دادسرا چیست و چه انواعی دارد؟

مدت مطالعه: 10 دقیقه
تاریخ به روزرسانی: 2 بهمن 1402
نویسنده: Niloofar Zamani

در صورتی که با مشکلات مختلفی درگیر شده باشید و نیازمند مراجعه به یک مرجع قضایی داشته باشید، حتما نام دادسرا را نیز شنیده‌اید. اما آیا اطلاع دارید که چه پرونده هایی به دادسرا می رود؟ در واقع قانون‌گذار در قانون آیین دادرسی کیفری یک مرجع قضایی که با نام دادسرا معروف است را برای بررسی و رسیدگی به جرایم معرفی نموده است.

هنگامی که فرد شاکی قصد داشته باشد برای شکایت کیفری اقدام نماید، می‌تواند به این نوع مرجع و یا همان دادسرا مراجعه کند. به عبارتی باید یک نهاد برای بررسی کردن علت اتفاق افتادن یک جرم، شناسایی مجرم واقعی، همچنین تحقیق و بررسی جرم وجود داشته باشد. بنابراین می‌توان به طور کلی بیان کرد که هر زمان یک شخص قصد داشته باشد در مورد یک جرم اطلاع و یا اعلام کند باید به مرجعی به نام دادسرا رجوع کند.

اما در صورتی که یک شخص درخواستی در زمینه دیگری داشته باشد که به جرم مربوط نیست و به عبارتی بهتر قصد دعوای حقوقی داشته باشد، باید به دادگاه مراجعه کند. در صورتی که تمایل دارید بدانید برای مشکل ایجاد شده باید به دادسرا مراجعه کنید و یا خیر و یا همچنین از روند بررسی پرونده در این نوع مرجع قضایی و یا مدت زمان ارسال پرونده از کلانتری به دادسرا اطلاعاتی کسب کنید، می‌توانید با مشاوران کارمنتو در ارتباط باشید.

در ادامه این مقاله قصد داریم نکاتی در مورد اینکه دادسرا چیست و انواع آن کدامند، نکاتی به شما ارائه دهیم. پس پیشنهاد می‌کنیم تا انتها با ما همراه باشید.

بنر حقوقی

دادسرا چیست؟

در ابتدا و پیش از ارائه توضیحاتی در زمینه زمان ارسال پرونده از دادسرا به دادگاه، نحوه رسیدگی در این مرجع قضایی و یا انواع دادسراها و قرارها، قصد داریم به طور دقیق برای شما شرح دهیم که دادسرا چیست؟ در حقیقت دادسرا مرجعی حقوقی در قوه قضائیه است که وظیفه اصلی آن انجام تحقیقات و رسیدگی اولیه به انواع شکایات کیفری است.

به عبارتی بهتر، پرونده پیش از رفتن به دادگاه و در دادسرا بررسی شده و تمام تحقیقات اولیه را در مورد آن انجام می‌دهند. پس از آن در صورتی که لازم بود این پرونده به دادگاه ارجاع داده می‌شود. می‌توان بیان کرد که دادسرا در پرونده‌های کیفری دارای نقش بسیار مهمی است و می‌تواند تحقیقات بسیار مهم و موثری در زمینه شناختن مجرم و مجازات متهم ایجاد کند. بنابراین به طور کلی می‌توان بیان کرد دادسرا مرجعی برای رسیدگی ابتدایی به پرونده‌های کیفری و جرم است.

دادسرا چه وظایفی دارد؟

در ادامه بهتر است به این سوال پاسخ دهیم که دادسرا چه وظیفه ای دارد؟ از آن‌جایی که دادسرا یک مرجع قضایی است که در معیت دادگاه‌ وظایف خود را انجام می‌دهد، نقش بسیار موثری نیز دارد. دقت داشته باشید که دادسرا می‌تواند نقش بسیار موثری بر روند پرونده کیفری شما داشته باشد و به همین دلیل می‌توانید جهت راهنمایی در این زمینه از خدمات مشاوره‌ای کارمنتو کمک بگیرید.

کارمنتو در اصل یک مرکز معتبر است که از جمله مزایای آن می‌توان به امکان دریافت مشاوره آنلاین تلفنی، در دسترس بودن و پشتیبانی خدمات به صورت 7 روز هفته و 24 ساعت و همچنین امکان چت آنلاین با پشتیبان، اشاره کرد. در ادامه این مطلب قصد داریم به شما توضیح دهیم که دادسرا چه وظیفه ای دارد؟ از جمله وظایف این مرجع قضایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کشف جرم

اغلب افراد این گمان را دارند که مسئولیت کشف کردن جرم بر عهده‌ی دادگستری و نیروی انتظامی است. اما لازم است بدانید که نهاد اصلی برای کشف و شناخت جرم، دادسرا است. همچنین ضابطان دادگستری زیر نظر دادسراها و دادستان وظیفه دارند تا به کشف جرایم بپردازند.

