مرخصی اجباری زمانی مطرح می‌شود که کارگر برخلاف میل خود و بدون ارائه درخواست، مجبور به ترک محل کار برای مدتی مشخص شود. در حالت عادی، این کارمندان هستند که برای مرخصی اقدام می‌کنند، اما همیشه همه‌چیز طبق روال پیش نمی‌رود. گاهی این کارفرماست که به دلایلی مانند تعطیلی کارگاه، ناچار است کارگران را به مرخصی بفرستد.
ممکن است بپرسید چرا در چنین شرایطی که کارگاه تعطیل شده، باز هم از اصطلاح «مرخصی» استفاده می‌شود؟ پاسخ این است که کارگران همچنان با کارفرما قرارداد دارند و مدت زمان همکاری‌شان به پایان نرسیده است؛ تنها فعالیت کاری آن‌ها به‌صورت موقت متوقف شده است. به همین دلیل، قانون کار این وضعیت را مرخصی اجباری کارگر تلقی می‌کند؛ چرا که کارگر برخلاف خواست خود و بدون درخواست رسمی، از کار دور می‌ماند.
بنابراین نام مرخصی اجباری کارگر را روی این مدل ترک کار می‌گذارند. اما برای آن که به سوالات دیگر شما از جمله قوانین مرخصی اجباری اداره کار چیست؟ شرایط مرخصی اجباری چیست؟ آیا حقوق و مزایا به کارمندان تعلق می‌گیرد؟ آیا کارفرما می‌تواند مرخصی اجباری بدهد؟ پاسخ دهیم، در ادامه این مطلب از کارمنتو همراه ما باشید.
مرخصی اجباری در قانون کار چیست؟
اگر بخواهیم مرخصی اجباری را از دید قانون کار نگاه کنیم، باید بگوییم که در اصل چنین مفهومی وجود ندارد؛ چرا که از دید قانون، کارگر باید به دنبال مرخصی باشند.
اما طبق خبرهای موجود در خبرگذاری‌های معتبر، در سال‌های گذشته، برخی از شرکت‌ها و صنایع بزرگ مانند خودروسازی، آژانس‌های مسافرتی یا شرکت‌های عمرانی و حتی برخی از کارگاه‌های کوچک، روند فعالیت خود را متوقف کرده‌اند و به کارگران، مرخصی اجباری با حقوق و بدون حقوق داده‌اند.
بر این اساس، کارمندان و کارگران، بنابر اجبار و از سر ناچاری، محل کار خود را تا پایان زمان مرخصی اجباری کارگران ترک می‌کنند.
البته برخی از این افراد تعطیل کردن کارگاه خود را به اطلاع شورای اسلامی کار کارگاه هم می‌رسانند؛ بنابراین این مدل، با عنوان مرخصی اجباری در قانون کار شناخته شده است. البته باید بدانید که حتی شورای اسلامی کارگاه هم نباید اجازه تعطیلی کارگاه بدون حقوق را بدهد. اما طبق ماده 65 قانون کار، متوقف کردن کار کارگاه‌ها و مرخصی اجباری از طرف کارفرما، تنها در صورت پرداخت حقوق و دستمزد داده می‌شود.
مرخصی اجباری تشویقی چیست؟
به طور کلی مفهوم مرخصی تشویقی، به منظور تشویق کارمندان داده می‌شود. مثلا برای افرادی که عملکرد خوبی در محل کار دارند، مرخصی اجباری تشویقی در نظر گرفته می‌شود. از طرفی گاهی از مواقع، کارفرما برای تعطیل کردن کارگاه خود به صورت موقت، مرخصی اجباری تشویقی در نظر می‌گیرد.
بر این اساس افراد مدت زمان مرخصی اجباری را مشخص و محل کار را با دستور کارفرما ترک کار می‌کنند. سپس با تمام شدن زمان مرخصی اجباری کارگر به صورت تشویقی، دوباره به کار خود ادامه می‌دهند.
