یکی از دغدغه‌هایی که شرکت‌های واردات و صادرات با آن مواجه می‌شوند، ترخیص کالا از گمرک است. گمرک محلی است برای کنترل کالاهایی که به یک کشور وارد و یا از آن خارج می‌شوند و هر شرکت باید مراحل تشریفاتی گمرک را طی کند تا بتواند کالای خود را وارد کند. در صورتی که این مراحل انجام نشود، آن کالا قاچاق محسوب می‌شود.
جهت دریافت راهنمایی و مشاوره، به بخش مشاوره صادرات و واردات سایت کارمنتو مراجعه کنید.
ترخیص کالا از گمرک چیست؟
ترخیص کالا از گمرک طی تمامی مراحلی است که برای آزادسازی کالا انجام می‌شود. برای این کار تمامی مدارک فیزیکی و الکترونیکی اقلام اعم از خرید، بسته‌بندی و در نهایت حمل و نقل و ترخیص آن از گمرک باید آماده باشد. با آماده بودن مدارک و پرداخت هزینه‌های مربوط به حمل و نقل، مالیات، حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مواردی از این دست توسط شخص صاحب کالا یا نماینده تنظیم می‌شود.
اهمیت ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا از گمرک نقش بسزایی در حفظ امنیت کالا و تسهیل در تجارت و کسب درآمد یک کشور ایفا می‌کند. در هر کشور سازمان گمرک مسئول کنترل جا به جایی اقلام و افراد در سطوح بین‌المللی است. وجود گمرک برای اینکه هر کشور بتواند برنامه‌ها و تصمیمات خود مربوط به سیاست‌های اقتصادی، مالی و اجتماعی را به اجرا در بیاورد، ضروری است. وجود گمرک از جهات زیر برای هر جامعه با اهمیت است:
- مبارزه با قاچاق انواع کالا و جلوگیری از تخلفات گمرکی
- ارائه تسهیلات تجاری به شرکت‌ها
- حمایت از مخترعان و مبتکران
- مبارزه با جرائم بین‌المللی و تروریسم
- مشارکت و همکاری‌های بین‌المللی و فرا منطقه‌ای
- اطلاع از آمارهای صادرات و واردات هر کشور
- حفظ آثار فرهنگی و باستانی
- اعمال مقررات بین‌المللی
- حفاظت از سلامت جامعه
- حمایت از تولیدات داخلی
- حفاظت از گونه‌های کمیاب گیاهی و جانوری
- مبارزه با پول‌شویی
مراحل ترخیص کالا از گمرک
این مراحل به شرح زیر است:
ورود اطلاعات شرکت در وب سایت پنجره واحد تجارت فرامرزی (EPL)
باید اظهارنامه آماده‌ای که در این سایت وجود دارد را پر کنید که شامل اطلاعات کامل خود و کالایی که قصد واردات آن را دارید است. پر کردن دقیق اطلاعات از این جهت با اهمیت است که هزینه‌های مربوط به گمرک با توجه به این اظهارنامه و اطلاعاتی که در آن وارد کرده‌اید، تعیین می‌شود. پس از تکمیل فرم، شماره سریالی به شما داده می‌شود که باید از آن پرینت بگیرید و برای مراحل بعدی آن را نگه دارید.
بیشتر بدانیم: نقل و انتقال ارزی در صادرات و تجارت
تأیید احراز هویت توسط کارشناسان گمرک
در این مرحله اطلاعات شما توسط کارشناسان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و در صورت تأیید آن‌ها، یک شماره کوتاژ یا شماره ثبت برای شما در نظر گرفته می‌شود. در این مرحله سوابق وارداتی شخص یا شرکت مورد نظر بررسی می‌شود و در صورت داشتن بدهی، کالا به عنوان وثیقه نگهداری می‌شود تا بدهی پرداخت شود. همچنین در این مرحله ارزش کالای وارداتی از طریق سامانه (گمرک جمهوری اسلامی) تعیین می‌شود. در صورت که اقلام کالایی مورد نظر و یا مشابه آن در لیست سایت موجود نباشد، قیمت کالا از طریق دفتر تعیین ارزش گمرک استعلام می‌شود.
ارزیابی کالا
در این مرحله کالاهای وارداتی که اطلاعات آن در اظهارنامه آورده شده است، توسط یک کارشناس فنی که از کارکنان گمرک است و دوره‌های مربوط به ارزیابی را گذرانده است، بررسی می‌شود. این ارزیابی از نظر برند، تعداد و تمام مشخصاتی که در اظهارنامه درج شده است، بررسی می‌شود. البته باید بدانید که ارزیابی ممکن است در شرکت مورد نظر، محوطه گمرک یا در انبار گمرک انجام شود. در صورتی که تمایل دارید کالای شما در انبار شرکت مورد ارزیابی قرار بگیرد باید فرم مربوط به آن را در سامانه ترخیص کالا از گمرک (ELP) پر کنید.
