ارث نوه از پدربزرگ و مادربزرگ طبق قانون چگونه تقسیم می شود؟

مدت مطالعه: 9 دقیقه
تاریخ به روزرسانی: 8 اسفند 1402
نویسنده: milad jafari

ممکن است برای خیلی از افراد این سوال پیش آمده باشد که در صورت فوت پدربزرگ و مادربزرگ، ارث به چه صورت تقسیم می‌شود؟ ایا ارث پدربزرگ به نوه می رسد؟ طبق قوانین ایران، ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ، شرایط خاص خود را دارد و به هر شکلی امکان‌پذیر نیست.

به عبارتی دیگر ارث بردن نوه از مادربزرگ و پدربزرگ خود تفاوت عمده‌ای با ارث بردن فرزند از والدین (پدر و مادر) خود دارد. پیش از اقدامات قانونی، برای دریافت حق ارث بهتر است با قوانین آن آشنا شوید. لازم به ذکر است که نه تنها ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ بلکه به طور کلی تقسیم ارث بر اساس طبقات خاصی انجام می‌شود.

بدین منظور وراث قانونی متوفی در طبقه اول پدر، مادر، اولاد، نوه است‌. در طبقه دوم اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن‌ها قرار می‌گیرند. طبقه سوم نیز شامل اعمام، عمات، اخوال، خالات و اولاد آن‌ها می‌شود. بر این اساس در صورتی که افراد طبقه اول وجود داشته باشند، افراد طبقه دوم نمی‌توانند ارث ببرند. در صورتی که در زمینه ارث نوه از پدربزرگ و مادربزرگ سوالات، ابهامات و یا مشکلاتی هستید، بهتر است از خدمات مشاوره‌ای کارمنتو کمک بگیرید.

این مرکز امکان دریافت مشاوره آنلاین تلفنی را فراهم کرده است. همچنین در دسترس بودن خدمات به صورت 7 روز هفته و 24 ساعت و پشتیبانی به صورت 7 روز هفته و 24 ساعت از دیگر مزایای آن است. در این مقاله به بررسی نحوه ارث بردن نوه از والدین پدر و مادر خود و همچنین بررسی ارث بردن نوه از پدربزرگ در صورت فوت مادر و یا ارث نوه از پدربزرگ با فوت پدر پیش از او می‌پردازیم.

بنر حقوقی

آیا نوه از پدربزرگ و مادربزرگ ارث می برد؟

اولین سوالی که ممکن است برای شما پیش آید این است که آیا ارث به نوه می رسد؟ احتمالا در جامعه به این موضوع برخورده‌اید که نوه یا نوه‌ها از پدربزرگ و مادربزرگ خود ارث برده‌اند. این چیزی است که تا حدی در جامعه وجود دارد، اما این اتفاق چگونه رخ داده است؟ آیا نوه‌ها در هر حالتی می‌توانند از سهم ارث بهره‌مند شوند؟ آیا این موضوع در بین همه افراد جامعه دیده می‌شود یا تنها محدود به برخی از افراد است؟ آیا حقوق پدربزرگ به نوه پسری ارث میرسد؟

همان طور که در ابتدای متن اشاره شد، ارث نوه از پدر بزرگ و مادربزرگ شرایط خاص خود را دارد و به هر طریقی امکان‌پذیر نیست. مهم‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین شرط برای این موضوع، عدم وجود فرزند از پدربزرگ و مادربزرگ است. به عبارتی تنها در صورتی ارث مشمول حال نوه می‌شود که هیچ فرزندی از پدربزرگ و مادربزرگ باقی نمانده باشد. در غیر اینصورت تمام ارث به فرزند آن‌ها خواهد رسید و نوه‌ها از حق ارث محروم خواهند ماند.

شرایط ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ

دیگر سوال رایجی که در زمینه ارث نوه برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که در چه صورت ارث به نوه می رسد؟ و یا به عبارتی بهتر ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ چه شرایطی دارد؟ به طور کلی پس از مرگ یک فرد، قانون ورثه وی را با ضوابط مشخصی تعیین می‌کند. یکی از این ضوابط تعیین‌کننده داشتن نسبتی معین با شخص متوفی است.

