داشتن یک ایده، قدم اول برای شروع هر کاری از جمله کسب و کارهای مختلف است. بسیاری از مردم ایده‌های زیادی در سر می‌پرورانند اما داشتن فقط یک ایده ذهنی، کافی نیست. قدم اول برای به تحقق پیوستن یک هدف، ایده‌پردازی و ثبت آن است. در این مقاله به پروسه کامل ثبت یک ایده فکری، مدارک لازم و ریز جزئیات ثبت آن خواهیم پرداخت.
برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید با مشاورین کارمنتو در حوزه مشاوره امور ثبتی تماس بگیرید.
مالکیت فکری و معنوی چیست؟
مالکیت فکری شامل به مالکیت در آوردن یک ایده، که می‌تواند در آینده دارای ارزش مادی باشد، به شکل قانونی است و جز این هیچ نمود خارجی تا به اجرا در آورده شدن آن، ندارد. این کار به منظور جلوگیری از دزدی ایده توسط دیگران یا امتیاز حق استفاده از آن در شروع کار توسط افراد دیگر است. در واقع در صورت داشتن حق مالکیت فکری برای یک ایده، حق بهره برداری از آن و به ثمر رساندن آن به طور انحصاری به شما تعلق خواهد داشت. همچنین در صورت سواستفاده دیگران از ایده فکری شما، در صورتیکه آن را ثبت کرده باشید می‌توانید به راحتی از فرد متخطی شکایت کرده و درخواست غرامت یا کل ثروت حاصل از ایده را کنید.
مالکیت فکری دارای دو دسته است. دسته اول مالکیت صنعتی است که شامل ثبت اختراع و علامت تجاری یا همان برندینگ می‌شود. دسته دوم مالکیت حوزه‌های هنری مانند کتاب، شعر، موسیقی و … می‌شود. مالکیت فکری می‌تواند دارای مالکان بیشتری نیز باشد، همچنین ایده فکری قابلیت فروش هم دارد.
ثبت ایده‌های فکری چگونه است؟
ثبت شدن ایده‌های فکری شامل چند پیش‌نیاز است که باید رعایت شوند.
- ایده باید جدید و دارای نوآوری باشد، به طوری که تا قبل از ثبت ایده، به طور عمومی مطرح و اجرا نشده باشد.
- دارای کاربرد و قابل اجراسازی باشد.
- دارای ابتکار باشد و بتواند مشکلی در زمینه خاصی را حل کند.
تفاوت ثبت ایده و ثبت اختراع
ثبت اختراع به معنای ساخت وسیله یا ابزاری جدید است که تا به حال وجود خارجی نداشته است. در نهایت در ثبت اختراع باید محصولی نهایی ارائه شود و نوع کاربرد و استفاده از آن به طور کامل مشخص شود.
ثبت ایده، لزوما به معنای اختراع ابزاری جدید نیست. مثلا ثبت ایده کسب و کار می‌تواند نوآوری در یک زمینه خاص و یا نوع جدیدی از کسب و کار باشد که تابحال کسی به آن نپرداخته است. در ثبت ایده یا یک طرح به جنبه‌های تکنیکی و فنی پرداخته نمی‌شود.
بیشتر بخوانیم: ثبت برند مادرید چیست و چه مراحل، مدارک و شرایطی برای ثبت دارد؟
مزایا و اهمیت ثبت ایده فکری در ایران
زمانی که یک ایده فکری ثبت شده باشد، دارای حقوق و مزایای خاصی است. شما به عنوان صاحب یک ایده، زیر سایه حمایت قانون قرار خواهید داشت. به این معنی که در صورت استفاده توسط دیگران شما دارای حق شکایت و پس گرفتن امتیاز ایده هستید. همچنین در صورت لزوم، می‌توانید به طور قانونی ایده خود را به فروش برسانید، یا حق امتیاز آن را به شخص سومی واگذار کنید.
از دیگر مزایا ثبت ایده فکری مثل طرح‌های صنعتی این است که می‌تواند سبب افزایش اعتبار شرکت صاحب طرح شود.
همچنین طرح صنعتی یک شرکت می‌تواند سبب پیش‌بینی میزان موفقیت آن در بازار شود و در نتیجه شرکت صاحب ایده، می‌تواند در جهت اجرا سازی آن اقدام کند.
برای افراد حقیقی هم ثبت ایده و اختراع می‌تواند فرصت‌های خوبی را ایجاد کند، از جمله امکان اخذ پروژه برای جایگزینی با خدمت سربازی و بهره‌مندی از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان.
نحوه ثبت ایده فکری به چه صورت است؟
ایده فکری همانطور که پیش‌تر بیان شد باید یکسری پیش‌نیازها داشته باشد تا بتوان آن را ثبت کرد. طبق ماده 2 قانون ثبت، علاوه بر این پیش‌نیازها، ایده زمانی قابل ثبت و دارای حقوق خواهد بود که بتوان آن را به اجرا درآورد. زمانی که طبق قوانین، ایده در اداره ثبت اسناد تهران، ثبت شود، قابل دفاع و دارای حق و حقوق مربوط به ایده‌های فکری خواهد بود. در ادامه به مراحل ثبت ایده و مالکیت فکری جهت به انحصار درآوردن آن خواهیم پرداخت.