ترخیص کالا از گمرک در برخی موارد نیز نیاز به بررسی دقیق دارد که در این صورت حتماً باید در انبار گمرک، ارزیابی شود. در نهایت فرم مربوط به ارزیابی توسط ارزیاب در سامانه پر می‌شود و پس از اینکه بررسی‌های لازم انجام شد، پروانه الکترونیکی که شامل تمامی اطلاعات کالا است، صادر می‌شود.
مراحل ارزیابی کالا
مرحله ارزیابی کالا، شامل یک سری جزییات در مورد کالا است که باید بررسی شوند:
- ابتدا کالا در صورتی که جزو مواد اولیه باشد به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
- مجوزهای مورد نیاز از سازمان‌های ذی‌ربط دریافت می‌شوند.
- صدور گواهی تأمین ارز توسط بانک عامل.
- صدور بیمه‌نامه توسط شرکت مورد نظر.
- صدور گواهی بازرسی توسط شرکت بازرس.
- صدور بارنامه از سوی شرکت حمل و نقل.
- صدور فاکتور از سوی فروشنده.
- عدل بندی گواهی بسته‌بندی توسط شرکت صاحب کالا یا شخص انجام می‌شود.
- گواهی مبدأ از طریق اتاق بازرگانی کشور مبدأ صادر می‌شود.
- قبض انبار از طریق شرکت حمل و نقل کالا صادر می‌شود.
- صدور ترخیصیه توسط شرکت حمل و نقل کالا.
- وکالت‌نامه از شرکت مد نظر باید توسط نماینده آن ارائه شود.
توجه داشته باشید که شخص یا نماینده شرکت باید با توجه به نوع کالا، مجوزهای لازم را از سازمان‌های مربوط به آن مانند مجوز دامپزشکی، مجوز سازمان انرژی اتمی، مجوز محیط‌زیست، مجوز قرنطینه دامی، مجوز استاندارد و مجوز قرنطینه دامی دریافت کرده باشد.
اعطای شماره ثبت
در صورتی که مراحل گذشته ترخیص کالا از گمرک به درستی طی شده باشند، شماره ثبت در این مرحله به شخص اعطا می‌شود. در این مرحله است که اظهارنامه کالا سندیت پیدا می‌کند و جزو اسناد مربوط به گمرک محسوب می‌شود.
پرداخت عوارض گمرک
در این مرحله شخص باید عوارض مربوط به گمرک را در بانک واریز کرده و فیش آن را به ارزیاب تسلیم کند. شناسه واریز و ارسال اظهارنامه در این مرحله انجام می‌شود. صدور رسید پروانه گمرکی هم به صورت الکترونیک و هم فیزیکی در این مرحله انجام می‌شود.
همچنین بخوانیم: شرایط واردات کالا از چین
صدور پروانه گمرکی
جواز سبز گمرکی یا پروانه سبز که در گذشته به صورت فیزیکی صادر می‌شد، هم اکنون به صورت آنلاین صادر می‌شود.
مراجعه به درب خروج
با طی مراحل گذشته فرد با استفاده از پروانه سبز می‌تواند به درب خروج مراجعه کند. پروانه در سیستم دفتری درب خروج ثبت می‌شود و پشت رسید الکترونیکی مهر می‌شود. مجوز بارگیری صادر می‌شود و در نهایت کالا برای ترخیص از گمرک وارد مرحله پایانی می‌شود.
قوانین و نکات مهم در ترخیص کالا از گمرک
توجه داشته باشید که مدت مجاز برای نگهداری کالا در گمرک از زمان تحویل آن نهایت سه ماه است و در صورتی که صاحب کالا درخواست کتبی به گمرک تسلیم کرده باشد، این مدت تا دو ماه بیشتر نیز قابل تمدید است. اگر ظرف مدت زمان تعیین شده، هزینه‌های گمرکی پرداخت نشود، مقررات متروکه در مورد کالا اجرا می‌شود.
در صورتی که کالا به انبارهای گمرکی مختلفی منتقل شود، مدت زمان توقف کالا از ورود به اولین انبار محاسبه می‌شود.
اگر کالا فاسدشدنی باشد و یا نگهداری آن در انبارهای گمرک هزینه بالایی داشته باشد، کالا باید یا بلافاصله تحویل شود یا با نظارت گمرک و مسئولیت صاحب آن به انبار مناسب منتقل شود. توجه داشته باشید که گمرک هیچ مسئولیتی در قبال این نوع اقلام به عهده ندارد.
پس از یک ماه از صدور سند ترخیص، در صورتی که صاحب کالا برای انتقال آن مراجعه نکرده باشد، مقررات متروکه در مورد آن اجرا می‌شود. البته امکان تمدید این مدت زمان در صورت صلاحدید گمرک و مرجع تحویل گیرنده وجود دارد.