قانون مرخصی اجباری چیست؟
برخی از کارفرمایان در اداره‌ها و سازمان‌های مختلف، در روزهای غیر تعطیل و جدای از مرخصی استحقاقی، مرخصی اجباری به کارگران می‌دهند. اما باید بدانیم که قانون مرخصی اجباری چیست؟ مطابق ماده 69 قانون کار، زمان و تاریخ مرخصی اجباری باید مورد تایید هر دو طرف باشد.
بنابراین در این زمان اگر کارگر بدون اطلاع در محیط کار حاضر نشود، غیبت غیر موجه محسوب می‌شود. از آن طرف هم اگر کارفرما بدون اطلاع و توافق با کارگر، آن‌ها را مجبور به دریافت مرخصی اجباری کارفرما کند، باید جوابگوی فرد باشد.
توجه کنید که برخی از کارفرمایان سودجو، مدت مرخصی اجباری کارگران را از تعداد روزهای مرخصی استحقاقی آن‌ها کم می‌کند. باید در این باره بگوییم که هیچ کارفرمایی اجازه این کار را ندارد و اصلا قانونی برای کسر مرخصی استحقاقی تنظیم نشده است. بنابراین اگر شما با چنین افرادی مواجه شدید، می‌توانید از طریق مشاورها و وکیل‌های مجرب، حقوق در مرخصی اجباری را مطالبه کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر درباره محاسبه مانده مرخصی مقاله مربوطه در سایت را مطالعه نمایید.
دقت نمایید که میزان مرخصی اجباری در قانون کار محدود به زمان مشخصی نیست، اما در صورت تداوم بیش از 30 روز، نیاز به تأیید شورای اسلامی کار یا اداره کار دارد و باید حقوق و مزایا پرداخت شود.
فرستادن به اجبار کارگر به مرخصی توسط کارفرما قانونی است؟
به طور کلی مهمترین مرخصی‌هایی که برای کارمندان در نظر گرفته می‌شود، شامل مرخصی استحقاقی و مرخصی استعلاجی می‌شود. هر فرد طبق ماده 64 قانون کار، 26 روز در سال را می‌تواند مرخصی دریافت کند.
از طرفی مطابق همین قانون، مرخصی‌ها با موافقت کارمند و کارفرما تنظیم می‌شوند. حالا ممکن است که کارفرمایی، کارگران خود را مجبور به دریافت مرخصی استحقاقی یا مرخصی اجباری کارمندان کند.
ممکن است که کارگاه یا سامان خاصی، برای مدت محدودی در حال تعلیق قرار بگیرد؛ در این شرایط کارفرما اجازه تعدیل نیروی کار خود را دارد. اما کارفرما به هیچ عنوان نمی‌تواند کارگر یا کارمند خود را مجبور به دریافت مرخصی اجباری کارگران کند. بنابراین در هیچ کدام از قسمت‌های قانون کار، درباره این موضوع نکته‌ای عنوان نشده است. حال دقت نمایید که اگر اخراج بعد از مرخصی اجباری بدون دلیل موجه صورت گیرد، کارگر می‌تواند به استناد ماده 27 قانون کار، در مراجع حل اختلاف شکایت و تقاضای بازگشت به کار یا دریافت حقوق قانونی کند.
سوالات بیشتری درباره مرخصی اجباری دارید؟
مشاوره آنلاین تلفنی با کارشناسان بیمه و قانون کار در کارمنتو، به‌صورت فوری و در لحظه در دسترس شماست و می‌تواند راهنمای قابل‌اعتماد و موثری برای حل مشکلات‌تان باشد.
مرخصی اجباری با حقوق است یا بدون حقوق؟
حتما برای شما هم این سوال پیش آمده است که وضعیت حقوق در مرخصی اجباری چگونه است و آیا مرخصی بدون حقوق محسوب می‌شود؟به طور کلی هر کارفرمایی که کارمندان خود را مجبور به ترک کار کند، باید حقوق و مزایای این مدت زمان را پرداخت کند. به بیان دیگر، اصلا مرخصی اجباری بدون حقوق به صورت قانونی وجود ندارد.
