مالیات اصناف، درصد و نحوه پرداخت آن در سامانه

مدت مطالعه: 9 دقیقه
تاریخ به روزرسانی: 27 آبان 1402
نویسنده: Niloofar Zamani

اخذ مالیات از افراد و سازمان‌های مختلف جزو اصلی‌ترین راه‌ها برای درآمدزایی دولت محسوب می‌شود. هزینه تدارک و تولید بیشتر زیرساخت‌های عمرانی و اقتصادی کشورهای مختلف از طریق مالیات اخذشده از مردم تامین می‌شود و فرار مالیاتی جرم بسیار سنگینی به‌شمار می‌آید.

نحوه محاسبه مالیات اصناف در قوانین کشورهای مختلف متفاوت است و شهروندان هر کشور باید به این قوانین پایبند بوده و براساس آن نسبت به پرداخت مالیات خود طبق درآمد و اموالی که دارند، اقدام کنند. به این علت که حوزه مالیات بسیار  گسترده بوده و سوالات زیادی برای افراد بوجود می‌آید، بهتر است مشمولین پرداخت مالیات برای جلوگیری از بوجود آمدن مشکلات احتمالی از یک متخصص کمک بگیرند و از خدمات مشاوره مالی و مالیاتی بهره ببرند.

بنر مالیاتی

مالیات اصناف چیست؟

در ایران نیز قوانین مالیاتی در قانون اساسی کشور در ماده‌ها و بندهای مختلف تدوین شده است تا از هرگونه فرار مالیاتی توسط شرکت‌ها یا افراد مختلف جلوگیری شود. ذکر این نکته ضروری است که اخذ مالیات فقط مربوط به درآمد یک شرکت ثبت‌شده نیست، بلکه مالیات بر اصناف مختلف هم از افرادی که در زمینه‌های مختلف فعال هستند، اخذ می‌شود.

در حالت کلی مالیات از دو روش مستقیم و غیرمستقیم اخذ می‌شود. مالیات مستقیم شامل مالیات بر درآمد و مالیات دارایی است. افراد در تمامی صنف تجاری مانند فروشگاه‌ها، سوپرمارکت‌ها، املاک وغیره مشمول پرداخت مالیات بر درآمد هستند. مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی نیز در دسته مالیات مستقیم قرار می‌گیرد. از طرفی مواردی مانند مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر حقوق کارمندان دولت و مالیات عوارضی بر کالاهای گمرکی وارداتی و صادراتی، جزو مالیات‌های غیر مستقیم محسوب می‌شوند که توسط دولت طبق قانون اخذ می‌شود.

از آنجایی‌که طیف گسترده‌ای از اصناف مختلف در ایران فعال هستند، یکی از سوالات و دغدغه‌های مهمی که برای صاحبان اصناف مطرح می‌شود، نحوه محاسبه مالیات بر اصناف و چگونگی پرداخت مالیات اصناف است. بدیهی است که هر چقدر آشنایی افراد با قوانین تدوین‌شده برای مالیات اصناف یا مالیات بر درآمد مشاغل بیشتر باشد، به منظور ثبت دقیق‌تر تراکنش‌های مالی و محاسبه مالیاتشان کار ساده‌تری پیش رو خواهند داشت، بنابراین به افراد و صاحبان کسب و کار توصیه می‌شود تا از خدمات مشاوره مالیاتی استفاده کنند تا با کمترین مشکل مالیات خود را پرداخت کنند. در ادامه این مقاله، اطلاعات جامعی درباره تعرفه مالیات اصناف و معرفی‌ ساده‌ترین روش برای ارائه اظهارنامه مالیات اصناف در اختیار شما قرار می‌دهیم.

Please select another listing to show to avoid recursion.

