در اکثر مواقع، کارمندان به دلیل استفاده از خدمات بیمه، در کارگاه‌های مختلف مشغول به کار می‌شوند؛ اما با این وجود، برخی از کارفرمایان، کارگر خود را بیمه نمی‌کنند. مسئله بیمه، در حال حاضر یکی از مهمترین موارد برای کارفرما و کارگر است؛ چرا که بعضی از کارفرمایان، به بهانه‌های مختلفی قصد فرار از بیمه کردن کارگر خود را دارند.
اما موضوع این جا است که همیشه هم بیمه نکردن کارگر، تقصیر کارفرما نیست و برخی از مواقع هم دلایل قانع‌کننده‌ای دارد. بنابراین بهتر است که قبل از تنظیم قرارداد کار، به تمامی موارد درباره بیمه کارگر توجه داشته باشید.
با توجه به اهمیت مسئله بیمه، ما در وبسایت کارمنتو تصمیم گرفتیم که دلایل بیمه نکردن کارفرما و مسائل مربوط به آن را برای جلوگیری از سوء تفاهمات و مشکلات بین کارگر و کارفرما، به شما ارائه دهیم.
آیا پرداخت حق بیمه کارگران ضروری است؟
اگر شما هم به تازگی مشغول کار در شرکت‌ها و کارگاه‌های خصوصی و دولتی شده باشید، حتما دغدغه بیمه را دارید. بیمه، نوعی قرارداد بین شرکت بیمه و فرد بیمه‌گذار است که در قبال دریافت حق بیمه، ضرر و زیان‌های وارد شده از رویدادهای ناخواسته به فرد را جبران می‌کند.
از طرفی کارگر کسی است که در قابل دریافت حقوق، مزد و مزایای دیگر، برای کارفرما کار می‌کند و درخواست‌های آن را انجام می‌دهد. بنابراین مسئولیت کارگرانی که در واحدهای مختلف فعالیت می‌کنند، بر عهده کارفرما است.
اگر ضرر و زیانی در حین کار، به کارگر وارد شود، باید کارفرما جوابگوی آن باشد. بر همین اساس، طبق قانون کار، کارفرمایان باید کارگران خود را مشمول بیمه کنند.
طبق قانون کار، کارفرما باید کارگر خود را بیمه کند و 23 درصد از حق بیمه آن را هم به سازمان تامین اجتماعی واریز کند. از آن طرف، کارگر هم باید 7 درصد دیگر مانده از حق بیمه 30 درصدی را به طور شخصی پرداخت کند.
بر اساس ماده 148 قانون کار، کارفرمایان باید تمامی کارگران خود را از روز اول کار بیمه کنند. توجه کنید که این قانون حتی برای دوره آموزشی کارگر هم صدق می‌کند. بر اساس همین ماده، کارگاه‌های مختلف باید لیست کارگران خود را به سامانه تامین اجتماعی ارسال کنند و با پرداخت حق بیمه، از آن‌ها حمایت کنند. با توجه به این قانون، باید متوجه شده باشید که بیمه نکردن کارگر، امری غیر قانونی است. بنابراین اگر کارفرما بیمه رد نکند، عملا قوانین را زیر پا می‌گذارد.
از طرفی مطابق ماده 36 قانون بیمه، کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه خود و کارگران تحت پوشش آن است و باید برای پرداخت حقوق و مزد آن‌ها، سهم بیمه شده را کم کند. به زبان ساده‌تر، کارفرما باید 7 درصد سهم کارگر را از حقوق آن فرد کم کند و به همراه سهم خود، به سازمان تامین اجتماعی واریز کند. این قانون هم بر اساس ماده 1 قانون کار، مشمول همه کارفرمایان، کارگاه‌ها، کارگران، موسسه‌های صنعتی، خدمات، کشاورزی و تولیدی می‌شود.
البته توجه کنید که ضرورت بیمه کردن کارفرما، بعد از اثبات رابطه کارگر و کارفرما برای پرداخت بیمه بیشتر می‌شود. بنابراین رابطه بین کارگر و کارفرما برای پرداخت حق بیمه را در ادامه شرح می‌دهیم:
اثبات رابطه کارگر و کارفرما جهت پرداخت حق بیمه
مطابق ماده 7 قانون کار، قرارداد کار متن کتبی یا شفاهی است که به موجب آن، کارگر درقبال دریافت حق‌السعی، کاری را برای مدت موقت یا غیر‌موقت برای کارفرما انجام می‌دهد؛ بنابراین هر چیزی که نشان دهد کارگری در قبال انجام کاری، از کارفرما پول گرفته است، می‌تواند به منظور اثبات رابطه کاری استفاده شود. مدارک اثبات‌کننده رابطه کاری را می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1.اسنادی که نشان دهند کارگر در دوره مورد ادعای خود، در کارگاه یا شرکت طرف شکایت خود، سمتی داشته یا حکمی دریافت کرده است.
