رسید عادی مدرکی است که بر اساس آن افراد بین خودشان یا با حضور چند شاهد، در قالب نوشته‌ای که شامل اطلاعاتی مانند طرفین قرارداد، مبادلات و غیره است، بر سر مبلغ و موعد پرداخت توافق می‌کنند. این توافق به عنوان تعهدی اخلاقی ضعیف‌تر از چک و سفته است ولی همچنان وجه قانونی دارد؛ زیرا مطابق با آن یک طرف به بدهکاری خود به دیگری اقرار می‌کند.
برای مطالبه رسید عادی یا کسب اطلاعات بیشتر درباره آن می‌توانید از مشاورهای باتجربه و متخصص کارمنتو در سراسر کشور استفاده کنید. برای دریافت مشاوره حقوقی رایگان با کارشناسان کارمنتو در تماس باشید.
حال اگر یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند چه باید کرد؟ آیا مرجعی برای رسیدگی به این اختلاف وجود دارد؟ اعتبار رسید از منظر حقوقی چقدر است؟ اگر رسید عادی در حضور چند شاهد امضاء شده باشد، حکم سند معتبری را پیدا می‌کند و به راحتی قابل پیگیری است. ولی در صورت عدم شاهد هم همچنان امکان مطالبه وجه آن وجود دارد. بررسی روش‌های مطالبه وجه رسید عادی رویکرد اصلی این مقاله از کارمنتو است. در ادامه با ما همراه باشید.
رسید عادی چیست؟
قراردادهایی که در دفاتر رسمی تنظیم و ثبت می‌شوند «اسناد رسمی» رسمی نام دارند. در مقابل قراردادهایی وجود دارند که بدون ثبت قانونی در مرجعی خاص، اعتبارشان را تنها از توافق طرفین قرارداد کسب می‌کنند. به این قراردادها که در بهترین حالت جلوی چند شاهد امضاء می‌شوند، «رسید عادی» می‌گویند. به عبارت دیگر رسید، گواهی طرفین برای طلبکار بودن یکی از دیگری در قبال کالا، خدمات، قول تجاری و … است. رسید‌ها اگرچه توسط نهادهای قانونی ثبت نشده‌اند ولی همچنان معتبر بوده و قابل پیگیری هستند.
رسیدهای عادی شامل اشکال گوناگونی مانند فاکتور فروش، رسید معمولی، رسید واریز وجه، رسید مطالبه وجه بر اساس قرارداد و وجود شاهد برای انتقال پول به یک شخص هستند.
اعتبار رسید عادی چقدر است؟
رسید عادی سندی رسمی نیست ولی به خاطر سهولت استفاده و هزینه ناچیز و گاهی صفر به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسنادی مانند چک و سفته از پشتوانه قانونی بالاتری برخوردار هستند و مطالبه آن‌ها به نسبت راحت‌تر است. ولی رسید عادی به خاطر ماهیت خود که بیشتر بین دو طرف اعتبار دارد، می‌تواند اختلافات شدیدی ایجاد کرده و مطالبه وجه توسط آن را دشوار کند. زیرا اگر یکی از طرفین اعتبار رسید را زیر سؤال ببرد، اثبات درستی سند بسیار دشوار خواهد بود.
در این حالت معمولاً اگر شاهدی برای قرارداد وجود داشته باشد یا کارشناسان رسمی دادگستری امضاهای طرفین در پای قرارداد را با امضاهای آن اشخاص تطبیق دهند، رسید همچنان معتبر خواهد بود. بنابراین اگر بتوانید اعتبار رسید را با شهادت شهود یا تطبیق امضاها و یا دیگر روش‌ها اثبات کنید، از منظر قوه قضاییه آن رسید به اندازه اسناد رسمی اعتبار دارد. در نهایت می‌توان گفت اصلی‌ترین منبع اعتبار رسید «اقرار طرفین به صحت آن» است.
مرجع ذیصلاح برای مطالبه وجه رسید عادی
مرجع ذیصلاح برای مطالبه وجه رسید عادی به میزان مبلغ آن بستگی دارد. طبق قانون در دعاوی مالی تا ۲۰ میلیون تومان شورای حل اختلاف مسئول رسیدگی و صدور رأی است. در مبالغ بالاتر، از آنجا که رسید عادی یک سند رسمی نیست؛ امکان پیگیری تنها از طریق دادگاه حقوقی فراهم است و امکان اقدام از طریق اداره ثبت وجود ندارد.
