حدود یک سال پیش بود که یک خبر، کاربران فارسی‌زبان شبکه‌های اجتماعی را شوکه کرد: اینفلوئنسرها موظف به پرداخت مالیات میشوند. اواخر سال 1399 طرحی در مجلس مطرح شد که در آن، افرادی که از شبکه‌های اجتماعی درآمد بالا کسب می‌کردند باید مالیات می‌دادند، مبنای انتخاب این افراد هم تعداد فالوورهای بالای 500 هزار بود. این طرح اما به صورت اجرایی در نیامد و هنوز هم به صورت رسمی، اینفلوئنسری مالیات نمی‌پردازد. قرار بود که یک لیست هزار نفری از پرفالوورهای مجازی ایرانی منتشر شود و بر طبق آن، این افراد در ازای درامدشان مالیات پرداخت کنند. این طرح، تنها دو طرف ندارد و غیر از پرداخت‌کننده و گیرنده مالیات، بر افراد و کسب‌وکارهای بسیاری تاثیر می‌گذارد. مثلا وقتی یک آژانس تبلیغاتی بخواهد برای تبلیغات یک کمپین با یک اینفلوئنسر بزرگ همکاری کند، مالیات را هم باید در مبلغ پیشنهادی‌اش لحاظ کند و به جای قراردادهای شرکتی و لفظی، یک قرارداد رسمی با طرف مقابل ببندد. مالیات اینفلوئنسرها برای افراد زیادی اهمیت دارد و شیوه کار آن‌ها را مشخص می‌کند. در این مطلب، همه چیزهایی که تا امروز درمورد این مالیات مشخص شده است را با هم بررسی می‌کنیم.
برای دریافت مشاوره مالیاتی کارمنتو، با نصب اپلیکیشن کارمنتو از خدمات این مجموعه بهره‌مند شوید.
مالیات اینفلوئنسرها چیست؟
برای بیشتر شناختن این نوع مالیات و چرایی آن، ابتدا باید قانون کشورمان درمورد پرداخت مالیات را بدانیم. مطابق ماده 1 قانون مالیات‌های مستقیم، «هر» شخصی که به «هر» نحوی به کسب درآمد در ایران یا منابعی در ایران مشغول است، باید مالیات پرداخت کند. دستورالعمل مالیات اینفلوئنسرها هم (مورخ 23 مرداد 1400) شامل همین قانون است و فعالان مجازی و درآمد آن‌ها از محل تبلیغات را مشمول مالیات اعلام کرده است. بر این اساس در ابتدای راه، فعالان مجازی دارای بیش از 500 هزار فالوور و درآمد از محل تبلیغات، بای مالیات بپردازند. البته که مالیات پرداختی توسط اینفلوئنسرها دچار تغییراتی شده است.
چه کسانی مشمول بر پرداخت مالیات اینفلوئنسر ها هستند؟
سال گذشته یک فهرست نسبتا کامل از کاربرانی که بالای 500 هزار فالوور داشتند به سازمان امور مالیاتی ارسال شد (که در حال تکمیل بود)، با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند که مصوبه پرداخت مالیات اینفلوئنسرها کامل نیست و تعداد فالوور، نمی‌تواند معیار خوبی برای درآمدزایی صفحات باشد (چون این قانون در اصل برای این ایجاد شده بود که کسانی که از طریق صفحه‌شان درآمد دارند، مالیات آن درآمد را پرداخت کنند). سازمان امور مالیاتی اعلام کرده است که ملاکش برای دریافت مالیات، میزان «درآمد» اینفلوئنسرهاست، نه تعداد فالوورهایی که دارند. این یعنی هر اینفلوئنسری که از طریق صفحه‌اش میزان خاصی درآمد داشته باشد، مالیات می‌دهد، حتی اگر 500 هزار فالوور نداشته باشد. سلبریتی‌ها، بلاگرها و واینرها سه دستهبندی اصلی مشمولان پرداخت مالیات اینفلوئسرها هستند.
سلبریتی‌ها: افراد شناخته‌شده و معروف در سطح جامعه (که فعالیتشان را اغلب از جایی غیر از شبکه‌های اجتماعی شروع کرده‌اند)، در فضای شبکه‌های اجتماعی هم شناخته شده هستند و خیلی از آن‌ها از این طریق درآمدزایی هم میکنند. بازیگرها، فوتبالیست‌ها، خواننده‌ها و حتی پزشکان و کارآفرینان معروف در کشور می‌توانند در این دستهبندی بگنجند.
بلاگرها: افرادی که در یک حوزه مشخص در فضای مجازی فعالیت میکنند و با تولید محتوا، فالوورهای بیشتر و بیشتری می‌گیرند. سبک زندگی، آشپزی، آرایش، ورزش و… از حوزه‌های فعالیت بلاگرها هستند.
