ادعای مالکیت ملک توسط مستاجر، یکی از دعاوی ملکی است که در دادگاه‌ها مشاهده می‌شود. شاید شنیده باشید که یک مستاجر پس از آنکه سال‌های طولانی در یک ملک ساکن شد، ادعای مالکیت کرده و مشکلاتی را برای مالک فراهم می‌آورد. به گفته برخی، مستاجر می‌تواند پس از چند سال اجاره‌نشینی مالک ملک شود؛ اما آیا این ادعا، در قانون نیز صحیح است و در دادگاه این دعوا پذیرفته می‌شود؟ در چه صورت مستاجر می‌تواند مالک یک ملک شود؟ در این مقاله به بررسی صفر تا صد ادعای مالکیت توسط مستاجر می‌پردازیم و شرایط و ضوابط آن را بیان می‌کنیم.
آیا مستاجر می تواند ادعای مالکیت ملک را داشته باشد؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا بهتر است معنای مالکیت و عقد اجاره را بیان کنیم تا با این مفهوم به خوبی آشنا شوید. مالکیت، به معنای صاحب مالی بودن است که در قانون نیز شخص مالک دارای حق و حقوقی مانند ارث، حیازت مباحات (در اختیار گرفتن مال منقول مباح)، قراردادها و … است؛ همچنین نقل و انتقال، دخل و تصرف و … از اختیاراتی است که مالک دارد.
اجاره نیز یکی از عقود معوض است که بین موجر و مستاجر منعقد می‌شود؛ در این قرارداد اطلاعاتی مانند هویت افراد، مشخصات مال اجاره، مدت قرارداد و … مشخص می‌گردد.
در برخی موارد، مدت اجاره طولانی است و مستاجر ادعای مالکیت در ملک می‌کند؛ این امر بدون ارائه مدارک مالکیت، ادعایی بیهوده است و ادعای مستاجر در دادگاه پذیرفته نخواهد شد.
ادعای مالکیت ملک توسط مستاجر
ادعای مالکیت ملک توسط مستاجر، با توجه به مسکونی بودن یا تجاری بودن ملک متفاوت است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
ادعای مالکیت ملک توسط مستاجر در املاک مسکونی
بر خلاف باور برخی از مردم، مستاجر هر اندازه که در املاک مسکونی ساکن باشد، نمی‌تواند ادعای مالک بودن آن ملک را کند. همان طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، این ادعا به هیچ عنوان در دادگاه پذیرفته شده نخواهد بود.
ادعای مالکیت ملک توسط مستاجر در املاک تجاری
املاک تجاری، با توجه به شهرت و فعالیتی که در آن انجام شده است، شرایط متفاوتی با املاک مسکونی دارد. بر اساس قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۵۶، اگر شخصی، ملکی تجاری را اجاره می‌کرد و طی سالیان در آن فعالیت انحصاری می‌پرداخت، به صورت خودکار دارای حق کسب و پیشه و تجارت می‌گردید. بر این اساس، مالک نمی‌توانست، جز در مواردی مانند تخلف مستاجر ملک خود را پس بگیرد؛ اگر مالک موفق به تخلیه ملک می‌شد باید مبلغ گزافی را به مستاجر پرداخت می‌کرد. در این قانون عملا ملک به مستاجر منتقل می‌گردید.
در سال ۱۳۷۶، قانون روابط موجر و مستاجر تغییر کرد و مفهوم سرقفلی جایگزین حق کسب و پیشه شد. حق سرقفلی، بر خلاف حق قبلی، به صورت خودکار فعال نمی‌شود؛ بلکه هنگام ایجاد قرارداد، موجر و مستاجر باید بر سر آن توافق نمایند و مستاجر مبلغی را بابت حق سرقفلی به موجر پرداخت کند. در این حالت، اگر مالک از مستاجر درخواست تخلیه ملک را داشته باشد، باید حق سرقفلی او را به نرخ روز پرداخت نماید. ادعای مالکیت مستاجر بر اساس حق سرقفلی پذیرفته نیست ادعای مالکیت تنها با اثبات آن و ارائه مدارک پذیرفته خواهد شد.
با این وجود، قراردادهای اجاره‌ای که در فاصله سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۷۶ بسته شده است، با توجه به حق کسب و پیشه، اگر مستاجر تخلفی نکرده باشد، مالک نمی‌تواند درخواست تخلیه ملک را داشته باشد.
شرایط ادعای مالکیت ملک توسط مستاجر
اگر مستاجر ادعای مالکیت ملکی را داشته باشد، باید مدارکی مانند مبایعه نامه، سند رسمی، شهادت شهود یا هر چیزی که مالکیت او را اثبات کند، ارائه نماید. در صورت عدم این مدارک و تنها با تکیه بر سابقه سکونت طولانی، ادعای مالکیت ملک توسط مستاجر قابل قبول نیست.
کارمنتو همراه شما در دعاوی ملکی
دعاوی ملکی یکی از دعواهایی است که دادگاه‌ها هر روزه شاهد آن هستند. این دعاوی انواع گوناگونی دارد که ادعای مالکیت ملک توسط مستاجر یکی از آن‌ها است. این ادعا بدون اثبات و ارائه مدارک قابل قبول نخواهد بود. برای برطرف کردن ابهامات خود در این مسائل، می‌توانید از کارمنتو کمک بگیرید. کارمنتو یک پلتفرم تخصصی مشاوره در زیمنه‌های حقوقی، مالی، کسب و کار و … است. مشاوران مجرب و خبره این مجموعه می‌توانند پاسخگوی سوالات شما در دعاوی ملکی باشند. شما می‌توانید به صورت آنلاین و یا تلفنی با مجموعه در ارتباط بوده و راهنمایی‌های لازم را دیافت کنید.
سوالات متدوال
آیا مستاجر بعد از 10 سال می‌تواند ادعای مالکیت کند؟
سابقه سکونت طولانی در ملک دلیلی برای اثبات مالکیت نیست و وجود مدارکی مانند مانند مبایعه نامه، سند مالکیت و… ضروری است.
