امور مالی و مالیاتی، یکی از مسائلی است که همواره صاحبان کسب و کار را به خود مشغول کرده است و موظف به پرداخت آن در موعد مقرر هستند؛ اما برخی از افراد از زیر بار این مسئولیت شانه خاله می‌کنند. فرار مالیاتی امری غیرقانونی است و اگر افراد آگاهانه مرتکب این عمل شوند مجرم شناخته خواهند شد. سازمان امور مالیاتی به منظور انجام تکالیف مالیاتی، جرایمی وضع کرده است. برخی از این جرایم قابل بخشش و برخی از آن‌ها به جهت اهمیتی که دارند غیر قابل بخشش هستند. در این مقاله به بررسی جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی می‌پردازیم.
جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی چیست؟
بخشی از جرایم مالیاتی تحت هیچ شرایطی قابل بخشش نیستند. سازمان امور مالیاتی این جرایم را برای مجازات مجرمانی که مرتکب فرار مالیاتی می‌شوند، وضع کرده است.
بررسی انواع جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی
بر اساس ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم، انواع جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی به شرح زیر است:
جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی
اگر مودی در زمان مقرر برای ارائه اظهارنامه مالیاتی اقدام نکند، شامل جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی می‌شود. موارد عدم تسلیم اظهارنامه شامل موارد زیر است:
- عدم دریافت کد رهگیری برای اظهارنامه
- درج صفر در همه ستونهای اظهارنامه برای مودیان فاقد فعالیت اقتصادی در طول دوره مالی (مودیانی که در دوره مالی منتهی به اظهارنامه، فعالیتی نداشته باشند، ستونهای ابتدای دوره و پایان دروه با هم برابر خواهد بود؛ درج صفر در همه ستونهای اظهارنامه مورد قبول سازمان مالیاتی نیست.)
- عدم تطابق ترازنامه و صورت سود و زیان و دفاتر قانونی ارائه شده و اظهارنامه مالیاتی با مقررات قانونی
- انتخاب گروه شغلی اشتباه برای مودی
جریمه ناشی از کتمان درآمد
کتمان درآمد به معنای پنهان کردن درآمد و سود واقعی فعالیت اقتصادی است؛ دفاتر قانونی اشخاص هزینه‌هایی را برای کسب درآمد و سود نشان می‌دهند؛ اما سود و درآمد حاصله در دفاتر ثبت نمی‌شود.
کتمان درآمد موارد زیر را شامل می‌شود:
- عدم ثبت درآمد در دفاتر قانونی یا ثبت درآمد به میزان کمتر از درآمد واقعی
- ثبت فاکتور صوری به وسیله کد اقتصادی جعلی یا کد اقتصادی دیگران
- هرگونه حساب‌سازی در دفاتر قانونی
- ثبت دارایی موسسه در حساب هزینه
- ثبت مبالغ درآمد و فروش در حساب‌هایی که درست نیست؛ مانند حساب جاری شرکا
- عدم تطبیق اظهارنامه و یا سود و زیان با صورت‌های مالی
- استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری متعدد
- تبانی با مشتریان برای ایجاد ارقام اشتباه در فاکتور
جریمه ناشی از درج هزینه‌های غیرواقعی در اظهارنامه مالیاتی
بر اساس بخشنامه شماره ۱۷۹۴۰ مورخ 10/12/1384 هزینه‌های غیرواقعی موضوع ماده ۱۹۲ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم، هزینه‌هایی وجود دارند که در دفاتر قانونی به ثبت رسیده‌اند؛ این هزینه‌ها با وجود اینکه متکی به مدارک هستند، ممکن است پس از تحقیقات مامورین مالیاتی مشخص شود که صوری یا تحقق نیافته‌اند یا مدارک مربوط به آن‌ها غیر واقعی است.
مجازات جرایم غیرقابل بخشش
بر اساس ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره ماده ۱۹۳ این قانون، مجازات جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی شامل موارد زیر است:
- پرداخت ۳۰ درصد مالیات برای اشخاص حقوقی و صاحبان کسب و کار و ۱۰ درصد برای سایر مودیان
- عدم استفاده از معافیت‌های مقرر در آن سال مانند معافیت مالیاتی مشاغل
- تهیه اظهارنامه برآوردی بر اساس حداکثر درآمد و حداقل هزینه
نکته: اگر مودی از ارائه اظهارنامه خودداری بورزد، جریمه غیر قابل بخشش به کل درآمد او تعلق می‌گیرد؛ اما در سایر موارد این جریمه تنها شامل درآمد مشمول مالیات است.
