نوروز هر سال (یا چند روز قبل و بعدش) قرارداد همه کارگران و کارمندان شاغل، تمدید می‌شود. یکی از موضوعاتی که این تمدید را بین سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف بحث‌برانگیز کرده، افزایش حقوق است. داشتن افزایش حقوق مطابق با قانون کار (و بر اساس ضوابط و پیوست‌های بخشنامه بودجه سال) حق مسلم هر کارگر است. یعنی همه کارفرمایان باید «حداقل» به میزان اعلام شده، دستمزد کارگران خود را افزایش بدهند. بخشنامه بودجه سال آینده، توسط دولت اعلام شده و در این بخشنامه، یک افزایش بیست درصدی برای حداقل حقوق در نظر گرفته شده است. این بیست درصد، نسبت به آخرین حکم گارگزینی سال 1401 افزوده خواهد شد. هر سال بسیاری از شرکت‌های خصوصی و نیمه‌خصوصی، به علت این که توانایی پرداخت این افزایش را ندارند قرارداد کارگران خود را تمدید نمی‌کنند. البته که خیلی از کارگران هم تصمیم می‌گیرند از شرکت‌هایی که این افزایش را در حقوقشان اعمال نمی‌کنند، بیرون بیایند. در این مطلب موضوع افزایش حقوق کارمندان در سال 1402 را بررسی می‌کنیم و میزان این دستمزد را شرح می‌دهیم.
جهت کسب اطلاعات در خصوص قانون ترک کار، با نصب اپلیکیشن کارمنتو و مراجعه به بخش خدمات مشاوره قانون کار، از کارشناسان این حوزه مشاوره دریافت کنید.
چرا دولت دستمزد حقوق بگیران را سالانه افزایش می‌دهد؟
اگر شما هم حقوق بگیر هستید و برای کارتان در سال 1401 قرارداد بسته‌اید، طبق قانون کار مشمول افزایش حقوق 1402 خواهید بود (این قانون همه کارفرمایان، کارگران، کارگاه‌ها، موسسات تولیدی-صنعتی، موسسات خدماتی و کشاورزی را تحت پوشش خود میگیرد). طبق قانون کار، هر سال در حداقل مزد پرداختی به کارگران افزایشی صورت میگیرد. افزایش این دستمزد وظیفه وزارت کار، رفاه و تعاون اجتماعی است. افزایش حقوق به دلیل پیشرفت سالانه تورم است. به زبان ساده، سبدی که شما با حقوق سال گذشته‌تان پر می‌کنید، امسال (و با همان میزان پول) پر نمی‌شود. بنابراین دولت بر اساس میزان تورم سالیانه و هزینه سبد معیشت خانوار، هر سال درصدی را روی حقوق مزد بگیران افزایش می‌دهد.
بد نیست بدانید که هر سال در لایحه بودجه، دولت یک درصد پیشنهادی برای افزایش حقوق کارمندان به مجلس ارائه می‌دهد. اگر این رقم در مجلس تصویب شود، از فروردین سال بعد روی دستمزد همه کارمندان و کارگران دولتی اعمال خواهد شد (و کارگران و کارمندان بخش خصوصی، بسته به قانون داخلی شرکتشان افزایش می‌گیرند).
میزان افزایش حقوق کارگران در سال 1402
در حال حاضر، رقم قطعی ضریب افزایش حقوق هنوز تصویب نشده. اما بر اساس پیشبییهایی که از بخشنامه بودجه سال 1402 صورت گرفتهاند، به صورت متوسط 20% نسبت به آخرین حکم کارگران در سال
1401 افزایش وجود خواهد داشت. با توجه به مدل افزایش در سال‌های گذشته، دور از انتظار نیست که رقمی بیشتر از 20% را شاهد باشیم یا حتی افزایش حقوق کارمندان در سال 1402 به صورت پلکانی خواهد بود.
این یعنی اگر در سال گذشته افراد از 5 میلیون و 800 هزار تومان تا 6 میلیون و 300 هزار تومان (به صورت حداقل) حقوق می‌گرفتند، با این افزایش حقوقشان به رقمی میان 7 میلیون تا 7 میلیون و 500 هزار تومان خواهد رسید.