- قیدشدن اسم کارگر در لیست حقوق و مزایای پرداختی توسط شرکت
- اثر انگشت یا کارت عبور و مرور صادرشده به منظور رفت‌وآمد کارگر به واحد تولیدی یا خدماتی
- ذکرشدن اسم کارگر در لیست هزینه نیروی انسانی شرکت
- فیش حقوقی یا هر سند بانکی که نشان‌دهنده واریز مبلغی به حساب کارگر، توسط کارفرما باشد.
- وجود کارت بهداشتی یا مجوزهای صادره برای نیروی کار از طرف سازمان‌های مختلف دولتی به‌نام کارگر
- مدارک پزشکی و آزمایش‌های بهداشتی و آمادگی جسمانی صادرشده برای کارگر به تقاضای کارفرما
- رأی صادرشده توسط هیئت تشخیص و اختلاف
- مدارک نشان‌دهنده نمایندگی کارگر از سمت واحد تولیدی برای دخالت در موضوعات مربوط به شرکت
- برگه مرخصی یا مأموریت صادرشده به اسم کارگر از طرف شرکت
11.شهادت سایر کارگران مبنی بر حضور کارگر در شرکت
- سایر مدارکی که نشان‌دهنده رابطه کاری بین کارگر و کارفرما باشند.
در صورت اثبات رابطه کاری، یکی از مزایای تعلق‌گرفته به کارگر، حق بیمه است. مطابق ماده 148 قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون، مکلف هستند بر اساس قانون تأمین اجتماعی، نسبت به بیمه‌کردن کارگران واحد خود اقدام نمایند. در حقیقت می‌توان گفت که هرگونه قول‌وقراری مبنی بر بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما، از منظر قوانین کشور قابل‌قبول نیست.
آیا کارفرما می تواند کارگر را بیمه نکند؟
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده است که اگر کارفرما حق بیمه را نپردازد، چه اتفاقی می‌افتد؟ اصلا آیا کارفرما می‌تواند کارگر را بیمه نکند؟ قبل از هر توضیحی، باید بگوییم که به هیچ عنوان کارفرما نمی‌تواند به بیمه نکردن کارگر خود فکر کند. بنابراین اگر در جایگاه کارگر، دلایل مختلفی از کارفرمای خود برای بیمه نکردن شنیده‌اید، اصلا توجه نکنید.
از آن طرف اگر کارفرما هستید، باید بدانید که طبق قانون، یکی از حقوق هر کارگر مشمول قانون تامین اجتماعی، بهره‌مندی از حمایت‌های بیمه تامین اجتماعی است. البته در برخی از مواقع، کارفرما با بهانه‌های مختلفی هزینه بیمه و سنوات و عیدی کارگر را پرداخت نمی‌کند.
درمورد بیمه نکردن کارفرما و جریمه آن سوالات بیشتری دارید؟ دریافت مشاوره تامین اجتماعی آنلاین و تلفنی کارمنتو که در لحظه انجام می‌شود، می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
چرا کارفرما بیمه نمی‌کند؟
رد نکردن بیمه توسط کارفرما دلایل زیادی دارد که منشأ تمام این دلایل نیز به نفع اقتصادی بازمی‌گردد؛ اگرچه این نفع کوتاه‌مدت است و در صورت افشا، ضرر بزرگی به‌دنبال خواهد داشت. یکی از مهمترین دلایل بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما، نداشتن کد کارگاه است. این کد، در صورت دریافت مجوزهای لازم جهت کار توسط کارفرما، به وی اعطا می‌شود.
دلیل دیگر بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما، نگاه کارفرما به حق بیمه است. برخی از کارفرمایان، به‌دلیل فراوانی نیروی کار، حق بیمه را هزینه‌ای اضافی تلقی می‌کنند؛ زیرا معتقدند که می‌توان کارگری را که به‌شدت به کار نیاز دارد، به‌نحوی قانع کرد تا از بیمه صرف‌نظر کند.
