بانک چیست و چه انواعی دارد؟ وظایف و اهداف هر یک چیست؟

مدت مطالعه: 10 دقیقه
تاریخ به روزرسانی: 9 اسفند 1402
نویسنده: Niloofar Zamani

قطعا همه شما می‌دانید بانک چیست و حتما نیز تاکنون بارها کارهای مختلفی در بانک انجام داده‌اید. اما آیا اطلاع دارید که یک بانک دقیقا دارای چه وظایفی است و یا چه اهدافی دارد؟ بانک در واقع یک نوع موسسه مالی به حساب می‌آید که مجوزی به عنوان دریافت کننده سپرده‌ها دارد.

به طور کلی بانک‌ها دارای دو نوع کلی هستند که با نام بانک‌های تجاری و بانک‌های سرمایه گذاری معروف هستند. در اغلب کشورها بانک‌ها توسط دولت و یا بانک مرکزی قانون گذاری شده‌اند. در صورت تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه بانک‌ها و یا داشتن هر نوع سوالات و ابهامات حقوقی در این زمینه می‌توانید با مرکز کارمنتو در ارتباط باشید.

این مرکز با فراهم کردن امکان دریافت مشاوره آنلاین تلفنی، در دسترس بودن خدمات به صورت 7 روز هفته و 24 ساعت و همچنین پشتیبانی به صورت 7 روز هفته و 24 ساعت بهترین خدمات مشاوره‌ای را در اختیار شما قرار می‌دهد. اما در ادامه این مقاله قصد داریم شما را به طور کلی با اهداف، وظایف و انواع بانک آشنا کنیم.

بنر حقوقی

بانک چیست؟

در ابتدا لازم دانستیم تا شما را به طور کلی با بانک آشنا کنیم و به شرح پاسخ این سوال بپردازیم که بانک چیست و دقیقا چه اهدافی دارد؟ در واقع لازم است بدانید که صنعت بانکداری در اصل به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها در عملیات بانکی مانند سیاست‌گذاری، برنامه ریزی، سازماندهی و اجرا می‌گویند.

به زبانی ساده‌تر و واضح‌تر می‌توان بیان کرد که بانک در اصل موسسه‌ای است که تجهیز و تخصیص منابع در بازار پول را مدیریت می‌کند. این صنعت در تمامی کشورها اهمیت زیادی دارد چرا ‌که بانک در واقع وظیفه تامین کردن و پشتیبانی مالی در جامعه را برعهده دارد. یک بانک همچنین باید در برابر شواهدی که از تحقیقات بازاریابی حاصل می‌شود، عکس العمل مناسبی نیز نشان دهد.

بنابراین می‌توان بیان کرد که بانک نهادی است که موجب می‌شود فردی که قصد پس انداز دارد به کسی که قصد قرض دارد، وصل شوند. لازم به ذکر است که وظایف بانک بسیار متنوع بوده و دارای انواع مختلفی نیز است. در ادامه به شرح این وظایف و همچنین انواع آن‌ها می‌پردازیم.

تاریخچه پیدایش بانک

اکنون که به طور کلی دانستید بانک چیست، در این قسمت قصد داریم به طور کلی به تاریخچه پیدایش آن اشاره کنیم. تشکیل و پیدایش بانک در واقع سیر واحدی نداشته و می‌توانید نمونه‌های اولیه آن را حتی در زمان پادشاهی بابل در حدود 2 هزار سال پیش از میلاد مشاهده کنید. در واقع در آن زمان معاملات بانکی به شکل ابتدایی رواج بسیار زیادی داشته و مقررات و قوانین سپرده‌ها به صورت سنگ‌نبشته حک شده بود. لازم به ذکر است ‌که بانک‌داری حتی در تمدن یونان، معبد معروف دلفی، روم و یا چین نیز مرسوم بوده است.

آغاز شدن صنعت بانکداری نوین نیز از دوره رنسانس اروپا قابل مشاهده است. در این دوران با گستردگی ایجاد شده در زمینه تجارت دریایی، شهرهایی که بندری بودند با مراکز مبادلات پولی تبدیل شده‌اند. شهر ونیز ایتالیا نیز از جمله شهرهایی است که در زمان قدیم به دلیل جمع شدن تجار مختلف و کشتی‌های تجاری متنوع، شغل جدیدی به نام صراف‌های اولیه در آن ایجاد شد.

