صفر تا صد ارسال اظهارنامه ارزش افزوده

مالیات امری ضروری در همه کشورها است و افراد موظف به پرداخت آن هستند. مالیات انواع مختلفی دارد که یکی از آن‌ها مالیات بر ارزش افزوده است. مالیات بر ارزش افزوده چیست و چه مواردی را شامل می‌شود؟ چه کسانی باید این نوع مالیات را پرداخت کنند و چه افرادی معاف از پرداخت این مالیات هستند؟ مالیات بر ارزش افزوده چگونه محاسبه می‌شود و چگونه باید اظهارنامه مالیاتی این نوع را ارسال کنیم؟ در این مقاله پاسخ به تمامی این سوال‌ها آورده شده است.

 برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران بخش مشاوره مالی و مالیاتی کارمنتو همراه باشید.

مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

یکی از انواع مالیات غیر مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده است که با نام VAT شناخته می‌شود و منبع درآمد دولت است. بر اساس ماده ۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده، به تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالا یا خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین، ارزش افزوده گفته می‌شود. این مفهوم به فرایند تولید مربوط شده و از فعالان کسب و کار از مرحله تولید تا توزیع اخذ می‌شود. برای مثال هنگامی که یک پیراهن تولید می‌شود تا زمانی که به دست مصرف کننده برسد، چندین خدمت روی آن انجام می‌شود و باید برای هریک مالیات جداگانه‌ای پرداخت شود.

یکی از مزیت‌های این مالیات سادگی وصول و پرداخت آن نسبت به سایر مالیات‌ها است. مزایای دیگر این مالیات شامل درآمدزایی زیاد و کاهش وابستگی هرچه بیشتر درآمد دولت به نفت است؛ به همین علت یکی از بهترین نظام‌های مالیاتی غیر مستقیم شناخته می‌شود.
 

انواع مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده سه نوع است:

مالیات بر ارزش افزوده تولیدی

در مالیات بر ارزش افزوده تولیدی، مالیات هم بر فروش کالاهای مصرفی و هم بر فروش کالاهای سرمایه‌ای اعمال می‌شود و به خرید کالاهای سرمایه‌ای توسط بنگاه اقتصادی، اعتبار مالیاتی تعلق نمی‌گیرد.

مالیات بر ارزش افزوده مصرفی

همه مخارج سرمایه‌گذاری ناخالص مالیات در این نوع، به دلیل اینکه بر اساس کالاها و خدمات مصرفی است، حذف می‌گردد.

مالیات بر ارزش افزوده درآمد

این نوع مالیات، مالیات بر فروش تولید خالص کالاها است و پس از کسر هزینه استهلاک به سرمایه گذاری خالص، ارزش افزوده از نوع درآمد به آن تعلق می‌گیرد.

نرخ مالیات بر ارزش افزوده چیست و محاسبه آن چگونه است؟

برای فهم نرخ مالیات بر ارزش افزوده سال ۱۴۰۱ باید به قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده تاریخ ۱۳ دی ۱۴۰۰ مراجعه کرد. در قانون جدید، نرخ عوارض و مالیات بر ارزش افزوده، جداگانه بیان نشده است. در قانون قبلی از ۹ درصدی که به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌گردید، ۳ درصد به عوارض تعلق داشت. در قانون جدید نرخ رسمی مالیات بر ارزش افزوده برای تمام کالاها برابر ۹ درصد است.

البته باید توجه داشت که نرخ مالیات بر ارزش افزوده برخی کالاها به صورتی خاص است. این نرخ‌ها می‌توانند بیشتر یا کمتر باشند. برای مثال نرخ واردات کالاهای ضروری مانند گندم، گوشت، قند و شکر یک درصد و برای واردات واکسن و داروهای کمیاب این نرخ، ۲ درصد است. همچنین کالاهایی مانند نوشابه و دخانیات که برای سلامتی مضر هستند، باید نرخ  بیشتری برای مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند. نرخ مالیات بر ارزش افزوده سیگار داخلی ۲۵ درصد و برای سیگار وارداتی ۶۵ درصد است.

