قرارداد صلح عمری، قراردادی است که شاید تاکنون نام آن را نشنیده باشید. خوب است بدانید که این عقد یکی از عقود معتبر است که بر اساس آن فرد اموال خود را به دیگری انتقال می‌دهد؛ با این تفاوت که تنها عین آن را واگذار می‌کند و حق استفاده از آن تا پایان عمر متعلق به خودش است. این قرارداد جزو عقود لازم است و پس از انعقاد، پیروی از قرارداد برای طرفین الزامی است؛ همچنین تنظیم این قرارداد دارای شرایط و ضوابطی است که لازم است طرفین آن را رعایت کنند. در این مقاله به بررسی کامل قرارداد صلح عمری می‌پردازیم.
قرارداد صلح عمری چیست؟
بعد از مرگ، اموال افراد به وراث آن‌ها منتقل می‌شود؛ اما شاید یک شخص بخواهد اموال او پس از مرگ تنها به فرد معینی برسد. راه حلی که در نگاه اول به نظر می‌رسد نوشتن وصیت‌نامه است؛ اما وصیت‌نامه دچار محدودیت‌هایی است و اشخاص تنها یک سوم از اموال خود را می‌توانند وصیت نمایند. اگر فرد بخواهد بیش از یک سوم اموال خود را به شخص مورد نظر خود واگذار کند، گزینه مناسب، قرارداد صلح عمری است. در این قرارداد، مصالح کسی است که اموال خود را به فرد دیگر انتقال می‌دهد و متصالح کسی است که این اموال به او می‌رسد.
صلح عمری یک قرارداد خاص است که قواعد ویژه‌ای دارد و بر اساس آن فرد مالکیت اموال خود را به فرد دیگری واگذار می‌کند؛ با این شرط که:
- تا زمانی که مالک زنده است، حق استفاده از اموال متعلق به خودش است و طرف مقابل نمی‌تواند این حق را از او سلب نماید.
- بعد از فوت مالک، صلح کامل و متصالح صاحب اموال شده و می‌تواند از آن‌ها استفاده کند.
به عنوان مثال، یک پدر قصد دارد خانه خود را به فرزند خود واگذار کند؛ اما مطمئن نیست که اگر این کار را انجام دهد فرزندش او را از خانه‌اش بیرون نکند. بنابراین طی قرارداد صلح عمری شرط می‌کند که تا زمانی که زنده است، استفاده از منافع خانه، برای خودش است؛ پس از مرگ، فرزند او می‌تواند صاحب آن شود و از منافع آن به طور کامل استفاده کند.
مزایای صلح عمری
صلح عمری مزایای زیادی دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
- همانطور که اشاره کردیم افراد می‌توانند بر اساس وصیت نامه اموال خود را واگذار کنند؛ اما تنها حق وصیت یک سوم اموال را دارند. با صلح عمری هیچ محدودیتی برای واگذاری اموال نیست و حتی می‌توان تمام اموال خود را انتقال داد.
- میزان مالیات این قرارداد در مقایسه با مالیات قرارداد بیع و مالیات بر ارث کمتر است.
- مزیت دیگر این قرارداد آن است که در آن علی رغم اینکه مالکیت عین مال به فرد دیگری واگذار می‌گردد، مالکیت منافع مال برای شخص باقی است و می‌تواند بدون نگرانی تا پایان عمر از اموال خود استفاده کند.
آیا در صلح عمری سند منتقل می شود؟
در قرارداد صلح عمری با انعقاد قرارداد، مالکیت عین مال به متصالح تعلق می‌یابد؛ پس سند نیز منتقل می‌شود؛ اما مالکیت منافع، تا هنگام مرگ مصالح برای خودش باقی است و می‌تواند با قراردادن شروط خیار در قرارداد، امکان فسخ را برای خودش در نظر بگیرد.
مدارک لازم برای صلح عمری
مدارک لازم برای صلح عمری به شرح زیر است:
- مدارک هویتی طرفین
- سند مالکیت
- جواب استعلام شهرداری
- جواب استعلام دارایی
- جواب استعلام ثبت
- اگر ملک اوقافی باشد اجاره نامه عرصه مورد نیاز است.
نمونه قرارداد صلح عمری
در ادامه به یک نمونه قرارداد می‌پردازیم:
ماده1: طرفین:
مصالح آقا/خانم………… فرزند…………….. شماره شناسنامه……………….. متولد…………..صادره از……………… شماره ملی……………… آدرس………………
متصالح آقا/ خانم……… فرزند………….. شماره شناسنامه…………..متولد………….. صادره از…………….. شماره ملی……………….. آدرس……………………..
