یکی از اسناد تجاری بسیار مهم که بازرگانان و مردم عادی معمولا در معاملات خود از آن استفاده می‌کنند، سفته است. در صورت تنظیم سند سفته طبق قوانین و با رعایت تشریفات مربوطه دارنده آن از مزایای قابل توجهی می‌تواند بهره‌مند شود که بدون شک اسناد عادی چنین مزایایی را نخواهند داشت. طبق قوانین تجاری تمام دارندگان و صادرکنندگان این اسناد تجاری باید با قوانین و مقررات سفته آشنایی داشته باشند.
در غیر این صورت دارنده سفته قادر به استفاده از امتیازات این سند نخواهد بود و در مراجع قضایی به آن به عنوان دست نوشته عادی استناد می‌شود. علاوه بر صادرکنندگان که باید امضای آن ها در برگه سفته درج شود، ضامن نیز باید پشت شفته را امضا کند و صادرکننده را تضمین کند. اما در چه مواقعی می‌توان از ضامن یک سفته شکایت کرد و حکم ضامن سفته چیست؟
در این مقاله در خصوص مراحل شکایت از ضامن یک سفته و مسئولیت ضامن سفته به عنوان جانشین صادرکننده سفته صحبت خواهیم کرد.
ضمانت سفته
ضامن سفته کسی است که با پشت نویسی و ظهرنویسی سفته، ضمانت آن سفته را بر عهده می‌گیرد. ضامن با امضای پشت سفته در حقیقت مسئولیت ضمانت آن مبلغ را به عهده می‌گیرد. در مجموع ضمانت سفته به این معنا است که تمام مسئولیت‌های امضاکننده (صادرکننده) سفته به ضامن هم منتقل می‌شوند. اگر صادرکننده متعهد به مبلغ خاصی شود، او نیز متعهد خواهد بود. اگر صادرکننده طرف یک دعوی حقوقی قرار بگیرد، او هم طرف دعوی خواهد بود.
ضامن در سفته چه مسئولیتی دارد؟
پیش از این که به عنوان ضامن پشت سفته کسی را امضا کنید، یا مسئولیت ضمانت سفته شخصی خودتان را به فردی بدهید، بد نیست که کاملا با مسئولیت ضامن در سفته آشنا شوید. مسئولیت ضامن، به عنوان مسئولیت «مضمون عنه» شناخته می‌شود. یعنی در هر سند قانونی (از جمله سفته و چک) دارنده سند تجاری اگر بتواند به مضمون عنه یا فرد مورد ضمانت رجوع کند، به ضامن هم می‌تواند رجوع کند. از جمله برای وصول مبلغ یا تعهد.
اگر صادرکننده سفته فوت کند یا ورشکست شود، مسئولیت ضامن به جای خود باقی خواهد ماند، مگر اینکه طلبکار یا دارنده سفته از وجه خود بگذرد. البته به عنوان طلبکار، این نکته را باید بدانید که اگر ضامن قابلیت پرداخت وجه را داشته باشد، شما هیچ حقی در مورد مراجعه به ضامن نخواهید داشت.
همچنین بعد از پرداخت وجه، ضامن می‌تواند به مضمون عنه رجوع کرده و پولش را از او طلب کند. تفاوت مسئولیت ضامن سفته و ظهرنویس (پشت‌نویس) این است که طبق ماده 249 قانون تجارت، ضامنی که ضمانت ظهرنویس را کرده، فقط با کسی مسئولیت تضامنی دارد که از او ضمانت کرده باشد. این یعنی اگر مضمون عنه به هر دلیل رفع مسئولیت شود، مسئولیت از روی ضامن نیز برداشته می‌شود. در بعضی از موارد، امضای ظهرنویس ممکن است مجعول باشد و شخصی که ضمانت او را به عهده گرفته باشد هم از ضمانت بری خواهد شد.