  • تعقیب متهمان

در ادامه این مطلب که دادسرا چه وظایفی دارد، لازم است بدانید که تعقیب متهمان نیز بر عهده این مرجع قضایی است. البته در ابتدا باید بدانید که جرایم به طور کلی به دو دسته قابل‌گذشت و غیرقابل‌گذشت تقسیم‌بندی می‌شوند. برخی جرایم نیز تنها در صورتی که شکایتی در مورد آن‌ها در دادسراها ایجاد شود، تعقیب نیز شروع می‌شود.

به عنوان مثال در مورد جرم توهین، تا زمانی که شخصی به عنوان شاکی در مورد توهین به دادسرا مراجعه نکند و شکایتی ارائه ندهد، دادستان حتی اگر خود نیز این جرم را شاهد باشد نیز نمی‌تواند به صورت مستقل و بدون رعایت قوانین لازم اقدام به دستگیری مجرم کند. این نوع جرایم البته به جرایم‌قابل‌گذشت معروف هستند. اما در دیگر انواع جرایم دادستان می‌تواند به صورت مستقل اقدام به تعقیب کردن مجرم و متهم اقدام کند‌ چرا که در این مواقع دادستان به عنوان نماینده جامعه معروف است.

برای مثال در صورتی که جرم جعل اتفاق افتد و دادستان نیز از این نوع جرم اطلاع داشته باشد، بدون نیاز به اینکه شخص خاصی شکایت مربوطه را ارائه دهد، دادستان می‌تواند به صورت کاملا مستقل اقدام به تعقیب و رسیدگی این نوع جرم کند. بنابراین به طور کلی می‌توان بیان کرد که در جرایم‌قابل‌گذشت اگر شاکی شکایت کند و در جرایم غیرقابل‌گذشت به شکل مطلق، وظیفه دارد تا متهم را تعقیب کند.

  • انجام تحقیقات مقدماتی

دیگر وظیفه‌ و اقدامی که در این مقاله مربوط به دادسرا برای چیست، قصد داریم به آن اشاره کنیم، انجام تحقیقات مقدماتی توسط دادسرا است. پس از اینکه جرم کشف و شناخته شد، دادسرا این وظیفه را دارد تا تحقیقات خود در زمینه این جرم رخ داده را آغاز کند.

در واقع لازم است بدانید که تحقیقات مقدماتی مجموعه گسترده‌ای از اقدامات مختلف قانونی است که توسط بازپرس و یا سایر مقامات قضایی برای محافظت از آثار، علائم و جمع کردن ادله لازم وقوع جرم، شناسایی آن، پیدا کردن و یا جلوگیری از فرار متهم و یا حتی مخفی شدن وی انجام می‌شود.

انواع دادسرا

اکنون که دانستید دادسرا برای چیست و یا اینکه این مرجع قضایی دارای چه وظایفی است، در ادامه این مطلب قصد داریم انواع آن را برای شما معرفی کنیم. در جواب این سوال که چند نوع دادسرا داریم باید بیان کرد که دادسرا‌ها به طور کلی به دادسرای عمومی و دادسرای تخصصی دسته‌بندی می‌شوند که در ادامه قصد داریم انواع آن‌ها را برای شما معرفی کنیم.

توجه داشته باشید که به دلیل حساسیت پرونده‌های کیفری بهتر است که از خدمات مشاوره‌ای کارمنتو کمک بگیرید. این مرکز همچنین در زمینه حکم جلب دادسرا به شما راهنمایی‌های لازم را خواهد داد. در واقع این مرکز با داشتن تنوع حوزه‌ها (11 حوزه و 31 زیرحوزه)، تنوع خدمات (مشاوره و پروژه) و همچنین همکاری با بیش از 350 مشاور برتر کشور می‌تواند شما را به بهترین نحو ممکن در این مسیر همراهی کند.