مدت زمان توقف کالا در مناطق آزاد و اقتصادی توسط سازمان‌های مدیریتی آن‌ها تعیین می‌شود و اگر ترخیص کالا در مدت تعیین شده توسط این مناطق ترخیص نشود، قوانین متروکه در مورد کالا اعمال می‌شود.
تا زمانی که نظر قطعی گمرک در مورد یک کالا صادر نشده است، مشمول قوانین متروکه نمی‌شود.
اسناد و مدارک لازم برای ترخیص کالا از گمرک
این مدارک به دو دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.
مدارک مورد نیاز صاحب کالا یا نماینده شرکت:
- اصل کارت بازرگانی و کپی تمامی صفحات آن: این کارت توسط اتاق بازرگانی هر منطقه به صاحب کالا اعطا می‌شود.
- اصل کارت ملی شخص صاحب کالا و کپی آن
- اصل و کپی کارت ملی نماینده شرکت
- اصل و کپی وکالت‌نامه محضری نماینده
- اصل و کپی معرفی‌نامه به گمرک
- کپی دفترچه بیمه
مدارک مورد نیاز برای کالا:
- ترخیصیه
- قبض انبار
- بارنامه
- پروفرما یا پیش فاکتور
- فاکتور
- فهرست عدل بندی
- گواهی مبدأ
- ثبت سفارش بازرگانی
- بیمه‌نامه
- گواهی استاندارد
- مجوزهای قانونی
- گواهی بازرسی
ترخیص کالا از گمرک‌های ایران
کالای وارداتی از سه روش وارد گمرک ایران می‌شود:
- از راه‌های هوایی به فرودگاه‌های ایران که کارگو دارند.
- از راه‌های زمینی.
- از راه دریایی و با استفاده از کشتی‌ها.
- کالاها از گمرک ایران نیز از طریق شهرهای مرزی، بنادر و فرودگاه‌های مختلف در سراسر کشور ترخیص می‌شود.
ترخیص کالا از گمرک بازرگان
بازرگان یکی از توابع ماکو در آذربایجان غربی است که نزدیک‌ترین همسایه به ترکیه محسوب می‌شود و به همین خاطر ترخیص کردن کالا از گمرک این شهر بسیار حائز اهمیت است. بازرگان همچنین درگاه واردات و صادرات با کشورهای اروپایی است و می‌توان گفت به عنوان مهم‌ترین مرز زمینی و بازرگانی ایران شناخته می‌شود.
ترخیص کالا از گمرک بوشهر
گمرک بوشهر در حال حاضر با نام منطقه ویژه اقتصادی بوشهر فعالیت می‌کند. واردات کالا از کشورهای حاشیه خلیج فارس از این گمرک انجام می‌شود.
ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی
فرودگاه امام خمینی یکی از گمرکات مهم هوایی در کشور و مهم‌ترین گمرک در خاورمیانه است. اصلی‌ترین کالایی که در این منطقه ترخیص می‌شوند ماشین‌آلات صنعتی و کالاهای نفتی هستند.
ترخیص کالا از گمرک مریوان
یکی از مرزهای مهم زمینی ایران و عراق مرز باشماق است که از توابع شهر مریوان است. این منطقه به دلیل داشتن موقعیت مناسب تجاری در جهان معروف است.
ترخیص کالا از گمرک بندرعباس
بندرعباس یکی از مهم‌ترین نقاط گمرکی کشور است و ترخیص کالا از این گمرک توسط بندر رجایی شهر بندرعباس انجام می‌شود. این منطقه به دلیل بارگیری کشتی‌های خارجی یکی از مهم‌ترین بنادر تجاری کشور در خصوص صادرات و واردات کالا محسوب می‌شود.
ترخیص کالا از گمرک بندر انزلی
بندر انزلی یکی از مهم‌ترین قطب‌های تجاری کشور است و به عنوان اولین منطقه گمرکی کشور شناخته می‌شود. این بندر به دلیل ترخیص کالاهای وارد شده از کشورهای همسایه شمالی از جمله روسیه، ترکمنستان و آذربایجان اهمیت بالایی دارد.
ترخیص کالا از گمرک تبریز
این گمرک در مسیر ترانزیتی ایران و ترکیه قرار گرفته است و یک خط راه آهن نیز از آن عبور می‌کند و از مهم‌ترین مناطق گمرکی کشور محسوب می‌شود.
ترخیص کالا از گمرک تمرچین
تمرچین یکی از مناطق تجاری بین ایران و کردستان عراق است و یکی از توابع پیرانشهر در آذربایجان غربی است.