کالاها و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده

کالاها و خدماتی وجود دارند که از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده

• کلیه محصولات کشاورزی فرآوری نشده: محصولات خام زراعی و باغی، گیاهان دارویی، محصولات. مرتعی، محصولات جنگل و گلخانه.
• دام زنده و خوراک آن، بذر، نهال، سم و کود و آب مصارف کشاورزی.
• خمیر کاغذ و کاغذ باطله، دفتر تحریر، کاغذ چاپ، تحریر و روزنامه، نسخه‌های کاغذی و الکترونیکی. کتاب، روزنامه، مجله و نشریات.
• کالاهای وارده با مسافر برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر قانون امور گمرکی.
• انواع شمش طلا و حواله‌های کاغذی یا الکترونیکی دارای پشتوانه صد در صد طلا.
• دارایی‌های غیر منقول و انواع حواله‌های کاغذی یا الکترونیکی مبتنی بر آن‌ها.
• هرگونه انتقال دارایی به/ از صندوق سرمایه‌گذاری پروژه.
• فرش دستبافت و مواد اولیه اصلی و صنایع دستی تولید داخل.
• هرگونه انتقال دارایی از/ به نهاد واسط موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید.
• انواع دارو و واکسن ( انسانی و دامی) لوازم مصرفی درمانی و لوازم توانبخشی.
• رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی، تجهیزات نظامی و اطلاعاتی.
• تجهیزات و اقلام با کاربرد صرفا دفاعی، نظامی، امنیتی و اطلاعاتی.
• شیر، پنیر، ماست، تخم ماکیان، آرد و نان، انواع گوشت و فرآورده‌های گوشتی، برنج، حبوبات، سویا، پروتئین سویا، انواع روغن‌های خوراکی، شیرخشک مخصوص، تخم مرغ نطفه دار و تبدیل به جوجه یک روزه.

خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده

• خدمات درمانی، تشخیص و پیشگیری، خدمات توانبخشی و حمایتی و خدمات آرامستان‌ها.
• خدمات درمانی و پیشگیری دامی و گیاهی، واحدهای ماشینی کردن آب کشاورزی، کشت بافت و تولید اندام‌های تکثیری گیاهان.
• خدمات زینک، چاپ، انتشار روزنامه، کتاب، نشریه و خدمات نشر و توزیع آن‌ها.
• ارائه خدماتی که مابه ازا به صورت حقوق و دستمزد پرداخت می‌شود در صورتی که مشمول فصل مالیات بر درآمد حقوق موضوع قانون مالیات‌های مستقیم باشند.
• عملیات و خدمات بانکی و خدمات اعتباری قرض الحسنه صندوق های دارای مجوز.
• خدمات مالی و اعتباری اعطای تسهیلات توسط صندوق‌های حمایتی، ضمانت صادرات، سرمایه‌گذاری، بیمه‌ای و پژوهش و فناوری‌های دارای مجوز.
• خدمات بیمه‌های زندگی، خدمات بیمه‌های محصولات کشاورزی، خدمات بیمه تامین اجتماعی و درمان تکمیلی.
• خدمات بازار سرمایه شامل معامله‌ها و تسویه اوراق بهادار و کالاها در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس به تشخیص شورای عالی بورس.
• خدمات انتشار و نقل و انتقال سهام، حق تقدم، سهم الشرکه و سایر اوراق بهادار.
• صدور و ابطال، نقل و انتقال واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌های سرمایه گذاری دارای مجوز.
• منحصرا سود تسهیلات اعطایی شرکت‌های واسپاری دارای مجوز فعالیت.
• خدمات حمل و نقل (اعم از بار و مسافر) درون و برون شهری و بین الملیی جاده‌های ریلی و دریایی.
• خدمات آموزشی، پژوهشی و ورزش‌های دارای مجوز و خدمات اقامتی هتل‌های سه ستاره و پایین‌تر، مهمانپذیرها و سایر مراکز اقامتی دارای مجوز.
• قدرالسهم هزینه مشترک (شارژ) دریافتی توسط شرکت‌های خدماتی موضوع قانون نحوه واگذاری مالکیت و اداره امور شهرک‌های صنعتی.
• خدمات فنی، بازسازی، تعمیر و نگه‌داری کالاهای موضوع جزو ۱۷ بند الف این ماده که توسط مراکز وابسته به دستگاه‌های نظامی، انتظامی و امنیتی ارائه می‌شود.

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، به روش صورت حسابی یا روش تفریقی غیر مستقیم است. در روش صورت حسابی، هر شرکت یا بنگاه اقتصادی هنگام خرید یک کالا، علاوه بر پرداخت بهای ماده اولیه باید مالیات بر ارزش افزوده را نیز به فروشنده پرداخت نماید. همچنین او باید در زمان فروش کالای خود علاوه بر بهای کالای مشمول مالیات، مالیات بر ارزش افزوده را نیز از خریدار دریافت و مابه التفاوت مالیات پرداخت شده را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده به سازمان مالیات پرداخت نماید. اگر مقدار مالیات پرداختی بیشتر از میزانی باشد که باید پرداخت شود، افراد می‌توانند مقدار اضافی را به دوره بعد مالیاتی موکول یا پول خود را از سازمان امور مالیاتی پس بگیرند. فرمولی که برای محاسبه آن استفاده می‌شود به این شکل است:

A1-((A1/109)*100)

به عنوان مثال، یک تولید کننده در کشور با نرخ ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده فعالیت می‌کند.

