شرایط و قوانین صادرات خشکبار از ایران به کشورهای دیگر

صادرات خشکبار یکی از مزیت‌های رقابتی ایران در صحنه تجارت بین‌الملل است و به دلیل دارا بودن منابع و محصولات باکیفیت در سطح تجارت خارجی به‌عنوان یکی از کشورهای قدرتمند خودنمایی می‌کند. چندین دهه است که صادرات انواع خشکبار به ‌عنوان یکی از اهداف مهم تولیدکنندگان و تاجران عرصه خشکبار در دستور کار قرار گرفته و توانسته بخش زیادی از محصولات این حوزه برای بازارهای جهانی بسته‌بندی و ارسال شود.

بنا بر آمارها و گزارش‌های منتشر شده در سال 99 بیش از یک میلیارد و هفتصد میلیون دلار حجم صادرات ایران در حوزه خشکبار بوده که در این میان پسته پیشتاز بازار است. در این مقاله کارمنتو تلاش می‌کنیم به‌صورت کامل و مفصل به دنیای صادرات خشکبار سفر کنیم و از جوانب متعدد به بررسی دنیای آن بپردازیم.

جهت دریافت راهنمایی و مشاوره، به بخش خدمات مشاوره صادرات و واردات سایت کارمنتو مراجعه کنید.

هدف از صادرات خشکبار و سود حاصل از آن

صادرات خشکبار ایران به دلیل کیفیت بالای محصولات و مزیت رقابتی که در نیرو کار و… دارد از وضعیت خوبی برخوردار است. در کنار این عامل تفاوت واحد پولی و نوسانات ارزی روبه‌رشد می‌تواند حاکی از این باشد که سود صادرات خشکبار بالا است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که صادرات انواع خشکبار در ایران با رشد 43 درصدی همراه بوده و ارزآوری قابل‌توجهی برای ایران و تاجران این صنعت داشته است. در سطح جهان آمار و ارقام نشان می‌دهد که 5 درصد از کل صادرات جهان به ایران تعلق دارد که معادل بیش از 2 میلیارد دلار است. این موارد حاکی از آن است که نه‌تنها سود حاصل از صادرات این محصولات زیاد است به دلیل ارزآوری زیادی که دارد و تفاوت واحد پولی به لحاظ اقتصادی و تجارتی توجیه خوبی دارد.

بیشتر بخوانید: سود حاصل از صادرات زعفران چقدر است؟

قوانین صادرات خشکبار به کشورهای خارجی

صادرات خشکبار به کشورهای خارجی در عین این که درآمد خوبی دارد ولی سختی‌ها و چالش‌های خاصی نیز به همراه دارد، یکی از این موارد مباحث مربوط به قوانین و مقررات است. در ادامه تلاش می‌کنیم قوانین و مجوزهای مربوط به این نوع صادرات را با هم مرور کنیم.

• تمامی محصولات صادراتی باید استانداردهای عمومی مانند سیب سلامت، تأیید کیفیت و سلامت بندی داشته باشند و در آزمایشگاه‌های تخصصی برگه سلامت محصول دریافت کنند. در کنار این موارد اخذ مجوزهای تخصصی و ایزوهای مرتبط با محصول می‌تواند به‌عنوان مزیت رقابتی و شانس پذیرش در بازار خارج برای آن بررسی کنند.
• در بعضی از خشکبارها مانند بادام به دلیل مسئله مایک و توکسین باید ثابت کنند میزان آلاینده بودن آن مناسب و آسیب‌زننده نیست.
• برنامه‌های تجزیه‌ و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی (HACCP) یکی از مهم‌ترین آزمایش‌های مربوط به حوزه خشکبار است و باید ثابت کنند ماده‌های سالمونلا و E. Coli  وجود ندارد یا از حد مجاز فراتر نرفته است.
• توجه به میزان رطوبت، اندازه، میزان و نوع مواد نگه‌دارنده و رتبه کیفیت بسیار اهمیت دارد.
• در برچسب‌های مربوطه به بسته‌بندی‌های صادراتی درج نام محصول، کیفیت و نوع فراوری آن، اطلاعات کامل محصول، درجه‌بندی، سال تولید و… بسیار مهم است و باید درجه شوند.
•  گواهی‌های امنیت غذا حتماً برای خشکبار صادراتی باید تهیه شود. رایج‌ترین گواهی‌ها عبارت‌اند از BRC/FSSC22000/ IFS
• درصورتی‌که خشکبار ارگانیک و محیط‌زیست دوست هستند حتماً باید گواهی  IFOAM را برای محصولات اخذ کرد.

