سفته سندی است که به موجب آن یک فرد متعهد می‌شود مبلغ معینی را در تاریخ معین یا عندالمطالبه به فرد دیگری بپردازد. سفته علاوه بر مهر یا امضاء باید دارای نام گیرنده، متعهد پرداخت، تاریخ سررسید و مبلغ سفته به عدد و حروف باشد. نام دیگر این ابزار «فته طلب» است. این سند که بیشتر جنبه تجاری دارد، در فرایند تأمین مالی شرکت‌های بزرگ از طریق بانک‌ها فراوان به کار می‌رود. همچنین در هر نوع مبادله تجاری یا برای تضمین نیز می‌توان از آن استفاده کرد.
اگر نسبت به موضوع این مقاله دچار ابهام هستید یا سؤالات بیشتری در این رابطه دارید؛ آن را با مشاوره حقوقی تلفنی کارمنتو در میان بگذارید.
اما در کنار سهولت استفاده از این ابزار مشکلاتی نیز به دلیل ناآگاهی افراد جامعه از قوانین مرتبط با سفته پدید می‌آید و گاهی اجرایی شدن آن با دشواری‌هایی مواجه می‌شود. همچنین نحوه مطالبه وجه سفته پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که آگاهی از آن نیازمند مطالعه و مراجعه به متخصصین حقوقی است. در این مقاله سعی شده است تا مطالبه وجه سفته از طریق دادگاه حقوقی و نحوه رسیدگی به آن شرح داده شود. در ادامه مقاله با کارمنتو همراه باشید.
پرونده مطالبه وجه سفته، دادگاه حقوقی
سفته سندی است که شخص امضاء کننده متعهد به پرداخت در قبال آن است. حال اگر شخص تعهد دهنده از انجام این کار طفره برود چه باید کرد؟ در این صورت راه برای اقدام حقوقی باز است. اما برای این کار باید نکاتی را مدنظر قرار دهید. مثلاً اگر سفته دارای تاریخ باشد زودتر از آن تاریخ نمی‌توانید وجه خود را مطالبه کنید. همین‌طور مراجع ذی‌صلاح برای رسیدگی به سفته مراجع حقوقی و تجاری هستند. اگر مبلغ سفته کم‌تر از 20 میلیون تومان باشد رسیدگی از طریق شورای حل اختلاف صورت می‌گیرد و اگر مبلغ آن بالای 20 میلیون تومان باشد رسیدگی به آن از طریق دادگاه صورت خواهد گرفت.
بیشتر بدانیم: صفر تا صد مطالبه وجه رسید عادی
واخواست سفته چیست؟
واخواست سفته به معنای مطالبه رسمی سفته یا اعتراض به عدم پرداخت آن است. از این جهت واخواست سفته مانند درخواست گواهی عدم پرداخت چک است. برای واخواست سفته ۱۰ روز از تاریخ سررسید سفته فرصت خواهید داشت. در صورتی که در این مدت اقدام به واخواست کنید تا یک سال می‌توانید در دادگاه به منظور مطالبه وجه آن طرح دعوا کنید.
مزیت واخواست کردن سفته این است که می‌توان علیه کسانی که سفته را پشت‌نویسی کرده‌اند نیز شکایت طرح کرد. اگر سفته واخواست نشده باشد به مانند یک سند عادی بوده و امکان مطالبه وجه آن از ضامن‌ها وجود ندارد.
بیشتر بخوانیم: قانون سفته و هرآنچه که نیاز است درباره نحوه نگارش آن بدانید
دعوای حقوقی مطالبه وجه سفته
یک تفاوت اصلی سفته و چک این است که امکان وصول وجه سفته از طریق ثبت شکایت در اداره ثبت وجود ندارد زیرا سفته مانند چک، سندی لازم الاجراء نیست. بنابراین برای اقامه دعوای مطالبه وجه سفته فقط از طریق محاکم حقوقی دادگستری و برای مبالغ زیر 20 میلیون تومان از طریق شورای حل اختلاف می‌توان اقدام کرد.
اولین گام برای مطالبه وجه سفته واخواست آن است. فرم نامه واخواست را می‌توان از بانک‌ها یا دادگاه تهیه کرد. این نامه ضمیمه دادخواست شده و به دادگاه ارائه می‌شود. در این مرحله زمان‌بندی اهمیت زیادی دارد. زیرا در صورت عدم واخواست، سفته به سندی عادی تبدیل خواهد شد. هزینه هر واخواست تقریباً معادل دو درصد از ارزش سفته خواهد بود.
مدارک لازم برای دعوای حقوقی مطالبه وجه سفته شامل سفته، واخواست و کپی واخواست و تمبر هزینه دادرسی است.
