فهرست مطالب
Toggle- سامانه مودیان مالیاتی tp.tax.gov.ir چیست؟
- قوانین سامانه مودیان مالیاتی چیست؟
- بخش نامه جدید سامانه مودیان مالیاتی
- سامانه مودیان چگونه کار میکند؟
- دریافت شناسه کالاها و خدمات برای صدور صورتحساب الکترونیکی
- چه کسانی باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند؟
- کلید عمومی سامانه مودیان چیست؟
- کلید خصوصی سامانه مودیان چیست؟
- جریمه عدم ثبت نام در سامانه مودیان چیست؟
- خطاهای سامانه مودیان چیست؟
اگر صاحب کسبوکارهای صنفی و غیرصنفی و یا یک شخص حقوقی هستید؛ بدانید که از نظر سازمان مالیات کشور شما یک مودی مالیاتی هستید. لذا به منظور پرداخت مالیات و جلوگیری از جریمه مالیاتی نیاز است حتما با نحوه عملکرد سامانه مالیاتی کشور آشنایی داشته باشید.
فرار مالیاتی همواره یکی از بزرگترین چالشهای پیش روی دولتها است. کشورهای مختلف سازوکارهای متنوعی را برای حل این چالش تدوین میکنند. دولت ایران نیز به منظور یکپارچهسازی امور مالیاتی کشور، شفافسازی معاملات و سیستم مالیات ستانی، قانون «پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان» را تصویب و با راهاندازی سامانه مودیان مالیاتی، زمینه اجرای آن را فراهم کرده است.
در ادامه این مقاله قصد داریم به سوال «سامانه مودیان چیست؟» پاسخی کامل و شفاف دهیم و نحوه ثبت نام سامانه مودیان و خطاهای آن را بررسی کنیم. همچنین، آموزش سامانه مودیان نیز دیگر هدف ما خواهد بود.
سامانه مودیان مالیاتی tp.tax.gov.ir چیست؟
سامانه مودیان، سامانهای تحت مدیریت سازمان مالیاتی کشور است که در آن هر مودی کارپوشه منحصر به خود را داشته و از طریق آن با سازمان مالیاتی تبادل اطلاعات میکند. در سامانه مودیان برای اشخاص حقیقی و حقوقی که ثبت نام آنها کامل شده کارپوشه جداگانهای در نظر گرفته میشود. مودیان میتوانند با استفاده از هرگونه سختافزار یا نرمافزاری که حافظه مالیاتی به آن متصل باشد، به سامانه مودیان مالیاتی متصل شوند.
سامانه مودیان مالیاتی استعلام وضعیت مالیاتی اشخاص حقوقی و حقیقی را به صورت شفاف برای هر دو طرف (سازمان مالیات و خود شخص) امکانپذیر میکند. سامانه مالیاتی مودیان به اشخاص حقیقی و حقوقی اجازه میدهد هویت خود را برای سازمان مالیات احراز کرده و کد رهگیری سامانه مودیان را دریافت کنند.
لازم به ذکر است اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول ثبت نام در این سامانه، در صورت خودداری از ایجاد کارپوشه سامانه مودیان و یا عدم ارسال یا کتمان برخی فعالیتها و معاملات، مطابق جرایم ماده 22 مشمول جریمه عدم ارسال در سامانه مودیان یا عدم ثبت نام خواهند شد.
سامانه پیشین سازمان مالیات
تا پیش از راهاندازی سامانه جامع مودیان، کلیه اشخاص مشمول مالیات، موظف به ثبت معاملات خود در سامانه صندوق مکانیزه فروش بودند. آغاز راهاندازی این سامانه در سال 1394 و بر اساس ماده 169 اصلاحیه قانون مالیات مستقیم کشور رقم خورد.
