مالیات بر ارث سهام یکی از مسائل مهم در حوزه مالیاتی است. از آنجا که سهام در تقسیم‌بندی شرکت‌ها به دو دسته بورسی و غیر بورسی تقسیم میشود، تأثیر آن در میزان مالیات بر ارث نیز باید مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این، زمان فوت صاحب سهام نیز تاثیر مهمی در میزان مالیات بر ارث خواهد داشت، به خصوص در صورتی که فوت قبل یا بعد از سال ۱۳۹۴ رخ داده باشد.
در این مقاله، قصد داریم به صورت جامع و کامل به بررسی سوال مالیات بر ارث سهام بپردازیم. با مطالعه این مقاله، شما عزیزان می‌توانید اطلاعات دقیقی در این زمینه کسب کنید و در تصمیم‌گیری‌های مالی خود به صورت بهتری عمل نمایید. پس تا انتهای این مقاله با کارمنتو همراه باشید.
مالیات بر ارث سهام بورسی
مالیات بر ارث سهام بورسی و غیر بورسی در قوانین مالیات های مستقیم به طور کلی تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. همانطور که از نامشان مشخص است، مالیات بر ارث سهام بورسی شامل سهام شرکت‌هایی است که در بورس پذیرفته شده‌اند، در حالی که مالیات بر ارث سهام غیر بورسی شامل سهام شرکت‌هایی است که در بورس پذیرفته نشده‌اند.
برای محاسبه میزان مالیات بر ارث بورس، عواملی مانند تاریخ فوت فرد، طبقه وراث و دیگر عواملی که قوانین مالیاتی مشخص کرده‌اند، مؤثر هستند.
با توجه به پیچیدگی و تنوع قوانین مالیاتی مربوط به ارث بردن سهام، استفاده از خدمات یک مشاور مالیاتی متخصص، به شما توصیه میشود. این کار می‌تواند به شما کمک کند تا مسیری درست را در ارتباط با ادارات مالیاتی پیش بگیرید و از هزینه‌های اضافی و پرداخت مالیات بیش از حد جلوگیری کنید.
نرخ مالیات بر ارث سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس در قوانین مالیاتی
در پاسخ به سوال مالیات بر ارث سهام چقدر است؟ می‌توانیم بگوییم که درصد مالیات بر ارث سهام برای شرکت های پذیرفته شده در بورس در قوانین مالیاتی به صورت زیر است:
- برای وراث طبقه اول (پدر، مادر، شوهر، زن، اولاد و اولادِ اولاد): 0.75% از ارث دریافتی.
- برای وراث طبقه دوم (اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن‌ها): 1.5% از ارث دریافتی.
- برای وراث طبقه سوم (عمو، عمه، خاله، دایی و اولاد آن‌ها): 3% از ارث دریافتی.
این مقادیر نرخ درصد مالیات بر ارث سهام برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را نشان می‌دهند.
مالیات بر ارث سهم شرکت‌های غیر بورسی
همانطور که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم، منظور از مالیات بر ارث سهام غیر بورسی در مباحث مالیات بر ارث، سهام شرکت‌های سهامی خاص و سهامی عام است که در بورس یا فرابورس حضور ندارند.
نرخ مالیات بر ارث سهام و سهم الشرکه شرکت‌های غیر بورسی در قوانین مالیاتی
در قوانین مالیاتی، نرخ مالیات بر ارث سود سهام برای شرکت‌های غیر بورسی به سه دسته‌ی طبقه‌بندی شده تقسیم میشود:
- طبقه اول: نرخ مالیات بر ارث سهام برای ارث‌بردگان طبقه اول، شامل پدر، مادر، همسر، فرزندان و نواده‌های نسل اول (نوه‌ها)، 6 درصد است.
- طبقه دوم: نرخ مالیات بر ارث سهام برای ارث‌بردگان طبقه دوم، شامل اجداد، برادران، خواهران و نواده‌های آنان، 12 درصد است.
- طبقه سوم: نرخ مالیات بر ارث سهام برای ارث‌بردگان طبقه سوم، شامل عموها، عمه‌ها، خاله‌ها، دایی‌ها و نواده‌های آنان، 24 درصد است.
مالیات بر ارث سهام شرکت سهامی خاص
مالیات بر ارث سهام شرکت‌های خاص نیز همانند مالیات بر ارث سهام و سهم‌الشرکه شرکت‌های غیر بورسی، به شرح زیر محاسبه میشود:
- طبقه اول ورثه: 6% از ارزش اسمی سهام خاص
- طبقه دوم ورثه: 12% از ارزش اسمی سهام خاص
- طبقه سوم ورثه: 24% از ارزش اسمی سهام خاص
توجه کنید که این نرخ‌ها بر اساس ارزش اسمی سهام خاص محاسبه می‌شوند، که ممکن است از ارزش واقعی سهام در تاریخ روز کمتر باشد. محاسبه مالیات بر اساس ارزش اسمی، نوعی کمک به طبقه کم درآمد جامعه است. بنابراین، ارزش واقعی سهام کمتر از ارزش اسمی استفاده است تا مالیات بر ارث سهام شرکت سهامی خاص کاهش یابد و برای طبقه کم درآمد تاثیر مثبتی داشته باشد.