  • دادسرای عمومی و انقلاب

لازم است بدانید که هر شهرستان دارای یک دادسرا برای رسیدگی به تمامی انواع جرایم که در حوزه قضایی آن شهرستان اتفاق می‌افتد، دارد. این دادسرا در کنار دادگاه تشکیل شده و در نهایت به نام کلی دادسرای عمومی و انقلاب معروف است. این نوع دادسرا وظیفه دارد تا به تمامی جرایم در صلاحیت دادگاه کیفری یک، کیفری دو و همچنین دادگاه انقلاب رسیدگی کند.

  • دادسرای ویژه کارکنان دولت

در ادامه این سوال که دادسرا چیست و انواع آن کدامند، لازم است بدانید که دادسرای ویژه کارکنان دولت نیز وجود دارد که به عنوان دادسرای اختصاصی معروف است. این نوع دادسرا این اختیار را دارد تا به تمامی جرایم کارکنان دولتی، مقامات قضایی، افراد فعال در حوزه سپاه و ارتش را بررسی و به آن‌ها رسیدگی کند.

  • دادسرای نظامی

در این دادسرا نیز جرایم نظامی بررسی می‌شوند. به عبارتی بهتر دادسرای نظامی وظیفه دارد تا به تمامی جرایم در زمینه نیروهای مسلح، ارتش، سپاه پاسدارن، وزارت دفاع، کارکنان نیروی انتظامی، دانشجویان مراکز آموزشی نظامی، کارکنان وزارت اطلاعات را بررسی و به آن‌ها رسیدگی کند.

  • دادسرای ویژه قاچاق کالا و ارز

این نوع دادسرا بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز این وظیفه را دارد تا تمامی جرایم رخ داده در این زمینه را تعقیب و به آن‌ها رسیدگی کند. در صورتی که جرم رخ داده در زمینه قاچاق مشروبات الکلی، ماهواره و یا میراث فرهنگی باشد، این دادسرا می‌تواند به آن رسیدگی کند.

  • دادسرای ویژه جرایم اقتصادی

جرم اقتصادی نوعی است که بر منافع مالی جامعه اثر می‌گذارد. این جرایم ممکن است توسط هر شخصی انجام شود و به افراد خاصی محدود نیست. اما آثار این نوع جرم به شکل اجتملعی بروز می‌کند و تبعات فراگیری دارد. در واقع رسیدگی و بررسی پرونده‌های مربوط به جرایم اقتصادی در صلاحیت این نوع دادسرا قرار می‌گیرد.

انواع دادسرا

  • دادسرای ویژه جرایم پولی و بانکی

رسیدگی به جرایمی مانند پولشویی، ارز، بورس، بیمه و موضوعات بانکی یه عهده دادسرای ویژه جرایم پولی و بانکی است. البته لازم به ذکر است که این دادسرا خود یک دادسرای تازه تاسیس به حساب می‌آید.

  • دادسرای ویژه روحانیت

وظیفه اصلی این نوع دادسرا از نام آن مشخص است. به عبارتی بهتر این دادسرا این وظیفه را دارد تا به تمامی جرایم و تخلفات روحانیون رسیدگی کند. در صورتی که یک شخص روحانی مرتکب جرمی شود، جمع کردن ادله بر عهده این دادسرا خواهد بود. علاوه بر این این نوع دادسرا همچنین وظیفه دارد تا به روحانیونی که در معرض انواع مختلف خطا هستند نیز هشدار دهد تا از رخ دادن هر نوع جرم و همچنین لکه‌دار شدن حرمت روحانیون جلوگیری کند.

  • دادسرای ویژه جرایم پزشکی

این نوع دادسرا وظیفه دارد تا به انواع جرایم پزشکی و دارویی رسیدگی کند. بنابراین مردم می‌توانند برای شکایت کردن از هر نوع اعمال مجرمانه پزشکی به دادسرای ویژه جرایم پزشکی مراجعه کنند. علاوه بر این دادسرای جرایم پزشکی می‌تواند به جرایم مربوط به محیط زیست، استانداردهای غذایی، تخلفات دارویی و البته مواد خوراکی نیز رسیدگی کند.

  • دادسرای ارشاد

این دادسرای ویژه در زمینه جرایم مربوط به عفت عمل می‌کند. به عبارتی بهتر دادسرای ارشاد یک دادسرای اختصاصی است که ویژه جرایم و اعمال منافی با عفت تشکیل شده است. رسیدگی به انواع جرایم در زمینه روابط نامشروع، شراب ‌خواری، زنا بر عهده این دادسرا است که پس از تکمیل رسیدگی‌های ابتدایی پرونده آن‌ها به دادگاه ارسال می‌شود.