نحوه تعیین حداقل حقوق 1402 برای کارگران
حداقل حقوق و دستمزد کارگران در هر سال، در «شورای عالی کار» تعیین می‌شود. در این شورا نمایندگانی از سه گروه کارگران، کارفرمایان و دولت حضور دارند تا حقوق و مزایای مناسب را برای سال بعد بررسی کنند. بد نیست بدانید که پرداخت رقم تعیینشده در هر سال به کارگران الزامی است و چیزی که باعث می‌شود در خیلی از مواقع، افراد به پایین‌تر از آن رضایت بدهند، نبودن شغل و امنیت شغلی است.
مطابق ماده 35 قانون کار، حقوق و مزایای کارگران مشمول این قانون بعد از پیشنهاد توسط شورای عالی کار، باید توسط وزیر کار و امور اجتماعی تصویب شود. هر سال، این شورا پایه حقوق سال بعد را بر اساس درصد تورم اعلام شده از طرف بانک مرکزی مشخص و برای «همه» ابلاغ می‌کند، بدون در نظر گرفتن شهری که در آن زندگی می‌کنند، سن و سال یا شرایط جسمی و روحی که دارند (البته که تعداد فرزندان در حداقل حقوق 1402 تاثیرگذار خواهد بود). این حقوق باید به میزانی باشد که زندگی عادی را برای یک خانواده متوسط تحت پوشش قرار بدهد.
مقایسه حقوق کارگران در سال 1401 و 1402
در سال 1401، افزایش حقوق درصد بالایی نسبت به سال‌های گذشته داشت. در ابتدا قرار بود افزایش تنها 15% درصد، اما این افزایش بزرگ و ناگهانی، خیلی‌ها را به فکر تورمی انداخت که قرار بود پیش روی حقوق بگیران، به ویژه کارگران باشد. در سال 1399 حداقل حقوق هر کارگر، حدود دو میلیون و پانصد هزار تومان بود و در 1400، این رقم به چهار میلیون و صد هشتاد هزار تومان رسید (یک افزایش 57.4 درصدی). در سال بعد اما این افزایش کمتر است و (طبق پیش‌بینی‌ها تا الان) حدود بیست درصد خواهد بود. البته که روال سال‌های گذشته، بسیاری از کارشناسان را متقاعد کرده که این درصد بیشتر از این‌ها خواهد بود. بیایید با هم حداقل حقوق 1402 را از چند جنبه با سال 1401 مقایسه کنیم:
- حقوق پایه یا همان حداقل حقوق، در سال 1401، 4180000 تومان بود و حداقل حقوق 1402، به 5015700 تومان رسیده است.
- حق بن و حق مسکن، روی هم رفته در سال 1401 یک میلیون و نیم بودند که در 1402 این رقم به یک میلیون و هشتصد هزار تومان رسیده است.
- پایه سنوات هر فرد در 1401، 210 هزار تومان بود که در سال آینده به 250 هزار تومان می‌رسد.
- حق اولاد در 1402، نسبت به سال جاری تغییری نمی‌کند و 418 هزار تومان باقی می‌ماند.
- حداقل دریافتی افراد مجرد بدون سابقه کار در سال 1401 5679800 تومان بود که در سال 1402 به 6815000 تومان می‌رسد.
- حداقل دریافتی افراد مجرد با حداقل یک سال سابقه کار در سال 1401، 5890000 تومان بوده که در سال آینده این رقم به حدود 7067700 تومان می‌رسد.
- حداقل دریافتی افراد متاهل با یک فرزند، بدون سابقه کار حدود شش میلیون و صد هزار تومان است و در سال آینده این رقم به حدود هفت میلیون و سیصد و هفتاد هزار تومان می‌رسد.
- حداقل دریافتی افراد متاهل با یک فرزند، با حداقل یک سال سابقه کار حدود شش میلیون و سیصد هزار تومان است که این رقم در سال آینده به هفت میلیون و پانصد هزار تومان می‌رسد.
در بلاگ کارمنتو می‌توانید در مورد بسیاری از قوانین حقوقی، مسائل مربوط به قانون کار و چالش‌های کاری مطالعه کنید و یاد بگیرید. یکی دو ماهی به نهایی شدنِ میزان دقیق حداقل حقوق مانده، کارمنتو را دنبال کنید تا بلافاصله از رقم دقیق و نهایی حداقل حقوق در سال 1402 باخبر شوید.