پرداخت مالیات اصناف

همانطورکه اشاره کردیم مالیات برای اصناف مختلف در دسته مالیات مستقیم از نوع مالیات بر درآمد قرار می‌گیرند. درواقع سازمان امور مالیاتی به منظور شفاف‌شدن تکلیف مالیاتی مودیان، این مالیات را بر اساس درآمدی که به ‌دست می‌آورند، طبقه‌بندی کرده است. از این رو، صاحبان اصناف مختلف با توجه به نوع صنفی که در آن فعالیت می‌کنند، باید نسبت به پرداخت مالیات خود به ماموران سازمان امور مالیاتی اقدام کنند. در ادامه به موضوع چگونگی محاسبه مالیات برای اصناف می‌پردازیم، اما قبل از آن ذکر این نکته ضروری است که کسب‌وکارهایی که جدیدا فعالیتشان را شروع کرده‌اند، باید طی 4 ماه پس از شروع کارشان، به سازمان امور مالیاتی برای ثبت اطلاعات موردنیاز مراجعه کنند تا بتوانند از معافیت لازم بهره ببرند، و در غیر این صورت مشمول جریمه مالیاتی خواهند شد.

توجه داشته باشید که تقریبا تمامی کسب و کارهای کشور در صنفی قرار دارند، لذا اگر کسب و کار خود را در صنف خاصی ثبت نکرده‌اید باید در اولین فرصت برای اینکار اقدام کنید. برخی از مهم‌ترین اصناف کشور عبارتند از:

صنف خرده فروشی، صنف میوه فروشی، صنف مکانیکی، صنف عطاری، صنف مرغ فروشی، صنف نجاری، صنف کابینت سازی و غیره. بدیهی است که هرکدام از این اصناف شرایط کاری مختلفی دارند و نسبت به فروش به هزینه‌های آن‌ها با یکدیگر متفاوت است، بنابراین برای محاسبه مالیات اصناف هریک باید قواعدی جداگانه لحاظ شود. در ادامه این مورد را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

نحوه محاسبه مالیات اصناف

متداول‌ترین سوال مالیاتی صاحبان واحد‌های صنفی این است که مالیات بر اصناف چگونه محاسبه می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، درصد مالیات اصناف مختلف یکسان نیست و بسته به عوامل مختلف فرق می‌کند. عامل اصلی در تعیین درصد مالیات اصناف، میزان درآمد آن‌هاست. به طور کلی درصد محاسبه مالیات اصناف برای مواردی با درآمد پایین‌تر از حد مشخص شده 2.5 درصد است، این مالیات برای موارد با درآمد بالاتر از نرخ تعیین شده می‌تواند تا 25 درصد هم افزایش یابد.

نرخ مالیات توسط اداره مالیات اصناف دقیقا براساس درآمدی که خود مودیان و صاحبان صنفی در اظهارنامه مالیاتی به این سازمان تحویل می‌دهند، محاسبه می‌شود. بنابراین فعالیت‌هایی که مربوط به ثبت دقیق تراکنش‌های مالی شرکت و ثبت هزینه‌های خرید و فروش در نرم‌افزارهای مختلف حسابداری می‌شوند، معیار اصلی تعیین مقدار مالیات اصناف هستند. با توجه به این موضوع برای مالیات از تراکنش های بانکی صاحبان اصناف مختلف باید درنظر داشته باشند که مشاوره حسابداری بسیار کمک کننده خواهد بود و می‌تواند از اشتباه در محاسبه مالیات جلوگیری کند.

معمولا برای اصناف مختلف یک سقف درآمدی تعیین می‌شود و در صورتیکه درآمد آنان از این مقدار حداکثر بیشتر شود، تعرفه مالیات اصناف برای آنان محاسبه می‌شود. در سال جدید با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و ایجاد مشکلات جدی برای اصناف مختلف، سقف معافیت مالیات اصناف از 30 برابر مقدار معافیت مالیاتی به 45 برابر افزایش یافت. بدیهی است که در صورت بیشتر بودن در آمد از 45 برابر، به ازای اختلاف حاصل‌شده مالیات محاسبه می‌شود. هر چقدر که میزان درآمد بیشتر باشد، نرخ مالیات اصناف هم بیشتر خواهد شد.

به عنوان یک مثال، فرض کنید سقف معافیت مالیات اصناف به صورت سالانه برای یک صنف 15 میلیون و 600 هزار تومان است و درآمد ماهیانه حدود 2 میلیون است که در سال 24 میلیون می‌شود. از این 24 میلیون، فقط 8 میلیون و 400 هزار تومان آن شامل مالیات می‌شود که اگر نرخ مالیات را 15 درصد بگیریم، مبلغ نهایی 1 میلیون و 260 هزار تومان به عنوان مالیات سالانه این صنف محاسبه می‌شود.

