگی مواجه بوده و ادامه زندگی مشترک غیر ممکن یا سخت باشد. شرایط طلاق عسر و حرج باید در دادگاه اثبات شده و ادله کافی در خصوص ادعاها وجود داشته باشد تا زن بتواند حکم طلاق را از دادگاه بگیرد. در قانون مواردی وجود دارد که می‌توان با اثبات آنها درخواست طلاق داد.
این نکته را نیز بدانید که درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج ناشی از تنفر دلیل قابل قبولی برای دادگاه نیست.
- اگر شوهر زندگی و خانواده را به مدت 6 ماه متوالی یا 9 ماه متناوب ترک کند، بدون اینکه عذر موجهی داشته باشد، زن میتواند درخواست طلاق از نوع عسر و حرج دهد.
- شوهر مبتلا به بیماری صعب العلاج روانی باشد.
- فحاشی، ضرب و جرح، سوء معاشرت و سوء رفتارها به صورت مستمر که با توجه به وضعیت زن قابل تحمل نباشد.
- ابتلا به بیماری مسری مثل ایدز یا بیماری صعب العلاج که روند زندگی را مختل کند.
- محکوم شدن قطعی شوهر به حبس برای مدت 5 سال یا بیشتر.
- اعتیاد داشتن به مشروبات الکلی، مواد مخدر و امتناع کردن از ترک اعتیاد.
طلاق عسر و حرج چقدر طول میکشد؟
معمولا سوال طلاق عسر و حرج چقدر طول میکشد، پاسخ دقیقی ندارد و مدت زمان آن به پرونده طلاق و مواردی از جمله وقت‌های رسیدگی، شعبه رسیدگی کننده، جلسات مشاوره حقوقی و غربالگری بهزیستی که حدود 3 الی 5 ماه طول میکشد و بسیاری از موارد دیگر بستگی دارد. اگر ادله ارائه شده جهت درخواست طلاق برای عسر و حرج محکمه پسند و کافی باشد، دادگاه رای خود را به حکم طلاق داده و زوجین با مراجعه به دفتر ثبت و طلاق، از یکدیگر جدا می‌شوند. معمولا مدت زمان طلاق عسر و حرج حدود 1 الی 2 سال طول میکشد.
مراحل درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج
زوجه برای درخواست عسر و حرج برای طلاق، ابتدا به دفتر خدمات قضایی مراجعه نموده و دادخواست خود را ثبت میکند. بسته به خواسته زوجه، پرونده به دادگاه محل سکونت زن یا محل اقامت مرد ارسال میشود. شعبه دادگاه، پرونده را ارجاع داده و یک روزی را مشخص میکند تا طرفین در دادگاه حضور پیدا کنند.
زن طی این مدت باید مراحل مشاوره و غربالگری بهزیستی را طی کند و در جلسه دادگاه حضور یابد. اگر اثبات عسر و حرج در طلاق توسط زن با ادله کافی صورت گرفته باشد، دادگاه حکم طلاق را صادر کرده و طرفین با مراجعه به دفتر ثبت ازدواج و طلاق، از هم جدا می‌شوند.
بذل مهریه در طلاق عسر و حرج راهی برای هموارتر کردن طلاق و قبول کردن قاضی دادگاه است. البته دادگاه بیان میکند که مقدار مهریه در طلاق عسر و حرج به چه صورت باشد.
با مشاوره خانواده آنلاین تلفنی در کارمنتو می‌توانید از اقدامات پیش از ازدواج گرفته تا درخواست حضانت فرزند، مهریه، نفقه و … راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
طلاق به دلیل عسر و حرج
اگر زن بتواند در دادگاه، سخت و غیر قابل تحمل بودن زندگی با همسرش را اثبات کند، میتواند حکم طلاق را از دادگاه بگیرد. موارد طلاق از سمت زن به دلیل عسر و حرج، با توجه به زندگی زناشویی زوجین میتواند متفاوت باشد. دادگاه هر عاملی که انجام آن برای زوجه سخت باشد را از مصادیق عسر و حرج زن برای طلاق دانسته و طلاق او را از همسرش می‌گیرد. به طور کلی مصاديق عسر و حرج را مى توان ناشى از سه عامل دانست.