منظور داشتن نسبت با فرد متوفی، نسبت سببی یا نسبی است. این یعنی افرادی که نسبت خونی با فرد فوت شده دارند، ارث شامل حال آن‌ها خواهد شد. یکی از این افراد نوه است و بنابراین می‌توان بیان کرد که نوه از پدربزرگ ارث می برد. البته باید با شرایط خاص از ارث بهره‌مند شود. همچنین طبق ماده 862 قانون مدنی، افرادی که جز خویشاوندان نسبی شخص متوفی هستند شامل طبقات و درجاتی هستند. برای بررسی بهتر نحوه گرفتن ارث از پدربزرگ و مادربزرگ بهتر است به این موارد توجه کنید:

  • طبقه اول و درجه اول: پدر، مادر و فرزندان
  • طبقه اول و درجه دوم: نوه ها و نتیجه ها (فرزندان فرزندان)
  • طبقه دوم و درجه اول: پدربزرگ، مادربزرگ، برادر و خواهر
  • طبقه دوم و درجه دوم: فرزندان برادر و خواهر
  • طبقه سوم: عمه‌ها و عموها و خاله‌ها و دایی‌ها و فرزندان آن‌ها (البته فرزندان آن‌ها در اولویت بعدی قرار می‌گیرند)

با وجود این که قانون حق نوه و نسل‌های بعد را برای حق الارث به رسمیت شناخته است، اما نیازمند شرایطی خاص است که باید برقرار باشد. شرایط ارث نوه از پدربزرگ و مادربزرگ شامل موارد زیر است:

  • پدربزرگ و مادربزرگ فوت کرده باشند.
  • نوه یا والدینش، محروم از ارث نباشند. (البته در صورتی والدین متوفی نوه از ارث محروم باشند هم با شرایطی امکان‌پذیر است)
  • پس از فوت پدربزرگ و مادربزرگ، هیچ فرزندی از آن‌ها باقی نمانده باشد. این نوع از شرایط رسیدن ارث به نوه به این معنی است، در صورتی که یک فرد از دنیا برود، ارث شامل حال فرزند و نوه‌هایش می‌شود.
  • همانند مورد بالا نسل نزدیک‌تر (بزرگتر) برای ارث بردن از پدربزرگ و مادربزرگ ارجحیت دارد. این یعنی در صورتی که نوه در قید حیات باشد هیچ سهمی به نتیجه‌ها (نسل سوم یا فرزند فرزند فرزند) نخواهد رسید.
  • دیگر نکته در زمینه ارث به نوه این است که نوه‌هایی که رابطه خونی با پدربزرگ و مادربزرگ خود دارند، نسبت به بقیه ارجحیت دارند. منظور از این شرط عدم فرزندخواندگی است. به عبارتی اگر نوه به فرزندخواندگی گرفته شده باشد، برای ارث بردن در اولویت قرار ندارد. همچنین اگر پدر و مادر وی هم به فرزندخواندگی گرفته شده باشند (توسط پدربزرگ و مادربزرگ)، اولویت با دیگر نوه‌ها است.

شرایط عمومی ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ

اکنون که به طور کلی دانستید ارث نوه از مادربزرگ و پدربزرگ چیست، در این قسمت قصد داریم شما را با شرایط عمومی نحوه تقسیم ارث به نوه آشنا کنیم‌. برای اینکه پس از فوت پدر ارث پدربزرگ به نوه و همچنین ارث مادر بزرگ به نوه برسد، لازم است شرایط کلی و عمومی در این زمینه وجود داشته باشد. از جمله شرایط عمومی بر اساس قانون ارث به نوه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • پدربزرگ و مادربزرگ متوفی باشند.
  • نوه نباید در زمان فوت اجداد، فوت شده باشد.
  • نوه نباید از ارث محروم باشد. به عبارتی بهتر نباید هیچ یک از موانع ارث وجود داشته باشند. به عنوان مثال اگر نوه به طور عمدی اجداد خود را به قتل رسانده و یا آن‌ها مسلمان باشند اما نوه کافر بوده، هیچ ارثی به نوه نخواهد رسید.