اجرای سامانه صندوق مکانیزه فروش به نهادهای مختلفی در دولتهای قبلی سپرده شد، اما متاسفانه در نهایت، هیچکدام موفق به تکمیل مراحل آن نشده و قانون صندوقهای مکانیزه فروش نیز هیچگاه به مرحله اجرا نرسید.
سامانه مودیان جدید
در مهرماه سال 1398 مجلس شورای اسلامی در راستای ایجاد تحولی بنیادین در نظام مالیاتی کشور، جلوگیری از فرارهای مالیاتی و فعالیتهای بازار سیاه، قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان را تصویب کرد، که اجرای آن ملزم به ایجاد تغییراتی در سامانه امور مالیاتی کشور بود. کلیه اشخاص مشمول این قانون میبایست با طی کردن فرآیند ثبت نام سامانه مودیان، در این سامانه عضو شوند.
پس از عضویت در سامانه مالیاتی، اشخاص مکلف به انجام دو وظیفه مهم هستند.
- اول، صدور صورتحساب الکترونیکی برای فروش کالا و خدمات خود و ارسال آن در بازههای زمانی معین برای سازمان مالیاتی کشور.
- دوم، ثبت و اتصال تمامی پایانههای فروشگاهی (اعم از دستگاه پوز و درگاه پرداخت اینترنتی) خود به سامانه مودیان مالیات (این بخش مربوط به خرده فروشیها و واحدهای صنفی است).
طبق قانون، ثبت معاملات در سامانه مودیان به منزله ثبت آن در فهرست معاملات موضوع ماده 169 قانون مالیات مستقیم است، بنابراین لزومی به ارسال معاملات فصلی ثبت شده در سامانه مودیان برای سازمان مالیات وجود ندارد؛ اما برای تمامی معاملاتی که در سامانه مودیان ثبت نمیشوند، مودی مکلف به ارائه معاملات فصلی موضوع ماده 169 در موعد مقرر خواهد بود.
قوانین سامانه مودیان مالیاتی چیست؟
بر اساس سند قوانین سامانه مودیان مالیاتی، استفاده صحیح و قانونی مودیان از این سامانه شامل 5 مرحله است که در ادامه هر یک را توضیح خواهیم داد. استفاده از عبارت «قانون» در این بخش از مقاله، به اخص مربوط به قانون «پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان» خواهد بود.
صدور صورتحساب الکترونیکی
طبق قانون، تمامی مشمولان ثبت نام در سامانه مودیان، موظف به صدور صورتحساب الکترونیکی برای فروش کالا و خدمات خود مطابق با استانداردهای سازمان امور مالیاتی کشور هستند. برای آشنایی بیشتر با این صورتحساب، میتوانید مقاله صورتحساب الکترونیکی مالیاتی را مطالعه فرمایید.
ارسال صورتحساب
همانطور که پیشتر گفته شد، علاوه بر صدور صورتحساب الکترونیک، مودیان موظف ارسال این صورتحسابها در بازههای زمانی معین به سازمان امور مالیاتی کشور هستند. توجه داشته باشید که بازه زمانی مجاز صدور تا ارسال صورتحساب در سامانه مودیان حداکثر یک هفته است.
در پاسخ به سوال «سامانه جامع مودیان چیست؟» بیان شد که تنها سختافزار یا نرمافزاری باید به سامانه مودیان متصل شود که به حافظه مالیاتی اتصال داشته باشد. حافظه مالیاتی سامانه مودیان نوعی حافظه الکترونیکی است که اطلاعات مربوط به صورت حسابهای مالیاتی در آن ذخیره و با سامانه مودیان تبادل میشود. این حافظه باید دارای یکشناسه یکتای 6 رقمی باشد که از قسمت «عضویت در کارپوشه» سامانه قابل اخذ است.
قابل ذکر است، صورتحساب الکترونیکی حتی برای خدمات یا کالاهایی که معاف از مالیات هستند نیز باید صادر و از طریق سامانه مودیان برای سازمان مالیات ارسال شود.
