پرورش قارچ از جمله مشاغلی است که می‌توان با سرمایه‌گذاری اندکی آن را راه‌اندازی کرد. دلیل اینکه بسیاری از افراد تمایل زیادی به اشتغال در این حرفه دارند، نیاز آن به سرمایه اولیه کم و بازدهی سریع پرورش این گیاه است. پرورش قارچ، تمرکز و دقت زیادی می‌طلبد و در صورت رعایت اصول آن، به‌راحتی می‌توانید مراحل پرورش قارچ را با موفقیت پشت سر بگذارید. در ادامه این مقاله از سایت کارمنتو، قصد داریم شما را با بازاریابی و فروش قارچ آشنا کرده و جزئیات آن را در اختیار شما قرار دهیم.
می‌توانید در بخش مشاوره کارآفرینی، وب سایت کارمنتو هر آنچه را که باید در مورد راه‌اندازی کسب و کار جدید بدانید، از کارشناسان دریافت کنید.
اقدامات مربوط راه‌اندازی پرورش قارچ
اگر جزو افرادی هستید که قصد اشتغال در زمینه پرورش، بازاریابی و فروش قارچ را دارید، بهتر است قبل از هر اقدامی، با مشاوران و متخصصان این حرفه مشورت کنید؛ چراکه فعالیت و موفقیت در این حرفه، نیازمند آگاهی از اطلاعات و جزئیات بسیاری است و برای آماده کردن زمینه پرورش، باید تجهیزات لازم را فراهم کنید. اقدامات اولیه بازاریابی و فروش قارچ، بسیار ساده است و شما می‌توانید با شرکت در کلاس‌های جهاد دانشگاهی، جهاد کشاورزی و مراکز فنی‌وحرفه‌ای، تمامی مطالب مرتبط را فراگیرید.
اولین مرحله از اجرای اقدامات مربوطه، مراجعه به نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی و ارائه مدارکی است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- مدارک احراز مالکیت زمین
- گواهی رعایت حریم واحد‌های دامی
- گواهی مدیریت امور اراضی
- گواهی تامین انرژی مورد نیاز
- ارائه طرح توجیهی فنی و اقتصادی توسط مشاور
- گواهی تامین آب مورد نیاز
- نقشه زمین و کروکی مورد نیاز گواهی آزمایش آب و خاک
پس از ارائه تمامی مدارک فوق به سازمان مربوطه، کارشناسان پرونده شما را بررسی کرده و با توجه به معیارهای خود، تصمیم به رد درخواست یا قبول آن خواهند گرفت. از جمله معیارهای مهم برای صدور پروانه تاسیس پرورش قارچ، زمین، آب، انرژی و موارد فنی (ساخت، طراحی، بهره برداری) هستند.
بیشتر بخوانیم: با پرورش زالو پولدار شوید!
پس از تایید شدن پرونده شما، وزارت جهاد کشاورزی برای فعالانی که ۲۰ درصد از حجم سرمایه‌گذاری را دارا باشند، تسهیلات بانکی ارائه داده و از تولیدکنندگان، حمایت می‌کند. حائز توجه است که سود این وام، حدود ۱۸ درصد است. در ادامه به بررسی معیارهای مهمی که در پرورش قارچ و میزان محصول کشت‌شده شما موثر هستند، خواهیم پرداخت:
زمین
مساحت زمین شما، بستگی به میزان تولید و پرورش قارچ دارد. البته در فضایی کوچک می‌توان مقدار زیادی از قارچ‌ها را پرورش داد. برای مثال، در زمینی به مساحت 40 متر، به‌راحتی می‌توان 1 تن قارچ پرورش داد و به مرحله بازاریابی و فروش قارچ رسید.
آب
آب، عنصر اصلی برای پرورش قارچ است و برای تحقق هدف می‌بایست، زمینی را برای پرورش قارچ در نظر گرفت که برخوردار از آب فراوان و کافی باشد.
نور خورشید
برای پرورش صحیح قارچ باید توجه داشته باشید که قارچ‌ها نیازمند نور مستقیم خورشید نیستند. زمینی را برای پرورش انتخاب کنید که نور مستقیم به آنجا نتابد.
