از باغ‌های شیراز تا تاکستان‌های قزوین، ایران یک تولیدکننده بزرگ انگور و محصولات آن مثل مویز و کشمش است. آمارها میگویند که در حال حاضر، کشور ما به 80 نقطه مختلف دنیا صادرات کشمش دارد. با این حال مثل دیگر انواع صادرات، در این حوزه هم با مشکلاتی مواجه هستیم. واردکننده اصلی کشمش یا انگور خشک ایران، کشورهای حوزه خلیج فارس (قطر، امارات، کویت و…) هستند. اگر قصد راه اندازی یک کسب و کار در حوزه صادرات کشمش شروع کنید، باید هم خیلی خوب این حوزه را بشناسید و هم از مشاوره افراد حرفه‌ای استفاده کنید. در این مطلب ابتدا بررسی می‌کنیم که در کدام نقاط کشور ما، کشمش مرغوب‌تری تولید می‌شود و فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی این کسب و کار چه چیزهایی هستند. صفر تا صد صادرات کشمش را در این مطلب بررسی خواهیم کرد.
جهت دریافت راهنمایی و مشاوره، به بخش مشاوره صادرات و واردات سایت کارمنتو مراجعه کنید.
جایگاه ایران در تولید و صادرات کشمش و انگور
ابتدا بیایید صادرات کشمش را به عنوان یک بیزنس بررسی کنیم و ببینیم در ایران، امکان ورود به آن تا چه حد فراهم است. ایران در حوزه کشاورزی و محصولاتی مثل گندم و جو، خوب عمل می‌کند، اما کشمش یکی از محصولات خیلی پرفروش ما نیست. با این حال، صادرات این محصول انجام می‌شود. همان‌طور که احتمالا حدس زده‌اید، صادرات کشمش در هر کشور، ارتباط مستقیم دارد با توانایی کشت و تولید انگور در آن. در سال 2019 طبق آمارها، این کشورها (به ترتیب) رتبه 1 تا 5 تولید انگور را داشته‌اند:
- چین
- ایتالیا
- آمریکا
- اسپانیا
- فرانسه
در این سال، رتبه ایران (با حدود 3.01% از سهم تولید انگور در دنیا) رتبه یازدهم را داشت. این بازار تا امروز، وضعیتی متوسط داشته اما پیش‌بینی‌ها درمورد آینده آن بسیار مثبت هستند. بسیاری از کارشناسان معتقدند تا سال 2024 (یعنی دو سال آینده) بازار تولید و صادرات انگور در دنیا، ارزشی در حدود 254 میلیون دلار خواهد داشت. در ایران سه منطقه کاشمر، تاکستان و ملایر باکیفیت‌ترین محصولات را برای صادرات کشمش تولید می‌کنند. کشمش ایران انواع زیاد و متنوعی دارد و می‌تواند یک کسب و کار خوب برای درامدزایی فردی و یک منبع مناسب برای برندینگ و پول‌سازی کشور باشد (سود صادرات کشمش بالقوه زیاد است). با این حال، مشکلاتی آن را تهدید می‌کنند. مشکلات صادرات کشمش از ایران چه چیزهایی هستند؟
مشکلات پیش روی صادرات کشمش ایران
اولین مشکلی که صادرات کشمش را در کشور ما تحت تاثیر قرار میدهد، کمبود زیرساخت‌های صادرات است. امکانات حمل و نقل، کشتی‌رانی و ناوگان دریایی و هوایی، نبود امکانِ فروش ارزی و…. باعث می‌شوند که بسیاری از کشورهای خارجی، ایران را به عنوان اولیه گزینه واردات کشش در نظر نگیرند. برای این که این چالش‌ها را بیشتر درک کنید، کشورهایی مانند استرالیا را تصور کنید که هیچ دانه یا میوه‌ای را بدون داشتن استانداردهای سخت‌گیرانه به مرزهایشان وارد نمی‌کنند. برای رقابت در بازارهای بین‌المللی، باید محصولات در بالاترین سطح کیفی تولید شوند و این یعنی ما عملا بازار خیلی از کشورها را به سادگی از دست میدهیم. دیگر مشکلات پیش روی صادرات کشمش از ایران، این موارد هستند:
- تحریمهای مختلف
- نبودن امکان پرداخت مستقیم ارزی بین کشورهای مختلف
- قیمت‌گذاری غیرآزاد
- نبودن ثبات در قوانین صادرات و تجارت
- و…
مزایای صادرات کشمش
