سیستم‌های مالیاتی، معمولا مبلغِ مالیات را وابسته به درآمد افراد دریافت می‌کنند. این یعنی هر کس که درآمدی داشته باشد، باید میزانی از آن را (طبق محاسبه خاصی) به اداره مالیات بپردازد. مغازه‌داران، پزشکان، صاحبان مشاغل و حتی اینفلوئنسرهای سطح فضای مجازی مالیات می‌پردازند. البته که پرداخت مالیات بر درآمد همیشه استثنائاتی هم دارد. مالیات حاصل از درگاه های پرداخت اینترنتی، در واقع مالیات بر درآمد محسوب می‌شوند، اما از نظر ماهیتی با این مفهوم تفاوت دارند. در درگاه پرداخت، سود قبل از کسر مالیات به عنوان مبنا محسوب می‌شود. در واقع دارندگان درگاه پرداخت اینترنتی، باید مالیات مبلغی را پرداخت کنند که بعد از کسر هزینه‌ها از کل درآمدشان، باقی مانده (سود کسب‌شده). اگر یک سایت فروش اینترنتی دارید (برای هر محصولی) باید از طریق سایت سازمان امور مالیاتی کشور ثبت‌نام کرده و کد رهگیری مالیاتی خود را دریافت کنید. در این مطلب، مالیات درگاه های پرداخت را با هم بررسی می‌کنیم و شیوه محاسبه‌شان را هم یاد میگیریم.
برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران بخش مشاوره مالی و مالیاتی کارمنتو همراه باشید.
مالیات درگاه های بانکی چقدر است؟
چند سالی است که پایانه‌های فروش در درگاه‌های بانکی، به خریداران مختلف این اجازه را داده‌اند که بدون دخالت پول نقد و در حداقل زمان ممکن، خرید کنند. تراکنش‌های بانکی حالا کمتر از یک دقیقه طول می‌کشند و البته امنیت بسیار بالایی هم دارند. درگاه بانکی را می‌توانیم یک مرحله بعد از کارت، در فرایند تسهیل و الکترونیکی شدن کل سیستم بانکداری و پرداخت دانست. با توجه به ماده 11 قانون پایانه‌های فروشگاهی، همه تراکنش‌های انجام‌شده از طریق درگاه‌های بانکی ِ متصل به یک حساب خاص، به عنوان تراکنش‌های مالی شغل «صاحب حساب بانکی» در نظر گرفته می‌شوند. مالیات درآمد حاصل از درگاه های پرداخت، وابسته به میزان سود درگاه است، نه درآمد کل یک آنلاین شاپ از درگاه اینترنتی خودش. تصور کنید یک آنلاین شاپ، درآمدی 50 میلیون تومانی یا 500 میلیون ریالی در یک سال کسب کرده است. مالیات درگاه این آنلاین شاپ این‌طور محاسبه می‌شود:
500.000.000 * 15% = 75.000.000
500.000.000 * 20% = 100.000.000
4.000.000.000 * 25% = 100.000.000
100.000.000+ 100.000.000 + 75.000.000 = 275.000.000
چرا مالیات درگاه های پرداخت یک ضرورت است؟
بر اساس اطلاعات سیستمی بانک مرکزی، حجم بالایی از تراکنش‌های مالی سیستم بانکی در ایران، آن‌هایی هستند که از طریق دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت اینترنتی انجام می‌شوند. این حجم بالای رفت و آمد پول، به این معناست که درآمد صاحبان این دستگاهها و درگاه‌ها درآمد و گردش مالی بسیار بالایی دارند. پیش از این، سازمان امور مالیاتی کشورمان به دلیل دسترسی نداشتن به اطلاعات هویتی صاحبان درگاه‌ها، نمی‌توانست آن‌ها را شناسایی کرده و مالیات درگاه های پرداخت را وصول کند.
برای حل این مشکل و انضباط بیشتر نظام مالیاتی کشور در حوزه کسب‌وکارهای آنلاین، در مهر ماه 98 مجلس قانونی تصویب کرد که با نام «قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان» شناخته می‌شود. این قانون در آذر 98 برای اجرا ابلاغ شد. مطابق ماده 11 قانون پایانه‌های فروشگاهی، بانک مرکزی موظف شد که با با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور ظرف یک سال بعد از ابلاغ قانون، دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت اینترنتی را ساماندهی کرده و برای هرکدام از آن‌ها به عنوان یک پایانه فروش، شناسه یکتا اختصاص بدهد. با این شناسه یکتا، میزان درآمد سالانه و ماهانه هر درگاه مشخص شده و برای آن درگاه مالیات مقرر خواهد شد (به جز کسب‌وکارهای اینترنتی که معاف از مالیات هستند).