در این زمان افراد پول‌های خود را در این شهر به صراف‌ها می‌دادند و در برابر آن یک رسید دریافت می‌کردند. پس از اینکه این شخص به مقصد خود می‌‌رسید با ارائه کردن این رسید به صراف پول خود را دریافت می‌کرد. البته در مقابل این خدمت یک مقدار پول نیز از شخصی ‌که صاحب پول است، دریافت می‌شد.

همچنین در سال 1587 میلادی، یک بانک به نام بانکو دی ریالتو تاسیس شد که شیوه کار آن اصل و اساس بانک‌داری در کل اروپا شد. پس از هلند وارد این صنعت شد و در سال 1609 بانک آمستردام نیز بنیان‌گذاری شد. این گونه بانک‌ها به صورت کم کم در کل دنیا تشکیل و گسترده شدند. در ادامه شما را با وظایف بانک ها آشنا خواهیم کرد.

تاریخچه پیدایش بانک

فعالیت‌های استاندارد بانک

بانک‌ها که به عنوان عامل پرداخت کننده از راه اجرا کردن چک‌ها و یا حساب‌های جاری فعالیت دارند، چک‌های کشیده شده را به عنوان وجه مشتریان در آن بانک را پرداخت کرده و چک‌های سپرده را نیز از حساب‌های مشتریان جمع آوری کنند.

همچنین بانک‌ها باید به پرداخت وجوه مشتریان از راه و روش‌های مختلف مانند ACH، انتقال مخابره‌ای، EFTPOS و ماشین گویای اتوماتیک خودپرداز بپردازند. در صورت تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید برای دریافت خدمات مشاوره‌ای با کارمنتو در ارتباط باشید. امکان چت آنلاین با پشتیبان، تنوع حوزه‌ها (11 حوزه و 31 زیرحوزه)
و تنوع خدمات (مشاوره و پروژه) از جمله مزایای این مرکز است.

قوانین بانک

پیش از اینکه شما را با انواع بانک ها و همچنین وظایف بانک آشنا کنیم، در ابتدا لازم دانستیم تا توضیحاتی در مورد قوانین بانک خدمات شما ارائه دهیم. بانک نیز از جمله موسساتی است که دارای قوانین متعددی است.

برای مثال در فصل اول قانون بانکداری به تاسیس بانک اشاره شده است. ماده 1 این فصل به این امر اشاره کرده است که بانک در واقع یک نوع موسسه است که با شکل شرکت سهامی و بر اساس قانون تجارت تاسیس شده است.

علاوه بر این در ماده 2 این فصل آمده است که بانک‌ها علاوه بر اینکه می‌توانند سپرده را قبول و حساب جاری را افتتاح کنند، می‌توانند بر طبق اساسنامه و البته در محدوده قوانین و مقررات آن فعالیت‌های مختلفی را نیز انجام دهند. برای مثال می‌توانند معاملات مربوط به سفته، سهام، اسناد و همچنین برگه‌های بهادار دیگر را انجام دهد.

نقل و انتقالات وجوه نیز از جمله دیگر وظایف بانکها به شمار می‌آیند. البته قوانین بانک فقط محدود به این موارد نمی‌شود و مقررات متعدد دیگری نیز وجود دارند.

خطرپذیری و سرمایه

لازم به ذکر است که بانک‌ها در زمان انجام فعالیت‌های تجاری ممکن است با خطرات بسیار زیادی و البته مختلفی مواجه شوند. البته نحوه مدیریت کردن و همچنین درک این بحران‌ها و خطرات نیازمند یک راهبرد و روش کلیدی جهت سوددهی بوده و اینکه بانک به چه میزان سرمایه نیاز خواهد داشت.

از جمله برخی خطرات و بحران‌هایی که بانک‌ها ممکن است با آن‌ها مواجه شوند می‌توان با خطر اعتبار و سرمایه‌، خطر تسویه پذیری و یا قابلیت تبدیل کردن به پول، خطر بازار، خطر اعتبار و آبرو و همچنین به خطر اقتصاد کلان اشاره کرد. در صورتی که تمایل دارید به طور دقیق‌تر بدانید که هدف بانک چیست، پیشنهاد می‌کنیم ادامه مقاله را نیز مطالعه کنید.

بانک‌ها در اقتصاد

حتما می‌دانید که بانک‌ها تاثیر بسیار زیادی در اقتصاد دارند. برای مثال می‌توان بیان کرد که یکی از مهم‌ترین نقش‌های بانک در اقتصاد، برقرار کردن تعادل در بین عرضه و تقاضا است. فراهم کردن بستری برای جابه‌جایی نیز از دیگر تاثیرات و نقش بانک در اقتصاد به حساب می‌آید.