مالیات بر ارث سهام عدالت
مانند مالیات بر ارث سهام شرکت سهامی خاص، میزان مالیات بر ارث سهام عدالت نیز در سه طبقه مختلف تقسیم میشود که به شرح زیر است:
- طبقه اول وراث: مالیات بر ارث برابر با 6% ارزش اسمی سهام است. به عبارت دیگر، اگر فردی به عنوان وراث یک سهم عدالت مشخص شود، مالیات بر ارث برای او 6% ارزش اسمی آن سهم خواهد بود.
- طبقه دوم وراث: مالیات بر ارث برابر با 12% ارزش اسمی سهام است. این بدان معناست که اگر فردی به عنوان وراث یک سهم عدالت در طبقه دوم قرار بگیرد، مالیات بر ارث برای او 12% ارزش اسمی آن سهم خواهد بود.
- طبقه سوم وراث: مالیات بر ارث برابر با 24% ارزش اسمی سهام است. در این صورت، اگر فردی به عنوان وراث یک سهم عدالت در طبقه سوم قرار بگیرد، مالیات بر ارث برای او 24% ارزش اسمی آن سهم خواهد بود.
مهم است بدانید که این تعرفه‌ها و درصدها صرفاً برای اهداف توضیحی در متن ذکر شده‌اند و قوانین و مقررات مالیاتی در هر کشور و حاکمیت ممکن است متفاوت باشد. لذا برای اطلاعات دقیق‌تر و جزئی‌تر، به قوانین مالیاتی کشور خود مراجعه کنید.
ارزش‌گذاری اوراق بهادار در محاسبه مالیات بر ارث
نرخ مالیات بر ارث سهام بورس در بحث مالیات بر دارایی برای وراث در سه طبقه مختلف بر اساس ارزش سهام در تاریخ وراثت به شرح زیر است:
بنابراین، برای محاسبه مالیات بر ارث اوراق مشارکت، ارزش سهام در تاریخ وراثت باید با نرخ مالیات متناسب با طبقه وراث ضرب شده و مبلغ مالیات محاسبه شده را وراث باید پرداخت کنند.
برای مشاوره مالیاتی بدون پرداخت هزینه تلفن و به صورت اینترنتی با یک تماس ایمن پاسخ سوالات خود را دریافت کنید.
نحوه محاسبه و پرداخت مالیات بر ارث سهام
مالیات بر ارث سهام در ایران بر اساس دو قانون قدیم و جدید قابل محاسبه و پرداخت است. در زیر نحوه محاسبه و پرداخت مالیات بر ارث سهام بر اساس هر قانون توضیح داده شده است:
1. قانون قدیم:
- اگر متوفی قبل از سال 1395 فوت کرده باشد، نرخ مالیات بر ارث سهام 5 درصد از ارزش سهام در تاریخ فوت متوفی است.
- اگر سهام بورسی باشد، ارزش سهام در تاریخ فوت بر اساس آخرین قیمت معاملاتی سهم در بازار بورس تعیین میشود.
- اگر سهام غیر بورسی باشد، ارزش سهام در تاریخ فوت بر اساس آخرین ارزش تمام شده سهم مشخص شده توسط شرکت صادر کننده سهام است.
- مالیات بر ارث سهام به طور کلی توسط ورثه‌بران پرداخت میشود.
2. قانون جدید:
اگر متوفی بعد از سال 1395 فوت کرده باشد، نرخ مالیات بر ارث سهام بر اساس سه گروه زیر تعیین میشود:
الف) سهام بورسی:
- سهام معامله شده: 4 درصد از ارزش سهام در تاریخ فوت متوفی.
- سهام غیرمعامله شده: 5 درصد از ارزش سهام در تاریخ فوت متوفی.
ب) سهام غیر بورسی:
- سهام با مجوز معامله: 4 درصد از ارزش سهام در تاریخ فوت متوفی.
- سهام بدون مجوز معامله: 5 درصد از ارزش سهام در تاریخ فوت متوفی.
ج) سهام صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF):
- سهام معامله شده: 4 درصد از ارزش سهام در تاریخ فوت متوفی.
- سهام غیر معامله شده: 5 درصد از ارزش سهام در تاریخ فوت متوفی.
