حتما عبارت «مالیات بر درآمد حقوق» را شنیده‌اید. بسیاری از حقوق‌بگیران رسمی و قراردادی ایرانی، باید میزانی از حقوقشان را به عنوان مالیات بپردازند. اما این مبلغ چقدر است؟ ابتدا باید این نکته را بدانید که میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق، سالانه متفاوت است. یعنی میزان آن در سال 1399 با 1400 متفاوت و قاعدتا در آن سال با سال بعد متفاوت خواهد بود. در متن ماده 84 آمده: « تا میزان شصت برابر حداقل حقوق مبنای جدول حقوق موضوع ماده (1) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت -مصوب 1370-درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق کلیه حقوق‌بگیران از جمله کارگران مشمول قانون کار، از یک یا چند منبع، از پرداخت مالیات معاف میشود.» برای سال 1401، این مبلغ سالانه 67 میلیون و 200 هزار تومان است. یعنی ماهی 5 میلیون و 600 هزار تومان.
(اصلاحیه ماده 84 قانون مالیاتهای مستقیم ۱۳۷۱/۰۲/۰۷)- میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع، هر ساله در قانون بودجه سنواتی مشخص میشود.
تبصره 1 ماده 84 قانون مالیاتهای مستقیم (منسوخه ۱۳۷۱/۰۲/۰۷)- مالیات اضافه‌کاری برای کارمندان مشمول قانون نظام هماهنگ و کارگران مشمول قانون کار یکسان محاسبه و دریافت میگردد.
میزان اضافه کار قابل محاسبه برای کارگران مشمول قانون کار بیش از پنجاه درصد (۵۰%) ساعات کار روزانه نخواهد بود.
تبصره ۲(منسوخه ۱۹ˏ۱۲ˏ۱۳۷۵)- بیست و پنج درصد(۲۵%) مالیات حقوق، تا مبلغ دوازده برابر حداکثر حقوق موضوع ماده (۸) لایحه قانونی مربوط به حداکثر و حداقل‌حقوق مستخدمین شاغل و بازنشسته و آماده به خدمت – مصوب ۴/۲/۱۳۵۸ شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران- در سال علاوه بر اعمال معافیت موضوع این ماده بخشوده میشود و نسبت به مازاد آن، مالیات بر اساس نرخهای مقرر در ماده (۱۳۱) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم- مصوب۱۳۷۱- محاسبه میشود.
دستورالعمل و بخشنامه ماده 84 قانون مالیاتهای مستقیم
معافیت سالانه حقوق و همچنین نرخ مالیات بر درآمد حقوق سال ۱۳۹۹ وفق مقررات جزء (۲) بند(الف) تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور
با توجه به مقررات جزء (2) بند (الف) تبصره 12 قانون بودجه سال 1399 کل کشور مقرر می دارد:
- سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 قانون مالیات های مستقیم، در سال 1399 سالانه مبلغ سیصد و شصت میلیون (360،000،000) ریال تعیین می شود.
- نرخ مالیات بر کل درآمد کارکنان دولتی و غیر دولتی اعم از حقوق و مزایای فوق العاده و کارانه مازاد بر مبلغ مذکور تا یک و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه به نرخ ده درصد (10%) و نسبت به مازاد یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه پانزده درصد (15%) و نسبت به مازاد دو و نیم برابر تا چهار برابر آن مشمول مالیات سالانه بیست درصد (20%) و نسبت به مازاد چهار برابر مشمول مالیات بیست و پنج درصد (25%) می باشد.
- اشخاصی که از معافیت‌های مالیاتی موضوع تبصره 1 ماده 86 قانون مالیاتهای مستقیم بهره مند هستند مشمول معافیت ماده 84 قانون مالیاتهای مستقیم مطابق مقررات این جزء نمی شوند.
- حقوق اعضای هیأت علمی دانشگاه ها با رعایت ماده 5 قانون اصلاح پاره ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای هیأت علمی (آموزشی و پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مصوب 1368/12/16 با اصلاحات و الحاقات بعدی، با رعایت معافیت های مقرر در قانون مالیات های مستقیم، در سال 1399 مشمول مالیات به نرخ ده درصد (10%) خواهد بود.
- براساس ماده 5 قانون اصلاح پاره ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای رسمی هیأت علمی (آموزشی و پژوهشی) شاغل و بازنشسته دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی:” از درآمد مشمول مالیات اعضای هیأت علمی موضوع این قانون با رعایت معافیت های مقرر در قانون مالیات های مستقیم حداکثر ده درصد (10%) به عنوان مالیات کسر خواهد شد.” با توجه به اینکه در جزء (2) بند (الف) تبصره 12 مذکور عبارت “کارانه” خارج از موارد استثناء شده مربوط به حقوق اعضای هیأت علمی به کار رفته است، بنابراین کارانه دریافتی توسط اعضای هیأت علمی (با رعایت بخشنامه 200/98/518 مورخ 98/11/21) مشمول نرخ ده درصد (10%) نبوده و با توجه به میزانی که حقوق و مزایای اعضای هیأت علمی دانشگاه ها نرخ پلکانی مقرر را پوشش می دهد به نرخ بعدی مشمول مالیات خواهد بود.
- به عنوان مثال: چنانچه حقوق و مزایای فوق العاده اعضای هیأت علمی مبلغ 1،260،000،000ریال باشد، کارانه دریافتی به نرخ های مربوط به درآمد مازاد بر مبلغ یاد شده ( حسب مورد 20% و 25% ) مشمول مالیات خواهد بود.
خاطر نشان می گردد، معافیت حقوق موضوع ماده 84 ق م م ابتدا به حقوق و مزایای فوق العاده اعضای هیأت علمی اعمال می گردد، در صورتی که معافیت مذکور مازاد بر حقوق و مزایای فوق العاده باشد، مازاد مذکور قابل اعمال به کارانه دریافتی اعضای هیأت علمی نیز خواهد بود. - با توجه به استثنای احکام تبصره های 1 و 2 ماده 86 قانون مالیاتهای مستقیم و اصلاحات بعدی آن از مقررات جزء (2) بند (الف) تبصره 12 یاد شده، کلیه احکام تبصره های 1 و 2 ماده واحده قانون اصلاح ماده 86 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1396/4/27 (اعم از نرخ و…) مطابق مقررات، در سال 1399 کماکان لازم الاجراء می باشد.
محمود علیزاده
معاون حقوقی و فنی مالیاتی
شماره:210/99/10