پس از پشت سر گذاشتن مراحل فوق، بهتر است زمین خود را مجهز به تجهیزاتی کنید که قارچ‌ها به‌صورت سالم و بهداشتی پرورش یابند. این تجهیزات شامل مواردی همچون رطوبت‌ساز یا مه‌پاش، کولر، هیتر یا بخاری، شیرآب جهت حفظ رطوبت و شست‌وشو، فن، دماسنج (میله‌ای، مینیمم، ماکزیمم)، رطوبت‌سنج، کفشور و غیره است.
همچنین بخوانیم: آشنایی با پرورش بوقلمون همراه با بازاریابی و فروش
مراحل پرورش قارچ به شرح زیر است:
- ضدعفونی کردن سالن
- ورود کمپوست به سالن و تنظیم چیدمان آن‌ها
- میسلیوم رانی یا پنجه دوانی
- برش کیسه‌ها و تخت کوبی
- خاک‌دهی و آبیاری
- پهن کردن روزنامه و مرطوب نگه داشتن آن
- رافلینگ یا پنجه‌کشی
- برداشت روزنامه و شوک‌دهی به مدت سه روز
- تخلیه و نظافت
سرمایه اولیه مورد نیاز برای پرورش قارچ
قارچ از جمله گیاهانی است که نیازمند نگهداری در شرایط خاص است؛ بنابراین نمی‌توانید در هر جا و هر مکانی بدون درنظرگرفتن شرایط لازم برای پرورش قارچ، شروع به کشت محصولات کنید. اگر تمایل به پشت سر گذاشتن موفق مراحل پرورش قارچ دارید، حتما به میزان دما، نور و رطوبت مکان توجه داشته باشید.
همچنین سعی کنید از بذر یا اسپان بی‌کیفیت استفاده نکنید؛ چراکه زحمات شما را به باد خواهد داد و هیچ نتیجه مطلوبی کسب نخواهید کرد.
رقبای شما در این زمینه، بسیار جدی عمل می‌کنند و برای موفقیت در برابر آن‌ها، نیازمند سرمایه بیشتری هستید. میزان سرمایه شما، تضمین‌کننده درصد موفقیت شماست و در صورت کمبود سرمایه و بودجه، احتمال شکست افزایش خواهد یافت.
هزینه‌های راه‌اندازی پرورش قارچ، باتوجه به مساحت زمین و مقدار کشت متغیر است. درصورتی که بخواهیم یک کارگاه 60 متری را در نظر بگیریم، هزینه‌های تقریبی برای خرید تجهیزات و آماده‌سازی کارگاه به‌صورت زیر خواهد بود:
- پرداخت 8 میلیون تومان برای خرید تجهیزات
- پرداخت 1 میلیون تومان برای ۴ متر خاک پوششی
- پرداخت ۳ میلیون تومان برای بسته‌بندی و حق‌الزحمه کارگران
- پرداخت ۳۵۰ تا ۴۵۰ هزار تومان برای هزینه انرژی مصرفی پروسه 70 روزه پرورش
- پرداخت ۵ الی ۶ میلیون تومان برای بسترسازی کارگاه
- پرداخت ۵ میلیون تومان برای قفسه‌بندی قارچ
حائز توجه است که برای ورود به این حرفه، وجود حداقل یک کارگاه ۱۰۰ متری کافی است. همه موارد ذکر شده در فوق، به‌طور خلاصه در دو بخش هزینه‌های جاری و ثابت قرار می‌گیرند.
بیشتر بدانیم: پرورش بلدرچین شغلی پر درآمد با سرمایه کم
هزینه‌های ثابت در پرورش قارچ
هزینه‌های ثابت شامل مواردی هستند که تنها یک‌بار خریداری می‌شوند و تا سال‌ها نیازی به خرید مجدد یا تعویض آن نخواهید داشت، مثل هزینه خرید قفسه، آب‌پاش و غیره.
هزینه‌های جاری در پرورش قارچ
هزینه‌های جاری یا همان در گردش، در اوایل هر دوره از پرورش قارچ باید خریداری شوند، مثل هزینه‌های مربوط به خرید کمپوست، خاک و غیره.