  • دادسرای ویژه اطفال و نوجوانان

هر نوع جرمی که توسط کودک و نوجوان اتفاق می‌افتد باید در دادسرای ویژه اطفال و نوجوانان بررسی شود. علت اینکه برای اطفال و نوجوانان یک دادسرای جداگانه‌ای تشکیل شده، روحیه آسیب‌پذیر و البته عدم بلوغ فکری آن‌ها است.

  • دادسرای انتظامی وکلا

دادسرای انتظامی وکلا در اصل مرجعی است برای رسیدگی به تخلفات وکلا است. این دادسرا وظیفه دارد تا تمامی جرایم و تخلفات وکلا و کارگشایان دادگستری را بررسی و در صورت لازم آن ها را تعقیب کند. در صورت نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه انواع دادسراها و یا داشتن سوالاتی مانند این که چگونه در دادسرا شکایت کنیم، می‌توانید با مشاوران کارمنتو در ارتباط باشید. این مرکز با استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌های دنیا و همچنین استفاده از یک پلتفرم جامع ویژه مشاور و کارفرما و البته ارائه خدمت با معقول‌ترین قیمت بازار، بهترین خدمات مشاوره‌ای را در اختیار شما قرار خواهد داد.

حقوقی

مشاوران حقوقی کارمنتو به صورت آنلاین و تلفنی که به صورت فوری و زیر یک دقیقه ارتباط برقرار می‌شود، افراد را در مسائل حقوقی راهنمایی می‌کنند و به عنوان یک پل ارتباطی بین افراد و سیستم حقوقی عمل می‌کنند تا از ورود به مشکلات قانونی جلوگیری شود.

اعضای تشکیل دهنده دادسرا

در ابتدا لازم است این نکته را ذکر کنیم که شما حق داشتن وکیل در دادسرا را دارید که برای این امر بهتر است از مرکز کارمنتو کمک بگیرید. به طور کلی لازم است بدانید که در کشور ایران نهادهای مختلفی در دستگاه قضایی فعالیت دارند‌. در دادسرا نیز نهادهای مختلفی وجود دارند که امور مربوط به دادسرا را اداره می‌کنند. از جمله اعضای تشکیل دهنده دادسرا می‌توان به دادستان، معاون دادستان، بازپرس، و همچنین دادیار اشاره کرد. هر یک از این مقام‌ها در دادسرا داراب وظایف خاص و جداگانه‌ای هستند.

مراحل رسیدگی به پرونده و جرم در دادسرا

در مورد این سوال که دادسرا حقوقی است یا کیفری؟ باید بیان کنیم که دادسرا نهادی است که فقط به پرونده‌های کیفری رسیدگی می‌کند. همچنین در مورد اینکه زمان ارسال پرونده از دادسرا به دادگاه چگونه تعیین می‌شود و یا اینکه روند رسیدگی به پرونده جرم در دادسرا چگونه است؟ باید ذکر کنیم که پس از اینکه یک جرم رخ داد، باید در ابتدا به دادسرا ارجاع داده شود.

هنگامی که پرونده به دادسرا انتقال داده شد، بازپرس و در صورت عدم حضور وی، دادیار وظیفه دارد که تحقیق بر روی این پرونده را آغاز کند. پس از اینکه تحقیقات لازم انجام شد و اطلاعات جمع آوری شد، طبیعتا مشخص خواهد شد که آیا جرمی اتفاق افتاده است یا خیر و پس از آن قرار مربوطه مانند قرار موقوفی تعقیب و یا قرار گرفتن حکم جلب صادر می‌شود.

به طور کلی در صورتی که جرمی واقع نشود پرونده در دادسرا مختومه می‌شود. اما اگر جرمی ثابت شود، دادستان مربوطه پرونده را به دادگاه صالح ارسال می‌کند. اگر که در مورد جزئیات مراحل رسیدگی به این نوع پرونده‌ها و یا همچنین در مورد مدت زمان ارسال پرونده از کلانتری به دادسرا سوال و یا مشکلاتی داشته باشید می‌توانید از حق داشتن وکیل در دادسرا استفاده کنید. کارمنتو از جمله مراکزی است که باعث می‌شود شما از بهترین وکلا و مشاوران راهنمایی بگیرید.