اخذ این مجوزها و رعایت این قوانین بسیار مهم است و تأثیر زیادی بر روی سود صادرات خشکبار از خود به‌جای می‌گذارند. به همین خاطر استفاده از مشاوره‌های این نوع صادرات می‌تواند مفید باشد.

بیشتر بخوانید : قوانین و مقررات مربوط به صادرات میوه به کشورهای خارجی

مراحل صادرات خشکبار از ایران به کشورهای دیگر

داستان صادرات از کجا شروع می‌شود؟ اگر تصمیم به صادرات خشکبار دارید و می‌خواهید وارد این بازار شوید باید بدانید در مراحل صادرات انواع خشکبار به‌صورت زیر است:

• قدم اول:

 باید تحقیقات بازار انجام دهید، بازارهای جغرافیایی مختلف و پرمتقاضی صنعت خشکبار را شناسایی کنید، رفتار مردم، نحوه خرید و علایق آن‌ها را کشف کنید.

• قدم دوم:

 به دنبال تأمین‌کنندگان رفته و فرایند تأمین محصول را مورد سنجش قرار دهید. در این مرحله میزان توانایی منابع مالی، شرایط نگه‌داری و کیفیت محصول بسیار حائز اهمیت است.

• قدم سوم:

 باید اطمینان حاصل کنید مشتری خارجی برای خشکبار وجود دارد و می‌توانید برای محصولات خود خریدار پیدا کرده و با شرایط قیمت، نحوه حمل‌ونقل و بسته‌بندی محصول به تفاهم دست پیدا کنید. در این مرحله باتوجه‌ به کشور مقصد و محصول انتخاب شده باید مجوزهای مربوط به آن را صادر کرده را اخذ و تمام قوانین مربوط به کشور مقصد را باید اخذ کنید و آزمایش‌های لازم اجرا شوند. بعد از تأیید محصول به لحاظ بهداشتی و سلامتی و مشخص‌شدن درجه کیفیت محصول باید مطابق با نیاز و شرایط بازار، درخواست خریدار خارجی و … بسته‌بندی خشکبار را انجام دهد.

• قدم چهار:

 باتوجه ‌به توافق صورت‌گرفته در مورد نحوه حمل‌ونقل صورت‌گرفته با خریدار خارجی و مکان تحویل، ارسال محصولات مطابق با برنامه زمان‌بندی‌شده صورت می‌گیرد و محصولات از طریق مبادی رسمی از کشور خارج می‌شود. در این مرحله باید مجوز خروج محموله از کشور و انجام فرایند اداری صورت بگیرد و بار از مرز خارج شود.

• قدم پنجم:

تحویل بار به خریدار در محل مورد توافق است و بهتر است این توافقات بر اساس مدل‌ها و قواعد بین‌المللی تعریف شده باشد و فرایندهای مالی شفاف و واضح باشند.

هرچند توصیه متخصصین و تاجران باتجربه به افراد کم‌سابقه این است که از مشاوره صادرات خشکبار حتماً بهره‌مند شده و با آموزش صحیح و شناخت کامل وارد این بازار شوند. چرا که بخش زیادی از اجرای درست این مراحل به تجربه و دانش تخصصی بستگی دارد.

بیشتر بخوانید : کسب درآمد از طریق صادرات گیاهان دارویی به کشورهای همسایه

انواع خشکبار برای صادرات به دیگر کشورها

ایران یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان خشکبار در جهان است و محصولات تولید شده در این کشور دارای مزیت رقابتی است و بخش عمده‌ای از صادرات پسته، خرما، بادام جهان توسط تاجران ایرانی تأمین می‌شود. هرچند علاوه بر موارد انگور، توت خشک، زرشک و… هم به‌عنوان خشکبار صادراتی شناخته می‌شوند. این محصولات در شهرهای کاشمر، رفسنجان، همدان، خراسان، بناب و… تولید و آماده صادرات می‌شوند.

اگر هم به سراغ آمار و ارقام برویم، بر اساس آمار اتحادیه صادرکنندگان خشکبار در سال 1396، صادرات پسته ایران و مغز پسته به وزن 38 تن و به ارزش 530 هزار دلار بوده و در صدر صادرات خشکبار قرار گرفته است. در رتبه دوم انواع کشمش بوده که بیش از 51 تن کشمش به ارزش بیش از 90 هزار دلار در رتبه دوم قرارگرفتن است. با این تفاسیر بهتر است بدانید که ایران در صادرات پسته نخستین کشور و در صادرات کشمش سومین کشور صادرکننده است.