در واقع جابه‌جا کردن اعتبار ریالی اشخاص از اصلی‌ترین فرآیندهای تراکنش اقتصادی به شمار می‌رود. بانک‌ها ضمن اینکه در ذخیره‌سازی نقش مهمی دارند، موجب می‌شوند بستر انتقال مناسبی نیز در شبکه اقتصادی تامین شود. از جمله وظایفی که حکومت‌ها دارند می‌تواند به ایجاد شرایط مناسب برای زندگی شهروندان اشاره کرد.

به عبارتی بهتر خدماتی مانند برقرار کردن امنیت، رفاه، آموزش، بهداشت باید به بهترین نحو توسط حکومت و دولت‌ها تامین شود. برخی از این انواع خدمات باید توسط دادن تسهیلات اقتصادی انجام شود. در بانک‌ها بهترین انواع این خدمات را در اختیار اشخاص قرار می‌دهند و از این نظر نیز بر اقتصاد اثرگذار هستند.

عملکردهای اقتصادی

اکنون که نقش و اثرگذاری بانک در اقتصاد برای شما قابل درک شد، در این قسمت قصد داریم به عملکردهای اقتصادی بانک اشاره کنیم. از جمله عملکردهای اقتصادی این موسسه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • افتتاح حساب و حساب‌های جاری به شکل چک یا وجه نقد
  • تسویه وجوه و شبکه‌بندی
  • میانجی‌گری اعتبار
  • تعدیل و توسعه دادن کیفیت اعتبار
  • انتقال دادن سررسید
  • تولید کردن پول

بحران بانک

انواع بانک ها ممکن است دچار بحران‌های مختلفی شوند‌ که به صورت سیستماتیک مشکلات متعددی ایجاد شود‌. برای مثال هجوم بانکی و یا هجوم به بانک از جمله این بحران‌های بانکی است. در این نوع بحران تعداد زیادی از مشتریان از سپرده‌های خود در یک نوع نهاد مالی به صورت همزمان برداشت می‌کنند.

پول آن را نیز یا نقد و یا به صورت اوراق قرضه دولتی می‌خرند و یا ممکن است همچنین پول خود را به یک موسسه امن‌تر انتقال دهند، چرا که بر این باورند که موسسه مورد نظر توانایی لازم برای پرداخت کردن دیون را ندارد و یا ممکن است در آینده نداشته باشد. با افزایش برداشت سپرده‌‌ها ممکن است بانک ثبات خود را از دست دهد و حتی ورشکست شود. این نوع تنها یک نمونه از بحران بانکی به شمار می‌آید.

بحران‌های بسیار دیگری نیز وجود دارند که ممکن است بانک با آن‌ها مواجه شود. در صورت تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه و یا در مورد اهداف بانک می‌توانید از خدمات مشاوره‌ای کارمنتو کمک بگیرید. از جمله مزایای این مرکز می‌توان به همکاری با بیش از 350 مشاور برتر کشور، استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌های دنیا و وجود یک پلتفرم جامع ویژه مشاور و کارفرما اشاره کرد.

حقوقی

مشاوران حقوقی کارمنتو به صورت آنلاین و تلفنی که به صورت فوری و زیر یک دقیقه ارتباط برقرار می‌شود، افراد را در مسائل حقوقی راهنمایی می‌کنند و به عنوان یک پل ارتباطی بین افراد و سیستم حقوقی عمل می‌کنند تا از ورود به مشکلات قانونی جلوگیری شود.

گونه‌های بانک‌داری

ممکن است تمایل داشته باشید که با انواع گونه‌های بانک‌داری نیز آشنا شوید. از جمله گونه‌های بانک‌داری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • بانک‌داری شعبه‌ای: این گونه در اصل نوعی است ‌که تمامی فعالیت‌های بانکی با مجوز تاسیس شعبه انجام می‌شود.
  • بانک‌داری بی‌شعبه: فعالیت‌های بانکی این گونه بدون مجوز تاسیس شعبه انجام می‌شود.
  • بانک‌داری سرمایه‌گذاری: گونه دیگر سرمایه‌گذاری نامیده می‌شود که در اصل واسطه‌گری مالی برای خرید اوراق بهادار و عرضه کردن به سرمایه‌گذاران انجام می‌شود.
  • عمده‌بانک‌داری: تمامی عملیات بانک‌ها توسط یک بانک برای یک بنگاه مالی و یا دیگر بانک‌ها انجام می‌شود.
  • خرده‌بانک‌داری: عملیات مختلف توسط یک بانک برای بنگاه‌ و یا اشخاص انجام می‌شود.