برای اینکه کارگر از کارفرما درخواست بیمه نکند، گاهی چک یا سفته و گاهی هم تعهد کتبی مبنی بر عدم تقاضای بیمه، از وی گرفته می‌شود؛ برخی اوقات نیز کارفرمایان با کوتاه‌کردن مدت قراردادهای کار یا عوض‌کردن عنوان قراردادها، از زیر مسئولیت پرداخت حق بیمه، شانه خالی می‌کنند. در تمام این موارد، امکان پیگیری پرداخت حق بیمه توسط کارگر وجود دارد که در ادامه مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.
اگر کارفرما، کارگر را بیمه نکند چه اتفاقی می‌افتد؟
همان طور که اشاره شد، قانون کار در ماده 148، بیمه کارگران را جزو وظایف قانونی کارفرمایان تعریف کرده است و امکان تخطی از آن برای هیچ کارفرمایی وجود ندارد. در صورت رد نکردن بیمه توسط کارفرما، به هر دلیلی، قانون وی را به جبران حق بیمه و مجازات نقدی محکوم خواهد کرد.
توجه داشته باشید که رضایت‌نامه اخذشده از کارگر، مبنی بر چشم‌پوشی وی از حق قانونی خود، فاقد اعتبار است و دلیل محکمه‌پسندی برای بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما به‌شمار نمی‌رود.
اگر کارگر نخواهد بیمه شود، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در بیشتر مواقع، کارگران به دنبال دریافت حق بیمه هستند؛ اما برخی از کارگران هم تمایلی به بیمه شدن توسط کارفرما ندارند. برای بیشتر کارگران، رد نکردن بیمه از طرف کارفرما چالش بزرگی است؛ اما جالب است بدانید که بسیاری از کارگران هم به صورت خودبه‌خود، خواهان دریافت بیمه نیستند. مثلا ممکن است که فرد، حقوق و دستمزد کمی دارد و به دنبال دریافت حقوق بیشتر است.
اما با توجه به این که بیمه‌شدن کارگر، جزو قوانین ثابت برای تمامی مشمولین تامین اجتماعی است، کارگر نمی‌تواند بیمه رد نکردن کارفرما را قبول کند. بر این اساس، هرگونه توافق بین کارگر و کارفرما برای بیمه نکردن کارگر، غیر قانونی است. بیمه کردن کارگر کاملا اجباری است و کارفرما باید این کار را حتما انجام دهد.
البته ناگفته نماند که در صورتی کارگر می‌تواند از کنار کارفرما بیمه نکرده راحت عبور کند که در محل دیگری، حق بازنشستگی خود را پرداخت می‌کند.
توافق کارگر و کارفرما برای بیمه؛ ذکر نکردن حق بیمه در قرارداد میان کارگر و کارفرما نشان از نفی حق بیمه کارگر دارد؟
در قرارداد کار بین کارفرما و کارگر، حتما تمامی نکات درباره تعهدات طرفین در قبال هم ذکر شده است. این موارد شامل حقوق خاصی مانند حق بیمه، عیدی، حقوق و مزایا و سنوات کارگر است. اما در برخی از کارگاه‌ها، کارفرما در ابتدا با کارگر خود درباره رد نکردن لیست بیمه توسط کارفرما توافق می‌کند. از آن طرف هم کارگر با این شرایط کنار می‌آید و به دلیل نیاز مالی، از حق خود می‌گذرد.
در واقع حتی اگر در شروع کار و در قرارداد هم بیمه نکردن کارفرما ذکر شود، باز هم دلیل قانع‌کننده‌ای برای عدم پرداخت حق بیمه نمی‌شود و کارگر می‌تواند پیگیر حق و حقوق خود در مراجع مربوطه باشد.
در این صورت، تنها کارگر به حق خود دست پیدا نکرده است. بنابراین اگر شما هم فکر می‌کنید با توافق کارگر، می‌توانید از کارگر خود را بیمه نکنید، بهتر است که به دنبال پاسخ جریمه نکردن کارگر چقدر است، باشید.
اگر کارفرما حق بیمه تان را پرداخت نکرد چه کنید؟
با توجه به این که بیمه جزو حقوق اصلی هر کارگر محسوب می‌شود، بنابراین طبق قانون، سازمان تأمین اجتماعی بر پرداخت حق بیمه کارگران توسط کارفرمایان نظارت می‌کند. بر این اساس، سازمان فوق، علاوه بر گزارش‌ها و شکایات مردمی در مورد رد نکردن بیمه توسط کارفرما، خود نیز این مسئله را پیگیری می‌کند. در راستای این پیگری، بازرسان تأمین اجتماعی، به‌صورت سر‌زده از واحدهای تولیدی بازدید و نسبت به بیمه‌بودن همه کارگران اطمینان حاصل می‌کنند.اگر کارفرما یا نماینده قانونی آن، مانع از بازرسی یا اختلال در روند آن ایجاد کند، باید علاوه بر جریمه بیمه نکردن کارگر، جریمه نقدی اخلال را هم پرداخت کنند.