هزینه‌های پرورش قارچ در منزل
از جمله روش‌های کارآمد برای بهبود وضع اقتصادی، درآمدزایی از طریق پرورش قارچ است. بسیاری از افراد، درآمدزایی از طریق پرورش قارچ را به‌عنوان شغل دوم در نظر می‌گیرند. برای کارآفرینی در خانه، می‌توانید از بخش‌های مختلفِ خانه و گلخانه‌ها استفاده کنید. برای این کسب‌وکار، 2.5 در 3.5 متر مکان لازم است.
برای مرطوب ماندن اتاق، در طول روز مقداری آب اسپری کنید و دریچه‌هایی کوچک در اتاق ایجاد کنید تا مقداری آفتاب به داخل اتاق بتابد.
هزینه پرورش قارچ شامل آب، برق، گاز، استهلاک و غیره خواهد بود و در ادامه میانگین هزینه‌ها بررسی شده‌اند:
– میانگین هزینه آب و برق و گاز ماهانه 400.000 تومان
– میانگین هزینه استهلاک تجهیزات 400.000 تومان
– میانگین هزینه کمپوست، خاک و حمل حدود 7.500.000 تومان
روش‌های بازاریابی قارچ تولیدی برای افزایش فروش
می‌دانید که برای جبران هزینه و درآمد پرورش قارچ، باید از ترفند‌های مختلفی استفاده کنید تا بتوانید بازار فروشتان را بهبود ببخشید. یکی از اصول افزایش فروش در پرورش قارچ، متفاوت و خلاقانه عمل کردن در این حرفه است.
قارچ‌ها انواع مختلفی دارند. بهتر است ایده‌ای ناب اجرا کرده و از محصولاتی استفاده کنید که رقبا کمتر به فروش آن می‌پردازند.
سعی کنید قبل از شروع هر کاری از یک متخصص کمک بگیرید تا سرمایه‌تان به هدر نرود. زمانی که مراحل پرورش را به اتمام رساندید، راهکارهای بازاریابی و فروش قارچ را بررسی کنید و بهترین آن‌ها را به کار گیرید تا به موفقیت دست یابید.
فروش حضوری
بهترین روش برای افزایش فروش کارگاه‌های کوچک، فروش حضوری است. می‌توانید با اجاره یک مغازه کوچک، خرده فروشی کنید. در صورتی که سرمایه لازم برای اجاره یا خرید مغازه را ندارید، سری به بازار روز زده و شخصا اقدام به فروش قارچ کنید.
فروش آنلاین
در فروش آنلاین، واسطه‌ها حذف شده و سود بیشتری برای شما باقی خواهد ماند. در این نوع از فروش، هیچ محدودیت زمانی و مکانی وجود ندارد و مشتری به‌راحتی می‌تواند خرید خود را انجام دهد.
از جمله مزایای فروش اینترنتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. فروش سریع
2. جلوگیری از فاسدشدن محصول
3. حذف واسطه‌های فروش
4. آسان بودن فروش
5. کیفیت بالای محصول
فروش عمده
فروش عمده از جمله روش‌هایی است که به افزایش فروش در پرورش قارچ کمک بسزایی خواهد کرد. سعی کنید با شناسایی بهترین فروشگاه‌ها و معتبرترین مراکز فروش، محصولات را به‌صورت عمده به فروش برسانید.
جذب مشتری جدید و حفظ مشتری‌های قدیمی، از جمله راهکارهای بازاریابی و فروش قارچ است. پیدا کردن اولین مشتری کمی سخت است و در اوایل کار باید روی معرفی برند تمرکز کنید تا بتوانید به‌راحتی مشتری‌ها را جذب کسب‌وکار خود کنید.
سعی کنید که محصولات را با کیفیتی بالاتر و مبلغی کمتر به فروش برسانید. مشتری پیش از اقدام به خرید، محصول شما و دیگر محصولات موجود در بازار را مقایسه خواهد کرد. اگر محصولات شما را به سایرین ترجیح دهد، از این پس به مشتری دائمی شما تبدیل شده و شما باید برای حفظ این مشتری تلاش کنید.