کشورهای مناسب برای صادرات خشکبار

کشورهای زیادی در لیست صادرات انواع خشکبار هستند و تاجران ایرانی توانسته‌اند خشکبار ایران را تا قلب این کشورها ببرند. بر اساس شواهد موجود و تحقیقات تیم کارمنتو کشورهای کانادا، دبی، روسیه، کشورهای اروپایی، قطر و… بهترین مقاصد صادرات خشکبار هستند. خرمای صادراتی ایران در کشور کانادا تقاضای خوبی دارد و روسیه در سال 2018 بیش از 200 میلیون دلار خشکبار ایرانی خریداری کرده است. از طرفی کشور ترکیه هم از طرفداران خشکبار بسته‌بندی‌شده ایرانی بوده و واردات انواع خشکبار را در دستور کار قرار داده است.

روش تأمین خشکبار مناسب برای صادرات

 تأمین خشکبار برای صادرات یکی از گام‌های مهم است که باید برای آن برنامه‌ریزی کرد. تجربه تاجران موفق نشان می‌دهد که ارتباط مستقیم با تولیدکنندگان، همکاری با شرکت‌های توزیع و پخش خشکبار و عمده‌فروشی‌های معتبر از روش‌های تأمین خشکبار برای صادرات است.  

در فرایند صادرات داشتن شبکه ارتباطی از تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان شرکت‌های حمل‌ونقل می‌تواند مفید و اثرگذار باشد. نکته مهم در این فرایند اینجا است که استفاده از مشاورین خبره صادرات خشکبار در روشن شدن این راه تأثیر مهمی دارد. نوع تأمین‌کننده خشکبار در فرایند مذاکره، حمل‌ونقل، قیمت‌گذاری و… اهمیت دارد و تأثیرگذار است.

مهم‌ترین بازارهای هدف برای صادرات خشکبار

بر اساس آمار ارائه شده از سمت سازمان توسعه تجارت کشور، صادرات انواع خشکبار به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران در بازار جهانی محسوب می‌شود. بر اساس دیدگاه کارشناسان این سازمان، چین، امارات متحده عربی، هندوستان، ترکیه، عراق، پاکستان، روسیه، قزاقستان، ویتنام، افغانستان و… مهم‌ترین بازارهای هدف ایران در حوزه این نوع صادرات محسوب می‌شوند.

مشکلات صادرات خشکبار به دیگر کشورها

با این که این نوع صادرات یکی از مهم‌ترین نقاط ارزآوری اقتصاد بحرانی ایران است، اما با مشکلات و چالش‌های متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند و صادرکنندگان این حوزه هر روز و هر فصل با یک چالش جدید روبه‌رو می‌شوند. در این میان موارد مطرح شده در زیر از مهم‌ترین مشکلات صادرات انواع خشکبار در ایران هستند:

• مشکلات ارزی و فرایندهای ورود ارز به کشور
• کمبود محصول باکیفیت و تولید پایین به نسبت نیاز بازار خارجی
• چالش‌های مربوط به فرایند بازاریابی و شناخت مشتری خارجی
• مشکلات و چالش‌های کیفیت‌سنجی، بسته‌بندی و تعیین کیفیت
• مشکلات ناشی از حمل‌ونقل و عدم اتصال به بازارهای جهانی

این موارد تنها بخشی از چالش‌ها و مشکلات تاجران و صادرکنندگان خشکبار است که در فرایند صادرات با آن مواجه می‌شوند. برای آن‌که به مشکلات کمتری روبرو شوید، در بخش مشاوره تجارت و بازرگانی، می‌توانید از مشاوران ما مشاوره دریافت کنید.

راهکارهایی برای موفقیت در صادرات خشکبار

موفقیت در فرایند صادرات مزایا و دستاوردهای زیادی با خود به همراه می‌آورد و می‌تواند به توسعه اقتصاد ایران و صنعت خشکبار کمک کند.

برای موفقیت در این عرصه توجه به نکات زیر امری ضروری است. این نکات حاصل تجربه صادرکنندگان برتر و پژوهش‌های کاملاً تخصصی است که برای صادرکنندگان جوان می‌تواند مفید باشد.