یکی از اولین مزایای صادرات این محصول، برندینگ برای دیگر محصولات کشاورزی کشور ماست. وقتی که کشمش ایران با بسته‌بندی مناسب و بهداشتی، در سوپرمارکتهای کشورهای دیگر دیده شود، احتمالا چشم خریداران و مخاطبان محصولات مختلف به نام ایران آشنا می‌شود و عادت می‌کند. این یعنی ایجاد درخواست بیشتر برای محصولات ایرانی در بازار ایران، یا حداقل در بازار کشورهای همسایه. از دیگر مزایای صادرات کشمش می‌توانیم این موارد را نام ببریم:
- ایجاد بازار بین‌المللی برای محصولات ایران
- ایجاد درآمد ارزی
- اشتغال‌زایی برای تعداد زیادی نیروی کار
- ایجاد تجارت دوطرفه با کشور مقصد
عوامل موثر بر قیمت گذاری کشمش صادراتی
یکی از چالش‌های موجود در فرایند صادرات کشمش، قیمت‌گذاری است. بسیاری از افرادی که تازه وارد این کسب و کار شده‌اند، محصول خودشان را به قیمت دلخواه عرضه می‌کنند و بدون این که چیزی بدانند، مشتریانشان را به راحتی از دست می‌دهند. چه چیزی مشخص می‌کند که کشمش صادراتی ایران باید به چه قیمتی به کشورهای دیگر برسد؟ ابتدا باید مشخص کنیم که کدام کشمش‌ها برای صادرات انتخاب می‌شوند. در ایران، چندین نوع کشمش مختلف با ویژگی‌های متفاوت تولید می‌شوند:
- کشمش طلایی
- کشمش تیزابی
- کشمش سبز کاشمر
- کشمش انگوری
- کشمش آفتابی
لزوما همه این کشمش‌ها صادر نمی‌شوند. همچنین باید مشخص شود که فروشنده کشمش را به قیمت عمده خریده یا سودش را بر اساس میزان عرضه و تقاضا تنظیم کرده است. کیفیت (درجه‌بندی) محصول، میزان سم و ناخالصی در کشت و… همه روی قیمت نهایی کشمش تاثیرگذار هستند. یکی از دیگر عوامل خیلی خیلی مهم، ارزیابی از بازار کشور هدف است. مثلا ممکن است در یک کشور، قیمت کشمش به خاطر زیاد بودن مساحت تاکستان‌ها کم باشد. چنین کشوری قطعا کشمش صادراتی ایران را گران‌قیمت تهیه نخواهد کرد. معمولا قیمت هر کیلو کشمش صادراتی از نیم دلار تا سه و نیم دلار (به شکل عمده) قیمت‌گذاری می‌شود.
همچنین بدانیم: صادرات پسته ایرانی و آشنایی با شرایط و مراحل آن
انواع کشمش صادراتی
از ایران کشمش‌های متفاوتی به کشورهای دیگر صادر می‌شود. کشمش تاکستان، کشمش ملایر، کشمش بوانات، کشمش طلایی، سلطانی، تیزابی، پلویی و… از جمله این کشمش‌ها هستند. بیایید ویژگی‌های هرکدام از آن‌ها را بشناسیم:
کشمش ملایر: این مدل کشمش در صدر صادرات کشورمان قرار دارد.
کشمش ملایر: بیشترین صادرات کشمش کشورمان، این نوع است (که در بازار جهانی هم رتبه اول را دارد). ملایر در ایران، به شهر جهانی انگور معروف است و علاوه بر کشمش معروفش، انواع دیگری را هم تولید می‌کند که بیشترشان صادراتی هستند. روسیه، آمریکای لاتین و شمالی، امارات، عراق، قطر و کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله واردکنندگان کشمش ملایر هستند.
کشمش تاکستان: این شهر در استان قزوین، تعداد زیادی باغ انگور دارد و بعد از ملایر، دومین شهر انگور کشورمان است. کشمش‌های تولیدی این شهر اکثرا به روسیه و شرق آسیا صادر می‌شوند، محصولاتی مثل کشمش سلطانی و پلویی.
کشمش آفتابی: در تولید این نوع کشمش، انگورها بلافاصله بعد از برداشت در تیزآب فرو میروند و بعد در معرض آفتاب خشک می‌شوند. این کشمش هم متقاضیان زیادی در کشورهای دیگر دارد.
کشمش تیفی: تیفی، معمولا به دسته‌ای از محصولات گفته می‌شود که به وسیله تیزآب، به کشمش تبدیل می‌شوند. انگورهای مختلف در محلول تیزآب فرو میروند و بعد از خشک شدن، کشمش تیفی به دست می‌دهند.