1. این شرکت مواد خام محصول خود را با قیمت 2 میلیون تومان خریداری می‌کند که مالیات آن 200 هزار تومان می‌شود. در این حالت قیمت 2,200,000 می‌شود.
2. این شرکت محصول تولید شده را با قیمت 5 میلیون تومان به علاوه ارزش افزوده 500 هزار تومان به توزیع کننده می‌فروشد. در این حالت تولید کننده فقط 300 هزار تومان به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کرده است. به عبارت دیگر تولید کننده 10 درصد از سود این فرایند (3 میلیون تومان) را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کرده است.
3. توزیع کننده این محصول را به قیمت 10 میلیون تومان که ارزش افزوده آن 1 میلیون تومان می‌شود به مصرف‌کننده نهایی می‌فروشد و جمع آن 11 میلیون تومان می‌شود. توزیع کننده در اینجا 500 هزار تومان به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کند. 500 هزار باقی مانده را تولید کننده در مرحله قبل پرداخت کرده است و توزیع کننده در این مرحله 10 درصد سود خالص خود را پرداخت می‌کند.

مدارک مورد نیاز برای ارسال اظهارنامه ارزش افزوده

مدارک مورد نیاز برای ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده شامل موارد زیر است.

• گواهی ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده
• تمام صورت حساب‌های مربوط به خرید و فروش کالا و خدمات
• دفاتر قانونی
• اظهارنامه تایید شده قبلی
• رسیدهای بانکی پرداخت مالیات و عوارض
• برگه‌های اعلامیه بدهکاری و بستانکاری
• نوارهای صندوق
• اسناد گمرکی حمل و نقل
• اسناد مربوط به بیمه
• کلیه مستندات معاملات و عملیات

نحوه ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده

 ارسال اظهارنامه ارزش افزوده، بر اساس خود اظهاری است.

مودیان باید در پایان هر سه ماه، اظهارنامه ارزش افزوده خود را از طریق سایت www.evat.ir ثبت کنند. پس از ورود به سایت با این صفحه مواجه می‌شوید. شما باید نام کاربری و رمز عبور را وارد کرده و گزینه ورود به سامانه را انتخاب کنید.

در مرحله بعد از سمت راست نوع اظهارنامه مالیاتی را انتخاب کنید

اکنون در این مرحله شما باید سال عملکرد و شماره دوره را وارد نمایید. شماره دوره شامل شماره فصولی است که اظهارنامه به آن‌ها مربوط است.

اگر شما برای اولین بار می‌خواهید فرم مالیات بر ارزش افزوده را تکمیل کنید باید اطلاعات مودی را وارد نمایید.

در این مرحله باید اطلاعات خرید و فروش را در جدول ۱ و ۲ پر کنید. جدول ۱ اطلاعات مربوط به فروش است. شما باید در ردیف اول میزان فروشی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌شود و در ردیف دوم میزان فروش مالیاتی که معاف از مالیات بر ارزش افزوده است را ثبت کنید.

در آخر به پایین برگه رفته و با وارد کردن نام و نام خانوادگی بر روی گزینه ثبت موقت و سپس تایید و مرحله بعد کلیک کنید.

کارمنتو در کنار شما

در این مقاله به بررسی مالیات بر ارزش افزوده پرداختیم و نکاتی که لازم بود درباره این نوع مالیات بدانید برای شما بیان کردیم. با توجه به اینکه مالیات بر ارزش افزوده امری ضروری است، بهتر است پیش از پرداخت با یک مشاور آگاه و خبره مشورت نمایید. مجموعه کارمنتو با داشتن مشاوران مجرب آماده پاسخگویی به سوالات شما در زمینه مالیات است. شما می‌توانید به صورت تلفنی و آنلاین مسائل مربوط به مالیات را با کارمنتو در میان بگذارید. مشاوران این مجموعه در کمترین زمان ممکن به سوالات شما پاسخ می‌دهند. شما می‌توانید با صرفه‌جویی در وقت و هزینه مسائل خود را حل نمایید.