درج صورتحساب
پس از ثبت نام در سامانه مودیان امور مالیاتی، صورتحسابهای مالیاتی باید در کارپوشه اشخاص به عنوان فروشنده، خریدار یا مصرفکننده نهایی ثبت شود. توجه داشته باشید که خریدار، مصرفکننده نهایی نیست، لذا پس از ثبت معاملات B2B خریدار موظف به تائید معامله خرید است تا مالیات و عوارض خرید برای وی محاسبه شود.
چنانچه معامله به صورت نسیه انجام شود، مالیات بر ارزش افزوده آن زمانی محاسبه میشود که مبلغ معامله توسط خریدار پرداخت شود. همچنین، این پرداخت باید توسط هر دو طرف معامله (خریدار و فروشنده) تائید شود.
محاسبه مالیات در معاملاتی که میان فروشنده و مصرفکننده نهایی (B2C) و از طریق درگاه بانک انجام میشود به این صورت است: از هر 10 صورت حساب یکی انتخاب و دو برابر مالیات بر ارزش افزوده آن به عنوان جایزه پرداخت میشود.
آیا صدور صورتحساب الزامی است؟
بر اساس ماده 169 قانون مالیات مستقیم، کلیه اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این قانون موظفاند برای معاملات خود صورتحساب صادرکنند و شماره اقتصادی خود و طرف مقابل را در صورتحساب مزبور ذکر کنند.
عدم ارائه صورتحساب و یا ارائه صورتحساب نادرست از نظر سازمان مالیات تخلف محسوب شده و جریمه فرد خاطی دو درصد از مبلغ کل معامله خواهد بود.
میزان خرید و فروش برای اظهارنامه عملکرد
سازمان مالیات، یک حد مجاز برای اظهارنامههای مالیاتی صاحبان کسبوکار در نظر گرفته است. علت اصلی تعیین حد مجاز، جلوگیری از کاغذبازی صوری برخی کسبوکارها است. دو قانون حد مجاز فروش در سامانه مودیان عبارتند از:
- جمع صورت حساب الکترونیکی صادر شده توسط هر مودی نمیتواند بیش از سه برابر فروش اظهارشده وی در دوره مشابه سال قبل باشد.
- جمع صورت حساب الکترونیکی صادره برای واحدهای تازه تاسیس نمیتواند بیش از سه برابر معافیت سالانه باشد (موضوع ماده 101 قانون مالیات مستقیم).
صدور صورتحساب بیش از حد مجاز فروش، منوط به حالات زیر است:
- پرداخت مالیات بر ارزش افزوده متعلقه
- تعیین ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی
- ارائه تضامین کافی
تنها در این سه حالت سقف صورتحساب برای مودی افزایش خواهد یافت؛ در غیر اینصورت، به صورتحساب صادر شده اعتبار مالیاتی تعلق نخواهد گرفت.
البته توجه داشته باشید غیرفعال شدن کارپوشه به واسطه حد مجاز فروش به معنای رفع مسئولیت مودی در ارسال صورتحساب نیست؛ لذا پس از آن ارسال صورتحساب باید ادامه یابد اما از این بابت اعتباری برای خریدار لحاظ نمیشود.
از طریق مشاوره مالیاتی آنلاین تلفنی بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت از طریق تماس امن پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
بخش نامه جدید سامانه مودیان مالیاتی
طی بخش نامه سامانه مودیان مالیاتی مصوب 13 خرداد 1399، مادههای جدیدی به قوانین فعالیت در سامانه مودیان مالی افزوده شد که در ادامه برخی از مهمترین این قوانین را بیان خواهیم کرد.
ماده دوم: طبق این ماده، مودیانی که از نرمافزار حسابداری استفاده کنند و طبق قوانین سازمان مالیات اقدام به ارسال اسناد و مدارک مالیاتی خود نمایند، نیاز به ارسال مدارک و دفاتر مالی نخواهند داشت.
