فهرست مطالب
Toggle- پرونده مطالبه وجه سفته، دادگاه حقوقی
- راههای مطالبه وجه سفته
- شرایط مطالبه سفته
- چگونه در مقام دارنده، مبلغ یک سفته را مطالبه نماییم؟
- زمان مناسب برای طرح دعوای مطالبه وجه سفته
- مراحل مطالبه سفته
- مدارک مورد نیاز جهت مطالبه وجه سفته
- مطالبه سفته بدون واخواست
- مراجع صالح برای رسیدگی به مطالبه وجه سفته
- نمونه لایحه مطالبه سفته
- مطالبه سفته در وجه حامل
- شرایط مطالبه وجه سفته از ضامن
- چگونه میتوان نسبت به مطالبه سفته امانی اقدام نمود؟
- تأمین خواسته یا توقیف اموال وجه سفته
سفته سندی است که به موجب آن یک فرد متعهد میشود مبلغ معینی را در تاریخ معین یا عندالمطالبه به فرد دیگری بپردازد. سفته علاوه بر مهر یا امضاء باید دارای نام گیرنده، متعهد پرداخت، تاریخ سررسید و مبلغ سفته به عدد و حروف باشد. نام دیگر این ابزار «فته طلب» است. این سند که بیشتر جنبه تجاری دارد، در فرآیند تأمین مالی شرکتهای بزرگ از طریق بانکها فراوان به کار میرود. همچنین در هر نوع مبادله تجاری یا برای تضمین نیز میتوان از آن استفاده کرد.
اما در کنار سهولت استفاده از این ابزار مشکلاتی نیز به دلیل ناآگاهی افراد جامعه از قوانین مرتبط با سفته پدید میآید و گاهی اجرایی شدن آن با دشواریهایی مواجه میشود. همچنین نحوه مطالبه وجه سفته پیچیدگیهای خاص خود را دارد که آگاهی از آن نیازمند مطالعه و مراجعه به متخصصین حقوقی است. در این مقاله سعی شده به این پرسش که مطالبه وجه سفته چیست پاسخ داده شود و نحوه رسیدگی به مطالبه وجه سفته از طریق دادگاه حقوقی شرح داده شود. در ادامه مقاله با کارمنتو همراه باشید تا به طور کامل با مطالبه وجه یک سفته آشنا شوید.
پرونده مطالبه وجه سفته، دادگاه حقوقی
سفته سندی است که شخص امضاء کننده متعهد به پرداخت در قبال آن است. حال اگر شخص تعهد دهنده از انجام این کار طفره برود چه باید کرد؟ در این صورت راه برای اقدام حقوقی باز است و باید پرونده مطالبه وجه سفته تشکیل شود. البته برای این کار باید نکاتی را نیز مدنظر قرار دهید. به عنوان مثال اگر سفته دارای تاریخ باشد زودتر از آن تاریخ نمیتوانید وجه خود را مطالبه کنید. همچنین مراجع ذیصلاح برای رسیدگی به سفته مراجع حقوقی و تجاری هستند. اگر مبلغ سفته کمتر از 20 میلیون تومان باشد رسیدگی از طریق شورای حل اختلاف صورت میگیرد و اگر مبلغ آن بالای 20 میلیون تومان باشد رسیدگی به آن از طریق دادگاه صورت خواهد گرفت.
در این قسمت لازم است تا با واخواست سفته آشنا شوید. واخواست سفته به معنای مطالبه رسمی سفته یا اعتراض به عدم پرداخت آن است. از این رو واخواست سفته همچون درخواست گواهی عدم پرداخت چک است. برای واخواست سفته 10 روز از تاریخ سررسید سفته فرصت خواهید داشت و طبق مطالبه وجه سفته در قانون، در صورتی که در این مدت اقدام به واخواست کنید تا یک سال میتوانید در دادگاه به منظور مطالبه وجه آن طرح دعوا کنید.
