بازنشتگان سرمایه‌های حقیقی یک جامعه‌اند؛ افرادی که سال‌ها در مشاغل مختلف خدمت کرده و چرخ‌های اقتصادی کشور را به حرکت درآورده‌اند. در این مطلب قصد داریم به یکی از دغدغه‌های اصلی این قشر زحمت‌کش، یعنی مالیات حقوق بازنشستگان بپردازیم.
آیا به حقوق بازنشستگان مالیات تعلق می‌گیرد؟ آیا بازنشستگان تامین اجتماعی نیز مشمول مالیات هستند؟ پاسخ به این سوالات و دیگر سوالاتی از این قبیل در ادامه این مقاله مورد بحث قرار خواهد گرفت.
آیا حقوق بازنشستگی درآمد محسوب میشود که مشمول مالیات شود؟
اگر بازنشسته هستید و تصور می‌کنید مبلغی از حقوق شما بابت مالیات کسر میشود، باید بگویم که این باور غلط است. بر اساس قوانین سازمان مالیات هنوز هیچ قانونی مبتنی بر دریافت مالیات حقوق بازنشستگان مصوب نشده است. بنابراین در پاسخ به سوال «آیا حقوق بازنشستگان شامل مالیات میشود»، باید بگوییم تاکنون خیر.
ریشه این باور غلط از کجاست؟
ریشه اصلی باور غلط بازنشستگان درباره مالیات، استفاده از لفظ حقوق بازنشستگی به جای مستمری است. طبق قانون مالیات، حقوق به دارایی اطلاق میشود که فرد در ازای انجام کاری دریافت می‌کند و بدیهی است و مشمول مالیات میشود؛ این در حالی است که حقوق دریافتی بازنشستگان با توجه به اینکه در ازای کاری صورت نمی‌گیرد (فعالیتی که در زمان حال انجام شود)، در دسته مستمری قرار گرفته و مشمول مالیات نمیشود.
مالیات حقوق شغل دوم بازنشستگان چگونه محاسبه میشود؟
حال که متوجه تفاوت میان حقوق و مستمری شدید، احتمالا باید بدانید که درآمد حاصل از شغل دوم بازنشستگان شامل مالیات میشود؛ زیرا نوعی حقوق است و در ازای فعالیت کنونی آنان حاصل میشود. البته محاسبه این مالیات نیز با توجه به شرایط ویژه بازنشستگان با معافیت‌هایی مواجه میشود که در ادامه بیشتر آن‌را بررسی می‌کنیم.
نکات مالیات حقوق بازنشستهها بعد از اشتغال مجدد
بر اساس قانون مالیات حقوق بازنشستگان، افرادی که پس از بازنشستگی مجددا در مشاغل دیگری مشغول به کار شده و درآمد کسب کنند، باید این درآمد را گزارش کرده و مطابق قوانین مالیاتی کشور، مالیات آن را پرداخت کنند. مالیات حقوق بازنشستگان شاغل بر اساس درآمد آن‌ها تعیین میشود.
در ادامه برخی از پارامترهای تاثیرگذار بر مالیات حقوق افراد بازنشسته شاغل را معرفی می‌کنیم.
-
دسته‌بندی درآمد
درآمد حاصل از اشتغال مجدد بازنشستگان، بسته به میزان و نوع درآمد می‌تواند مشمول مالیات شده و یا معافیت مالیاتی شغل دوم بازنشستگان به آن تعلق گیرد.
-
نرخ مالیات
برای بررسی نرخ مالیات حقوق شغل دوم بازنشستگان، باید قوانین مالیاتی کشور را بررسی کنید. گاهی ممکن است با توجه به قوانین یک کشور، حقوق اضافی حتی از حقوق معمولی افراد نیز مالیات بیشتری را متحمل شود.
-
معافیت‌ها و استثنائات
قوانین برخی کشورها بازنشستگانی با شرایط سنی یا معیشتی خاص را مشمول معافیت مالیاتی شغل دوم بازنشستگان می‌کند؛ این معافیت می‌تواند جزئی یا کلی باشد.