همچنین بخوانیم: دعاوی ملکی چیست و چه کمکی به ما در امور ملکی میکند؟
تأمین خواسته یا توقیف اموال وجه سفته
پس از طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه سفته در دادگاه و تقاضای صدور قرار تأمین در دادخواست، در صورتی که مدارک ارائه شده توسط شما قانع‌کننده باشد دادگاه معادل مبالغ سفته از اموال فرد، قرار تأمین صادر میکند. هزینه اجرای حکم با خواهان بوده و این حکم تا ده روز قابل‌اعتراض است.
همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد، در صورت واخواست سفته امکان گرفتن خسارت و شکایت علیه ظهر نویسان و ضامنین وجود خواهد داشت و می‌توانید حکم توقیف اموال فرد بدهکار را دریافت کنید.
بیشتر بدانیم: چک برگشتی چیست و چگونه می‌توان وصول کرد؟
رسيدگي دادگاه به دعوای مطالبه وجه سفته
پس از طرح دعوا و ارائه دادخواست، دادگاه در وقت مقرر تشکیل شده و در صورت حضور خوانده، برگزار می‌شود و حکم صادر میکند. طبق ماده 292 قانون تجارت داریم: «پس از اقامه دعوا محكمه مكلف است به‌مجرد تقاضاي دارنده براتي كه به علت عدم تأدیه اعتراض شده است، معادل وجه برات را از اموال مدعی علیه به‌عنوان تأمین توقيف كند». بنابراین از آنجا که سفته نیز یک سند تجاری است در صورت واخواست سفته، ذیل این قانون قرار گرفته و امکان توقیف اموال وجود خواهد داشت. اما در صورتی که فرد بدهکار در دادگاه حاضر نشود و مکانش نیز نامعلوم باشد، دادخواست در یک روزنامه رسمی چاپ می‌شود. در صورتی که بدهکار همچنان خود را معرفی نکند، فرد محکوم شده و به صورت غیابی رأی صادر و اجرا می‌شود.
در ادامه نمونه‌ای از برگه دادخواست به دادگاه عمومی را مشاهده می‌کنید:
|
مشخصات طرفين |
نام |
نام خانوادگي |
نام پدر |
سن |
شغل |
محل اقامت خیابان – کوچه – پلاک – کدپستي |
|
خواهان |
|
|
|
|
|
|
|
خوانده |
|
|
|
|
|
|
|
وکيل يا نماينده قانوني |
|
|
|
|
|
|
|
خواسته يا موضوع و بهاي آن |
در این قسمت درخواست خود و مقدار آن را وارد کنید: مطالبه وجه سفته به میزان x ریال به انضمام کلیه خسارات وارده با قرار تأمین خواسته |
|||||
|
دلایل و منضمات دادخواست (مدارک) |
کپی برابر اصل سفته و واخواست نامه |
|||||
|
شرح دادخواست در این قسمت خواسته خود را خطاب به ریاست دادگاه‌های عمومی شهر خود شرح دهید: ریاست محترم دادگاه‌های عمومی …. با سلام و احترام به استحضار می‌رساند به سبب کپی مصدق … فقره سفته تقدیم شده به شماره/ شماره‌های خزانه داری کل … سری …. اینجانب مبلغ … ریال از شخص مورد نظر …… |
||||||
جمع‌بندی
در این مقاله به نحوه مطالبه وجه سفته پرداخته و بیان کردیم که در صورت واخواست سفته، این سند به‌عنوان یک سند تجاری لازم‌الاجرا تلقی خواهد شد و بنابراین امکان طرح دعوا و صدور حکم ذیل ماده 292 قانون تجارت وجود دارد و با استناد به آن می‌توان حکم توقیف اموال فرد خاطی را دریافت کرد. اما در صورتی که فرد واخواست‌نامه ارائه نکرده باشد سفته به مانند یک سند عادی تلقی خواهد شد. اگرچه همچنان امکان شکایت و طرح دعوی وجود دارد ولی دیگر از مزایای ارائه واخواست بهره‌مند نخواهیم شد. در پایان نیز یک نمونه برگ دادخواست ارائه شد.
اگر واقع‌بینانه به قضیه نگاه کنیم متوجه می‌شویم که اکثر افراد شناخت صحیحی از قوانین و نحوه‌ی مطالبه وجه سفته ندارند و یا تفاوتی بین انواع سفته‌ها قائل نمی‌شوند. در صورت عدم شناخت قوانین مطالبه وجه سفته به چالشی جدی تبدیل خواهد شد. لذا در این زمینه کمک گرفتن از متخصصین امر بسیار کارگشا خواهد بود. مجموعه کارمنتو با دارا بودن بیش از 300 مشاور برجسته و کاربلد در سراسر کشور تاکنون به بیش از 20 هزار کاربر خدمات مشاوره‌ای ارائه کرده است. شما نیز می‌توانید برای دریافت مشاوره با ما تماس بگیرید.