راههای مطالبه وجه سفته
سریعترین راه مطالبه وجه یک سفته، واخواست سفته است. در صورتی که صادر کننده در تاریخ درج شده بر روی سفته وجه را به دارنده سفته پرداخت نکند، دارنده باید برای مطالبه سفته به صورت قانونی اقدام به واخواست کند. در صورتی که دارنده واخواست نماید و بعد از آن اقامه دعوی مطالبه مبلغ سفته واخواست شده را طرح کند، میتواند بدون اینکه خسارت احتمالی بپردازد از دادگاه درخواست صدور قرار تامین خواسته کند.
فرم نامه واخواست را میتوان از بانکها یا دادگاه صالح مطالبه وجه سفته تهیه کرد. این نامه ضمیمه دادخواست شده و به دادگاه ارائه میشود. در این مرحله زمان بندی اهمیت زیادی دارد. زیرا در صورت عدم واخواست، سفته به سندی عادی تبدیل خواهد شد. هزینه هر واخواست تقریباً معادل دو درصد از ارزش سفته خواهد بود.
مزیت واخواست کردن و به اجرا گذاشتن سفته این است که میتوان علیه کسانی که سفته را پشتنویسی کردهاند نیز شکایت طرح کرد. البته اگر سفته واخواست نشده باشد به مانند یک سند عادی بوده و امکان مطالبه وجه آن از ضامنها وجود ندارد.
-
عدم مطالبه وجه سفته از طریق اداره ثبت و کیفری
اجرای ثبت یکی از مراجعی است که امکان وصول وجه چک پرداخت نشده از آن وجود دارد و سفته نیز مثل چک یک سند تجاری به شمار میرود. اما تفاوت بسیار مهمی که با انواع چک دارد این است که چک سند لازم الاجراء است و اداره ثبت نیز تنها برای اجرای اسناد لازم الاجراء صلاحیت دارد. بنابراین با توجه به اینکه سفته سند لازم الاجرا محسوب نمیشود، حتی با وجود اینکه مثل چک یک سند تجاری است، امکان مطالبه وجه سفته از طریق اجرای ثبت وجود ندارد.
قانون گذار در یک سری موارد به دارنده چک اجازه داده است تا اقدام به مطالبه کیفری چک کند و از طریق محاکم کیفری اقدام به مجازات صادر کننده چک نماید. اما در مورد مطالبه یک سفته نمیتوان اقدام کیفری صورت داد. در حقیقت میتوان گفت موضوع مطالبه وجه یک سفته کیفری منتفی است و امکان آن وجود ندارد و برای مطالبه وجه یک سفته باید از مشاورین حقوقی خبره و کاربلد کمک گرفت و از طریق مراجع حقوقی اقدام نمود.
-
دعوای حقوقی مطالبه وجه سفته
یکی از تفاوتهای اصلی سفته و چک این است که امکان وصول وجه سفته از طریق ثبت شکایت در اداره ثبت وجود ندارد. زیرا سفته مانند چک، سندی لازم الاجراء نیست. بنابراین برای اقامه دعوای مطالبه وجه سفته فقط از طریق محاکم حقوقی دادگستری و برای مبالغ زیر 20 میلیون تومان از طریق شورای حل اختلاف میتوان اقدام کرد. مدارک لازم برای دعوای حقوقی مطالبه وجه سفته نیز شامل سفته، واخواست و کپی واخواست و تمبر هزینه دادرسی است.
شرایط مطالبه سفته
چگونگی مطالبه وجه سفته و شرایط آن شامل موارد زیر است:
- دارنده سفته باید در زمان مقرر سررسید وجه سفته را مطالبه کند و اگر پرداخت شود که دیگر مشکلی نیست. اما در غیر این صورت دارنده سفته باید ظرف 10 روز کاری نسبت به عدم وصول وجه سفته خود اقدامی را انجام دهد که اصطلاحاً به این اقدام واخواست گفته میشود.
متن مطالبه وجه سفته و واخواست حتما باید در برگههای آماده دادگستری نگارش، تنظیم و تقدیم دادگاه شود و تنظیم هرگونه واخواست برای پرداخت وجه سفته که از سوی دارنده آن برای صادرکننده سفته ارسال شود ارزش حقوقی ندارد و واخواست تلقی نمیشود.