از طرفی بر اساس قانون، سازمان تامین اجتماعی در مدت 6 ماه، تمامی پرداخت‌های کارفرما را بررسی می‌کند. اگر کارفرما بیمه کم رد کند یا اصلا رد نکند و مسئول تامین اجتماعی متوجه این مورد شود، حتما به کارفرما ابلاغ می‌کند.
بنابراین اگر شما در محلی کار می‌کنید که در آنجا افراد بیمه‌نشده‌ای حضور دارند، می‌توانید به وبسایت تأمین اجتماعی مراجعه و گزارش خود را ثبت کنید؛ همچنین می‌توانید با سامانه 1420 این سازمان نیز تماس بگیرید و موضوع عدم‌بیمه را گزارش دهید.
جریمه عدم پرداخت حق بیمه توسط کارفرما
از آنجایی که قانون کار، قانونی همه شمول و کشوری است، هیچ کارگر یا کارفرمایی حق تخطی از مفاد آن را ندارد. بنابراین اگر شخصی فکر رد نکردن بیمه را در سر دارد، باید بداند که جریمه بیمه نکردن کارگر چقدر است؟
طبق این قانون، وظیفه کارفرما شامل پرداخت حقوق و مزایای کارگر (دستمزد، عیدی، سنوات، حق بیمه و…) می‌شود و وظیفه کارگر نیز اطاعت از کارفرما در حوزه کاری است.
چنانچه به هر دلیلی، کارفرمایی از پرداخت حق بیمه کارگر خود اجتناب کند، کارگر قادر به مراجعه به مراجع ذی صلاح و اداره کار و دریافت حق و حقوق خود خواهد بود. اگر کارگر بتواند وجود رابطه کاری بین خود و کارفرما را اثبات کند، کارفرما مطابق ماده 183 قانون کار، علاوه بر تأدیه کلیه حقوق متعلق به کارگر (سهم کارفرما) با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم، به جریمه نقدی معادل دو تا ده برابر حق بیمه مربوطه نیز محکوم خواهند شد؛ البته شایان ذکر است که این جریمه نقدی به کارگر تعلق ندارد و به حساب سازمان تأمین اجتماعی واریز می‌شود. مبلغ جریمه بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما، متناسب با میزان بدهی ماهیانه، بین 7 تا 22 درصد از همه یا کسری بدهی پرداخت شده همان ماه است.
بر این اساس، اگر کارفرما بیمه را رد نکند، باید جریمه نقدی شود. همچنین علاوه بر این، کارفرما باید تمامی حقوق کارگر را هم کامل پرداخت کند که برای این کار، ضمانت اجرای قانونی اجباری کارفرما در قانون هم وجود دارد.
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده است که انواع درصد جریمه رد نکردن بیمه توسط کارفرما چگونه تعیین می‌شود؟ در پاسخ باید بگوییم که انواع جریمه مقطوع برای کارفرما بیمه نکرده، شامل موارد زیر است:
- جریمه بیمه نکردن کارگر تا مبلغ 300000 ریال از بدهی، ماهانه 7 درصد تمام یا کسری بدهی پرداخت نشده همان ماه است.
- جریمه کارفرما از مبلغ 300000ریال تا 1200000ریال بدهی، ماهانه 12 درصد تمام یا کسری بدهی پرداخت نشده همان ماه است.
- جریمه کارفرما از مبلغ 1200000 ریال تا 2500000 ریال بدهی، ماهانه 17 درصد تمام یا کسری بدهی پرداخت نشده همان ماه است.
- از مبلغ 2500000 ریال به بالا بدهی، ماهانه معادل 22 درصد تمام یا کسری بدهی پرداخت نشده همان ماه است.
نحوه محاسبه حق بیمه کارگر در صورت عدم پرداخت توسط کارفرما
درصورتی‌که کارگر بتواند رد نکردن بیمه توسط کارفرما را اثبات کند، نحوه محاسبه جریمه بیمه نکردن کارگر به روش‌های زیر محاسبه خواهد شد:
اگر کارگر همچنان در همان شرکت مشغول‌به‌کار باشد، آخرین دستمزد روزانه او ملاک محاسبه قرار می‌گیرد؛ به این ترتیب که این دستمزد در تعداد روزهایی که رابطه کاری برقرار بوده است، ضرب می‌شود و حق بیمه به‌دست می‌آید.