دستورالعمل جدید بخشودگی جرائم قابل بخشش مالیاتی
سازمان امور مالیاتی می‌تواند یک قسمت یا تمام جرایم غیرقابل بخشش که با دستورالعمل تایید شده توسط وزیر اقتصاد و دارایی مطابق است را مورد بخشش قرار دهد. در بخشنامه صادره در تاریخ 6/4/1400 این موارد بیان شده است.
- ماده ۱: بخشش جرایم در هر دوره مالیاتی برای مواردی با حداکثر مبلغ ۶ میلیارد تومان به شرح زیر است:
• مانده بدهی باید حداکثر طی یک ماه پس از ابلاغ برگ قطعی به طور صد در صد پرداخت شود.
• مانده بدهی قطعی باید حداکثر تا تاریخ ۳۱ تیر ۱۴۰۰ پرداخت شود. ( بر اساس برگ ابلاغ شده از تاریخ ۱ تیر ۱۳۹۹) ( با توجه به اینکه این بخشنامه مربوط سال ۱۴۰۰ بوده است در سال‌های دیگر ممکن است تاریخ معین‌شده تغییر کند.)
تبصره ۱: اگر بر اساس بند‌های ذکرشده، بدهی‌ها پرداخت شود، به ازای هر ماه دو درصد از بخشودگی جرایم تا پایان سال کسر می‌گردد.
تبصره 2: مهلت پرداخت جرایم مالیاتی، یک ماه پس از مهلت‌های ذکر شده است؛ در غیر این صورت کسر دو درصدی که در تبصره ۱ به آن اشاره کردیم، از تاریخ‌های مزبور اعمال می‌شود.
تبصره ۳: ملاک تاریخ تعیین قطعی بدهی برای مودیان مالیاتی، تاریخ سر رسید پرداخت مقرر در قوانین موضوعه است. - ماده ۲: مودیان وظیفه دارند درخواست بخشودگی جرایم را به اداره امور مالیاتی مربوطه ارسال نمایند. ادارات ضرورتی برای تهیه و تنظیم فرم بخشودگی جرایم ندارند و فقط با دستور مسئول حوزه کاری، برای اعمال بخشودگی‌ها اقدام می‌کنند.
تبصره: اگر بدهی قطعی پرداخت شود، برای ارائه درخواست اعمال بخشودگی تا سقف تعیین‌شده، هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد و تاریخ پرداخت درصدهای مربوط به بخشش جرایم را مشخص می‌کند. - ماده ۳: برای بخشودگی جرایم، باید بدهی مربوط به دوره یا سال مالی به طور کامل پرداخت شود.
- ماده ۴: در صورتی که فارغ از سال تعلق جریمه، دریافت خسارت تاخیر موضوع ماده ۲۴۲ قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره ۶ ماده ۱۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده، برای مودیان احراز شده است، مبلغ خسارات مذکور از جرایم قابل بخشش مربوط به دوره‌ها یا سال‌های مالیاتی مورد حسب، کسر و نسبت به بخشودگی جرایم اقدام گردد.
- ماده ۵: اشخاصی که مشمول پرداخت مالیات نبوده‌اند یا از پرداخت مالیات معاف شده‌اند ولی مشمول جرایم عدم انجام تکالیف قانونی گشته‌اند، بخشش صد در صدی به آنان تعلق می‌گیرد.
اگر اصل مالیات و جرایم غیر قابل بخشش آن پرداخت شود، آیا می توان از بخشش دیگر جرایم استفاده کرد؟
بر اساس بخشنامه 1/1401/200 که در تاریخ 7/1/1401 توسط سازمان مالیات وضع شده است، در صورت پرداخت اصل بدهی و جرایم غیر قابل بخشش، جرایم دیگر تا ۸۵ درصد قابل بخشش هستند.
کارمنتو همراه شما در حل مسائل مالیاتی
سازمان امور مالیاتی قوانین سفت و سختی درباره پرداخت مالیات دارد و اگر مودیان به تعهدات خود عمل نکنند، دچار جریمه می‌شوند؛ با توجه به غیر قابل بخشش بودن این جرایم، بهتر است نسبت به نحوه پرداخت مالیات آگاهی داشته باشید تا دچار زیان نشوید. کارمنتو با داشتن مشاوران متخصص در امور مالی و مالیاتی، آماده راهنمایی شما در این مسائل است. شما می‌توانید به صورت آنلاین یا تلفنی با این مشاوران در ارتباط باشید و سوالات خود را از آن‌ها بپرسید و بدون دغدغه مسائل مالی و مالیاتی خود را حل کنید.