در صورت تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه ارث به نوه یتیم و یا نحوه بخشیدن ارث به نوه می‌توانید با مشاوران کارمنتو در ارتباط باشید. از جمله مزایای این مرکز می‌توان به امکان چت آنلاین با پشتیبان، تنوع حوزه‌ها (11 حوزه و 31 زیرحوزه)، تنوع خدمات (مشاوره و پروژه)، همکاری با بیش از 350 مشاور برتر کشور، استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌های دنیا، وجود یک پلتفرم جامع ویژه مشاور و کارفرما و ارائه خدمت با معقول‌ترین قیمت بازار اشاره کرد.

حقوقی

مشاوران حقوقی کارمنتو به صورت آنلاین و تلفنی که به صورت فوری و زیر یک دقیقه ارتباط برقرار می‌شود، افراد را در مسائل حقوقی راهنمایی می‌کنند و به عنوان یک پل ارتباطی بین افراد و سیستم حقوقی عمل می‌کنند تا از ورود به مشکلات قانونی جلوگیری شود.

شرایط اختصاصی ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ

قانون ارث پدربزرگ به نوه و یا مادربزرگ به وی نیز وجود دارد که رعایت و توجه به آن لازم است. بر این اساس برای ارث نوه از پدر بزرگ بعد از فوت پدر و یا مادر و همچنین ارث نوه از مادربزرگ انجام شود، باید شرایط اختصاصی زیر وجود داشته باشند:

  • در زمان فوت اجداد، فرزند مستقیمی برای آن‌ها وجود نباشد و به عبارتی بهتر فرزندان آن‌ها در در قید حیات نباشند. به طور مثال زمانی ارث از پدر بزرگ به نوه میرسد که اجداد فوت شده باشند و در زمان فوت آن‌ها تمامی فرزندان مستقیم آن‌ها نیز از این دنیا رفته باشند.
  • علاوه بر این دیگر شرط اختصاصی این است که در بین نوه‌ها، نوه‌ی نزدیک‌تر به اجداد می‌تواند از رسیدن ارث به دیگر نوه‌ها ممانعت کند.

میزان ارث نوه از پدربزرگ و مادربزرگ

برای این که مشخص شود چه مقدار از دارایی پدربزرگ و مادربزرگ به نوه‌ها می‌رسد باید به ماده 889 قانون مدنی مراجعه کنیم. طبق این ماده از قوانین کشور: «در بین وراث طبقه اولی، اگر برای میت، اولادی نباشد، اولاد اولاد او، هرقدر که پائین بروند، قائم مقام پدر یا مادر خود بوده و با هریک از ابوین متوفی که زنده باشد، ارث می‌برند.»

این قانون به طور دقیق و مستقیم اشاره نکرده که نوه‌ها چه مقداری به ارث خواهند برد، اما نکته‌ای که در این بند از قانون وجود دارد اشاره به قائم مقامی است. قائم مقام، فردی است که به مثابه فرد دیگر قرار می‌گیرد و تکالیف و حقوقش مانند فرد اول است. در نتیجه این اصطلاح گواهی می‌دهد که تمامی دارایی‌های به ارث رسیده به فرزندان پدربزرگ و مادربزرگ به نوه‌ها می‌رسد.

علاوه بر شرایط و قوانینی که در زمینه ارث به نوه وجود دارد، دیگر موضوعی که در این موضوع اهمیت بسیاری دارد، بررسی ارث نوه است. بنابراین اکنون که پاسخ این سوال که آیا حقوق پدربزرگ به نوه پسری ارث میرسد و یا اینکه شرایط به ارث رسیدن نوه چه مواردی هستند، آشنا شدید، لازم است بدانید که به طور کلی اگر نوه، نوه پسری باشد، سهم ارث پدر را به ارث می‌برد، حتی با وجود اینکه خود نوه دختر بوده باشد. علاوه بر این اگر نوه، نوه دختری باشد، سهم ارث مادر خود را ارث می‌برد، حتی با وجود اینکه خود نوه، پسر باشد.