مشاوره مالی و مالیاتی

از طریق مشاوره مالیاتی تلفنی آنلاین بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت از طریق تماس امن پاسخ سوالات خود را زمینه مالیات اصناف و نحوه پرداخت آن دریافت نمایید.

درصد مالیات اصناف

توصیه می‌کنیم به جای مطرح کردن سوال رایج اما اشتباه «مالیات اصناف چقدر است؟»، بپرسید: مالیا اصناف چند درصد است؟

درصد مالیات عملکرد اصناف برای تمامی اصناف یکسان نیست و بسته به عوامل مختلف فرق می‌کند. عامل تعیین کننده در محاسبه مالیات اصناف، میزان درآمد آن‌ها است. به‌طور کلی برای درآمدهای پایین‌تر از حد تعیین شده حدودا 2.5 درصد از درآمد برای مالیات در نظر گرفته می‌شود و برای درآمدهای بالاتر از این نرخ به حدود 25 درصد هم می‌رسد.

سازمان مالیات جهت آگاهی هرچه بیشتر اصناف از درصد مالیات بر درآمد ایشان، هر ساله جدول درصد مالیات اصناف را در اختیار عموم قرار می‌دهد. با استناد به این جدول می‌توان درصد مالیات اصناف مختلف را برای اشخاص تولیدکننده، فروشنده، صادرکننده و واردکننده تعیین کرد.

مشمولان مالیات بر اصناف

بر اساس قانون مالیات اصناف، اصناف مختلف بر اساس نوع فعالیت و حجم کاری به سه گروه دسته‌بندی می‌شوند:

گروه نخست اصنافی هستند که میزان درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی، عملکرد دو سال قبل آنها بیشتر از مبلغ 5/5 میلیارد تومان باشد.

دومین گروه اصنافی که درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل، بیشتر از 8/1 میلیارد و برابر یا کمتر از 5/5 میلیارد تومان باشد.

گروه سوم را معمولا کسب‌وکارهای کوچک با درآمد کمتر تشکیل می‌دهند که در دو گروه ذکرشده جای نمی‌گیرند.

در کنار دسته‌بندی ذکرشده، افرادی که دارنده کارت‌های بازرگانی هستند و صاحبان واحدهای تولیدی مختلف، کارخانجات و هتل‌های سه ستاره و بالاتر در کنار صاحبان بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و هم‌چنین صاحبان مراکز حمل‌ونقل و موسسات حسابداری  نیز مشمول پرداخت مالیات سالانه به سازمان امور مالیاتی هستند.

نحوه محاسبه مالیات اصناف

تهیه اظهارنامه مالیات اصناف

اشاره کردیم که تمامی اصناف و مراکز اقتصادی فعال که بر اساس دسته‌بندی ذکرشده مشمول مالیات اصناف می‌شوند، در پایان سال موظف به تسلیم اظهارنامه مالیات اصناف و درج مقدار درآمد سالانه خودشان هستند تا مالیات بر درآمد آن‌ها به نحو مناسبی محاسبه شود. بدیهی است که اگر گزارشات و مقادیر درج‌شده در اظهارنامه مالیاتی به‌طور کاملا دقیق و شفاف نبوده و خارج از استانداردهای حسابداری باشد، جریمه بسیار سنگینی از سوی اداره مالیات اصناف برای اشخاص متخطی تعیین خواهد شد. بنابراین انتخاب یک نرم‌افزار حسابداری و کسب‌وکار مناسب که با اصول حسابداری کاملا مطابقت داشته باشد، برای صاحبان کسب و کار ضروری به نظر می‌رسد.

خلاصه‌ی مراحل پرداخت مالیات اصناف

بر اساس قانون مالیات اصناف، مشمولان این مالیات به جز موارد معافیت مالیاتی و مشمولان تبصره 100 ملزم به انجام تمامی وظایف زیر هستند.