مراحل دریافت کد مالیاتی درگاه پرداخت اینترنتی
دریافت کد مالیاتی برای پرداخت مالیات درگاه های پرداخت، کاملا رایگان است و در هیچ‌کدام از مراحل ثبت‌نام نیاز به پرداخت هیچ مبلغی ندارند. برای دریافت کد مالیاتی درگاه پرداخت خودتان:
- به وبسایت اداره سازمان امور مالیاتی کشور tax.gov.ir بروید و روی «ثبت نام الکترونیک» کلیک کنید.
- در صفحه‌ای که باز می‌شود، گزینه «ورود به پیش ثبت نام الکترونیک» را بزنید. این کلیک، شما را وارد صفحه پیش ثبت نام خواهد کرد. اطلاعات مورد نیاز در این صفحه را وارد کرده (نوع مودی و شماره ملی) و بعد عبارت موجود در تصویر را بنویسید.
- در مرحله بعد، صفحه جدیدی باز می‌شود که حاوی سوابق کاری شماست. اگر قبلا در سامانه ثبت نام کرده باشید، فهرست کسب‌وکارهایتان نمایش داده می‌شود و اگر نه، هیچ سابقه‌ای در این صفحه وجود نخواهد داشت. در این قسمت روی دکمه «پیش ثبت نام جدید» کلیک کنید.
- اطلاعات صاحب کسب‌وکار (خودتان) را در کادرهای مشخص وارد و نوع ثبت نام را انتخاب کنید. در این قسمت اگر تنها مالک کسب‌وکار هستید، گزینه ثبت نام انفرادی و اگر شراکت دارید، گزینه مشارکت را انتخاب کنید. بعد از ورود تمام اطلاعات، شماره موبایل و کلمه امنیتی را بنویسید و روی دکمه «پیش ثبت نام جدید» کلیک کنید.
- حالا یک کد چهار رقمی برای شما پیامک می‌شود. آن را در صفحه بعدی وارد کرده و روی دکمه «ثبت کد فعالسازی و ادامه» بزنید.
- در صفحه بعد، مشخصات دقیق خودتان را بر اساس کارت ملی وارد کنید. بعد از این صفحه، به مرحله رفع نواقص می‌رسید. این‌جا اطلاعات شما استعلام شده و می‌توانید موارد ثبت‌شده در پایگاه داده را ببینید.
- در پایین صفحه، یک بخش قرمز رنگ خواهید دید که نواقص اطلاعاتی شما را نشان می‌دهند و باید با کلیک روی هر کدامشان، اطلاعات خواسته شده را به سامانه بدهید. مواردی مثل اقامت، محل کسب‌وکار و… بعد از تکمیل این اطلاعات، دکمه ثبت را بزنید.
- مثلا اگر دکمه مشخصات کسب‌وکار را انتخاب کرده‌اید، صفحه‌ای باز می‌شود که در آن باید ویرایش کسب‌وکار قدیمی یا ثبت کسب‌وکار جدید را انتخاب کنید.
- در بخش بعدی، باید اطلاعاتی مانند پروانه کسب‌وکار، کد بیمه کارگاه و اتحادیه را وارد کنید. اگر مجوز و اطلاعات لازم را دارید، حتما در این بخشها واردشان کنید.
- بعد از وارد کردن این اطلاعات، دوباره به صفحه اطلاعات پایه ثبت‌نام هدایت می‌شوید. بر روی گزینه‌های باقی‌مانده نواقص کلیک کرده و به صفحه‌ای بروید که وضعیت مشمولیت مالیات بر ارزش افزوده را به شما نشان میدهد.
- در این بخش سه گزینه می‌بینید. اگر کسب و کار شما مشمول ارزش افزوده نیست، گزینه اول، اگر مشمول مالیات ارزش افزوده هستید اما تا به حال برای انجام آن اقدام نکرده‌اید، گزینه دوم و اگر مشمول مالیات ارزش افزوده هستید و برای پرداخت آن اقدام کرده‌اید، گزینه سوم را کلیک کنید.