مسئولیت ضامن و قابلیت وصول سفته ضمانت
همان‌طور که گفتیم، سفته یک سند برای ضمانت است و بسیاری از اوقات، از افراد گرفته می‌شود تا شرکت، سازمان یا طرف قرارداد مطمئن شود که تعهد آن فرد حتما اجرا خواهد شد. در صورت اجرا نشدن تعهد، سفته به اجرا گذاشته شده یا به اصطلاح وصول می‌شود. ابتدا بیایید ببینیم که این ضمانت‌ها از چه جنسی هستند:
- حسن انجام یک کار
- به پایان رساندن یک پروژه خاص
- افشا نکردن اطلاعات محرمانه سازمان
- کار کردن تا پایان مدت قرارداد
- خوش‌رفتاری در محیط کار
- پرداخت مبلغ یک قرارداد در آینده
در صورتی که فرد صادرکننده سفته، این کارها را انجام ندهد، دارنده می‌تواند فرآیند شکایت از ضامن سفته را شروع کند و طلبش را از او بگیرد. مثلا اگر کارمندی بدون استعفای رسمی، در مدت قراردادش ناگهان شرکت را ترک کند. در واقع وقتی که کسی سفته‌ای را امضا می‌کند، امکان به اجرا گذاشتن سفته را به گیرنده می‌دهد و گیرنده می‌تواند هر زمانی که تعهد به هم خورد سفته را به اجرا بگذارد. البته که باید نام و نام خانوادگی گیرنده به صورت کامل روی آن ذکر شود، وگرنه هر کسی می‌تواند آن را وصول کند. در صورت پرداخت نشدن سفته، ضامن مسئولیت پرداخت را به عهده دارد.
طبق قانون، عقد ضمان بین شخص ضمانت‌کننده (ضامن) و شخص طلبکار منعقد می‌شود و در واقع رکن اصلی این عقد، یک تعهد است که ضامن برای ادای دین مدیون به مضمون له (طلبکار) به عهده می‌گیرد. البته فراموش نکنید که ضامن می‌تواند در هنگام امضای سفته، عنوان کند که خود دین مدیون را به عهده می‌گیرد. تعلیق عقد ضمان (حالتی که شخص ضمانت خود را معلق به عدم پرداخت مدیون کند)، عقد را باطل می‌کند. در این حالت ضامن صرفا می‌تواند التزام به تادیه را بعد از عقد ضمان، وابسته به عدم تادیه مدیون اصلی کند.
مشاوران حقوقی کارمنتو به صورت آنلاین و تلفنی که به صورت فوری و زیر یک دقیقه ارتباط برقرار می‌شود، افراد را در مسائل حقوقی راهنمایی می‌کنند و به عنوان یک پل ارتباطی بین افراد و سیستم حقوقی عمل می‌کنند تا از ورود به مشکلات قانونی جلوگیری شود.
مراحل شکایت از ضامن سفته
همان‌طور که گفتیم، شکایت از ضامن سفته در صورتی ممکن است که خود صادرکننده به عنوان صاحب امضا، از دادن پول خودداری کرده باشد. در چنین موقعیتی، شما این امکان را دارید که در مراجع قضایی علیه ضامن (که همان مسئولیت‌های صادرکننده را دارد) شکایت کیفری طرح کنید. پس مراحل شکایت از ضامن سفته، دقیقا برابر با مراحل شکایت از خود صادرکننده است. برای شکایت از ضامن سفته‌ای که پرداخت نشده، این مراحل را پیش رو خواهید داشت:
به تاریخ روی سفتهها توجه کنید. با رسیدن تاریخ سررسید، شما می‌توانید برای شکایت از ضامن سفته و وصول وجه، اقدام کنید. اگر صادرکننده به تعهد خود عمل نکنید، ده روز برای مطالبه سفته و صدور واخواست فرصت دارید و یک سال برای طرح دعوی. در صورت عدم پرداخت بدهی امکان گرفتن حکم جلب سفته نیز وجود دارد. البته اگر بیشتر از ده روز صبر کنید، متاسفانه نمیتوانید از امکان توقیف اموال صادرکننده استفاده کنید.
ابتدا باید کلیه مدارک و اسناد مورد نیاز (که بر پرداخت نشدن وجه سفته دلالت دارند) را جمعآوری کنید. چیزهایی از جمله اظهارنامه، گواهی ابلاغ و واخواست سفته، کپی برابر اصل سفته، کپی برابر اصل کارت ملی طلبکار، و اصل وکالتنامه وکیل (در صورتی که وکیل دارید) را به همراه داشته باشید و به دادگاه محل زندگی خود ارائه کنید.
