نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص چقدر است؟

از جمله مفاهیم مهم در حوزه قوانین مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص است. در این قوانین، برای برخی محصولات مانند محصولاتی که برای سلامتی مضر هستند، نرخ مالیات بر ارزش افزوده متفاوتی در نظر گرفته شده است. با تصویب قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده در تیر ماه 1400، نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص مانند محصولات نفتی، فلزات گرانبها، سیگار، نوشابه و مواد مضر برای سلامتی (مطابق فصل ششم ماده 26) تغییر کرده است. در ادامه علاوه بر بررسی نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص،  نکات و قوانین مربوط به هر کدام از این کالاها را نیز جداگانه بررسی خواهیم کرد.

منظور از مالیات کالاهای خاص چیست؟

در تاریخ 2 مهرماه سال 1400، مجلس شورای اسلامی قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده را تصویب کرد. در این قانون تغییرات اندک اما مهمی در مقایسه با قانون موقت اعمال شده است. از جمله این تغییرات می‌توان به مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص، شامل کالاهای نفتی، فلزات گرانبها از جمله طلا، جواهر و پلاتین، نوشابه‌های قندی گازدار و بدون گاز، کالاهایی که به سلامت افراد آسیب می‌رسانند، و همچنین انواع سیگار و محصولات دخانی اشاره کرد. قوانین جدید در ماده 26 این قانون قابل دسترسی است و تغییرات مهمی را در مالیات بر ارزش افزوده برای این دسته از کالاها به ارمغان آورده است.

نرخ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص

در ادامه، به بررسی تعیین نرخ و منابع محاسبه مالیات بر ارزش افزوده و همچنین نکات مهم مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص طبق قانون جدید می‌پردازیم.

• نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای نفتی

نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای نفتی طبق جدول درصد مالیات کالاهای خاص به شرح زیر است:

1. انواع بنزین و سوخت هواپیما، ۳۰ درصد
2. نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره، گاز طبیعی و گاز مایع، ۱۵ درصد

نکته ۱: موارد زیر مستلزم محاسبه و دریافت مالیات و عوارض ارزش افزوده از حلقه بعدی و همچنین پرداخت در مرحله تخصیص یا واردات نیستند:

•  نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی که توسط وزارت نفت (شرکتهای تابعه) به شرکتهای داخل زنجیره تولید فرآورده‌های نفتی فروخته می‌شود.
• واردات بنزین، سوخت هواپیما و گاز طبیعی توسط وزارت نفت (شرکتهای تابعه).

مالیات و عوارض فروش فرآورده‌های تولید شده از کالاهای فوق و همچنین بنزین و سوخت هواپیما و گاز طبیعی وارداتی، در مراحل بعدی عرضه، بر اساس مقررات مصوب محاسبه و وصول می‌شود.

نکته ۲: مالیات و عوارض فروش برای خرده‌فروشی بنزین و نفت گاز توسط شرکت‌هایی که غیردولتی هستند و از وزارت نفت نیز مجوز دارند، یا به عبارتی همان بنزین و گاز عرضه شده در جایگاه‌های سوخت، از ماخذ زیر دریافت می‌شود:

ماخذ محاسبه مالیات و عوارض خرده‌فروشی بنزین و نفت گاز: (قیمت عرضه به مصرف کننده) – (قیمت خرید از شرکت پالایش + ارزش افزوده مصوب جدول فوق)

درواقع مابه‌التفاوت مبلغ اشاره شده به عنوان درآمد ناشی از ارائه خدمات توسط جایگاه‌های عرضه بنزین و نفت گاز در نظر گرفته می‌شود و تحت پوشش مالیات و عوارض با نرخ 9% قرار می‌گیرد.

نکته ۳: مالیات و عوارض پرداخت شده برای خرید بنزین و نفت گاز، به عنوان اعتبار مالیاتی برای جایگاه‌داران در نظر گرفته نمی‌شود.

نکته ۴: مالیات و عوارض پرداختی توسط مودیان تنها در دو حالت زیر به عنوان اعتبار مالیاتی برای آنان در نظر گرفته می‌شود:

1. وقتی کالاهای نفتی فوق‌الذکر به عنوان مواد اولیه اصلی توسط واحدهای تولیدی استفاده شود.
2. مالیات و عوارض پرداختی توسط واردکنندگان و توزیع‌کنندگان کالاهای ذکر شده.