ماده سوم: در صورت عدم استفاده از نرمافزارهای حسابداری و یا عدم ثبت صورت حساب الکترونیکی در سامانه مودیان امور مالیاتی، اشخاص ملزم به ارسال دفاتر و مدارک مالیاتی خود به سازمان امور مالیاتی خواهند بود.
ماده چهارم: چنانچه پس از تعیین مالیات برای یک مودی، مشخص شود وی از قوانین و مقررات پیروی نکرده است، مودی خاطی مشمول جریمه خواهد شد.
ماده ششم: طبق این ماده تمامی مودیان مالیاتی موظفند در صورت درخواست مامور مالیاتی برای ارائه اسناد و دفاتر مالی خود، این اسناد را در در اختیار آنان قرار دهند.
سامانه مودیان چگونه کار میکند؟
احتمالا برای شما نیز این سوال پیش آمده که سامانه مودیان چگونه کار میکند. در این بخش قصد داریم آموزش سامانه مودیان را به صورت مختصر ارائه داده و راهنمای سامانه مودیان را به شما نشان دهیم. اگرچه آموزشهای ارائه شده در این بخش مقدماتی هستند، اما دانستن آنها پیش نیاز ورود به آموزشهای تخصصی در این حوزه است.
مراحل ورود به سامانه مودیان مالیاتی به شرح زیر است:
- ابتدا آدرس سایت tax.gov.ir را در مرورگر خود وارد کنید.
- پس از ورود به صفحه اصلی سامانه، برای ورود به کارپوشه اختصاصی خود، میبایست کدملی (اشخاص حقیقی) یا شناسه ملی (اشخاص حقوقی) خود را به همراه رمز عبور وارد کرده و پس از وارد کردن حروف تصویر روی گزینه «ورود به درگاه ملی» کلیک کنید.
متقاضیانی که هنوز در سامانه مودیان ثبت نام نکردهاند، میبایست ابتدا برای دریافت نام کاربری و رمز عبور به درگاه سامانه امور مالیاتی کشور به آدرس https://my.tax.gov.ir/ مراجعه نمایند. مراحل ثبت نام در بخش بعدی توضیح داده خواهد شد.
کارپوشه مودی مالیاتی
پس از ورود صحیح اطلاعات خود در سامانه مودیان مالی، وارد صفحه پیشخوان کارپوشه مالیاتی خود خواهید شد.
در این صفحه علاوه بر نام و نام خانوادگی و کدملی مودی، پروندههای مالیاتی وی نیز نمایش داده میشود. شما میتوانید با توجه به نیاز خود برای مشاهده یا تغییر در پرونده (با توجه به سطح دسترسی) روی گزینه «ورود به پرونده» کلیک و برای اینکار اقدام کنید.
با ورود به پرونده، میزکار پرونده مالیاتی برای شما نمایش داده میشود. در این صفحه خلاصه اطلاعات و نمودارهای مالی پرونده وجود دارد. مهمترین بخش میزکار، نمودار حد مجاز است که توضیحات و تبعات آن پیشتر بررسی شد.
ورود به پرونده و بخش عضویت شناسه های یکتای حافظه مالیاتی: پرونده مالیاتی مجموعه ای از اطلاعات و مدارک مالیاتی شخص حقیقی یا حقوقی است که در سامانه مودیان ذخیره میشوند. در پرونده مالیاتی، شما میتوانید صورت حساب های فروش خود را صادر و ارسال کنید. برای ورود به پرونده، شما باید پس از ورود به کارپوشه، گزینه “ورود به پرونده” را انتخاب نمایید. سپس به بخش “عضویت” و گزینه “شناسه های یکتا حافظه مالیاتی” مراجعه کنید.
در مرحله بعد می توانید روی “دریافت شناسه یکتا حافظه مالیاتی” کلیک نمایید.