مثلا اگر حقوق پایه روزانه کارمند یا کارگر 200 هزار تومان بوده باشد. این 200 هزار تومان در تعداد روزهای کارکرد ضرب شده و با بن کارگری و بن مسکن جمع و نتیجه حاصل، در درصد حق بیمه‌ای که تامین اجتماعی اعلام می‌کند (30 درصد) ضرب می‌شود. به این ترتیب حق بیمه به دست می‌آید. فرمول محاسبه به صورت زیر خواهد بود:
(بن مسکن+ بن کارگری + (200000* تعداد روزهای کارکرد)) * سی درصد = حق بیمه
اگر کارگر در آن شرکت مشغول‌به‌کار نباشد، دو برابر حداقل دستمزد روزانه در سال موردنظر، در تعداد روزهای کار ضرب و دستمزد وی استخراج می‌شود.
پس از محاسبه میزان دستمزد، 30 درصد آن به‌عنوان حق بیمه در نظر گرفته می‌شود و از طرف کارفرما به حساب تأمین اجتماعی واریز خواهد شد؛ البته این مبلغ، به‌جز جریمه نقدی است که هیئت حل اختلاف برای کارفرمای خاطی در نظر خواهد گرفت.
شکایت بابت بیمه نکردن کارفرما
کارفرمایان، به دلایل مختلفی از بیمه کارگران خود سر باز می‌زنند. کارگران جویای کار نیز مخصوصاً افرادی که تازه وارد فضای کسب‌وکار شده‌اند و از نظر مالی تحت فشار هستند، به‌راحتی به شرایط غیرقانونی کار تن می‌دهند. این دسته از کارگران، گاهی برای به‌دست‌آوردن شغل موردنظر خود، با امضای چک، سفته یا رضایت‌نامه، از حق بیمه خود می‌گذرند.
ممکن است که خود کارگر شرایط را پذیرفته باشد؛ ولی باید در نظر داشت که اولاً طبق قانون کار، چنین قول‌وقرارهایی اعتبار ندارد. ثانیاً کارگر به‌خاطر شرایط مجبور به پذیرش شروط کارفرما شده است.
توجه داشته باشید که اگر کارفرما کارگر را بیمه نکند، کارگر حتی می‌تواند از راه تلفن گویای 1420، با واحد ارتباط مردمی سازمان تامین اجتماعی ارتباط برقرار کند و از این راه، تخلف کارفرمای خود را اطلاع دهد.
سخن پایانی
یکی از حقوق اصلی کارگران در محیط‌های کاری، بهره‌مندی از بیمه و مزایای مربوط به آن است. بنابراین هیچ کارفرمایی نمی‌تواند کارگر خود را داشتن این حق محروم کند. البته در بیشتر مواقع کارفرمایان با دلایل مختلف، به دنبال پرداخت نکردن بیمه کارگران خود هستند؛ اما اگر کارفرما بیمه رد نکند، کارگر می‌تواند از آن شکایت کند و حق خود را دریافت کند. البته انجام این کار هم مراحل قانونی و تبصره‌های متفاوتی دارد. بنابراین اگر در قالب کارگر می‌خواهید نحوه محاسبه جریمه بیمه نکردن کارگر به طور کامل انجام شود و به حق خود برسید، پیشنهاد می‌کنیم که از مشاوران تلفنی و آنلاین کارمنتو کمک بگیرید.
نحوه ارتباط با بیش از 350 مشاور برتر کشور در کارمنتو به صورت تلفنی و آنلاین است که در تمامی روزهای هفته و در همه ساعت‌های شبانه روز امکان‌پذیر است. از طرفی به شما اطمینان می‌دهیم که اطلاعات شما به صورت محرمانه حفظ شود.
اگر دغدغه قیمت مشاوره را دارید، باید بگوییم که تعرفه دریافت مشاوره تلفنی در کارمنتو بر اساس نرخ معقول بازار است. همچنین برای اطمینان بیشتر، شارژ اولیه رایگان برای متقاضیان در نظر گرفته شده است.
بنابراین شما می‌توانید با پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های دنیا، در هر مکان و زیر یک دقیقه، با مشاوران کارمنتو در ارتباط باشید و از آن‌ها کمک بگیرید.
از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین و تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.
با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.