-
اعتبارات مالیاتی
در موارد خاص، بازنشستگان می‌توانند تحت عنوان مسائلی نظیر خرید خانه، هزینه‌های درمانی، مسائل خانوادگی و … اعتبارات مالیاتی دریافت کرده و میزان مالیات خود را کاهش دهند.
-
اطلاعیه و توصیه‌ها
به‌صورت کلی در موارد مالیاتی خاص نظیر مالیات حقوق بازنشستگی، قانون با جزئیات و تبصره‌های گسترده‌ای روبه‌رو میشود؛ لذا اطلاع از جزئیات قانونی در چنین مواردی برای عامه مردم کمی دشوار خواهد بود. توصیه می‌کنیم برای توضیح کامل شرایط خود و اطلاع از معافیت یا شمول مالیات، با یک مشاور یا وکیل مالیاتی خبره مشورت کنید.
تبصره ماده ۸۶ ق.م.م درخصوص مالیات حقوق پرداختی به بازنشستگان و سایر اشخاص
بر اساس تبصره ماده 86 قانون مالیات مستقیم، مالیات حقوق بازنشستگان به شکل زیر است:
- چنانچه بازنشسته به صورت تمام وقت یا نیمه وقت با مجموعه‌های دیگر همکاری کند، حقوق دریافتی وی بدون توجه به شرایط بازنشستگی مشمول مالیات میشود. نحوه محاسبه مالیات حقوق بازنشستگان در این شرایط با مشمولان عادی تفاوتی نمی‌کند و پس از کسر معافیت ماده 84 ق.م.م، مالیات ایشان محاسبه میشود.
- چنانچه افراد از مشاغل دیگری خارج از شغل استخدامی خود حقوقی دریافت کنند، این حقوق بدون معافیت مشمول مالیات ماده 86 قانون مالیات مستقیم خواهد شد.
معافیت مالیاتی شغل دوم بازنشستگان
بر اساس موادی از قانون مالیات مستقیم، مالیات حقوق بازنشسته شاغل تحت شرایطی می‌تواند مشمول معافیت جزئی یا کلی شود؛ در ادامه این موارد را بررسی می‌کنیم.
معافیت ماده 84
براساس ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم، میزان مالیات بر درآمد حقوق در طول یک سال از یک یا چند منبع، با توجه به بودجه سنواتی هر سال مشخص میشود. بنابراین برای بررسی وضعیت بازنشستگان شاغل و مالیات بر حقوق آن‌ها، باید جدول معافیت سنواتی کشور را بررسی کنیم که در ادامه نسخه سال جاری آن‌را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
| ردیف | مبلغ حقوق ماهانه (میلیون تومان) | مبلغ حقوق سالانه (میلیون تومان) | درصد مالیات |
|---|---|---|---|
| 1 | تا 10 | تا 120 | معاف |
| 2 | از 10 تا 14 | از 120 تا 168 | 10 |
| 3 | از 14 تا 23 | از 168 تا 276 | 15 |
| 4 | از 23 تا 34 | از 276 تا 408 | 20 |
| 5 | مازاد 34 | مازاد 408 | 30 |
معافیت‌های سنی
در مواد قانون مالیات مستقیم کشور، معافیتی برای سن مشمولان در نظر گرفته نشده است. برخی از بازنشستگان به اشتباه تصور میکنند افزایش سن باعث بازنشستگی آن‌ها میشود؛ این در حالی است که محاسبه مالیات حقوق بازنشستگان مشغول به کار ارتباطی با سن بازنشستگی اشخاص ندارد.
معافیت‌هایی برای وضعیت‌های خاص
افرادی با شرایط خاص معیشتی می‌توانند از برخی معافیت‌های ویژه سازمان مالیات بهره‌مند شوند. اگر خود را مشمول چنین معافیت‌هایی می‌دانید و می‌خواهید برای برگشت مالیات حقوق بازنشستگان خود اقدام کنید، بهتر است پیش از آن با یک مشاور خبره در این حوزه مشورت نمایید.
از طریق مشاوره مالیاتی تلفنی و آنلاین بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت از طریق تماس امن پاسخ سوالات خود را زمینه مالیات حقوق بازنشستگان دریافت نمایید.