انتخاب گزینه “توسط مودی” از منوی نحوه ارسال صورت حساب: در بخش “عضویت > شناسه های یکتای حافظه مالیاتی”، می بایست گزینه “توسط مودی” را از منوی نحوه ارسال صورت حساب انتخاب کنید. این گزینه به شما اجازه میدهد که صورت حساب های فروش خود را به صورت الکترونیک و با استفاده از سامانه مودیان صادر و ارسال کنید.
کلید عمومی استخراج شده را بارگذاری کنید: مطابق با تصویر زیر، در بخش “شناسه های یکتا حافظه مالیاتی” باید کلید عمومی استخراج شده از سایت gica.ir را با فرمت pem آپلود نمایید. آموزش کامل دریافت امضای دیجیتال در سایت gica.ir موجود است.
مراحل فوق را به ترتیب انجام دهید تا در نهایت شناسه یکتای خود را دریافت کنید.
دریافت شناسه کالاها و خدمات برای صدور صورتحساب الکترونیکی
دریافت شناسه عمومی کالا و خدمات، آخرین پیشنیاز برای ثبت نام سامانه مودیان است. شناسه عمومی کالا و خدمات در واقع یک کد منحصربهفرد بوده که به گروه خاصی از کالا یا خدمات تعلق میگیرد. جهت اخذ شناسه کالا و خدمات، میتوان از طریق سایت سازمان امور مالیاتی به نشانی
چه کسانی باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند؟
یکی از سوالات متداول در حوزه مالیات این است که سامانه مودیان برای چه کسانی است؟ به صورت کلی میتوان گفت تمامی افراد مشمول «قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان» ملزم به ثبت نام در این سامانه هستند.
توجه داشته باشید، تاریخ مشمولیت برای اشخاصی که مشغول فعالیت هستند، پس از تاریخ فراخوان است؛ همچنین، این تاریخ برای افرادی پس از تاریخ فراخوان شروع به فعالیت رسمی نمودهاند، مصادف با تاریخ آغاز فعالیت آنها است.
-
سامانه مودیان برای اشخاص حقیقی
تمامی افراد دارای مشاغل صنفی و غیرصنفی مکلف به ثبت نام در سامانه مودیان اشخاص حقیقی هستند. (درمورد مالیات اصناف در این مقاله از کارمنتو بخوانید)
-
سامانه مودیان برای اشخاص حقوقی
کلیه اشخاص حقوقی (موضوع فصلهای چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیات مستقیم) ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی هستند.
کلید عمومی سامانه مودیان چیست؟
به منظور جلوگیری از ارائه اطلاعات جعلی و حفظ امنیت اطلاعات کاربران سامانه مودیان مالیاتی، صورتحسابهای ارسالی به توکنهایی رمزنگاری شده تبدیل و سپس ارسال میشوند.
مطابق با قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان، کاربران سامانه باید برای خرید توکن سامانه مودیان اقدام کنند.
هر توکن دارای یک رمز عمومی است که به وسلیه آن رمزنگاری میشود، امکان دسترسی عموم به این رمز وجود دارد اما استخراج اطلاعات تنها با کلید خصوصی امکان پذیر است.
کلید خصوصی سامانه مودیان چیست؟
کلید خصوصی سامانه مودیان، برای رمزگشایی پیامهای ارسال شده از مودی به سازمان مالیاتی مورد استفاده قرار میگیرد. هم فرستنده و هم گیرنده به کلید خصوصی دسترسی دارند (مودی و سازمان مالیات).
اگر توکنهای سامانه مودیان را کارت بانکی در نظر بگیریم، کلید عمومی به مانند شماره کارت و کلید خصوصی نیز همان رمز کارت خواهد بود. البته تاریخ انقضای این توکنها نسبت به کارت بانکی بسیار کمتر است؛ مدت زمان اعتبار هر توکن حداکثر 4 ساعت پس از دریافت آن است.