تفاوت سهم‌الارث فرزندان دختر و پسر از ارث پدر بزرگ و مادر بزرگ

تقسیم ارث بین نوه‌ها، بر اساس جنسیت پدر و مادر وارثشان تعیین می‌شود. برای بیان معنای این قانون با جزئیات بیشتر باید گفت در صورتی که فرزند فرد فوت شده مرد باشد، فرزندان آن مرد هم همان سهم را به ارث می‌برند. همچنین در صورتی که فرزند فرد فوت شده زن باشد، فرزندان آن زن هم به همان میزان سهم خواهند داشت.

به عبارتی جنسیت نوه‌ها در تعیین میزان ارث بردن نوه از مادربزرگ و پدربزرگ تاثیری ندارد و عامل تعیین‌کننده جنسیت پدر یا مادر فوت‌شده آن‌ها خواهد بود. به طور کلی در مورد سهم ارث نوه از مادر بزرگ و پدربزرگ و تفاوت سهم‌الارث نوه های دختری و پسری باید این نکته را ذکر کرد که میزان ارث نوه از ترکه اجداد برحسب سهم ارث مادر یا پدر مشخص می‌شود‌. بدین طریق باید بیان کرد که سهم نوه پسری از ارث دو برابر سهم دختری خواهد بود.

آیا نوه دختری از پدر بزرگ ارث می برد؟ آیا نوه پسری از مادربزرگ ارث می برد؟

اکنون که دانستید ارث پدر بزرگ به نوه میرسد، در پاسخ به این سوال که آیا نوه دختری از پدر بزرگ ارث می برد؟ آیا نوه پسری از مادربزرگ ارث می برد؟ باید بیان کرد که جواب در هر دو سوال مورد مثبت است و جنسیت نوه ها ارتباطی به ارث بردن یا نبردن ندارد. در قانون نوه به عنوان فردی که نسبتی با فرد فوت شده داشته و همچنین به عنوان وارث طبقه دوم نام برده شده است. پس جنسیت نوه ها ملاکی برای ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ به حساب نمی آید.

نکته دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که قوانین ارث بری نوه‌ها در اینجا هم صدق می‌کند. این یعنی اگر پدربزرگ یا مادربزرگ دارای فرزند تنی باشند، قطعا ارث به آن‌ها خواهد رسید و نوه‎‌ها سهمی نخواهند داشت. در غیر این صورت نوه‌ها می‌توانند از حق ارث بهره‌مند شوند.

شرایط بهره‌مندی نوه از مستمری پدربزرگ و مادربزرگ

در این قسمت از مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که آیا حقوق پدربزرگ به نوه دختری ارث میرسد؟ و یا آیا حقوق مادربزرگ به نوه ارث میرسد؟ لازم است این نکته را ذکر کنیم که با دقت به دادنامه هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، نوادگان دختر در صورت نداشتن کار، شوهر و تنها در صورت احراز شدن اینکه تحت کفالت اجداد است، می‌تواند از مستمری و یا حقوق اجداد خود بهره‌مند شود‌. در این زمینه در ابتدا باید نوه دختری تایید و مجوز کمیته ستاد “بررسی احراز شرایط جهت بهره‌مندی از مزایای مستمری” را دریافت کند. ادعای نداشتن همسر نیز توسط اصل شناسنامه بررسی خواهد شد. در صورتی که تمامی شرایط لازم وجود و تایید شدند، پس از آن به اداره کل استان ارجاع می‌دهند.