نکته ۵: شرکت ملی نفت ایران برای تهیه و عرضه محصولات نفتی خود، به دو نوع نهاده نیاز دارد و باید برای آنها ارزش افزوده پرداخت کند. سازمان مالیاتی نیز به دو صورت زیر با این نهاده‌ها برخورد می‌کند:

1. وقتی نهاده‌های مورد نیاز برای طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای خریداری می‌شوند، مالیات و عوارض پرداختی قابل بازگشت یا تهاتر نیست. شرکت می‌تواند این مبالغ را به عنوان بخشی از هزینه‌های کل تملک دارایی‌های مذکور در نظر بگیرد.
2. وقتی نهاده‌هایی که برای مصارف غیر از تملک دارایی‌های سرمایه‌ای تهیه می‌شوند، سایر مالیات و عوارض پرداخت شده توسط شرکت، با رعایت مقررات، به عنوان اعتبار مالیاتی برای آن شرکت در نظر گرفته می‌شود. این اعتبار با تأیید سازمان مالیاتی قابل تهاتر با بدهی مالیاتی همان شرکت یا سایر شرکت‌های تابعه وزارت نفت است.

• نرخ مالیات بر ارزش افزوده فلزات گرانبها (طلا، جواهر و پلاتین)

نرخ مالیات بر ارزش افزوده فلزات گرانبها (طلا، جواهر و پلاتین) جدول درصد مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص در قانون جدید به شرح زیر است:

1. اصل طلا، جواهر و پلاتین به کار رفته در مصنوعات ساخته شده از فلزات مزبور، معاف از مالیات و عوارض
2. اجرت ساخت، حق العمل و سود فروشنده کالاهای موضوع این بند، ۹ درصد

نکته۱: بعد از راه‌اندازی سامانه مودیان، عرضه‌کنندگان محصولات و خدمات مربوط به فلزات گرانبها ملزم به ثبت معاملات در سامانه مودیان هستند. به عبارتی، باید تمام معاملات خرید و فروش خود را در این سامانه ثبت کنند.

نکته ۲: عرضه‌کنندگان این فلزات مکلف به جداسازی ارزش اصلی طلا، جواهر و پلاتین از هزینه ساخت و یا سود خود در صورتحساب الکترونیکی هستند. به این ترتیب صورت‌حساب شامل ۳ بخش زیر خواهد بود:

1. ارزش اصل طلا، جواهر یا پلاتین
2. اجرت ساخت و یا حق العمل تهیه کننده
3. سود فروشنده

نکته۳: عدم ثبت تمام یا برخی از معاملات عرضه کنندگان فلزات گرانبها در سامانه مودیان، مودیان خاطی مشمول جرائم زیر خواهند شد:

1. جریمه‌ای که قابل بخشش نبوده و به میزان ۹٪ از ارزش اصلی طلا، جواهر یا پلاتین است.
2. پرداخت دو برابر مالیات و عوارض پرداخت نشده تا موعد مقرر؛ در صورت تکرار تخلف در دو سال اول، جریمه سه برابر مالیات پرداخت نشده خواهد شد. (بند ب ماده ۳۶ قانون دائمی ارزش افزوده).

نکته۴: کلیه واحدهای فعال در زنجیره تامین کالا و خدمات مربوط به فلزات گرانبها موظف اند حداکثر تا دو ماه پس از لازم‌الاجرا شدن قانون الزام به استفاده از پایانه فروشگاهی تایید شده توسط سازمان، از این پایانه‌ها برای عرضه کالاها و خدمات مربوط به فلزات گرانبها استفاده کنند.

نکته ۵: اگر عرضه‌کنندگان فلزات گرانبها اقدام به تهیه کد مالیاتی و ثبت پایانه فروشگاهی مطابق با قوانین مربوط به پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان ننمایند، مشمول جرائم زیر خواهند شد:

1. لغو پروانه فعالیت واحدهای صنفی خاطی توسط اتحادیه‌های مرتبط و اتاق اصناف ایران.
2. ممنوعیت ادامه فعالیت واحدهای صنفی بدون پروانه از سوی نیروی انتظامی.

نکته ۵: مالیات و عوارض مربوط به فلزات گرانبها مانند طلا، جواهر و پلاتین به هزینه تولید، کارمزد و سود فروشنده تعلق می‌گیرد.

از طریق مشاوره مالیاتی آنلاین تلفنی بدون پرداخت هزینه تلفن، از طریق اینترنت و تماس امن VOIP زیر 1 دقیقه پاسخ سوالات خود را در زمینه نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص دریافت نمایید.