برای مبالغ کمتر از 20 میلیون تومان به شورای حل اختلاف و برای مبالغ بالای این، به دادگاه مراجعه کنید. شورا یا دادگاه، فرد صادرکننده سفته را فرا می‌خواند و قرار تامین صادر می‌کند. جلسه رسیدگی به دعوی تشکیل می‌شود و فرد بدهکار نیز به این جلسه خوانده خواهد شد.
بر اساس قانون سفته و چگونگی اجرای محکومیت‌های مالی، شکایت از ضامن سفته می‌تواند منجر به حکم پرداخت عین مال شود. یعنی ضامن باید عین آن مال را دقیقا به طلبکار پرداخت کند. اگر این مال به صورت داوطلبانه پرداخت نشود، دادگاه از فرد می‌گیرد و به طلبکار تقدیم می‌کند (یا اموال را ضبط می‌کند). اگر ادعای اعسار ضامن ثابت شود، دادگاه به او فرصت می‌دهد تا بدهی را به صورت اقساطی پرداخت کند.
مراجع صالح رسیدگی به شکایت از ضامن سفته
طبق «قانون آئین دادرسی مدنی» و «قانون شوراهای حل اختلاف» با توجه به میزان مبلغ سفته دو نوع مرجع صالح جهت رسیدگی به درخواست مطالبه وجه سفته از ضامن سفته هستند که عبارتند از:
- شورای حل اختلاف: شورای حل اختلاف در دعاوی مطالبه وجه سفته هایی با مبلغ کمتر از 20 میلیون تومان، صالح به رسیدگی است.
- دادگاه حقوقی عمومی: دادگاه حقوقی عمومی در دعاوی مطالبه وجه سفته‌هایی با مبلغ بیشتر از 20 میلیون تومان، صالح به رسیدگی است.
شورا یا دادگاه، شخص صادرکننده سفته را فرا می‌خواند و قرار تأمین صادر می‌کند. جلسه رسیدگی به دعوی با حضور فرد بدهکار تشکیل می‌شود.
مدارک مورد نیاز برای شکایت از ضامن سفته
برای طرح شکایت از ضامن یک سفته باید تمام مدارک و اسناد اثبات کننده عدم پرداخت وجه سفته را به مراجع صالح ارائه دهید. برخی از این مدارک مورد نیاز برای طرح شکایت از ضامن سند سفته مورد نظر شامل اصل مدارک شناسایی و یا کپی آن‌ها، رونوشت اظهارنامه، گواهی ابلاغ و واخواست سفته است.
به طور کلی هر مدرکی که در دعوا راهگشا بوده و اثبات کننده عدم پرداخت وجه سفته از طرف شخص مورد نظر است را باید به دادگاه ارائه دهید یا به پرونده یا تنظیم دادخواست خود ضمیمه کنید. به هنگام طرح این شکایت تمام مدارک و مستندات اثبات کننده حقانیت خود را نیز در صورت نیاز باید به دادگاه ارائه دهید. این مدارک و اسناد را می‌توان به لایحه دفاعیه سفته ضمیمه کرد.
به این نکته توجه داشته باشید که طبق قانون برای اثبات ادعا می‌توان از سند، اقرار، شهادت، سوگند و قسامه نیز استفاده کرد و این موارد ادله اثبات دعوا نامیده می‌شوند. البته لازم به ذکر است که علم و آگاهی قاضی رسیدگی کننده به پرونده شکایت از ضامن آن سفته نیز در رسیدگی به آن تاثیر قابل توجهی دارد.
زمان مورد نیاز برای طرح شکایت از ضامن سفته
سند تجاری سفته جز اسناد لازم الاجرا به شمار نمی‌رود و امکان طرح شکایت از ضامن سند سفته در اداره اجرای اسناد رسمی اداره ثبت اسناد امکان پذیر نیست. محاکم حقوقی دادگستری و با رعایت حد نصاب مبلغ سفته در موارد خاص، شوراهای حل اختلاف صلاحیت رسیدگی به این شکایات را دارند.
