اجاره مال موقوفه یکی از مواردی است که متولیان وقف باید به آن دقت فراوانی بکنند؛ زیرا در همه شرایط امکان اجاره آن وجود ندارد. همانطور که می‌دانید وقف، یکی از سنت‌هایی است که از زمان‌های قدیم در میان مردم جا باز کرده است و اکثر افراد این امر پسندیده را به جا می‌آورند. گاهی برخی از اداره کنندگان وقف، مال موقوفی را اجاره می‌دهند؛ اما باید بدانید که اجاره این اموال در هر شرایطی صحیح نیست و باید به مفاد قرارداد وقف رجوع شود. در این مقاله به بررسی این شرایط می‌پردازیم.
شرایط اجاره ملک موقوفه
هر قراردادی شرایطی دارد که لازم است رعایت شود:
- افرادی که اداره مال موقوفه را بر عهده دارند، باید هنگام اجاره مصلحت آن را در نظر بگیرند؛ یعنی مصلحت وقف را فراموش نکرده و بر اساس آن عمل کنند.
- هنگام قرارداد وقف، واقف می‌تواند شرایط اختصاصی تعیین کند. رعایت این شرایط در صورتی که برخلاف شرع و قانون نباشد بر عهده متولی وقف است.
- متولی، صاحب وقف نیست و تنها اداره کننده آن است؛ در صورت فوت متولی، وقف همچنان پا برجا است.
- متولی، حق اجاره دادن وقف را به خودش ندارد؛ جز در مواردی که در قرارداد ذکر شده باشد.
رعایت شرایط عمومی صحت قرارداد
برای اجاره دادن مال موقوفه، شرایط عمومی صحت قرارداد لازم است. این شرایط به شرح زیر است:
- رضایت طرفین قرارداد
- اهلیت طرفین قرارداد
- دارا بودن شرایط مورد معامله
- هدف مشروع برای اجاره مال وقف
رعایت مصلحت موقوفه
- اگر اجاره دادن موقوفه به مصلحت وقف باشد، افرادی که اداره مال موقوفه را بر عهده دارند، می‌توانند برای آن اقدام کنند. اگر اجاره مال از شرط رعایت مصلحت موقوفه، تبعیت نکند، متولی اداره مال، باید اقدام به رسیدگی‌های لازم نماید تا از ادامه عقد اجاره خودداری شود.
رعایت نیت واقف
- اگر متولی بخواهد مال موقوفه را اجاره بدهد، باید نیت واقف از عمل وقف را در نظر داشته باشد؛ یعنی هنگامی متولی مجوز اجاره مال موقوفه را دارد که با نیت واقف مخالف نباشد؛ به عنوان مثال، اگر شخصی مسجدی را برای عبادت مردم وقف کرده باشد، اجاره این مکان برای مصارف دیگر جایز نیست؛ اما اگر قصد واقف استفاده مستقیم مردم از مسجد نباشد، می‌توان آن را اجاره داد.
رعایت شروط واقف
ممکن است واقف، شرایط خاصی را برای مال موقوفه تعیین کند؛ اگر این شرایط بر اساس قانون درست باشد، متولی باید به این شرایط عمل کند.
مدت قرارداد اجاره موقوفه
اگر در قرارداد وقف، واقف برای اجاره دادن موقوفه زمان مشخصی را تعیین کرده باشد باید بر اساس همان انجام شود؛ اگر مدت آن معین نشده باشد، متولی باید به نمایندگی از وقف و با توجه به مصلحت، مدت را مشخص کند. اگر مدتی که معین شده به مصلحت وقف نباشد، متولی‌های دیگر می‌توانند آن را لغو نمایند.
پیش از انقلاب، اجاره‌های ملک وقفی ۹۹ ساله بود که این امر باعث ضایع شدن مال وقف می‌شد؛ اما پس از انقلاب این قانون تغییر کرد و بر اساس ماده ۱ لایحه قانون تجدید قرارداد و اجاره املاک، این اجاره لغو شد. پس از آن به مستاجرین اخطار داده شد که طی ۳ ماه از تاریخ تصویب این لایحه، برای تعیین میزان اجاره، پرداخت اجاره‌بها و ایجاد قرارداد جدید به اداره اوقاف محلی که ملک در آنجا واقع شده مراجعه کنند؛ در صورت عدم مراجعه، ملک به شخص دیگری اجاره داده می‌شود.
در حال حاضر، اجاره‌های بالای ده سال به موافقت اداره اوقاف نیاز دارد.
نمونه قرارداد اجاره مال موقوفه
تصویر زیر یک نمونه قرارداد از اجاره ملک اوقافی است:
کلام آخر
هر قراردادی، شرایط و ضوابط خاصی دارد که لازم است طرفین به آن پایبند باشند. وقف نیز از این قاعده مستثنی نیست و هنگامی یک نفر اموال خود را در اختیار متولی قرار می‌دهد، در هر شرایطی امکان اجاره آن وجود ندارد. متولی اگر بخواهد مال موقوفه را اجاره بدهد باید به شرایط ذکر شده در قرارداد وقف مراجعه کند. شما می‌توانید سوالات خود در زمینه وقف و اجاره مال موقوفه را از کارمنتو بپرسید؛ مشاوران این مجموعه به صورت تلفنی و آنلاین در کنار شما عزیزان هستند تا مسائل خود در این زمینه را حل نمایید.