برگه واخواست در سه نسخه نگارش و تنظیم میشود و رونوشت سفته به آن ضمیمه میشود و به آدرس صادر کننده که دارنده در برگه واخواست ذکر کرده است ارسال میشود. برگه دوم در محل به صادر کننده تحویل داده میشود و برگه اصلی به دارنده سفته تحویل داده میشود و برگه سوم هم در دفتر دادگاه بایگانی میشود. - اگر سفته ظهرنویسی شده باشد یعنی سفته دست به دست شده باشد و اشخاصی آن را پشت نویسی کرده باشند تمام اشخاص مذکور در برابر دارنده مسئولیت تضامنی دارند. مسئولیت تضامنی به این معنی است که دارنده به هر کدام از ظهرنویسها که مراجعه کند میتواند تمام وجه سفته خود را از آنها مطالبه کند و آنها موظف به پرداخت وجه سفته هستند.
دارنده سفته برای استفاده از مسئولیت تضامنی ظهرنویسان باید ظرف یک سال از تاریخ واخواست، دادخواست خود را به دادگاه تقدیم کند و در صورت عدم رعایت این بازه زمانی، دارنده سند هیچ حقی در برابر ظهرنویسان نخواهد داشت و مسئولیت تضامنی مذکور برای ظهرنویسان منتفی است. - بنابراین با رعایت این دو شرط دارنده سفته میتواند از دادگاه رسیدگی کننده به دعوا توقیف اموال صادر کننده را قبل از رسیدگی و صدور حکم تقاضا کند و دادگاه میتواند وجه موجود در سفته را بعد از صدور حکم از اموال صادر کننده به صورت وجه نقد یا مال توقیف شده به دارنده تحویل دهد. در غیر این صورت دارنده سفته که چنین اقدامی کرده بعد از صدور حکم نسبت به بقیه طلبکاران دارای حق اولویت است.
چگونه در مقام دارنده، مبلغ یک سفته را مطالبه نماییم؟
در مقام دارنده به دو روش ارسال اظهارنامه و واخواست نمودن سفته میتوان مبلغ یک سفته را مطالبه نمود.
-
ارسال اظهارنامه
نمونه اظهارنامه برای مطالبه وجه سفته:
مخاطب محترم جناب آقای/خانم ………
باسلام
با احترام همانطور که مستحضرید: یک فقره سفته به شماره خزانه داری کل …… سری …… مبلغ …… تومان در وجه اینجانب در سر رسید معین نمودهاید. اما متاسفانه تا به حال از پرداخت آن خودداری کردهاید، مطابق این اظهارنامه به جنابعالی ابلاغ میشود که ظرف 10 روز بعد از ابلاغ به پرداخت سفته فوق الذکر به اینجانب اقدام نمایید. در غیر این صورت برابر مقررات از طریق مراجع قضایی اقدام خواهم نمود.
با کمال احترام
نام و نام خانوادگی………..
امضا و تاریخ…………
-
واخواست نمودن سفته
مهلت مطالبه وجه سفته واخواست شده تنها 10 روز بعد از تاریخ سررسید سفته است و میتوان تا 10 روز بعد از تاریخ مطالبه وجه سفته برای واخواست اقدام کنید. برای مطالبه وجه سفته تاریخ گذشته نیز این نکته را باید در نظر داشته باشید که در چنین شرایطی سفته از حالت سند تجاری خارج شده و به یک سند عادی تبدیل میشود.
زمان مناسب برای طرح دعوای مطالبه وجه سفته
از نظر قانونی زمان مطالبه وجه سفته چه زمانی است و کی میتوان اقدام به طرح دعوای مطالبه وجه فته یا همان سفته کرد؟
اصولاً هر سفتهای دارای دو تاریخ بسیار مهم است:
- تاریخ صدور
- تاریخ سررسید
برای طرح دعوای مطالبه وجه یک سفته تاریخ سررسید یا همان موعد پرداخت اهمیت بسیار زیادی دارد. اهمیت این تاریخ در موضوع واخواست سند سفته نهفته است و از تاریخ سررسید سفته تا 10 روز بعد از آن زمان مناسبی برای طرح دعوای مطالبه سفته است.
مشاوران حقوقی کارمنتو به صورت آنلاین و تلفنی که به صورت فوری و زیر یک دقیقه ارتباط برقرار میشود، افراد را در مسائل حقوقی و نحوه نوشتن سفته راهنمایی میکنند و به عنوان یک پل ارتباطی بین افراد و سیستم حقوقی عمل میکنند تا از ورود به مشکلات قانونی جلوگیری شود.