- با کلیک روی گزینه سوم، کادری برایتان باز می‌شود که از شما شناسه ثبت‌نام در ارزش افزوده را می‌خواهد. بعد از تکمیل این مرحله، ثبت را بزنید و دوباره به صفحه ثبت اطلاعات برگردید.
- در این مرحله اگر همه نواقص رفع شده باشند، دکمه قرمز رنگ «تایید نهایی اطلاعات» ظاهر خواهد شد.
- در صورت صحت همه اطلاعات و تاییدشان توسط سازمان مالیاتی، پیامک نام کاربری و رمز عبور برایتان ارسال می‌شود. با این پیامک وارد سامانه ثبت نام شماره اقتصادی register.tax.gov.ir شوید و به حساب کاربریتان بروید.
- روی «ابلاغ الکترونیک» و بعد «درخواست ابلاغ الکترونیک» کلیک کنید و صفحه بعدی را تایید کنید. در صفحه باز شده، دکمه «تایید اطلاعات و درخواست» را بزنید.
- در صفحه جدید، اطلاعات دریافتی شما دیده می‌شوند. آن‌ها را مرور کنید و اگر مشکلی ندارند، روی «تایید اطلاعات» بزنید. درخواست کد مالیاتی شما ثبت شده و نتیجه آن پس از بررسی سازمان، از طریق پیامک به اطلاع شما خواهد رسید.
مشاغلی که موظف به پرداخت مالیات درگاه پرداخت اینترنتی‌اند
حالا که مبلغ مالیات و شیوه ثبت‌نام و دریافت کد مالیاتی را یاد گرفتید، احتمالا برایتان این سوال پیش آمده که اصلا شما و کسب‌وکار اینترنتیتان، مشمول مالیات می‌شوید یا نه. در این فهرست، مشاغلی را می‌بینید که باید مالیات بپردازند:
- فروشگاه‌های اینترنتی (که از طریق درگاه پرداخت درآمد دارند)
- فروشگاه‌های اینستاگرامی (که از طریق درگاه پرداخت درآمد دارند)
- استارتاپ‌ها و مدیران مالی شرکت‌ها (که در سازمانشان یک درگاه پرداخت و از طریق آن درآمد دارند)
کسب و کارهای اینترنتی معاف از مالیات
نباید فراموش کنیم که بعضی از کسب‌وکارهای اینترنتی، الزامی به پرداخت مالیات نخواهند داشت. در بین مشاغل اینترنتی مختلف، سایت‌های آموزشی و فعالیت‌های مربوط با یادگیری، منوط به دریافت مجوز از وزارت ارشاد اسلامی می‌توانند از مالیات درگاه های پرداخت معاف شوند. علاوه بر سایت‌های آموزش و یادگیری، باید درمورد مالیات بر درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان هم صحبت کنیم. معافیت مالی این شرکت‌ها شرایط خاصی دارد.
برابر با اصل 51 قانون اساسی، یک حمایت به شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان ارائه می‌شود که طبق آن به مدت 15 سال از پرداخت مالیات، عوارض، حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض صادراتی معاف هستند. نباید فراموش کنیم که استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان «واقع در پارک‌های علم و فناوری» با دارا بودن شرایط فعالیت در پارک و همچنین شرکت‌های دانش‌بنیان عادی «در صورت ثبت معافیت در مجوز» معاف از مالیات هستند. شرکتهایی که مشمول قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان هستند، این شرایط را دارند:
- به عنوان دانش‌بنیان تولیدی نوع یک و یا نوپا نوع یک تایید شده‌اند
- محصولات دانش‌بنیانشان از سطح تکنولوژی بسیار بالایی برخوردار بوده و ارزش افزوده قابل توجهی می‌سازد
همچنین این شرکت‌ها و موسسات، تنها می‌توانند برای کالاهای دانش‌بنیان خود معافیت مالیاتی دریافت کنند.