  1. تمامی هزینه‌ها و درامدهای صنف کاری خود را ذکر کنید.
  2. درامد و مالیات سال قبل را ذکر کنید.
  3. هر فاکتوری که دارید ارائه کنید
  4. استهلاک مالیاتی را در اظهارنامه‌ی مالیاتی حساب کنید.
  5. اظهارنامه مالیات اصناف را در موعد مقرر ارائه کنید تا مشمول جرائم نشوید.
  6. از مشاوران مالی و حسابداری برای محاسبات خود کمک بگیرید.
  7. استفاده از نرم افزار حسابداری

مالیات اصناف مختلف

به منظور پرداخت مالیات سالانه، اصناف مختلف بر اساس نوع فعالیت و حجم کاری به سه گروه دسته‌بندی می‌شوند:

گروه نخست اصنافی هستند که میزان درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی، عملکرد دو سال قبل آنها بیشتر از مبلغ 5/5 میلیارد تومان باشد.

دومین گروه اصنافی که درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل، بیشتر از 8/1 میلیارد و برابر یا کمتر از 5/5 میلیارد تومان باشد.

گروه سوم را معمولا کسب‌وکارهای کوچک با درآمد کمتر تشکیل می‌دهند که در دو گروه ذکرشده جای نمی‌گیرند.

در کنار دسته‌بندی ذکرشده، افرادی که دارنده کارت‌های بازرگانی هستند و صاحبان واحدهای تولیدی مختلف، کارخانجات و هتل‌های سه ستاره و بالاتر در کنار صاحبان بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و هم‌چنین صاحبان مراکز حمل‌ونقل و موسسات حسابداری  نیز مشمول پرداخت مالیات سالانه به سازمان امور مالیاتی هستند.

Please select another listing to show to avoid recursion.

کمترین مالیات به کدام صنف تعلق دارد؟

کمترین مالیات اصناف مشمول کسب و کارهایی است که درآمد آن‌ها از مبلغ تعیین شده در قانون کمتر باشد. مالیات این کسب و کارها با نرخی در حدود 2.5 درصد پرداخت می‌شود که می‌توان آن را کمترین مالیات اصناف دانست؛ البته اگر معافیت‌های این مالیات را در نظر نگیریم.

اصناف معاف از مالیات

در سال جدید با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و ایجاد مشکلات جدی برای اصناف مختلف، سقف درآمد برای معافیت تعیین‌شده از 30 برابر مقدار معافیت مالیاتی به 45 برابر افزایش یافت. بدیهی است که در صورت بیشتر بودن در آمد از 45 برابر، به ازای اختلاف حاصل‌شده نرخ مالیات اصناف مشمول واحد صنفی خواهد شد. هر چقدر که میزان درآمد بیشتر باشد، نرخ مالیات هم بیشتر خواهد شد.

بهره‌مندان تبصره ماده ۱۰۰

سازمان امور مالیاتی براساس حکم مصوب تبصره‌ی ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم، می‌تواند گروه‌هایی از کسب و کارها را که مقدار فروششان طبق معافیت درج شده در ماده‌ی 84 این مصوبه باشد را معاف نماید. اشخاص مشمول این تبصره باید جهت بهره‌مند شدن از آن، مراحل ثبت نام مالیات اصناف را در سامانه مودیان مالیاتی تکمیل کنند.

اصنافی که مشمول این تبصره باشند از انجام بخشی از تکالیف مالیات شامل نگهداری واسناد و مدارک مربوطه به این قانون و اظهارنامه‌ی مالیاتی معاف خواهند شد. سازمان امور مالیاتی به هدف افزایش دامنه اصناف مشمول تبصره‌ی ماده 100، معافیت اصناف سال جاری را به 100برابر معافیت ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم یعنی مبلغ 4میلیارد و 800 میلیون تومان افزایش داده است.

مزایای تبصره ماده 100 چیست؟

این تبصره واحدهای صنفی مشمول را از نگهداری دفتر و دستک‌های مرسوم برای ارائه به اداره مالیات مصون می‌دارد. همچنین محاسبه و پرداخت درصد مالیات عملکرد اصناف مشمول این تبصره تماماً به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه پرداخت مالیات اصناف انجام می‌شود.

مشمولان تبصره ماده 100 باید کسب و کار خود را در سامانه مالیات اصناف ثبت نمایند و درگاه‌های پرداخت (عموما دستگاه‌های پوز) مربوط به واحد صنفی خود را نیز به این سامانه متصل نمایند. بدین ترتیب سازمان مالیات اصناف به تراکنش‌های صنفی هر واحد نظارت داشته و دیگر نیازی نیست تا خود افراد بر این فرآیند نظارت داشته باشند.