مراحل مطالبه سفته
در این بخش نحوه مطالبه وجه سفته و مراحل مطالبه وجه سفته که شامل موارد زیر است را ذکر خواهیم کرد.
- مراجعه به اداره واخواست و انجام تشریفات لازم و ضروری در خصوص واخواست وجه سفته
- در صورت عدم عمل به تعهد از سوی متعهد و صادر کننده، تقدیم و تنظیم دادخواست مطالبه سفته
- در صورت تمایل به توقیف اموال صادرکننده همزمان یا پس از دادخواست وجه سفته، تقدیم دادخواست تامین خواسته
- پیگیری ارجاع به شعبه و مشخص شدن جلسه رسیدگی
- شرکت در جلسه رسیدگی به مطالبه سفته و تقدیم دلایل و اصول مدارک
- پیگیری صدور حکم
- در صورت تجدیدنظرخواهی طرف، پاسخ به لایحه تجدیدنظرخواهی
- بعد از قطعیت حکم، پیگیری صدور اجراییه
- بعد از صدور اجراییه، ابلاغ و انقضاء مهلت 10 روزه، پیگیری اجرای حکم، توقیف اموال و اعمال فشار بر مدیون
مدارک مورد نیاز جهت مطالبه وجه سفته
- اصل برگه واخواست سفته و کپی گواهی آن
- اصل یا کپی برابر اصل سفته
- اصل یا کپی مدارک شناسایی خواهان (طلبکار)
- مشخصات بدهکار
- وکالتنامه وکیل دادگستری در صورت وجود
مطالبه سفته بدون واخواست
مطالبه وجه سفته بدون واخواست آن به معنی انصراف دارنده از دریافت مزیتهای تجاری سفته همچون اقامه دعوای مطالبه علیه ظهرنویسان و یا عدم پرداخت خسارت احتمالی برای توقیف اموال صادرکننده، است. بنابراین مطالبه سفته واخواست نشده مانند تمام اسناد عادی از طریق اقامه دعوی در انواع دادگاه صورت میگیرد با این تفاوت که این دعوا تنها علیه صادرکننده قابل طرح است و امکان مطالبه وجه سفته از ضامن و ظهرنویسها وجود ندارد.
مراجع صالح برای رسیدگی به مطالبه وجه سفته
دارنده برای مطالبه سفته خود باید از طریق مراجع حقوقی و تجاری اقدام کند. به هنگام تکمیل سفته محل انجام تعهد باید قید شود، از این رو دادگاه صالح جهت مطالبه وجه سفته دادگاه محل انجام تعهد که بر روی سفته نوشته شده است، خواهد بود. اما اگر این محل بر روی سفته درج نشده باشد برای مطالبه یک سفته باید به دادگاه محل اقامت خوانده دعوا مراجعه کنید.
البته به این نکته توجه داشته باشید که برای مطالبه وجه سفتههای زیر 20 میلیون تومان شورای حل اختلاف مرجع صالح به رسیدگی است و دادگاه صالح برای مطالبه وجه سفته برای مبالغ بالای 20 میلیون تومان دادگاهها هستند.
نمونه لایحه مطالبه سفته
در این بخش برای لایحه مطالبه وجه سفته نمونهای را برای درک بیشتر شما عزیزان آوردهایم:
بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه ……….. مجتمع قضایی …………
باسلام
احتراما اینجانب خواهان پرونده کلاسه ………… به استحضار عالی میرساند:
شرح ماوقع
مطابق سَفتههای صادره به شمارههای …………………. از سوی خوانده ردیف اول و ضمانت آنها از طریق ظهرنویسی از سوی خوانده ردیف دوم جمعا مبلغ …………. میلیون تومان از سوی خواندگان طلبکار هستم.
مطابق ماده 307 قانون تجارت:
سَفته یا فته طلب سندی است که به موجب آن صادرکننده سفته تعهد میکند که مبلغ معینّی را در تاریخ معیّن در وجه حامل یا شخص معین و یا به حوالهکرد او پرداخت کند.