ترخیص کالا از گمرک تهران
تهران به عنوان پایتخت ایران دارای منطق گمرکی مختلفی است که به دلیل داشتن راه‌های هوایی و زمینی متنوع یکی از گمرکاتی است که بیشتر بازرگانان از آن برای ترخیص کالای خود استفاده می‌کنند و بیشترین ترخیص کالا در سراسر کشور در گمرکات تهران انجام می‌شود.
ترخیص کالا از گمرک میرجاوه
این گمرک در سیستان و بلوچستان واقع شده است و ترخیص کالاهای وارداتی از کشورهای هند و پاکستان در این گمرک انجام می‌شود. گمرک میرجاوه نزدیک‌ترین مرز را با کشورهای اشاره شده دارد.
ترخیص کالا از گمرک مهران
گمرک مهران یکی از پرکارترین مناطق مرزی ایران است که در شهر ایلام واقع شده و به دلیل نزدیکی با عراق یکی از مهم‌ترین گمرکات ایران محسوب می‌شود. البته در حال حاضر این منطقه به نام گمرک شهید سلیمانی شناخته می‌شود.
ترخیص کالا از گمرک مشهد
شهر مشهد به دلیل داشتن راه‌های ارتباطی متنوع یکی از مهم‌ترین نقاط گمرکی ایران محسوب می‌شود.
ترخیص کالا از گمرک خرمشهر
گمرک خرمشهر به دلیل نزدیکی به خلیج فارس و رود اروند و کارون و همچنین همسایگی با عراق یکی از مناطق استراتژیک محسوب می‌شود. این منطقه پس از رجایی شهر دومین گمرک کانتری ایران است و جزو بزرگترین گمرکات خلیج فارس محسوب می‌شود.
ترخیص کالا از گمرک اصفهان
شهر اصفهان در مرکز ایران واقع شده است و یکی از گمرک‌های بزرگ وارداتی و صادراتی کشور محسوب می‌شود. این شهر خود دارای دو گمرک بزرگ به نام‌های ذوب آهن و فولاد مبارکه است و کالاهایی از قبیل فرش، مواد شیمیایی، فولاد و… از گمرک‌های اصفهان ترخیص می‌شوند.
هزینه ترخیص کالا از گمرک
این هزینه با توجه به نوع کالا و ارزش و مجوزهای مورد نیاز برای ترخیص آن تعیین می‌شود که شامل هزینه‌های مربوط به انبار، باربری، تخلیه، کارشناسی کالا، آزمایشگاه و… می‌شود. به این نکته توجه داشته باشید که هزینه‌های مربوط به ترخیص کالا از تمامی گمرکات ایران یکسان است. این هزینه‌ها توسط هیئت وزرا تعیین می‌شود و به سازمان گمرک کشور ابلاغ می‌شود. گمرک نیز موظف است این هزینه‌ها را از صاحب کالا دریافت نماید.
هزینه ترخیص کالا از گمرک ایران به تفکیک به شرح زیر است:
- حقوق ورودی کالا: این هزینه‌ها مربوط به خدمات گمرک است و بدون توجه به نوع کالا و طبق مقررات گمرکی کشور دریافت می‌شود.
- سود بازرگانی: مربوط به کالاهایی است که به طور قطعی وارد کشور شده و توسط گمرک دریافت می‌شود. مقدار این سود توسط دولت مشخص می‌شود.
- هزینه‌های انبارداری: این هزینه‌ها در بدو ورود به انبار گمرک از صاحب کالا دریافت شده و با توجه به نوع کالا، وزن و جنس آن تعیین می‌شود.
- هزینه‌های مجوزهای واردات کالا: با توجه به تعداد مجوزهایی که برای واردات هر کالا نیاز است تعیین می‌شود. هر کالا ممکن است به یک تا شش مجوز نیاز داشته باشد.
- هزینه ثبت سفارش: تمامی تجار باید ثبت سفارش فعال خود را از سازمان صنعت، معدن و تجارت دریافت کرده باشند که هزینه آن به شکل درصدی از کالای وارداتی تعیین و توسط صاحب کالا پرداخت می‌شود.
- دستمزد ترخیص کالا از گمرک: دستمزد یا کارمزدی است که صاحب کالا به شرکت ترخیص کار خود برای انجام تشریفات ترخیص پرداخت می‌کند. این هزینه با توجه به نوع کالا، تعداد مجوزهای مورد نیاز، گمرک ورودی و وزن کالا تعیین می‌شود.
آموزش و مشاوره ترخیص کالا از گمرک با کارمنتو
گروه مشاوران کارمنتو با بهره‌گیری از کارشناسان مجرب و کارآزموده آمده است تا تمامی خدمات مربوط به آموزش و مشاوره ترخیص کالا را در اختیار بازرگانان عزیز قرار دهد. تمامی مشاوره‌های لازم در مورد امور گمرکی اعم از واردات کالا تا پیگیری ترخیص کالا از گمرک در این مجموعه انجام می‌شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