· عوامل طبيعى يا حقيقى:
- از بین بردن شرایط بنیادین زمان عقد مثل اعتیاد
- عقیم بودن مرد: هر دختری آرزوی مادر شدن و تربیت فرزندان را برعهده دارد، به همین دلیل حسرت مادر نشدن میتواند او را دچار عسر و حرج کند.
- جلوگیری از بچه دار شدن: اگر مرد به طور غیر منطقی مانع بچه دار شدن زن شود.
· عوامل خارجى و واقعى:
- ترک کردن خانواده به مدت طولانی یا غیبت طولانی
- حبس به مدت طولانی
· عوامل شخصى:
- ازدواج مجدد بدون رضایت همسر اول
- عدم پرداخت نفقه
- رعایت نکردن شغل مناسب با حیثیت خانوادگی
- اختلاف سنی بالا
- زناشویی نامتعارف
- جنون
- سوء معاشرت
- اکراه شدید
ادعای عسر و حرج زوجه به دلیل عدم ازاله بکارت
مصادیق عسر و حرج زن برای طلاق بسیار متنوع بوده و در قانون موارد زیادی ذکر شده است. یکی از موارد نسبتا شایع، باکره بودن زوجه با وجود گذشتن زمان مدیدی از عقد است. اگر مرد به دلایل روحی و جسمی دچار ناتوانی جنسی باشد، زن میتواند از دادگاه درخواست فسخ یا طلاق به دلیل عسر و حرج داشته باشد.
اگر زوجین زندگی مشترک خود را آغاز کرده ولی زوجه با وجود گذشت مدت معقولی همچنان دوشیزه باشد و مرد نیز از لحاظ جسمانی مشکل زناشویی نداشته باشد، زن میتواند به دلیل نداشتن رابطه زناشویی درخواست عسر و حرج دهد.
ناتوانی جنسی زوج می تواند از مصادیق عسر و حرج زوجه و درخواست جدایی از سوی زن باشد؟
یکی از موارد عسر و حرج که میتواند باعث جدایی شود، ناتوانی جنسی مرد بعد از ازدواج است. مواردی مثل سرد مزاجی، زود انزالی، مقطوع بودن آلت تناسلی، اختلالات نعوظی و… جزو ناتوانی جنسی مرد محسوب میشود. زن با ارائه مدارک و شواهد نشان دهنده این موضوع و تایید پزشک قانونی، میتواند به اثبات عسر و حرج برای طلاق بپردازد. دادگاه این موارد را بررسی کرده و در صورت تایید، امکان طلاق از سمت زن وجود خواهد داشت.
بلاتکلیف رها کردن زن از دلایل طلاق عسر و حرج است؟
در فرهنگ ایران رایج است که زوجین عقد نکاح را خوانده و مدتی بلاتکلیف می‌مانند تا مقدمات لازم برای زندگی مشترک را فراهم نمایند. در این حالت امکان دارد که زوجه چندین سال از طرف مرد در بلاتکلیفی بماند. در این صورت با تشخیص دادگاه، امکان عسر و حرج در طلاق وجود دارد. برای دادگاه باید ثابت شود که بلاتکلیفی از طرف مرد است و به زوجه ارتباطی ندارد، در غیر این صورت زن میتواند درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج داشته باشد.