• توجه به کیفیت محصول، طبقه‌بندی محصولات بر مبنای کیفیت باعث پذیرش محصول در بازارهای خارجی و جذب خریداران خارجی می‌شود.
• شناخت عمیق و متناسب با واقعیت بازار هدف برای صادرات بسیار مناسب است، بهتر است بازار هدف و رفتار مصرف‌کننده واقعی را به دست آورد سپس اقدام به صادرکردن محصولات خشکبار کرد.
• دانش مدیریت و صادرات عامل بسیار مهمی برای موفقیت در صادرات خشکبار است، توصیه این است که نسبت به دانش حوزه صادرات، بازاریابی بین‌المللی و لجستیک بین‌الملل اطلاعات آگاهی کامل پیدا کرده و در این مسیر آموزش و مشاوره صادرات را در دستور کار قرار دهید.
• شناخت کامل و دقیق از قوانین صادرات و واردات کشور مقصد و سازمان‌های تأثیرگذار در امر قانون‌گذاری تجارت خارجی مهم است و بهتر است آخرین تغییرات و رخدادهای بازار هدف را به‌صورت مستمر بررسی کرد.  
• درک درست شرایط سیاسی، اجتماعی و فناوری حاکم بر بازار هدف در موفقیت صادرات نقش مهمی ایفا می‌کند.

این موارد تنها بخش محدودی از عوامل مؤثر بر موفقیت در این نوع صادرات است که صادرکنندگان باید به آن توجه کنند.

استاندارهای صادرات خشکبار

استانداردهای صادرات خشکبار برای هر کشور متفاوت و مبادی رسمی و نهادهای ذی‌ربط بسته به شرایط کشور این استانداردها را می‌توانند هم تغییر دهند هم بر اساس تشخصی قانون‌گذار اولویت‌بندی کنند. اما به‌صورت کلی موارد زیر می‌تواند به‌عنوان استانداردهای برای این نوع صادرات لحاظ کرد:

• در بسته‌بندی خشکبار باید علاوه بر رعایت اصول بهداشتی باید اطلاعات محصول، ترکیبات، کیفیت و … درج شود.
• اخذ گواهینامه استاندارد بودن خشکبار صادراتی برای همه کشورها مهم است، تاجران و صادرکنندگان باید ثابت کنند خشکبار آنها استانداردهای لازم را دارند.
• درخواست و اخذ گواهی سلامت خشکبار باید مطابق کشور صادرکننده و واردکننده باشد و تأییدیه‌های سازمان غذا و دارو، وزارت بهداشت و… را دریافت کرد.
• حمل‌ونقل خشکبار باید توسط شرکت‌های معتبر و توسط وسایل نقلیه سالم؛ مجهز و دارای امکانات گرمایش یا سرمایشی حمل شود.

این موارد بخشی از استانداردهای صادرات خشکبار هستند که باید رعایت و در فرایند صادرات به آن توجه شود.

مشاوره صادرات خشکبار

صادرات انواع خشکبار یکی از مزیت‌های رقابتی ایران در تجارت جهانی است و شواهد نشان می‌دهد علاوه بر درآمد ارزی بسیار خوبی که دارد در پسته؛ خرما، کشمش و… در جهان ایران حرف‌ها برای گفتن دارد. قوانین؛ استانداردها و تسلط به مراحل صادرات از اهمیت بالایی برخوردار است و در موفقیت صادرکنندگان خشکبار از اهمیت بالایی برخوردار است که در این مقاله کارمنتو تلاش شد به نکات و اصول مهم آن اشاره شود. کشورهای مختلفی در جهان هستند که مخاطب ارزشمندی برای صادرات خشکبار ایران به شمار می‌آیند و به‌عنوان یک بازار هدف خوب و کاملاً ارزشمند می‌توان به این کشورها صادرات انجام داد. اروپا، روسیه، حاشیه خلیج‌فارس، کانادا و… مهم‌ترین بازارهای خارجی برای صادرات هستند که می‌توان با استفاده از تجربه تاجران و مشاوران حوزه صادرات برای ورود به این بازارها برنامه‌ریزی بازاریابی انجام داد.  اگر در زمینه صادرات انواع آجیل و خشکبار سؤال دارید حتماً زیر همین مقاله کامنت بگذارید مشاورین و کارشناسان کارمنتو به شما پاسخ می‌دهند.