تنها وظیفه افراد مشمول تبصره ماده 100 این است که در تاریخ مالیات اصناف (پایان سال مالیاتی واحد صنفی خود) به سامانه مذکور مراجعه کرده و ضمن استعلام مالیات اصناف، نسبت به پرداخت مالیات اقدام نمایند.

همچنین در صورتی که پس از استعلام مالیات اصناف، نرخ مالیات به دلایلی مورد تائید شما قرار نگرفت، می‌توانید اعتراض به مالیات اصناف خود را در سامانه مودیان ثبت کرده و مدارک مرتبط را برای سازمان مالیات ارسال کنید.

لازم به ذکر است منظور ما از دلایل، مواردی است که با قانون مالیات بر اصناف همخوانی دارد، لذا بهتر است پیش از ثبت اعتراض به مالیات اصناف از یک وکیل یا مشاور مالیاتی مشورت بخواهید یا در صورت لزوم، خودتان با مطالعه قوانین این حوزه در مورد شرایط مالیات اصناف آگاهی یابید.

اصناف معاف از مالیات

چه کسانی نمی‌توانند از تبصره ماده 100 استفاده کنند؟

صاحبان واحدهای صنفی که درآمد آن‌ها از 100 برابر ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم، یعنی 4 میلیارد و 800 میلیون تومان بیشتر باشد، مشمول این تبصره نمی‌شوند و برای درصد محاسبه مالیات اصناف ملزم به نگهداری دفتر و دستک و مدارک مربوطه هستند.

آیا امکان پرداخت اقساطی مالیات اصناف وجود دارد؟

خوشبختانه بله. سازمان مالیات با توجه به شرایط اقتصادی حاکم، امکان پرداخت اقساطی مالیات برای اصناف را تنها برای اشخاصی که قدرت پرداخت کامل آن را ندارند فراهم کرده است. بر اساس مواد 167 و 191 قانون مالیات مستقیم، مودیانی که توانایی پرداخت یکجای مالیات را ندارند می‌توانند تا یک سال از پایان تاریخ مهلت تسلیم اظهارنامه، درخواست پرداخت قسطی مالیات را به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند. پس از آن ممیزین مالیاتی موضوع را پیگیری خواهند کرد و در صورت تائید عدم توانایی پرداخت از سوی صاحب واحد صنفی، پس از دریافت 20 درصد از مبلغ مالیات، الباقی آن در طی اقساط مشخص از مودیان مذکور دریافت می‌شود.

مراحل پرداخت مالیات اصناف

در ابتدا باید اظهارنامه‌ی مالیاتی خود را ارائه دهید. با توجه به میزان درآمد و هزینه‌ای که برای واحد صنفی شما در اظهارنامه ذکر شده است؛ سازمان امور مالیاتی مقدار مالیات شما را محاسبه نموده و اعلام می‌کند. پس از مشاهده‌ی آن می‌توانید آن را پرداخت نمایید یا اگر بیش از محاسبات شماست می‌توانید به مالیات اصناف مقرر شده برای شما اعتراض نمایید. برای بهره مندی از تبصره ماده 100 و معافیت مالیات در سال جاری با مشاوران کارمنتو در ارتباط باشید.

مشاوره مالیات اصناف با کارمنتو

در صورتی‌که در زمینه نحوه محاسبه مالیات اصناف و چگونگی پرداخت مالیات درنظرگرفته‌شده و تهیه اظهارنامه مالیاتی، هرگونه سوالی داشتید، می‌توانید با مطرح کردن سوالات خود، در نخستین اپلیکیشن مشاوره راه اندازی کسب و کار با نام اپلیکیشن کارمنتو، از مشاوره رایگان مشاورین مجموعه کارمنتو بهره‌مند شوید.

کسب و کار

از طریق مشاوره کسب و کار تلفنی آنلاین در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.

با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟ 97 نظر

3 97
مالیات اصناف، درصد و نحوه پرداخت آن در سامانه

مشاورین مرتبط

مقالات مرتبط

مقالات مرتبط

نظرات کاربران

اشتراک در
اطلاع از

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

ایمیل شما با موفقیت ثبت شد