انواع قرار در دادسرا

دادسرا از جمله مراجع قضایی در قانون است که وظایف مشخصی دارد. زمانی که یک جرم اتفاق می‌افتد، به منظور انجام تحقیقات به دادسرا انتقال داده می‌شود. در دادسرا نیز پس از اینکه تحقیقات لازم انجام شد، یکی از انواع قرارها صادر می‌شود. لازم است بدانید که صادر شدن انواع قرارها به این معنی است که تحقیقات مقدماتی به پایان و به نتیجه خاصی رسیده است.

همچنین پس از صادر شدن قرارها از طریق پیامک و یا ابلاغیه به متهم و شاکی اطلاع رسانی می‌شود. بنابراین در جواب این سوال که چند نوع قرار در دادسرا داریم؟ باید بیان کرد که انواع مختلفی از اقرار وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به قرار جلب به دادرسی، قرار منع تعقیب، قرار موقوفی تعقیب و قرار ترک تعقیب اشاره کرد. لازم به ذکر است که با حضور وکیل در دادسرا شما بهتر می‌توانید پرونده خود را پیش برده و به نتیجه بهتری برسانید.

ساعت کاری دادسرا

از جمله دیگر سوالاتی که ممکن است برای شما پیش آید این است که دادسرا تا چه ساعتی باز است و یا اینکه دادسرا چه روزهایی باز است؟ به طور کلی بازه فعالیت دادسراها عمدتا از ساعت 7:30 صبح تا 3 بعدازظهر است. اما ممکن است این ساعت کاری افزایش پیدا کند. همچنین دادسراها از شنبه تا چهارشنبه فعال هستند و پنجشنبه عمده دادسراها تعطیل می‌باشند.

تفاوت دادگاه و دادسرا

از آن‌جایی که دادگاه و دادسراهای مختلفی وجود دارند، ممکن است این سوال برای شما پیش آید که دادسرا حقوقی و یا دادسرا حل اختلاف چه وظایفی برعهده دارند؟ و یا اینکه تفاوت دادگاه و دادسرا چیست؟ در نظر داشته باشید که این امور به دلیل اهمیت بالایی که دارند و تاثیری که ممکن است بر آینده افراد بگذارند، لازم است تا توسط وکلای حرفه‌ای و ماهر در این زمینه پیش برده شوند.

برای این امر و همچنین در صورت داشتن هر نوع سوال و یا ابهام در این زمینه‌ها، می‌توانید از خدمات مشاوره‌ای کارمنتو راهنمایی بگیرید. به طور کلی لازم است بدانید که دادسرا وظیفه دارد تا جرم را کشف کرده که دادگاه این نوع وظیفه را برعهده ندارد. به عبارتی بهتر دادسراها وظیفه دارند تا در مورد جرم ایجاد شده تحقیقات لازم را انجام دهند ک قرار را به دادگاه ارسال کنند. پس از آن دادگاه کیفرخواست را بررسی کرده و حکم نهایی را صادر می‌کند.

سخن پایانی

قانون‌های مختلفی در زمینه انواع دعاوی حقوقی و کیفری وجود دارند که اطلاع داشتن از هر یک ممکن است بتواند کل پرونده را به یک نتیجه مختلفی برساند. همچنین لازم است بدانید که امروزه دادگاه‌ها و دادسراهای مختلفی در ایران وجود دارند که هر یک وظایف خاصی برعهده دارند.

به همین دلیل پیشنهاد می‌شود در صورت تمایل از خدمات مشاوره کارمنتو برای امور حقوقی خود بهره ببرید. حضور وکیل در دادسرا نیز کمک خواهد کرد که پرونده شما به بهترین نحو ممکن پیش برده شود.

همچنین از جمله مزایای کارمنتو می‌توان به نمایش وضعیت مشاور به منظور صرفه جویی در زمان کاربر (آنلاین و آفلاین)، امکان دریافت مشاوره فوری در هر جای ایران در لحظه و زیر یک دقیقه، دارای شارژ اولیه رایگان، قابلیت استفاده از کیف پول و محرمانه بودن اطلاعات اشاره کرد‌.

کسب و کار

از طریق مشاوره کسب و کار آنلاین تلفنی در حوزه مد نظر خود بدون پرداخت هزینه تلفن و اینترنت و از طریق تماس امن، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.

با کلیک روی لینک زیر و از طریق (منو خدمات مشاوره) حوزه مد نظر خود را انتخاب نمایید.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟ 12 نظر

5 12
دادسرا چیست و چه انواعی دارد؟

مشاورین مرتبط

مقالات مرتبط

مقالات مرتبط

نظرات کاربران

اشتراک در
اطلاع از

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

ایمیل شما با موفقیت ثبت شد