برای وصول وجه رسید عادی تا جای ممکن مدارک و مستندات به همراه داشته باشید. چون کلید موفقیت در این دعاوی اثبات اعتبار رسید است.
مطالبه وجه رسید عادی از طریق چک
طبق قانون، «چک عادی چکی است که اشخاص عهده بانک‌ها به حساب جاری خود صادر می‌کنند و دارنده آن تضمینی جزء اعتبار صادرکننده آن ندارد.» بنابراین چک یک سند عادی است اما به دلیل ظرفیت‌های قانونی زیادی که برای پذیرش و نقد شدن آن در نظر گرفته شده است، می‌توان آن را سندی رسمی نیز تلقی کرد. بنابراین مطالبه وجه رسید عادی از طریق چک راحت‌تر و سریع‌تر به نتیجه خواهد رسید. مطالبه وجه رسید عادی از طریق چک از فرایند زیر ممکن است:
۱) فرد باید ظرف ۱۵ روز از موعد چک برای نقد کردن آن به بانک مراجعه کند. این مدت در صورتی که صادر کننده و دارنده چک در شهرهای متفاوتی باشند تا ۴۵ روز نیز افزایش پیدا می‌کند.
۲) در صورتی که به هر دلیلی امکان پرداخت چک وجود نداشت می‌توان آن را برگشت زد. البته اگر مقدار مبلغ موجود در حساب متصل به چک از مبلغ چک کم‌تر بود می‌توان آن مقدار را برداشت کرده و به ازای مابقی مبلغ چک آن را برگشت زد.
۳) هنگام برگشت خوردن چک، بانک به شما یک گواهی عدم پرداخت می‌دهد.
۴) پس از برگشت زدن چک از سه طریق حقوقی، کیفری یا اداره ثبت می‌توانید برای گرفتن پولتان اقدام کنید.
۵) در چک‌های صیادی معمولا سریعترین راه اقدام حقوقی است. چرا که با گرفتن گواهی عدم پرداخت همراه با کد رهگیری، فرایند اجرایی وصول وجه چک برگشتی بلافاصله شروع می‌شود.
۶) در صورتی که به دنبال گرفتن حکم جلب طرف مقابل باشید می‌توانید تا ۶ ماه از تاریخ برگشت زدن چک علیه صادر کننده آن اقامه دعوا کنید.
۷) از آنجا که چک یک سند رسمی است، اقدام از طریق اداره ثبت هم ممکن است. برای این منظور با در دست داشتن لاشه چک و گواهی عدم پرداخت و مدارک هویتی به یک اداره ثبت مراجعه کنید.
مطالبه وجه رسید عادی از طریق توقیف اموال
اگر بتوانید اعتبار رسید عادی را در دادگاه اثبات کنید، آن رسید به منزله سند رسمی تلقی می‌شود و امکان توقیف اموال بدهکار از طریق آن وجود دارد. در صورتی که از کسی طلب دارید و می‌دانید او توان پرداخت بدهی خود را دارد و تعمداً از این کار امتناع می‌کند؛ اگر رسید عادی معتبری داشته باشید، با گزارش اموال او دادگاه به توقیف اموال حکم خواهد داد. در این صورت اگر فرد بدهی خود را پرداخت که مصالحه صورت می‌گیرد، در غیر این صورت با حکم دادگاه اموال او به مزایده گذاشته خواهد شد.
جمع‌بندی
در این مقاله ابتدا رسید تعریف شده و اعتبار آن از منظر حقوقی بررسی شد. سپس بیان شد که رسید عادی جزء در موارد نادری که امکان ارائه شهود یا اثبات امضای طرف وجود دارد، از اعتبار بالایی برخوردار نیست. اما در این موارد این رسید مانند رسید رسمی بوده و از طرق مختلف قابل پیگیری و وصول است. بنابراین اگر از کسی رسید دریافت می‌کنید حتماً توجه کنید که امضا یا مهر وی پای آن باشد و یا در جایی ثبت شده یا در حضور شاهدهایی آن را دریافت کرده باشید تا بعداً امکان وصول آن فراهم باشد.