حفظ مشتری ثابت، ثمره خوش‌قولی و مسئولیت‌پذیری فروشنده است. اگر مشتری برای دفعات مکرر، محصولات باکیفیت تحویل بگیرد، باز هم مشتری شما بوده و خرید خواهد کرد.
کسب درآمد و سودآوری حاصل از پرورش قارچ
درآمدزایی از طریق پرورش قارچ، به‌سبب بازگشت سریع سرمایه اولیه و کسب سود چشمگیر، طرفداران زیادی دارد. در صورتی که بتوانید به شکلی اصولی قارچ‌ها را پرورش دهید، به‌راحتی می‌توانید در طول سال، 5 بار قارچ برداشت کنید و هزینه‌های راه‌اندازی پرورش قارچ را جبران کنید.
از طرفی، هزینه‌های نگهداری، حق‌الزحمه کارگران و حوادث پیش‌بینی نشده ممکن است میزان سود حاصل از فروش و بازاریابی شغل پرورش قارچ را کاهش دهد.
سود خالص از طریق بازاریابی شغل پرورش قارچ را بدین صورت محاسبه می‌کنند که باید پس از به فروش رساندن محصولات، درآمد فروش قارچ را از هزینه‌های جاری و استهلاک تجهیزات کسر کنید.
با در نظر گرفتن تمامی هزینه و درآمد پرورش قارچ، سود خالص شما با فرمول، (استهلاک + هزینه جاری)- درآمد فروش قارچ، 2050000 برای هر ماه برآورد می‌شود.
میزان برداشت قارچ در ایران، بین ۲۰ تا ۲۵ درصد است که به معنای برداشت ۲۰۰ کیلو قارچ از ۱ تن کمپوست (قیمت هر تن کمپوست بین ۴۷۰ تا ۵۶۰ هزارتومان) است. امروزه هر کیلو قارچ خشک، حدود ۴۵۰ تا ۷۵۰ هزارتومان به فروش می‌رسد.
میزان برداشت قارچ در ایران، به عوامل مختلفی همچون موارد زیر بستگی دارد:
– پرورش علمی و اصولی
– کاربلد بودن و تجربه فرد پرورش دهنده
– کیفیت کمپوست
– کیفیت خاک پوششی
در صورتی که بتوانید تمامی اصول را رعایت کنید، درآمد پرورش قارچ با ۲۵ درصد برداشت، ۷ میلیون و ۵۸۰ هزار تومان سود، درآمد پرورش قارچ با ۳۰ درصد برداشت، ۱۰ میلیون و ۵۸۰ هزار تومان سود و درآمد پرورش قارچ با ۳۵ درصد برداشت، ۱۵ میلیون و ۹۸۰ هزار تومان سود خواهد بود.
مزایا و معایب راه‌اندازی پرورش قارچ
پرورش قارچ نیز همچون بسیاری از حرفه‌ها دارای معایب و مزایایی است و افراد پیش از ورود به این حرفه، باید تمامی جوانب کار را در نظر بگیرند. معایب فعالیت در این حوزه عبارت‌اند از:
- مراقبت و توجه ویژه به قارچ‌ها
- نیاز به تخصص و مهارت، دانش و تجربه بسیار زیاد
- بالا بودن ریسک در این حرفه و وجود احتمال شکست
- حساسیت بالای مراحل پرورش قارچ و احتمال وجود بیماری‌ها و آفت زمان تولید و پرورش قارچ
- بالا بودن هزینه راه‌اندازی و فراهم کردن تجهیزات لازم
- وجود بذر قارچ یا کمپوست بی‌کیفیت در بازار
- گران بودن بذرهای لازم برای پرورش قارچ
- دلالان و سوداگران بسیار زیاد در این زمینه
- زود فاسد بودن محصولات و دوره فروش پایین
مزایای این حوزه کسب‌وکار نیز به شرح زیر است:
- حمایت دستگاه‌های دولتی از کسب‌وکار پرورش قارچ
- کمبود تولید قارچ و در نتیجه، قدرت بازاریابی و فروش قارچ بالا
- سود بالا در برابر فروش بالا
- تعلق وام به کارآفرینان (وام احداث و پرورش قارچ)
- وجود مشتریان بسیار زیاد به سبب خواص و فواید غنی