- ارزش سهام بورسی و سهام صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در تاریخ فوت بر اساس آخرین قیمت معاملاتی سهم در بازار بورس تعیین میشود.
- ارزش سهام غیر بورسی در تاریخ فوت بر اساس ارزش تمام شده سهم مشخص شده توسط شرکت صادر کننده سهام است.
- مالیات بر ارث سهام به طور کلی توسط ورثه‌بران پرداخت میشود.
معافیت‌های مالیات بر ارث اوراق بهادار کدامند؟
معافیت‌های مالیات بر ارث اوراق بهادار عبارتند از:
- معافیت 50% برای سهام بورسی: بر اساس قانون قدیم، ارث بری سهام بورسی معاف از پرداخت 50% از مالیات است. این یعنی فقط 50% ارزش سهام بورسی مورد مالیات قرار می‌گیرد.
- معافیت 40% برای سهام غیر بورسی: بر اساس قانون قدیم، ارث بری سهام غیر بورسی نیز معاف از پرداخت 40% از مالیات است. در این صورت، فقط 40% ارزش سهام غیر بورسی مورد مالیات قرار می‌گیرد.
به همین ترتیب، بر اساس اطلاعات ارائه شده، معافیت‌های مالیاتی برای سهام بورسی و غیر بورسی اعمال می‌شوند (با در نظر گرفتن میزان معافیت 50% برای سهام بورسی و 40% برای سهام غیر بورسی).
جریمه تاخیر در پرداخت مالیات بر ارث اوراق بهادار
- جریمه تاخیر در پرداخت مالیات بر ارث اوراق بهادار به صورت زیر محاسبه میشود:
- اگر وراثت دهنده (متوفی) در مدت 1 سال پس از تاریخ فوت اظهارنامه مالیاتی اوراق بهادار خود را ارائه نکند، هیچ جریمه‌ای بابت تاخیر در پرداخت مالیات بر ارث اعمال نمی‌شود.
- اما اگر وراثت دهنده در مدت 6 ماه پس از تاریخ فوت اظهارنامه را ارائه نکند، به ازای هر ماه تاخیر 10% از مالیات متعلق بر وراثت را به عنوان جریمه باید پرداخت کند. بنابراین، اگر متوفی اظهارنامه را 6 ماه پس از فوت ارائه نکند، معادل 60% مالیات متعلق بر وراثت را به عنوان جریمه باید پرداخت کند.
به عبارت دیگر، میزان جریمه تاخیر برای عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر برابر با 10% مالیات متعلق بر وراثت برای هر ماه تاخیر است که تا حداکثر 6 ماه اعمال میشود.
نتیجه‌گیری
مالیات بر ارث سهام، مثال دیگری از مالیات بر ارث است که وراث فرد متوفی، ملزم هستند در سریع‌ترین فرصت، آن را به سازمان مالیاتی پرداخت نمایند. برای این مورد از مشاوران مجرب حتما راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
برای دریافت مشاوره کسب و کار در حوزه مد نظر خود، می‌توانید به آسانی با مشاوران با تجربه ما به صورت آنلاین و تلفنی در تماس باشید.
سوالات متداول مالیات بر ارث سهام
-
مالیات بر ارث سهام بورسی چقدر است؟
نرخ مالیات بر ارث سهام بورسی 0.75% است. البته نرخ گفته شده فقط برای وراث طبقه اول صدق می‌کند و وراث طبقه دوم و سوم باید 2 و 4 برابر مالیات پرداخت کنند.
-
مالیات بر ارث سهام شرکت‌های غیر بورسی چقدر است؟
نرخ مالیات سهام غیر بورسی 6% است. البته نرخ گفته شده فقط برای وراث طبقه اول صدق می‌کند و وراث طبقه دوم و سوم باید 2 و 4 برابر مالیات پرداخت کنند.
-
نحوه پرداخت مالیات بر ارث سهام چگونه است؟
شما می‌توانید با کمک وکلای مالیاتی، مالیات بر ارث خود را محاسبه و پرداخت کنید. برای پرداخت شما می‌توانید به این سایت (https://tax.gov.ir) مراجعه کنید.
-
معافیت‌های مالیات بر ارث سهام چیست؟
50 درصد ارزش سهام بورسی و 40 درصد ارزش سهام غیر بورسی.
-
جریمه تأخیر در پرداخت مالیات بر ارث اوراق بهادار چقدر است؟
در قانون جدید، ورثه متوفی تا 1 سال وقت دارد که مالیات بر ارث سهام خود را پرداخت کند. ولی در صورت تاخیر، تا شش ماه پس از مرگ متوفی باید مبلغی برابر 10 درصد مالیات تعلق گرفته را به عنوان جریمه پرداخت کند.