انواع بانک‌ها

ممکن است برای شما سوال باشد که انواع بانک چیست؟ از آن‌جایی که احتمالا بسیاری از افراد اطلاع دقیقی از انواع بانک ندارند، در این قصد داریم شما را به طور کلی با انواع بانک‌های موجود آشنا کنیم. بانک‌ها را به طور کلی می‌توان به انواع زیر تقسیم‌بندی کرد:

  • بانک‌داری جزئی: این نوع از انواع بانک به طور مستقیم با اشخاص و تجارت‌های کوچک تعامل دارد.
  • بانک‌داری تجاری: نوع دیگری از انواع بانک‌ها است که خدمات تجارت بازار متوسط را عرضه می‌کند.
  • بانک‌داری شراکتی: این نوع به موسسات تجاری بزرگ و مستقل مربوط می‌شود.
  • بانک‌داری خصوصی: انواع خدمات مدیریت سرمایه برای برخی از اشخاص و خانواده‌ها فراهم می‌کند.
  • بانک‌داری سرمایه‌گذاری: از جمله وظایف بانک های سرمایه گذاری به فعالیت‌های بازارهای مالی مربوط می‌شود.

انواع بانک‌های جزئی

  • تجاری
  • توسعه محلی
  • اتحادیه‌های اعتباری
  • ذخیره‌های پستی
  • بانک‌های خصوصی
  • بانک‌های خارج از زمینه قانونی
  • بانک‌های ذخیره‌ای
  • بهترین درگاه واسط
  • جوامع سازمانی و بانک‌هایی که زمان را در مقابل پول، گرو نگه می‌دارند.

انواع بانک‌های سرمایه

  • بانک‌های سرمایه‌ای: این نوع بانک‌ها پذیره‌نویسی می‌کنند. به عبارتی اوراق بهادار و قرضه، به داد و ستد خودشان پرداخت می‌کنند، بازار ایجاد می‌کنند و یا اینکه به شرکت‌ها پیشنهاد فعالیت‌های مختلف بازار سرمایه را می‌دهند.
  • بانک‌های بازرگان: این نوع از بانک‌ها ضمانت کننده سرمایه‌گذاری و معاملاتی هستند. به عبارتی بهتر برای شر‌کت‌های مختلف سرمایه‌ای را به صورت سهام ارائه می‌کنند. برخلاف شرکت‌هایی که ممکن است خطراتی داشته باشند، این نوع بانک‌ها تمایل دارند تا بیشتر در شرکت‌های جدید سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند.

اهداف بانک

در این قسمت قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که هدف بانک چیست؟ لازم به ذکر است که در جمهوری اسلامی ایران بانک دارای اهداف مختلفی است. از جمله اهداف بانک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مستقر کردن نظام پولی و اعتباری بر اساس حق و عدل با هدف به گردش درآوردن صحیح پول و اعتبار در جهت سلامت و رشد درست اقتصاد کشور از جمله هدف بانک به حساب می‌آید.
  • فعالیت در جهت به تحقق رساندن اهداف و سیاست‌ها و برنامه‌های اقتصادی دولت به ابزارهای پولی و اعتباری از اهداف مهم بانک به حساب می‌آید.
  • فراهم کردن تسهیلات لازم دیگر هدف بانک در جهت توسعه تعاون عمومی و قرض‌الحسنه با کمک گرفتن از جذب وجود آزاد، پس‌اندازها و سپرده‌ها و همچنین بسیج کردن آن‌ها به منظور تامین کردن شرایط کار و سرمایه‌گذاری و با هدف اجرای بندهای 2 و 9 اصل چهل و سوم قانون اساسی است.
  • دیگر هدف بانک حفظ کردن ارزش پول و فراهم کردن تعادل در موازنه پرداخت‌های مبادلات بازرگانی است.