کشمش زرد یا دودی: این کشمش‌ها با استفاده از گاز گوگرد به رنگ دودی درمی‌ایند. در فرایند ساختشان آتش زدن، دود کردن و جریان هوا به کار می‌رود تا برای صادرات آماده شوند.
راهنمای مراحل صادرات کشمش
ایران سالانه سه میلیون تن محصول کشمش تولید می‌کند و در رتبه یازدهم صادرات در دنیا قرار دارد. هر محصولی، از هر باغی در ایران اگر بخواهد صادر شود باید این شرایط را داشته باشد:
- گواهی استاندارد یا منطبق با استاندارد
- گواهی بهداشت نباتات
- نبودن بیماری و ناخالصی (گاهی استفاده از بعضی سموم خاص باعث رد شدن کشمش‌ها می‌شوند)
- بسته‌بندی مناسب و استاندارد با لیبل مناسب کشور هدف
- قیمت‌گذاری صحیح و مناسب منطبق با کشور هدف
اشخاص برای صادرات کشمش، ابتدا باید کارت بازرگانی دریافت کنند (این کارت از طرف اتاق بازرگانی صادر شده و به شما اجازه صادارت میدهد). هرچند که بسیاری از افراد ابتدا از کارت بقیه استفاده می‌کنند. بعد کشمش را با هر اندازه‌ای که مناسب است (اغلب کانتینر) تهیه کنید. در مراحل بعد، باید با مشاوره با کارشناسان برندینگ و مارکتینگ محصولتان را به بازارهای خارجی معرفی کنید. هرچه برند قویتری داشته باشید، احتمال خرید مقدار زیاد در کشورهای دیگر بیشتر خواهد بود.
صادرات کشمش به سایر کشورها
همان‌طور که گفتیم، کشورهای حوزه خلیج فارس مشتریان اصلی کشمش ایران هستند. اما غیر از این کشورها، بازار بزرگ‌تری هم وجود دارد. بازاری که با تجارت آنلاین و خریدهای سریع، روز به روز در حال گسترش است. اگر قصد صادرات کشمش را دارید، به این موارد هم فکر کنید:
صادرات کشمش به کانادا:
کانادا نهمین اقتصاد برتر دنیا (از نظر GDP است) اما خوشبختانه واردات بسیاری را می‌پذیرد. در سال‌های 2020 تا 2021 انگور یکی از صادرات اصلی ایران به کانادا بوده، که در پی آن کشمش هم می‌تواند سود بسیار زیاد ارزی را برای صادرکننده به همراه داشته باشد.
صادرات کشمش به روسیه:
کشمش در صنایع غذایی روسیه مصرف بالایی دارد و این کشور، یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان کشور ما هم هست. برای شروع کسب و کار صادرات انواع کشمش به روسیه، حتما از مشاوره حرفه‌ای استفاده کنید.
صادرات کشمش به قطر:
کشمش طلایی یکی از صادرات اصلی کشمش ایران به قطر است که هر سال به مقدار زیادی انجام می‌شود و البته در کشور مقصد هم طرفداران زیادی دارد (کشمش در اشپزخانه و دستور غذاهای عربی نقش کلیدی دارد).
صادرات کشمش به اروپا:
انگلستان بزرگ‌ترین کشور واردکننده کشمش در دنیاست و در پی آن، این محصول به عنوان اجیل به اروپا صادرات بسیار مناسبی دارد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید 40% خشکبار دنیا را به تنهایی اروپا وارد می‌کند.
صادرات کشمش به دبی:
امارات متحده عربی کشمش تولید می‌کند، اما آن را وارد هم می‌کند. بنابراین به دلیل نزدیکی و سهولت حمل و نقل، می‌تواند یکی از بهترین و سودآورترین مقاصد برای صادرات از ایران باشد.
مشاوره صادرات با کارمنتو
صادرات از هر نوعی و در هر مقیاسی، یک کار کاملا حرفه‌ای است که نیاز به مشاوره و تحقیق خیلی زیاد دارد. در وبسایت کارمنتو، مشاوران حرفه‌ای در حوزه‌های مختلف حضور دارند که به صورت 24 ساعته و آنلاین، می‌توانند در گام‌های مختلف صادرات شما را راهنمایی کنند تا اشتباه‌های کمتری بکنید و در نتیجه هزینه کمتری بپردازید. مهم است که در هر قدم، بدانید دقیقا دارید چکار میکنید. پس برای ِ دریافت راهنمایی و مشاوره درمورد خرید، مارکتینگ و مجوزهای مختلف صادرات به مشاوره کسب و کار مراجعه کنید.