طلاق عسر و حرج در دوران عقد
عسر و حرج در دوران عقد تفاوت زیادی با بعد از دوران عقد و شروع زندگی مشترک ندارد. عدم پرداخت نفقه، ابتلا به جنون، عدم رعایت حقوق همسری، اشتغال به شغلی که مناسب با حیثیت خانوادگی نیست، ازدواج مجدد، ترک زوجه به مدت چهار سال در دوران عقد، اعتیاد داشتن، بد رفتاری و سوء معاشرت، ناتوانی جنسی، عقیم بودن، مبتلا به بیماری صعب العلاج یا مسری از مواردی است که باعث عسر و حرج در دوران عقد میشود.
با توجه به این موارد زن با اثبات سختی و مشقت میتواند دادخواست طلاق به دادگاه بدهد و بعد از بررسی مدارک و شواهد توسط دادگاه، مرد را مجبور به طلاق میکند. اگر اجبار میسر نشد، زوجه با اجازه دادگاه طلاق می‌گیرد.
طلاق عسر و حرج در ازدواج موقت
موضوع سختی و مشقت تنها مصداق عقد و ازدواج دائم نیست بلکه برای ازدواج موقت نیز صدق میکند. در ازدواج موقت نیز اگر ادامه زندگی برای زوجه با مشقت و سختی همراه باشد و بتواند این موضوع را اثبات کند، قاضی حکم طلاق را می‌دهد. به عبارتی مرد مجبور است مدت زمان باقیمانده از زوجیت را ببخشد.
در صورت بی تاثیر بودن اجبار دادگاه بر مرد، دادگاه حکمی مبنی بر قطع مدت باقیمانده از ازدواج موقت صادر میکند. طلاق عسر و حرج چقدر طول میکشد؟ باید بدانید پاسخ دقیقی برای این سوال وجود ندارد و به موارد متعددی بستگی دارد، ولی ممکن است حدود 1 الی 2 سال طول بکشد.
با توجه به افزایش آمار طلاق برای افزایش سرعت و اطمینان از صحت روند طلاق، دریافت مشاوره از مشاوران طلاق تلفنی آنلاین کارمنتو، بهترین راه حل است.
مصادیق طلاق عسر و حرج در قوانین
حال که با مفهوم عسر و حرج آشنا شدید، لازم است بدانید که این نوع طلاق دارای شرایطی است که در صورت تایید توسط دادگاه امکان پذیر است. طلاق عسر و حرج چگونه است؟ در قانون مصادیقی برای طلاق عسر و حرج و مهریه وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها پرداخته شده است.
· مصادیق و موارد عسر و حرج در تبصره ماده 1130 قانون مدنی
طبق ماده 1130 قانون مدنی، اثبات عسر و حرج یا سختی قابل ملاحظه‌ای که در طول زندگی مشترک با همسر با آن مواجه میشود، یکی از مواردی است که حق طلاق را به زن می‌دهد. اگر ادامه زندگی با زوج باعث سختی و مشقت زوجه شود، می‌توان به دادگاه مراجعه کرده و درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج داد و مصادیق آن را با مدارک و شواهد اثبات کرد. در صورت ثابت شدن حکم طلاق زن توسط دادگاه صادر میشود.
ترک زندگی توسط مرد، اعتیاد به مواد مخدر، محکوم به حبس به مدت 5 سال یا بیشتر، بد رفتاری با زن، ضرب و شتم، ابتلا به بیماری مسری یا صعب العلاج و… از مصادیق قانون عسر و حرج در طلاق است.
· بررسی عسر و حرج بر اساس ماده 1129 قانون مدنی
طبق ماده 1129 قانون مدنی، عدم پرداخت نفقه از مصادیق عسر و حرج یا مشقت و سختی در زندگی است. در صورتی که مرد از پرداخت نفقه خودداری کند، زن با توجه به قانون عسر و حرج در طلاق میتواند از دادگاه، درخواست طلاق از همسرش را داشته باشد.