مراحل ثبت ایده فکری
در ابتدای امر طبیعتا باید ایده‌ای وجود داشته باشد که بتوان آن را ثبت کرد. ایده باید به طور کامل ساخته و پرداخته شود و طرح آن قابل اجرا باشد. اگر ایده به طور فیزیکی قابلیت اجرا نداشته باشد، باید به طور کامل طرح و محتوای آن بررسی شود و به طور حق نشر ثبت شود.
همچنین زمانی که طرح ایده برای زمینه‌های تجاری سازی و یا راه اندازی خط تولید محصولی خاص باشد، می‌توان آن را زیر عنوان علامت تجاری یا همان برندینگ ثبت کرد.
مدارک لازم برای ثبت یک ایده فکری به شکل زیر است:
اشخاص حقوقی
- ارائه روزنامه تاسیس و آخرین تغییرات شرکت
- داشتن کپی تمام مدارک شناسایی مدیرعامل شرکت مربوطه
- ارائه کامل نمونه طرح و ایده و همچنین توضیحات کامل محتوای آن
- آدرس دقیق موقعیت شرکت
اشخاص حقیقی
- ارائه مدارک شناسایی فرد صاحب ایده
- ارائه کامل طرح و ایده و همچنین توضیحات کامل محتوای آن
- آدرس پستی و حقیقی فرد
در ادامه به مراحل دقیق ثبت ایده می‌پردازیم:
ثبت نام در سامانه
بری ثبت ایده‌های خلاقانه خود، ابتدا باید در سامانه مرکز مالکیت معنوی به آدرس https://iripo.ssaa.ir ثبت نام کنید و اطلاعات شخصی خود را به طور کامل وارد کنید.
ثبت اظهارنامه
بعد از تکمیل اطلاعات شخصی باید بخش اظهارنامه را تکمیل کنید. این اظهار نامه مختصری از ایده و پیشنیازهای آن است. بعد از تکمیل این قسمت، اظهارنامه برای بررسی به کارشناسان مربوطه ارجاع داده می‌شود.
در صورت وجود نقص در اظهارنامه، مجدد این مرحله به فرد صاحب ایده برمی‌گردد تا اشکالات موجود نهایتا ظرف مدت 30 روز رفع شود.
در صورت مورد تایید بودن اظهارنامه توسط کارشناسان، مجددا برای عدم وجود ایده‌های مشابه بررسی می‌شود. در صورت وجود ایده‌های مشابه در سامانه، از فرد صاحب ایده، درخواست می‌شود به طور حضوری حاضر شده و توضیحات محتوای ایده خود را به طور کامل ارائه کند.
ابلاغیه پذیرش
در صورت حل شدن و تایید موارد ذکر شده، ابلاغیه پذیرش ایده در سامانه برای فرد صادر می‌شود و طی 30 روز، فرد صاحب ایده باید هزینه‌های لازم جهت ثبت را پرداخت کند.
انتشار
بعد از پرداخت هزینه جهت ثبت، فرد مالک ایده، از طریق یک روزنامه رسمی، خبر پذیرفته شدن ایده خود را منتشر می‌کند و در نهایت گواهینامه آن به فرد اعطا می‌شود.
هزینه ثبت ایده فکری چقدر است؟
هزینه‌های لازم برای تمام مراحل ثبت یک ایده در سایت مرکز مالکیت معنوی ذکر شده است که در این بخش نیز آورده شده است.
سامانه ثبت ایده فکری
برای ثبت طرح و ایده‌های خود بعد از اتمام ساخت محتوای آن و رعایت پیشنیازهای لازم، می‌توانید آن را در سامانه ثبت اسناد و بخش مالکیت معنوی، ثبت نام کنید و بعد از تکمیل مشخصات فردی، همانطور که بالاتر توضیح داده شد، بخش اظهار نامه را باید تکمیل کنید.
مشاوره ثبت ایده فکری با کارشناسان کارمنتو
در کارمنتو می‌توانید از مشاوره کارشناسان با تجربه مجموعه در خصوص ثبت ایده فکری و حفظ حقوق مالکیت و معنوی آن، بهره‌مند شوید. در این مجموعه به 3 روش حضوری، تلفنی و مشاوره اینترنتی رایگان ارائه داده می‌شود و شما می‌توانید بسته به نیاز خود، از یکی از این 3 روش، اقدام به دریافت مشاوره کنید.
سخن پایانی
در این مقاله به طور کامل به مراحل و چگونگی ثبت یک ایده فکری پرداختیم. داشتن فقط یک ایده نمی‌تواند تضمینی به سوی موفقیت شما باشد مگر آنکه در راستای آن قدم بردارید. بعد از تکمیل ایده ذهنی و داشتن طرحی جامع، می‌توانید اقدام با ثبت نام در سامانه ثبت اسناد و دریافت گواهینامه ثبت ایده کنید. با این کار دست سودجویان هم در استفاده از ایده شما بسته می‌شود. مجموعه کارمنتو با حضور برترین مشاوران در حوزه مالکیت معنوی پاسخگوی تمام سوالات احتمالی شما در این حوزه است. شما می‌توانید برای مشاوره و دریافت اطلاعات کامل صفر تا صد ثبت ایده فکری از سایت مجموعه دیدن فرمایید.