واینرها: واینرها در شبکه‌های اجتماعی محتوای طنز تولید میکنند و از این طریق به شهرت می‌رسند. این افراد اغلب با سرعتی بالا، فالوورهای زیادی می‌گیرند و می‌توانند فعالیت خودشان را گسترش بدهند.
نحوه محاسبه مالیات اینفلوئنسرها
حالا که متوجه شدیم چه افرادی و چرا باید مالیات پرداخت کنند، باید مدل محاسبه آن را هم بشناسیم. وقتی شیوه محاسبه مالیات مشخص باشد، هم خود اینفلوئنسرها و هم کسانی که با آن‌ها کار میکنند تصور بهتری از مدل کار و دستمزد خواهند داشت و می‌توانند با برنامهریزی برای همکاری خودشان قدم اول را بردارند. این محاسبه روی میانگین دستمزد اینفلوئنسرها هم تاثیرگذار است و ممکن است به مرور آن را بالا یا پایین ببرد. مثلا اگر متوسط دستمزد تبلیغ یک محصول خاص آرایشی برای بلاگرهای میکاپ 5 میلیون تومان به ازای هر ویدیو است، مالیات‌دار شدن این درآمد ممکن است در طول چند ماه یا چند سال، آن را دو برابر کند. هزینههای تولید محتوا و تبلیغات (آگهی) به عنوان هزینههای قابل قبول مالیاتی محسوب میشوند و اگر به ازای ارائه تبلیغات در صفحات شخصی، تحصیل یا تملک کالا یا دریافت خدمت وجود داشته باشد، یک ارزش خاص محاسبه می‌شود و برای آن مالیات تعیین خواهد شد. برای محاسبه مالیات بر درآمد، باید خود درآمد هم محاسبه شود. این محاسبه، با بررسی صورتحسابها و حساب‌های بانکی و تعدادی از اسناد دیگر نهایی خواهد شد.
تکالیف مالیاتی اینفلوئنسرها
اعلام شروع فعالیت به اداره امور مالیاتی: شغل اینفلوئنسری از نظر مالیاتی، یک شغل انتفاعی محسوب می‌شود و مکلف است وقتی فعالیت خود را شروع می‌کند (یعنی از طریق صفحه درآمدزایی می‌کند) ظرف چهار ماه شروع فعالیت را به اداره امور مالیاتی اعلام و پرونده تشکیل بدهد.
تکلیف اینفلوئنسر به تنظیم و تسلیم اظهارنامه: برابر قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، باید اینفلوئنسرها در سامانه مودیان عضو شوند (و در صورت عضو نشدن ممکن است با جریمه ده درصد مالیات متعلقه روبرو شوند).
تکلیف اینفلوئنسر به پرداخت به موقع مالیات: بر اساس اطلاعات اظهارنامه، مالیات باید به موقع پرداخت شود. توجه داشته باشید که اگر اظهارنامه با اطلاعات و اسناد در دسترس اداره مالیات یکی نباشد، اظهارنامه رد خواهد شد. البته که قابلیت اعتراض به مبلغ مالیات همیشه وجود دارد.
تکلیف اینفلوئنسر به تهیه و ارائه ترازنامه سالیانه، حساب سود و زیان و…: سالانه باید همه این مدارک به اداره مالیات ارائه شوند و در صورت سرپیچی از ارائه، یک جریمه 20%ی مالیاتی به او تعلق میگیرد و علاوه بر این، از همه معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی محروم خواهد شد.
تکلیف اینفلوئنسر به صدور صورت‌حساب برای معاملات: همه اینفلوئنسرها باید برای انجام معاملات خود صورت‌حساب صادر کنند. جریمه صادر نکردن این صورت‌حساب دو درصد هزینه خود معاملات خواهد بود.
تکلیف اینفلوئنسر به ارائه فهرست معاملات به سازمان امور مالیاتی: اینفلوئنسرهایی که درآمد سال مالیاتی (دو سال قبل) بیشتر از پنج میلیارد و پانصد میلیون تومان باشد، باید با صدور صورت‌حساب فهرست معاملات خود را در هر فصل سال به سازمان اعلام کنند.
معافیت های مالیاتی اینفلوئنسرها
در اولین خبرهایی که از مالیات اینفلوئنسرها منتشر شد، این نکته به چشم میخورد که بعد از پر کردن اظهارنامه اینفلوئنسرها می‌توانند از معافیت تا سقف درآمد 67.200.000 تومانی بهره‌مند شوند. این افراد، می‌توانند شامل معافیت‌های زیر هم بشوند:
- معافیت سالانه مشاغل
- کاهش درصدی از مالیات به ازای هر 10% افزایش درآمد ابزاری
- جایزه خوش‌حسابی برای انجام به موقع تکالیف به مدت سه سال متوالی
- بخشودگی 80% جرائم مالیاتی در صورت انجام به موقع تکالیف