مع الاسف با وصف مراجعات مکرر به خواندگان محترم که یکی از دلایل آن اظهارنامه تقدیمی به شماره …………………… است خواندگان از تسویه حساب و وصول طلب اینجانب خودداری کردهاند.
بی توجهی خواندگان به شکلی است که حتی از پاسخ به اظهارنامه اینجانب هم امتناع نمودهاند که این امر حاکی از بدهکاری خواندگان است.
دفاعیات اینجانب جهت محکومیت خواندگان به شرح ذیل تقدیم میشود:
سفته: سَفته سندی تجاری است كه براساس آن صادركننده سفته تعهد میكند مبلغ مشخصی را در زمان مشخص يا عندالمطالبه (یعنی به محض درخواست دارنده) به دیگری بپردازد. مطابق سفتههای مستنداتی پیوستی، طلب اینجانب محرز و مسجل است.
یکی از مزایای سند تجاری سفته، مسئولیت تضامنی مسئولان سند تجاری است. دارندهی سند در صورت عدم پرداخت وجه میتواند به هر یک از مسئولين پرداخت منفردا يا مشتركا رجوع كند و وجه سند را مطالبه كند، مسئوليت اين اشخاص تضامنی است و هر كدام در مقابل دارندهی سند مسئول پرداخت کل وجه هستند و چنانچه یکی از آنها كل وجه را پرداخت كند، مسئوليت ساير مسئولان در مقابل دارندهی سند ساقط میشود.
در سفتههای مزبور که خواندگان با امضاء آنها مسئولیت تضامنی دارند بدین معنا که هر یک از خواندگان مسئول پرداخت كل وجه سفتههای مذکور هستند.
شایان ذکر است اصولا ظهرنویسی اسناد تجاری، برای انتقال است و اگر برای وکالت در وصول باشد باید عبارت برای وکالت قید شده و توسط دارنده امضا شود.
لذا امضاء و اثرانگشت سند تجاری سَفته حاکی از اراده خواندگان برای صدور سفته و طلبکار بدون اینجانب است.
ضمنا شهودی هم مبنی بر طلبکار بودن اینجانب حاضر بر ادای شهادت در هر زمانی که دادگاه محترم مقتضی بداند هستند.
علیهذا مطابق شرح ماوقع و دلایل و مستندات پیوستی، از آن مقام عالی محترم قضایی تقاضای صدور رای محکومیت علیه خواندگان مورد استدعا است.
با احترام مجدد و توفیق روزافزون
مطالبه سفته در وجه حامل
به این نکته توجه داشته باشید که هر شخصی میتواند مطالبه سفته به صورت وجه حامل را به جریان بیندازد. بنابراین به هیچ وجه سفتههای امضا شده در وجه حامل را نگه ندارید.
یکی از بهترین روشهای مطالبه سند سفته در وجه حامل، دفاتر ثبت داراییها و املاک است. در این روش دارنده سفته میتواند داراییهای صادرکننده سفته را توقیف کند. اداره ثبت داراییها و املاک در ابتدا یک اخطار 10 روزه به صادرکننده سفته میدهد و بعد از آن فرآیند توقیف اموال او را به جریان میاندازد. البته از طریق دادگاه و شورای حل اختلاف نیز برای مطالبه سفته در وجه حامل میتوان اقدام کرد.
شرایط مطالبه وجه سفته از ضامن
زمانی که برگه سفته کامل نوشته شود و تمام اطلاعات لازم را داشته باشد، به یک سند قانونی معتبر و قابل استناد تبدیل میشود و سفته در حقیقت برگهای است که برای تعهد و ضمانت بین طرفین قرارداد رد و بدل میشود. این تعهدها شامل تعهد به حسن انجام یک کار، تعهد به اتمام رساندن یک پروژه، تعهد پرداخت یک مبلغ در زمان مقرر و… است.