اکر شخص کارفرما، کارگر خود را مجبور به استفاده از مرخصی اجباری قانون کار کند، موظف است که به اندازه تعداد روزهای مشخص شده، حقوق فرد را بدهد.
در مرخصی اجباری کارفرما الزام به پرداخت حقوق و مزایا دارد یا خیر؟
با توجه به صحبت رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور، مرخصی اجباری کارفرما برای کارمندان با حقوق است و از مرخصی استحقاقی کم نمی‌شود. همچنین دادن حق و حقوق کارمند و کارگران در قانون مرخصی اجباری کارفرما، وظیفه اصلی رئیس شرکت است. در واقع تا زمانی که کارگر وظایف خود را به نحو احسن انجام دهد، باید حقوق و مزایا دریافت کند. حالا موضوع این جا است که در صورت مرخصی اجباری توسط کارفرما، باید هزینه مرخصی اجباری کارگر حتما پرداخت کند. بر اساس قانون، اگر کارفرما حقوق در مرخصی اجباری کارمندان را ندهد، باید پاسخ‌گو باشد.
در صورت یک جانبه بودن مرخصی اجباری از طرف کارفرما، کارگر باید چه اقداماتی انجام دهد؟
حتما باید بدانید که قانون مرخصی اجباری، به صورت توافقی است. بنابراین کارفرما به هیچ عنوان اجازه یک طرفه بودن مرخصی اجباری کارمندان را ندارد. این فرد باید با توجه به شرایط مرخصی اجباری، تقویم سال آینده را در طول حداکثر سه ماه مانده به پایان سال، به نماینده قانونی شورای اسلامی کار برساند. سپس بر اساس قانون مرخصی اجباری کارفرما، این مدل مرخصی را به کارمندان خود اطلاع دهد.
در این زمان، تعداد روز مشخص شده برای مرخصی اجباری کارگران مشخص می‌شود و در طول آن، حقوق به کارمندان تعلق می‌گیرد. حالا اگر کارفرمایی به صورت یک‌جانبه مرخصی اجباری به کارگران بدهد، در معرض پیگردهای قانونی قرار می‌گیرد و باید ضرر و زیان آن را پرداخت کند.
چگونه حق خود را از کارفرما هنگام مرخصی اجباری بگیریم؟
اگر شما هم با این دسته از کارفرمایان سودجو کار می‌کنید، باید کفش آهنین برای دریافت حق خود بپوشید؛ چرا که به هر حال، فرد کارفرما قرار است که حقوق در مرخصی اجباری را پرداخت کند. اما اگر کارفرمای شما حقی برای مرخصی اجباری کارگر در نظر نگرفت یا این که زمان مرخصی اجباری را به طور غیر منتظره و بدون توافق اعلام کرد، شما می‌توانید به کمک وکیل‌های متخصص در وبسایت کارمنتو، حق خود را بگیرید.
کارمنتو امکان ارتباط تلفنی و آنلاین در حوزه قانون مرخصی اجباری را برای شما فراهم می‌کند. بنابراین شما در سراسر کشور می‌توانید درباره شرایط مرخصی اجباری اطلاعات مهمی را کسب کنید.
سخن پایانی
مرخصی اجباری یکی از انواع مرخصی‌های خاص برای کارگران و کارمندان محسوب می‌شود؛ چرا که در مرخصی اجباری قانون کار، اختیاری برای کارمندان وجود ندارد. از طرفی مرخصی اجباری بدون حقوق اصلا امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین فرد در صورت عدم دریافت حقوق مرخصی اجباری توسط کارفرما، می‌تواند برای شکایت اقدام کند. اگر شما هم به دنبال آگاهی از مرخصی اجباری قانون کار هستید، می‌توانید روی کمک کارمنتو حساب کنید.
از طریق مشاوره کسب و کار تلفنی آنلاین در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.