طرح این شکایت به زمان بسیار زیادی نیاز خواهد داشت و با توجه به مراحل مختلف رسیدگی به این پرونده همچون طرح شکایت در شورای حل اختلاف، دادگاه‌های حقوقی و مرجع تجدید نظر تخمین مدت زمان شروع و پایان طرح دعوا و مهلت شکایت از ضامن سفته غیر قابل پیش بینی است. رسیدگی به دلایل خواهان و خوانده زمان مورد نیاز برای رسیدگی به چنین پرونده‌ای را افزایش می‌دهد. به همین دلیل برای آن نمی‌توان زمان مشخصی را تعیین کرد.
البته به این مسئله توجه داشته باشید که مشاورین حقوقی و متخصصین این حوزه با توجه به تجربه خود در پیگیری و انجام پرونده‌های مختلف می‌توانند بهترین و سریع‌ترین مسیر را برای شما انتخاب کنند. شما عزیزان می‌توانید با دریافت مشاوره از مشاورین حقوقی مجموعه کارمنتو با معقول‌ترین قیمت بازار و محرمانه ماندن اطلاعاتتان مناسب‌ترین مسیر را برای طرح شکایت خود انتخاب کنید. همچنبن در پلتفرم جامع کارمنتو که ویژه مشاور و کارفرما است، این امکان برای شما عزیزان فراهم شده که به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری، در سریع‌ترین زمان ممکن و در هر کجا که هستید مشاوره حقوقی دریافت کنید.
مشاوره حقوقی شکایت از ضامن سفته
اگر سفته‌ای در دست دارید که صادرکننده آن به هر دلیلی از پرداختش امتناع می‌کند، و مصالحه و صحبت با وی هم به نتیجه‌ای نرسیده، قانون برای شما حق شکایت را در نظر گرفته است. اگر صادرکننده مبلغ را پرداخت نکند، شما به عنوان دارنده سفته می‌توانید علیه ضامن طرح دعوی کنید. زیرا ضامن نیز مسئول پرداخت وجه سفته است و در صورت عدم حضور، غیاباً رای صادر می‌شود. بعد از صدور حکم و صدور اجراییه اگر بدهی پرداخت نشود می‌توانید گرفتن حکم جلب ضامن سفته را بگیرید.
در مراحل طرح دعوی نیاز به یک مشاوره دقیق حقوقی و کیفری خواهید داشت تا بتوانید مال مورد مطالبه خود را دریافت کنید و از اشتباهات گوناگون در روند پرونده نیز پیشگیری کنید.
مجموعه مشاوره حقوقی کارمنتو با وجود همکاری با بیش از 350 مشاور برتر و باتجربه کشور و محرمانه نگه داشتن اطلاعات کاربران می‌تواند در نحوه شکایت از ضامن سفته و به آسانی حل شدن چنین پرونده‌هایی به شما عزیزان کمک کند. همچنین با دارا بودن ویژگی‌های خدماتی همچون امکان دریافت مشاوره آنلاین تلفنی، در دسترس بودن پشتیبانی و خدمات کارمنتو به صورت 7 روز هفته و 24 ساعته و امکان چت آنلاین با پشتیبان، امکان دریافت مشاوره فوری در لحظه و زیر یک دقیقه را برای کاربران فراهم کرده است.
کارمنتو با وجود تنوع خدمات در زمینه مشاوره حقوقی و انجام پروژه و تنوع حوزه‌ها در 11 حوزه و 31 زیرحوزه می‌تواند پاسخگوی تمام نیازهای شما عزیزان باشد و خدمات خود را با معقول‌ترین قیمت بازار و با شارژ اولیه رایگان به شما ارائه می‌دهد. کارمنتو با استفاده از جدیدترین و بروزترین تکنولوژی‌های روز دنیا یک پلتفرم جامع و کامل ویژه مشاور و کارفرما دارد که قابلیت استفاده از کیف پول و نمایش وضعیت آنلاین یا آفلاین بودن مشاور به منظور صرفه جویی در زمان کاربران را نیز در آن فراهم کرده است.
کارشناسان و متخصصان باتجربه و خبره مجموعه کارمنتو، در هر روزی از هفته به صورت 24 ساعته آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستند. تنها کافی است در این پلتفرم ثبت‌نام کنید و بعد سوالتان را طبق راهنمایی‌های موجود در سایت، بپرسید.
از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.