معافیت‌های مربوط به درآمد معین
بر اساس بخشنامه مالیات حقوق بازنشستگان، بخشی از دریافتی بازنشستگان که تحت عنوان مستمری و بدون انجام فعالیتی از سوی آن‌ها برایشان واریز میشود، مشمول مالیات نخواهد شد. در حالی که اگر اشخاص در شغل‌های دیگری مشغول فعالیت شوند و از طریق آن درآمد معینی کسب کنند، مالیات حقوق بازنشستگی نیز همچون مالیات حقوق اشخاص عادی برایشان محاسبه خواهد شد.
معافیت‌های مربوط به خرید خانه
بازنشستگان یا افرادی که دارای گواهی عدم درآمد هستند، می‌توانند با توجه به شرایط معیشتی خود از مالیات مربوط به خانه معاف شوند. این معافیت می‌تواند کلی باشد یا اینکه میزان آن توسط شورای وزیران به صورت جزئی و در برای مورد خاص تعیین شود.
معافیت‌های مربوط به سرمایه‌گذاری‌ها
بر اساس قانون مالیات مستقیم، سود حاصل از سرمایه‌گذاری نیز مشمول مالیات میشود، مگر اینکه سرمایه‌گذاری در مکان‌ها یا موقعیت‌های جغرافیایی خاصی انجام شود که از مالیات معاف باشند؛ مثلا سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مربوط به مناطق محروم.
نحوه محاسبه مالیات حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی
اگر از بازنشستگان تامین اجتماعی یا سایر صندوقهای حمایتی کشور هستید و قصد دارید میزان مالیات حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی برای شغل دوم را بر اساس جدول بالا محاسبه کنید، باید با نحوه انجام اینکار آشنا شوید.
توجه داشته باشید برای محاسبه مالیات شغل دوم بازنشستگان، درصد مالیات هر ردیف از جدول تنها برای بخشی از حقوق که در محدوده همان ردیف قرار دارد، محاسبه میشود. برای مثال: اگر شخصی ماهانه 20 میلیون تومان حقوق دریافت کند، تا سقف 10 میلیون تومان از مالیات معاف است؛ از 10 تا 14 میلیون تومان مشمول 10 درصد مالیات؛ و از 14 تا 20 میلیون تومان مشمول مالیات 15 درصدی میشود. بدین ترتیب مالیات نهایی وی به شکل زیر محاسبه و برابر 1 میلیون و 300 هزار تومان خواهد شد.
(10,000,000 * 0) + ( 4,000,000 * 10%) + ( 6,000,000 * 15%) = 1,300,000
اگر بازنشسته‌ای هستید که شغل دوم اختیار کرده، می‌توانید با استفاده از جدول بودجه سنواتی هر سال مالیات شغل دوم بازنشستگان را محاسبه کنید.
برگشت مالیات حقوق بازنشستگان
چنانچه افراد متوجه شوند محاسبه مالیات حقوق بازنشستگان برای آن‌ها به شکل نادرستی انجام شده و به عبارت دیگر، دچار اضافه پرداخت مالیات شده‌اند؛ می‌توانند برای استرداد مالیات حقوق بازنشستگان اقدام کنند. بدین منظور، شخص مشمول باید مدارک کافی ارائه دهد و در صورت عدم اطلاع از مراحل قانونی، از خدمات مشاوره یا وکالت استفاده کند.
جمع‌بندی
مالیات بر حقوق بازنشستگان از مسائلی است که باورهای غلط بسیاری راجع به آن وجود دارد. همانطور که متن توضیح داده شد، حقوقی که بازنشستگان دریافت میکنند مشمول مالیات نمیشود؛ زیرا این حقوق در ازای فعالیت اقتصادی کنونی دریافت نشده و حاصل از پس‌اندازی است که در دوران فعالیت خود کرده‌اند (به عبارت دیگر، یک جیب به جیب کردن بلندمدت)؛ همچنین درباره مالیات شغل دوم این اشخاص و نحوه محاسبه آن نیز در سایت کارمنتو سخن گفتیم. امیدواریم مطالب این بلاگ برایتان مفید بوده باشد و در مسیر پرداخت اصولی مالیات از آن استفاده کنید.
از طریق مشاوره کسب و کار تلفنی آنلاین در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.