مراحل پرداخت مالیات درگاه های پرداخت اینترنتی
اگر صاحب حقیقی یا حقوقی یک کسب‌وکار آنلاین یا فروشگاه اینترنتی هستید، باید مثل همه کسب‌وکارهای غیر آنلاین دیگر، مالیات بپردازید. برای محاسبه مالیات درگاه های پرداخت، طبق فرمولی که در بالا آوردیم عمل کنید یا از مشاوره یک کارشناس مالیات استفاده کنید. همچنین اظهارنامه خود را در زمان مقرر تهیه کرده و تحویل سازمان امور مالیاتی بدهید. برای اتصال درگاه پرداخت به پرونده مالیاتی و در مرحله بعد واریز کردن خود مبلغ مالیات درگاه های پرداخت، باید به «درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی» به آدرس tax.gov.ir مراجعه کنید.
- در این درگاه ثبت‌نام کرده و وارد پنل شوید. در پنل خود، روی صفحه «خلاصه وضعیت مالیاتی بروید». در این مرحله فهرستی می‌بینید و برای اطلاع از اتصال درگاه‌های پرداختتان، باید روی گزینه «تعداد پایانه‌های فروش» در این فهرست کلیک کنید.
- در این صفحه جدید، درگاههایی که به مشخصات فردی شما متصل هستند را می‌بینید. برای اتصال هر درگاه به پرونده مالیاتی یا حذفشان از پرونده، اقدام کنید.
اما چطور قبض مالیاتی خودمان را به صورت الکترونیکی پرداخت کنیم؟ اگر قبل از این، از طرف حوزه مالیاتی برای شما قبض صادر شده است، قاعدتا باید بتوانید در قسمت «پرداخت قبض‌های مالیاتی» در درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی آن را ببینید. با زدن دکمه «پرداخت آنلاین» شما مستقیما به درگاه پرداخت بانک هدایت شده و می‌توانید کل قبض را بپردازید. بعد از پایان پرداخت در منوی «مشاهده قبض‌های پرداختی» قبضتان را ببینید. اگر قبض صادر شده به هر دلیلی در وبسایت قابل مشاهده نباشد، باید بعد از دریافت شناسه پرداخت و شناسه قبض از حوزه مالیاتی، آن را از طریق عابر بانک بپردازید.
به عنوان یک صاحب کسب‌وکار اینترنتی، باید اسناد و مدارک مربوط به کارتان را نگهداری کنید و در صورت لزوم یا بروز یک چالش، بتوانید به ماموران مالیات ارائه‌شان کنید. مهم‌ترینِ این اسناد و مدارک این‌ها هستند:
- دفاتر قانونی
- صورت درآمد و هزینه ماهانه
- خلاصه درآمد و هزینه سالانه
- اسناد و مدارکی که نشان می‌دهند کسب‌وکار شما فعالیت اقتصادی دارد
مدارک مورد نیاز برای متقاضیان حقوقی درگاه پرداخت اینترنتی
برای داشتن یک درگاه پرداخت اینترنتی، اشخاص حقوقی باید فرم آنلاین ثبت نام خدمات پرداخت اینترنتی را پر کنند و این مدارک را هم داشته باشند:
- تصویر صفحه اول دفترچه حساب بانکی به نام شرکت یا موسسه (حقوقی) نزد یکی از شعب بانک‌های کشور
- تصویر برابر اصل کارت ملی و شناسنامه مدیران شرکت و مسئولین صاحب امضا
- تصویر برابر اصل روزنامه رسمی (دارای شناسه ملی)
- آگهی آخرین تغییرات و یا پروانه کسب یا جواز کار
- آگهی تاسیس شرکت
- شماره اقتصادی اخذ شده از سازمان امور مالیاتی
مدارک لازم برای متقاضیان حقیقی درگاه پرداخت اینترنتی
اشخاص حقیقی برای استفاده از امکانات درگاه‌های پرداخت باید فرم آنلاین ثبت نام خدمات پرداخت اینترنتی را پر کنند و این مدارک را هم داشته باشند:
- تصویر صفحه اول دفترچه حساب بانکی به نام شخص نزد یکی از شعب بانک‌های کشور
- تصویر برابر اصل کارت ملی و شناسنامه
- تصویر برابر اصل اجاره‌نامه یا سند مالکیت محل کار یا سکونت
پذیرندگان اینترنتی برای عقد قرارداد، بعد از تکمیل کردن فرم آنلاین باید نماد اعتماد الکترونیک و فنی سایت را به شرکت پرداخت الکترونیک بفرستند تا رویه فروششان بررسی شود. بعد از تایید شرکت پرداخت الکترونیک، فروشگاه می‌تواند کار فروش اینترنتی خود را با ک درگاه شروع کند.