اهداف بانک

وظايف بانک

از دیگر سوالاتی که قصد داریم در این مقاله به بررسی آن‌ها بپردازیم این است که وظایف بانک چیست؟ لازم است بدانید که بانک دارای وظایف متعددی است که در ادامه با برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

  • پخش اسکناس و سکه‌های فلزی بر اساس قوانین و مقررات
  • تنظیم، کنترل و هدایت گردش پول
  • انجام تمامی فعالیت‌های بانکی ارزی و ریالی
  • نظارت داشتن بر معاملات طلا و ارز و وارد و صادر شدن پول رایج ایران
  • انجام عملیات در زمینه اوراق و اسناد بهادار
  • اعمال کردن سیاست‌های پولی و اعتباری

سعی بر این بود که در این قسمت و در پاسخ به این سوال که وظیفه بانک چیست، شما را با برخی از وظایف بانک آشنا کنیم. البته لازم به ذکر است که بانک دارای اهداف بسیار وسیع و گسترده‌ای است. در صورتی که در زمینه بانک دچار مشکلات و ابهاماتی شده‌اید می‌توانید از خدمات مشاوره‌ای کارمنتو کمک بگیرید. این مرکز با ارائه خدمت با معقول‌ترین قیمت بازار، نمایش وضعیت مشاور به منظور صرفه جویی در زمان کاربر (آنلاین و آفلاین) و همچنین امکان دریافت مشاوره فوری در هر جای ایران در لحظه و زیر یک دقیقه بهترین خدمات را در اختیار شما قرار می‌دهد.

ارکان بانک

بانک از ارکان مختلف و مهمی تشکیل شده است که در ادامه اقدام به معرفی آن‌ها می‌کنیم.

  • مجمع عمومی: از جمله وظایف این مجمع می‌توان به رسیدگی و تصویب ترازنامه، اتخاذ تصمیم گیری‌های نهایی، اتخاذ تصمیم در مورد تقسیم سود ویژه و انتخاب کردن اعضای هیئت نظار اشاره کرد.
  • هیئت عامل: وظایف مختلفی بر عهده هیئت عامل است که از جمله آن‌ها می‌توان به اداره‌ی امور بانکی و همچنین به اجرا درآوردن قوانین است.
  • هیئت نظارت اندوخته اسکناس: وظیفه نظارت بر اجرای مفاد ماده پنج قانون پولی و بانکی کشور از روش تحویل دادن و نگهداری کردن اسکناس‌های چاپ شده را دارد.
  • هیئت نظار: رسیدگی به حساب‌ها و تعهدات، رسیدگی به ترازنامه پایان سال، رسیدگی به شکل ریز دارایی و رسیدگی به عملیات بانکی از جمله وظایف این هیئت است.
  • شورای پول و اعتبار: رسیدگی و به تصویب رساندن بودجه و مقررات استخدامی، اظهار نظر در مورد ترازنامه بانک مرکزی و تصویب آیین نامه‌‌های پولی و بانکی را عهده‌دار می‌شود.

نقش صنعت بانکداری در توسعه پایدار

از جمله مباحث مهم در صنعت بانک‌داری، نقش آن در توسعه پایدار است. در این راستا موضوعاتی مانند بانک‌داری پایدار، بانک‌داری سبز، بانک‌داری اجتماعی و بانک‌داری اخلاقی مطرح است. با دقت به اهمیت موضوع پایداری در سطح‌های بین‌المللی، محققان مختلفی به مدل‌های ارزیابی پایداری پرداخته‌اند. در واقع بانک‌ها با تامین مالی و پشتیبانی از طرح‌های سبز بر اساس پایداری نقش کلیدی در این زمینه فعالیت می‌کنند. با تاکید بر مسئولیت اجتماعی در نهایت جریان‌های مالی می‌توانند به حوزه‌های پایداری جریان پیدا کنند.

سخن پایانی

بانک‌ها از جمله مهم‌ترین عواملی هستند که امروزه به صورت مستقیم بر اقتصاد کشور تاثیر می‌گذارند. در واقع علاوه بر تسهیل و ارائه خدمات مختلف به افراد جامعه اهمیت بسیار زیادی در اقتصاد نیز دارد. در این مقاله سعی بر این بود که این موسسه را به طور دقیق معرفی کرده و وظایف و اهداف آن را برای شما شرح دهیم. در صورت تمایل و یا نیاز می‌توانید در این زمینه از خدمات مشاوره کارمنتو در امور حقوقی کمک بگیرید. از جمله مزایای این مرکز می‌توان به شارژ اولیه رایگان، قابلیت استفاده از کیف پول و محرمانه بودن اطلاعات اشاره کرد.

کسب و کار

از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.

با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟ 6 نظر

4 6
بانک چیست و چه انواعی دارد؟ وظایف و اهداف هر یک چیست؟

مشاورین مرتبط

مقالات مرتبط

امور حقوقی
14 شهریور 1403

|

7 دقیقه مطالعه
امور حقوقی
30 مرداد 1403

|

12 دقیقه مطالعه

مقالات مرتبط

نظرات کاربران

اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

ایمیل شما با موفقیت ثبت شد