ضامن سفته نیز شخصی است که پشت برگه سفته را امضاء میکند و با این امضاء در حقیقت مسئولیت ضمانت آن مبلغ را به عهده میگیرد و با این کار همه مسئولیت های صادرکننده سفته به او هم منتقل میشود و اگر صادرکننده متعهد به مبلغ خاصی شود، او نیز متعهد خواهد بود و اگر صادرکننده طرف یک دعوای حقوقی قرار بگیرد، او هم طرف دعوی است و باید به این نکته توجه داشت که شکایت از ضامن سفته هنگامی کاربرد دارد که خود صادرکننده به هر دلیلی مبلغ را نپرداخته باشد یا اینکه تعهد مورد ضمانت را نقض کرده باشد.
چگونه میتوان نسبت به مطالبه سفته امانی اقدام نمود؟
زمانی که سند سفته به عنوان امانت به دیگری داده میشود و به اصطلاح سفته امانی در دست دیگری وجود دارد، این مورد باید نزد دادگاه به اثبات برسد. یعنی دادگاه به صرف ادعای خیانت در امانت سفته ترتیب اثر نداده و این امر باید نزد محکمه با مدرک به اثبات برسد. در اکثر موارد انجام معاملات میان طرفین و انجام توافقات ایشان به صورت کتبی شکل گرفته و با شرح مفصل نوشته و تنظیم میشوند. در چنین مواقعی استناد به قرارداد کتبی بسیار مفید و راهگشا است به این نحو که در قرارداد کتبی در قالب شرط مرضی الطرفین و یکی از بندهای قرارداد ذکر گردیده است که سفته شماره فلان به صورت امانی به دیگری سپرده شده است.
در چنین شرایطی شما میتوانید ابتدا اظهارنامه مبنی بر استرداد سفته و اعطای مهلت 24 ساعته به شخص امین بدهید و بعد دادخواست استرداد لاشه سفته بدهید و از شهادت شهود مبنی بر عدم بدهکاری به او و امانی بودن سند سفته استفاده کنید.
تأمین خواسته یا توقیف اموال وجه سفته
پس از طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه سفته در دادگاه و تقاضای صدور قرار تأمین در دادخواست، در صورتی که مدارک ارائه شده توسط شما قانع کننده باشد دادگاه معادل مبالغ سفته از اموال فرد، قرار تأمین صادر میکند. هزینه اجرای حکم با خواهان بوده و این حکم تا 10 روز قابل اعتراض است. در صورت نیاز و بعد از مشورت با یک مشاور با تجربه در امور حقوقی میتوان برای گرفتن حکم جلب سفته نیز اقدام کرد.
سخن پایانی
در این مقاله در خصوص نکات مطالبه وجه سفته صحبت کردیم و به دادگاه صالح برای مطالبه وجه سفته نیز اشاره کردیم و ذکر کردیم که برای اقدام به مطالبه سفته باید از مشاوران حقوقی باتجربه و خبره کمک و راهنماییهای لازم را دریافت کنید.
مجموعه کارمنتو در امور حقوقی و حوزههای متنوعی که شامل 11 حوزه و 31 زیرحوزه میشود، با همکاری بیش از 350 مشاور برتر کشور مشغول به فعالیت است و خدمات متنوع مشاوره و پروژه را ارائه میدهد. در مجموعه کارمنتو امکان دریافت مشاوره آنلاین تلفنی وجود دارد و خدمات و پشتیبانی آن به صورت 7 روز هفته و 24 ساعته در دسترس است و امکان چت آنلاین با پشتیبان نیز برای مردم وجود دارد. در کارمنتو یک پلتفرم جامع ویژه مشاور و کارفرما وجود دارد و از جدیدترین و بروزترین تکنولوژیهای دنیا استفاده میکند و وضعیت مشاور، یعنی آنلاین یا آفلاین بودن نیز به منظور صرفه جویی در زمان کاربر نمایش داده میشود.
در مجموعه کارمنتو خدمت با معقولترین قیمت بازار ارائه میشود و علاوه بر محرمانه ماندن اطلاعات کارفرما، امکان دریافت مشاوره فوری در هر جای ایران در لحظه و زیر یک دقیقه، قابلیت استفاده از کیف پول و شارژ اولیه رایگان نیز برای کاربران وجود دارد. شما نیز میتوانید برای دریافت مشاوره در زمینه مطالبه وجه سفته و دیگر امور حقوقی با ما تماس بگیرید و از خدمات و مزایای بینظیر کارمنتو بهرهمند شوید.
از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.