جریمه عدم ثبت نام در سامانه مودیان چیست؟
پیشتر به برخی از جرایم سامانه مودیان اشاره شد. در این بخش قصد داریم به جریمه عدم ثبت نام در سامانه مودیان بپردازیم.
طبق بند ب ماده 22، عدم عضویت در سامانه مودیان، عدم استفاده از پایانه فروشگاهی و حافظه مالیاتی و یا استفاده از حافظه مالیاتی شخص دیگر، یا واگذاری حافظه مالیاتی به شخص دیگر مشمول جریمه سامانه مودیان خواهد شد. مبلغ این جریمه برابر است با 10 درصد از کل فروش حاصله از این روش و یا 2 میلیون تومان از بیشترین مبلغ فروش.
سایر تخلفات قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان عبارتند از:
- عدم صدور صورتحساب الکترونیکی.
- عدم اعلام شماره حساب یا حسابهای بانکی که گردش پول واحد اقتصادی از طریق آنها صورت میگیرد.
- عدم اعلام نقص فنی و یا بروز حادثه برای پایانه فروشگاهی و یا سایر تجهیزاتی مربوط به صدور صورتحساب الکترونیکی
- عدم اعلام تعطیلی و یا انحلال کسبوکار
- عدم اعلام تغییر شهر یا محل فعالیت به سازمان مالیات
- ساخت و یا استفاده از ابزار و تجهیزات معیوب و یا تجهیزات معیوب کننده
خطاهای سامانه مودیان چیست؟
سامانه مودیان بر اساس اشتباهات کاربر، ممکن است خطاهایی را نمایش دهد. خطاهای سامانه مودیان با کدهای خاصی مشخص میشوند. در ادامه به بررسی سه خطای رایج و پرتکرار سامانه مودیان به همراه راهحل آنها خواهیم پرداخت.
- خطای 0229
این خطا بدان معناست که فیلد مبلغ پرداخت نقدی یا همان cap به درستی محاسبه نشده است. دلیل عمده بروز این خطا کم نکردن مقادیر مالیات از مجموع صورتحساب است. برای محاسبه صحیح مقدار cap از فرمول زیر استفاده میشود.
مبلغ پرداخت نقدی = مجموع صورتحساب – مجموع مالیات – مجموع نسیه
- خطای 0230
این خطا بدان معناست که مبلغ فیلد نسیه به درستی وارد نشده است. علت اصلی مواجه شدن با این خطا عدم کسر مقدار مالیات از مجموع صورتحساب است. فرمول محاسبه نسیه به شکل زیر است.
مبلغ نسیه = مجموع صورتحساب – مجموع مالیات – مبلغ پرداخت نقدی
- خطای 0301
این خطا به معنای آن است که شماره منحصر به فرد مالیاتی مودی که در صورتحساب وارد شده با شماره ثبت شده در سامانه همخوانی ندارد، لذا صورتحساب درج شده فاقد اعتبار است. علت اصلی بروز این خطا عدم همخوانی تاریخ ثبت شده در صورتحساب با تاریخ آن در حافظه مالیاتی است.
جمعبندی
در این مقاله از کارمنتو در مورد قوانین مربوط به سامانه مودیان و نحوه کار با آن صحبت شد و دانستیم که دولت، برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی عظیمی که صورت میگرفت، استفاده از سامانه مودیان را برای انواع کسب و کارهای صنفی و غیرصنفی ضروری کرده است. علاوه بر موارد بالا، در مورد قوانین حاکم بر سامانه مودیان نیز مطالبی ارائه شد که مهمترین آنها، صدور صورتحساب الکترونیکی بود. در صورتی که برای کارهای حقوقی خود نیاز به مشاوره دارید، سریعترین روش ممکن، استفاده از مشاوره تلفنی است. امیدواریم که مطالب این مقاله، برای شما عزیزان مثمر به ثمر واقع شده باشد.
از طریق مشاوره کسب و کار تلفنی آنلاین در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.