مشاور مالیات

• نرخ مالیات بر ارزش افزوده نوشابه های قندی گازدار و بدون گاز و کالاهای آسیب رسان به سلامت

نرخ مالیات بر ارزش افزوده (درصد) نوشابه‌های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب‌رسان به سلامت طبق جدول نرخ ارزش افزوده نوشابه های قندی گازدار و بدون گاز به شرح زیر است:

1. نوشابه‌های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب‌رسان به سلامت به استثنای محصولات دخانی تولید داخل، ۱۶ درصد
2. واردات نوشابه‌های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب‌رسان به سلامت به استثنای محصولات دخانی، ۳۶ درصد

نکته ۱: لیست کالاهای مرتبط با این بند و واحدهای تولید آن‌ها در حداکثر دو ماه پس از تصویب این قانون، با پیشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و حداکثر یک ماه بعد آن توسط کار گروهی از نمایندگان تام الاختیار از وزارتخانه‌های مربوط، به ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت امور اقتصادی و دارایی، تصویب می‌شود.

هرگونه تغییر در این لیست تا پایان دی ماه هر سال جهت اجرا در سال بعد، به ترتیب فوق تصویب و توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام می‌شود. در صورت عدم تصویب لیست مزبور در زمان تعیین شده، لیست پیشنهادی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بعد از تصویب شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، به عنوان معیار اجرایی ملاک عمل قرار می‌گیرد.

• نرخ مالیات بر ارزش افزوده انواع سیگار و محصولات دخانی

نرخ مالیات بر ارزش افزوده (درصد) انواع سیگار و محصولات دخانی طبق جدول درصد مالیات کالاهای خاص، به شرح زیر است:

1. سیگار، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخلی، ۳۰ درصد
2. سیگار، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخل با نشان بین‌المللی که فهرست آن هر سال توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه و با تصویب هیأت وزیران ابلاغ می‌شود، ۴۵ درصد
3. سیگار، توتون پیپ و تنباکوی وارداتی، ۷۰ درصد
4. توتون خام وارداتی، ۱۵ درصد
5. توتون فرآوری شده وارداتی (خرمن توتون)، ۴۰ درصد

نکته ۱: بنا بر تبصره 1 بند ت ماده 26 قانون دائمی ارزش افزوده، از سال دوم اجرای این قانون، نرخ‌های مالیات بر ارزش افزوده برای انواع سیگار و محصولات دخانی، هر سال به میزان 5% افزایش می‌یابد و این افزایش سالیانه تا زمانی که نرخ مذکور برای انواع سیگار و محصولات دخانی، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخل به 55%، برا تولیدات داخلی با نشان بین المللی به 95% و برای انواع سیگار و محصولات دخانی، توتون پیپ و تنباکوی وارداتی به 125% برسد؛ ادامه دارد.

نکته ۲: از زمان اجرای قانون الزام به درج قیمت و تاریخ تولید برای محصولات دخانی برای مالیات و عوارض دخانیات، تولیدکنندگان سیگار و محصولات دخانی موظفند، قیمت خرده فروشی و تاریخ تولید را بر روی بسته‌بندی محصولات دخانی درج کنند.

تخلف از این تبصره منجر به از دست دادن اعتبار مالیاتی تولید کننده خواهد شد، به عبارت دیگر او باید مالیات و عوارض فروش را به نرخ‌های مشخص شده در این ماده پرداخت کند.

سخن پایانی

مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص و تغییرات اعمال شده در نرخ‌های آن، یکی از جنبه‌های حیاتی قانون دائمی ارزش افزوده است. تغییرات در این قانون از یک سو و متفاوت بودن درصد مالیات بر ارزش افزوده کالاهای خاص نسبت به نرخ دیگر کالاها، نیازمند آموزش درباره نکاتی مانند اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده این کالاها به صورت جامع و به‌روزرسانی مداوم اطلاعات مالی و مالیاتی است تا اطلاعات مالیاتی به طور صحیح و دقیق به سازمان مالیاتی ارائه شود.

رعایت دقیق تمام این نکات نیازمند تبحر و تجربه بالا در امور مالیاتی است؛ از این رو تیم کارمنتو با امکان دریافت مشاوره همواره در دسترس شماست. این تیم از چت آنلاین با پشتیبان، تنوع در حوزه‌ها با 11 حوزه و 31 زیرحوزه، و ارائه خدمات متنوع از جمله مشاوره و پروژه بهره‌مند است. همچنین، همکاری با بیش از 350 مشاور برتر کشور، استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌های دنیا و وجود یک پلتفرم جامع ویژه مشاور و کارفرما نیز از دیگر ویژگی‌های برجسته این تیم است. این خدمات با معقول‌ترین قیمت بازار و امکاناتی چون نمایش وضعیت مشاور به منظور صرفه‌جویی در زمان کاربر (آنلاین و آفلاین بودن)، امکان دریافت مشاوره فوری در هر جای ایران در لحظه و زیر یک دقیقه، دارای شارژ اولیه رایگان، قابلیت استفاده از کیف پول و محرمانه بودن اطلاعات، به شما کاربران گرامی ارائه می‌شوند.

از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.

با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.

مشاور کسب و کار