ماده 2: مورد صلح، حدود و محل آن:
شش دانگ یک آپارتمان در طبقه…………….. به شماره قطعه…………. تفکیکی با مساحت……………… متر مجزا از شماره فرعی……………. از اصلی………………… با جمیع توابع عرفی و قانونی مورد ثبت واقع شده به شماره………….. در یک جلد سند مالکیت با شماره…………….. در دفترخانه رسمی………………. واقع در……………… در تاریخ…………….. به نام مصالح است و ملک در آدرس …………………. قرار دارد.
ماده 3: عدم ممنوع المعامله بودن:
بر اساس اقرار طرفین، هیچ‌کدام جزو اشخاص ممنوع المعامله نیستند و مسؤلیت ناشی از اظهارات بر عهده مصالح و متصالح است.
ماده 4: وجه المصالحه:
مبلغ………………. ریال به اظهار مصالح تماما به او پرداخت شده است.
ماده5: خیارات:
اسقاط کافه خیارات شامل خیار غبن، غبن فاحش و افحش جز خیار شرط و تدلیس از طرفین به عمل آمد.
ماده6: منافع مورد صلح:
بنا به اظهارات مصالح، منافع صلح قبلا به فرد دیگری واگذار نشده است و بر اساس همین سند، حق استفاده از سند تا زمان حیات مصالح برای او باقی است. پس از فوت مصالح منافع مورد صلح به متصالح منتقل می‌شود.
ماده7: اطلاع طرفین از شرایط:
طرفین ضمن قرائت سند و اطلاع از کامل از محتویات و مندرجات و مشخصات آن با رضایت آن را امضا کرده‌اند.
ماده8: هزینه نگهداری
هزینه‌های اساسی مال مورد مصالحه بر عهده متصالح است و هزینه‌های مصرفی مانند آب و برق و… را مصالح باید پرداخت نماید.
ماده9: تعمیرات اساسی
مصالح حق انجام تعمیرات اساسی و حتی تغییر در شکل ظاهری بدون اجازه متصالح را دارد.
ماده10: اقرار
متصالح اقرار می‌نماید که در زمان حیات مصالح هیچ ادعایی نسبت به موضوع مورد صلح ندارد. در صورت هرگونه ادعا، مصالح می‌تواند بر اساس خیار تخلف از شرط، صلح‌نامه را باطل کند.
ماده11: حل اختلاف:
کلیه اختلافات ناشی از این قرارداد از جمله، انعقاد، فسخ، اعتبار، تفسیر یا اجرای آن به آقا/خانم………………. وکیل دادگستری ارجاع می‌گردد تا بر اساس قانون و به طور قطعی به آن رسیدگی کند.
این قرارداد در تاریخ………………….. در حضور………………………و…………….و………………. به عنوان شاهد در ……..نسخه تنظیم و هر قرداد دارای اعتبار واحد است.
محل امضا مصالح محل امضا متصالح امضا داور امضا شهود
نمونه قرارداد صلح عمری برای آپارتمان
تصویر زیر نمونه‌ای از یک صلح‌نامه عمری برای آپارتمان است:
نمونه قرارداد صلح عمری برای ملک
قرارداد صلح عمری برای ملک مانند صلح‌نامه آپارتمان است و مفاد آن‌ها یکی است.
نمونه قرارداد صلح عمری برای زمین
قرارداد صلح عمری برای زمین، مانند صلح‌نامه آپارتمان تنظیم می‌شود؛ فقط مواردی مانند طبقه، پلاک و… که مربوط به ساختمان است در آن وجود ندارد؛ به جای آن مساحت کل زمین، مسکونی یا زراعی بودن آن مشخص می‌شود.
کارمنتو همراه شما در تنظیم قرارداد صلح عمری
همانطور که در این مقاله به طور مفصل بیان کردیم، قرارداد صلح عمری، جزو عقود لازم است و پس از انعقاد لازم الاجرا است؛ پس بهتر است پیش از تنظیم آن از افراد متخصص کمک بگیرید تا در آینده دچار مشکل نشوید. شما می‌توانید برای تنظیم این قرارداد با مشاوران کارمنتو در ارتباط باشید و سوالات خود را به صورت تلفنی و آنلاین از آن‌ها بپرسید تا بدون نگرانی بتوانید نسبت به تنظیم قرارداد عمری اقدام نمایید. کارمنتو پلتفرمی تخصصی برای مشاوره در زمینه‌های گوناگونی مثل بحث‌های حقوقی، مالیاتی، کسب و کار و … است و آماده ارائه این خدمات به شما عزیزان است