محرومیت از ارث پدر بزرگ و مادر بزرگ برای نوه چه زمانی رخ می‌دهد؟

اکنون‌ که به طور کلی با قانون ارث پدربزرگ به نوه آشنا شدید، لازم است بدانید که چه عواملی باعث ایجاد محرومیت رسیدن ارث به نوه می‌شوند. محرومیت از ارث یکی از مواردی است که ممکن است اتفاق بیفتد. محرومیت از ارث توسط والدین امری غیرممکن است چرا که در حالت عادی قانون، آن‌ها را وارث اموال می‌داند. در نتیجه در صورتی که پدربزرگ و مادربزرگ به عنوان وصیت خود چنین چیزی را قید کرده باشند، فاقد وجاهت قانونی بوده و نوه‌ها حق الارث دارند. طبق قوانین کشور، هر فرد تنها مجاز است نسبت به یک سوم اموال خود وصیت کند و الباقی آن نیاز به تایید ورثه دارد.

محرومیت کامل از ارث به شرطی امکان‌پذیر است که نوه پدربزرگ یا مادربزرگ خود را به قتل رسانده باشد. در این صورت قانون وی را به طور کامل از ارث محروم خواهد کرد.

سخن پایانی

در این مقاله با چگونگی تقسیم ارث بین نوه‌ها آشنا شدیم و شرایط ارث بردن نوه از پدربزرگ و مادربزرگ را شناختیم. شاید این مقاله به همه جنبه‌ها به طور کامل اشاره نکرده باشد، اما تقریبا بخش زیادی از قوانینی که شامل حال نوه‌ها یا نسل‌های بعد یک فرد می‌شود را پوشش داده است. اگر شما هم به طور جدی قصد اقدام قانونی در این راستا دارید، بهتر است این مطلب را به طور کامل بررسی کنید و یا با مشاوران این حوزه مشورت کنید.

لازم است ذکر کنیم که بخشیدن ارث به نوه و همچنین نحوه تقسیم ارث نوه از پدربزرگ در صورت فوت پدر دارای شرایط و قوانین متعددی است و برای این امر بهتر است از مشاوران موجود در مرکز کارمنتو کمک بگیرید. این مرکز با فراهم کردن امکانات مختلف مانند نمایش وضعیت مشاور به منظور صرفه جویی در زمان کاربر (آنلاین و آفلاین)، امکان دریافت مشاوره فوری در هر جای ایران در لحظه و زیر یک دقیقه، شارژ اولیه رایگان، قابلیت استفاده از کیف پول و محرمانه بودن اطلاعات، دادن مشاوره و پاسخ به سوالات شما را تسهیل کرده است.

کسب و کار

از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.

با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.

سوالات متداول درباره ارث نوه از پدربزرگ و مادربزرگ

  1. آیا به نوه ارث تعلق میگیرد؟

    در صورتی که فرزند مستقیم اجدا در زمان فوت آن‌ها، در قید حیات نباشند، نوه‌ها نیز می‌توانند ارث ببرند.

  2. چرا به نوه ارث نمی رسد؟

    در صورتی که در زمان فوت اجداد، فرزندان مستقیم آن‌ها زنده باشند، نوه نمی‌تواند ارث ببرد.

  3. آیا سهم الارث نوه دختری با نوه پسری از پدربزرگ و مادربزرگ فرق دارد؟

    بر اساس قانون مدنی، سهم الارث نوه دختری با نوه پسری دارای تفاوت‌هایی است.

  4. آیا نحوه تقسیم ارث بین نوه های دختر و پسر با هم متفاوت است؟

    بله. در واقع تقسیم سهم الارث بین نوه‌های دختر و پسر به این ترتیب است که سهم نوه پسری از ارث دو برابر سهم دختری خواهد بود.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟ 43 نظر

4 43
ارث نوه از پدربزرگ و مادربزرگ طبق قانون چگونه تقسیم می شود؟

مشاورین مرتبط

مقالات مرتبط

مقالات مرتبط

نظرات کاربران

اشتراک در
اطلاع از

4 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

ایمیل شما با موفقیت ثبت شد