اثبات عسر و حرج برای طلاق
با اثبات عسر و حرج برای طلاق و شرایط آن در دادگاه، شرایط طلاق از طریق عسر و حرج به وجود آمده و زن میتواند طلاق خود را از همسر بگیرد. زن باید هر کدام از مواردی را که ادعا میکند، اثبات نموده و دلایل کافی را در خصوص آنها داشته باشد. استشهاد محلی، جوابهای آزمایشگاه، سابقه بستری شدن، گزارش پزشکی قانونی در صورت اقدام شوهر به ضرب و جرح زن و بسیاری از موارد دیگر، از جمله دلایلی است که باعث میشود تا ادعاهای زن از نظر دادگاه معتبر باشد.
در روند دادرسی دادگاه طلاق، لایحه دفاعیه طلاق عسر و حرج مورد استفاده قرار می‌گیرد. زوجه با توجه به لایحه دفاعیه طلاق عسر و حرج میتواند ادعای خود را بر مبنای شرایط عسر و حرج ارائه دهد. زوج نیز میتواند در برابر ادعاهای ارائه شده دفاع کند و زندگی را از دید خود مطرح کند. اگر شرایط طلاق به علت عسر و حرج در دادگاه اثبات شود، مرد نمی‌تواند مانع شود، به عبارتی رضایت نداشتن مرد برای طلاق مورد قبول نبوده و زن میتواند حکم طلاق را از دادگاه بگیرد.
تکلیف مهریه در طلاق عسر و حرج به درخواست زن چگونه است؟
وضعیت مهریه در هر پرونده طلاقی باید مشخص شود. در طلاق از نوع عسر و حرج، با توجه به اینکه دادگاه همسر را مجبور به طلاق میکند، زن باید بخشی از مهریه یا تمام مهریه خود را ببخشد. قبول مقدار بذل مهریه در طلاق عسر و حرج با دادگاه است. دادگاه برای اینکه حکم طلاق را توام با مهریه صادر کند، باید دلایل بسیار قوی عسر و حرج داشت. بخشیدن مهریه در طلاق عسر و حرج، راه را برای طلاق گرفتن و قبول کردن قاضی هموارتر می‌نماید.
طلاق به دلیل عسر و حرج زوجه بدون رضایت شوهر امکان پذیر است؟
در طلاق به دلیل عسر و حرج زن باید وجود مشکلات و سختی‌ها که باعث شده است ادامه زندگی غیر قابل تحمل و بسیار سخت باشد را اثبات کند. اگر زوج بتواند در این خصوص ادعای خود را در دادگاه ثابت کند، به رضایت شوهر برای طلاق نیازی ندارد و دادگاه حکم طلاق را صادر میکند.
دادگاه مدارک و شواهد ارائه شده را بررسی میکند، در صورت تایید شوهر را مجبور به طلاق میکند. اگر مرد نپذیرد و از این کار امتناع کند، دادگاه زن را از طرف مرد طلاق می‌دهد.
طلاقی که با درخواست زوجه بر اثر عسر و حرج، مورد حکم قرار می‌گیرد، از نوع بائن است نه رجعی؟
برای مثال زوج درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج داده است. از ابتدای زندگی مرد اقدام به ضرب و شتم زن پرداخته و سوء معاشرت‌های مکرر داشته که دلیل آن مصرف شیشه و روانگردان بوده و به مدت 8 ماه نفقه نداده است. دادگاه زمانی را برای رسیدگی تعیین و طرفین را به حضور در دادگاه دعوت کرده است. زوج عدم رضایت خود را برای طلاق بیان میکند.
دادگاه شواهد و مدارک را بررسی نموده و حکم الزام زوج به طلاق بر اثر عسر و حرج از سوی زوجه را صادر میکند. این رای صادره رجعی اعلام شده است ولی رافع عسر و حرج زوجه نخواهد بود چون اگر زوجه اقدام به طلاق کند، از سمت زوج اعتباری ندارد و بلااثر میشود. درمورد طلاق رجعی در این مقاله می‌توانید اطلاعات بیشتری کسب نمایید.
از طریق مشاوره کسب و کار تلفنی آنلاین در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.
